“ေရႊကို စုေဆာင္းမႈ အတြက္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈ တခုအေနနဲ႔သာ၀ယ္ပါ”

ျမန္မာႏုိင္ငံ ေရႊလုပ္ငန္းရွင္မ်ား အသင္းခ်ဳပ္ ဗဟုိအလုပ္ အမႈေဆာင္ ဦးေအာင္ဆန္း၀င္း ( ဓာတ္ပုံ- ျမတ္ျပည့္ၿဖိဳး/ ဧရာဝတီ)

၂၀၁၆ခုႏွစ္၊ ေအာက္တိုဘာ ပထမပတ္ အတြင္းမွာ ဒီႏွစ္အတြက္ စံခ်ိန္တင္ေရႊေစ်း ျဖစ္တဲ့ ၈၉၉၈၀၀ က်ပ္ အထိ ျဖစ္သြားခဲ့ပါတယ္။ ျပည္တြင္းေရႊေစ်းအတက္အက်က ဘာေတြေပၚ မူတည္ ေျပာင္းလဲေနတာလဲဆုိတာ သိရွိဖို႔အတြက္ ေအာင္သမာဓိ ေရႊဆုိင္ႏွင့္ ေရႊသန္႔စင္လုပ္ငန္းမွ တာဝန္ရွိသူတဦးျဖစ္သလို ျမန္မာႏုိင္ငံ ေရႊလုပ္ငန္းရွင္မ်ား အသင္းခ်ဳပ္က ဗဟုိအလုပ္ အမႈေဆာင္တဦးျဖစ္တဲ့ ဦးေအာင္ဆန္း၀င္းကုိ ဧရာ၀တီသတင္းေထာက္ ျမတ္ျပည့္ၿဖိဳးက ေတြ႔ဆုံေမးျမန္းထားပါတယ္။

ေမး။ ။ လက္ရွိေရႊေစ်းကြက္အေျခအေနက ဘယ္လုိရွိပါသလဲရွင့္။

ေျဖ။ ။ မေန႔က မနက္ပိုင္းမွာ ကမာ႔ၻေရႊေစ်းက တေအာင္စကုိ ၁၂၇၅ ေဒၚလာအဖြင့္ေစ်းရွိတယ္။ ေဒၚလာေစ်းက တေဒၚလာကုိ ၁၂၇၀ က်ပ္ပတ္ခ်ာလည္မွာ ရွိတယ္။ ေရႊေစ်း အဖြင့္ေစ်း တက်ပ္သားကုိ ၈၇၆၄၀၀ က်ပ္ျဖစ္တယ္။ အဲဒီေတာ့ မေန႔က ေရႊေစ်းက ၉ သိန္းနီးပါးျဖစ္ခဲ့တယ္။ အတိအက်ေျပာမယ္ဆုိရင္ ၈၉၉၆၀၀ က်ပ္ေပါ့။ အဲဒါကို ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ ေရႊေစ်းက တရက္တည္းမွာတင္ ကမာ႔ၻေရႊေစ်းက်တဲ့အတြက္ တက်ပ္သားကို ၂ ေသာင္း ေလာက္က်သြားတယ္။ အဲဒါထူးျခားျဖစ္စဥ္တခုပါပဲ။ ကမာ႔ၻေရႊေစ်းက မေန႔က ၁၃၁၃ ေဒၚလာကေန ေဒၚလာ ၄၀ နီးပါး ျပဳတ္က်သြားတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ေရႊေစ်းက ၀ုန္းဆိုျပဳတ္က်သြားတာ ျဖစ္တယ္။ ကမာ႔ၻေရႊေစ်းဘာလို႔ အဲဒီေလာက္ထိ ျပဳတ္က်သြားတယ္ဆိုတာေတာ့ မသိရေသးပါဘူး။

ေမး။ ။ တရက္တည္းမွာတင္ ေရႊေစ်းက အတက္အက် အရမ္းျမန္တဲ့အေျခအေနမွာ ၀ါရင့္ေရႊလုပ္ငန္းရွင္တေယာက္ အေနနဲ႔ ဘယ္လိုသုံးသပ္ပါသလဲ။

ေျဖ။ ။ လက္ရွိအတုိင္းကေတာ့ ေရႊက မွန္းရခက္ေနတယ္။ ဘယ္သူေမးလို႔ ေမးရမွန္းကို မသိ ျဖစ္ေနတဲ့ သေဘာမ်ဳိး ေရာက္ေနတယ္။ ျပည္တြင္းေရႊေစ်းကြက္ဟာ ကမာ႔ၻႏုိင္ငံေရး၊ စီးပြားေရးနဲ႔ ၅၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္ ဆက္စပ္ ပတ္သက္ေနပါတယ္။ ကမာ႔ၻေရႊေစ်းကြက္က ျမန္မာ့ေစ်းကြက္နဲ႔ ခ်ိတ္ထားသလို ျဖစ္တဲ့အတြက္ အဲဒီအေပၚမွာ ေရႊေစ်းအေျပာင္းအလဲဟာ အမ်ားႀကီး မွီတင္းေနပါတယ္။ က်န္တဲ့ ၅၀ ရာခိုင္ႏႈန္းကေတာ့ ကုိယ့္ႏုိင္ငံရဲ႕ ႏုိင္ငံေရး၊ စီးပြားေရးအေပၚမွာလည္း မူတည္ပါတယ္။ လက္ရွိမွာ လုပ္ငန္းေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား အလုပ္ရပ္ဆုိင္းတဲ့ အေျခအေနေတြ ရွိပါတယ္။ ေရႊဆုိတာက အပိုေရာင္း၊ အပို၀ယ္သေဘာေလ။ ေငြပုိရင္၀ယ္မယ္၊ ေငြလိုရင္ေရာင္းမယ္။ အခုက ဖားကန္႔က ေက်ာက္သမားကလည္း အဲေလာက္အလုပ္မျဖစ္၊ ေျမသမားေတြကလည္း ၿငိမ္ေနတယ္။ ပုံမွန္၀ယ္ေနက် ကုမၸဏီ၀န္ထမ္း၊ အစုိးရ ၀န္ထမ္းတို႔႔ရဲ႕ ၀ယ္လိုအားေလးေတြကေတာ့ မေလ်ာ့ဘူး။

ေမး။ ။ ျမန္မာ့ေရႊေစ်းက ကမာ႔ၻေရႊေစ်း အတက္အက်ေပၚမွာ မူတည္ၿပီး အရမ္းေျပာင္းလဲသြားတာ ဘာေၾကာင့္ပါလဲ။

ေျဖ။ ။ အခုႏုိင္ငံေရး အခင္းအက်င္း အသစ္ထဲေရာက္ေနၿပီေလ။ စစ္အစုိးရ လက္ထက္က ျပည္ပနဲ႔ ေရႊအ၀င္အထြက္ မလုပ္ရ၊ ဖမ္းဆီးမယ္လုပ္မယ္ဆုိေတာ့ ကမာၻေရႊေစ်း တက္တက္၊ က်က် ျပည္တြင္းေစ်းက မဆုိင္ေတာ့ဘူး။ အခုကေတာ့ အဲလိုႀကီးကန္႔သတ္ထားတာလည္း မရွိေတာ့ ေရႊအ၀င္အထြက္က သူဘာသာသူ ရွိေနတယ္။ ဒါေၾကာင့္မုိ႔ ကမာၻေရႊေစ်းမက်ရင္ ျမန္မာ့ေရႊေစ်းက မက်လို႔ကုိ မရတာ။ တရုတ္က၀င္လာမွာေလ။ ၿပီးေတာ့ ေဒၚလာေစ်းေပါ့။ ခုခ်ိန္မွာ တေဒၚလာကို တေထာင္က်ပ္ ျဖစ္သြားၾကည့္ပါလား။ ေရႊေစ်းက ၈ သိန္း ေအာက္ ျဖစ္သြားမွာေပါ့။ ေရႊေစ်းတက္ရျခင္းက ေငြေၾကးေဖာင္းပြတာေၾကာင့္လည္း ဆုိင္တယ္။ ႏုိင္ငံေရးေကာင္းတယ္၊ ေငြေစ်းေကာင္းတယ္ဆိုရင္ ကုိယ့္ေငြေစ်းနဲ႔ ဆက္စပ္ေနတဲ့ ေရႊေစ်းလည္း ေကာင္းသြားမွာပဲ။ ကုိယ့္ႏိုင္ငံရဲ႕ စီးပြားေရးအလားအလာေပၚမွာ မူတည္တယ္။

ေမး။ ။ မႏၱေလးေရႊေစ်းကြက္က ျပည္တြင္းေစ်းကြက္မွာ ဒုတိယအႀကီးဆုံးလို႔ ေျပာလို႔ရမလား။

ေျဖ။ ။ အဲဒီလိုလည္း မဟုတ္ဘူ။ ရန္ကုန္ကသူေဌးေတြလည္း စုံတယ္၊ ၀ယ္လက္ေတြလည္း စုံတဲ့အတြက္ ျဖန္႔ျဖဴးတဲ့ အပိုင္းမွာ အဓိကလို႔ ေျပာလို႔ရမယ္။ မႏၱေလးက ေရႊအ၀င္မွာ အဓိကက်တယ္။ ေရႊထြက္သမွ် တုိင္းေတြ၊ ျပည္နယ္ေတြက မႏၱေလးေစ်းကြက္မွာ လာေရာင္းၾကတာေလ။ ဒါေၾကာင့္ မႏၱေလးမွာ ေရႊသန္႔စင္ လုပ္ငန္းေတြ၊ ေရႊေလွာ္ဖိုေတြရွိတာေလ။

ေမး။ ။ လြန္ခဲ့တဲ့ ၁၀ ႏွစ္ကနဲ႔ ယွဥ္မယ္ဆုိရင္ မႏၱေလးေစ်းကြက္မွာ ေရႊအ၀င္ဘယ္လိုရွိပါသလဲ။ တိုးလာသလား၊ ေလ်ာ့သြားသလား သိပါရေစ။

ေျဖ။ ။ လြန္ခဲ့တဲ့ ၁၀ ႏွစ္ေလာက္ကနဲ႔ ယွဥ္မယ္ဆုိရင္ေတာ့ ေရႊအ၀င္က ၄၀ ရာခုိင္ႏႈန္းေလာက္ထိ က်သြားတယ္။ တကယ္တမ္းက် ေရႊက အရင္လို မေပါေတာ့ဘူး။ အကယ္ဒမီမဟုတ္ေသာ ေရႊေလွာ္ဖိုေတြကို ၾကားဖိုလို႔ ေခၚၾကတယ္။ အရင္တုန္းက (လြန္ခဲ့တဲ့ ၁၀ႏွစ္) အဲလိုၾကားဖိုေတြ ဖို ၃၀ ေလာက္ မႏၱေလးမွာ ရွိခဲ့တာ။ အခု ၁၀ ေတာင္ မျပည့္ခ်င္ေတာ့ဘူး။ ဘာလို႔လဲဆုိေတာ့ ေရႊေလွာ္သူမလာလို႔ မရပ္တည္ႏုိင္ေတာ့တာေလ။

ေမး။ ။ ဘာေၾကာင့္ ေရႊအ၀င္ႏႈန္းက အဲဒီေလာက္ထိ က်ဆင္းသြားရတာလဲ။

ေျဖ။ ။ တူးစရာမွ မရွိေတာ့တာေလ။ ဘက္ဟုိးေတြနဲ႔ တူးေနၾကတာ။ အရင္က သုံးႏွစ္ေလာက္တူးတဲ့ေတာင္တခုကို ၃ ရက္ေလာက္နဲ႔ အၿပီး တူးေနၾကတာေလ။ ေရႊေစ်းတက္ရတဲ့အေၾကာင္းရင္းေတြမွာ ေရႊအ၀င္နည္းတာေၾကာင့္ ပါတယ္။

ေမး။ ။ ဒီလပုိင္းအတြင္း ေရႊေစ်းတက္သြားတာဟာ ကုန္သြယ္လုပ္ငန္းခြန္ေၾကာင့္ေရာ သက္ဆုိင္ပါသလား။

ေျဖ။ ။ အခြန္ေၾကာင့္ ၀ယ္မယ့္သူက တြန္႔ေတာ့ တြန္႔သြားတယ္။ ေနာက္ဆုတ္သြားတာမဟုတ္ဘူး။ ၿပီးေတာ့ အခြန္ကလည္း လက္ရွိမွာ မေကာက္ေသးတဲ့အတြက္ မဆုိင္ဘူးလို႔ေတာ့ ေျပာလို႔ရပါတယ္။ အကယ္၍သာ ေနာက္လမွာ ေကာက္မယ္ဆုိရင္ ဒီလမွာ ၀ယ္ၾကမွာပဲေလ။

ေမး။ ။ ေရႊေစ်း ၈ သိန္းေက်ာ္ျဖစ္တဲ့အခ်ိန္မွာ မႏၱေလးေရႊကုန္သည္အသင္းက စာထုတ္တားတာေတြ ရွိခဲ့တယ္။ အခု ၉ သိန္းနီးပါးျဖစ္တဲ့အခ်ိန္ထိ အဲလိုမလုပ္ၾကဘူးလား။

ေျဖ။ ။ ေရႊေစ်းကို တားလို႔မရဘူး။ ေရႊေစ်းစီးဆင္းမႈကို တားလို႔မရႏုိင္ဘူး။ ေရႊေစ်းကို မတက္ေအာင္ သြားလုပ္လို႔မရႏုိင္ဘူး။ ၂၀၀၀ ခုနွစ္က ေထာက္လွမ္းေရးက ေရႊေစ်းက်ဖို႔ဆိုၿပီး မန္းေလးက ေရႊကုန္သည္ ၂၂ ေယာက္ကုိ ဖမ္းခ်ဳပ္ၾကတယ္။ မဖမ္းခင္က ေရႊတက်ပ္သား ၃ ေသာင္းရွိတာ ဖမ္းလိုက္တဲ့ အခ်ိန္မွာ ၆ ေသာင္း ျဖစ္သြားတယ္။ ေနာက္ၿပီး ျပန္လႊတ္လာေတာ့ ၁ သိန္းျဖစ္သြားတာပဲေလ။ ေရႊေစ်းက အဲဒီလိုလုပ္မရဘူး။ ေရႊကုန္ည္မ်ားအသင္းက ဘာကိုတားလို႔ရမလဲဆုိတာ ေလကုိတားလို႔ရတယ္။ လက္ထဲမွာ ေရႊမရွိဘဲနဲ႔ ေလနဲ႔အေရာင္းအ၀ယ္လုပ္ေနတဲ့ ေလသမားေတြကုိတားလို႔ရမယ္။ စစ္အစိုးရလက္ထက္ကလည္း စစစ က ေရႊတက်ပ္သားကုိ ဘယ္ေလာက္ေရာင္းရမယ္ဆုိၿပီး အမိန္႔ထုတ္တယ္။ ေရႊေစ်းကို မတက္ေအာင္ တက်ပ္သား ၅ သိန္းခြဲဆုိၿပီး သတ္မွတ္လိုက္တယ္။ တခ်ဳိ႕ေရႊဆုိင္ေတြက အမိန္႔ထုတ္ထားတဲ့အတိုင္း ၅ သိန္းခြဲေတာ့ ေရာင္းပါတယ္ ဒါေပမဲ့ အေလ်ာ့တြက္အေပၚ ႏွစ္ဆေလာက္ ပုိယူၾကတယ္။ က်ေနာ္က ခါတိုင္းယူေနက် အေလ်ာ့တြက္အတုိင္းကို ေပါက္ေစ်းအတုိင္း ေရာင္းတယ္။ အဲဒီအတြက္ အဖမ္းခံရတယ္။ အဲဒါနဲ႔ အေလ်ာ့တြက္ေတြ ပိုယူၿပီး ေစ်းေလ်ာ့ေရာငး္တဲ့ဆုိင္က ေဘာက္ခ်ာနဲ႔ အမွန္တကယ္ေရာင္းတဲ့ ေဘာက္ခ်ာကုိ ယွဥ္ျပလိုက္ၿပီး ေျဖရွင္းမွ လက္ခံတယ္။ အဲဒီေဘာက္ခ်ာသာ မျပႏုိင္ရင္ ေထာင္က်မွာ။ အရင္အစုိးရလက္ထက္တုန္းကေတာ့ ေရႊေစ်းတက္တယ္ ဆိုိတာနဲ႔ ေရႊသမားေတြ အကုန္ဖမ္းတာနဲ႔ ေစ်းကက်သြားမွာပဲ။ ဒါေပမဲ့ ေရရွည္ေတာ့ ေတာင့္မခံႏုိင္ဘူးေလ။ ေစ်းက ျပန္တက္သြားမွာပဲ။

ေမး။ ။ အစုိးရအေနနဲ႔ ေရႊနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အခြန္ဆုိင္ရာမူ၀ါဒေတြကို ဘယ္လိုခ်မွတ္သင့္တယ္လို႔ အႀကံျပဳခ်င္ပါလဲ။

ေျဖ။ ။ ေရႊမူဝါဒကို လုပ္မယ္ဆုိရင္ ေရႊသမားနဲ႔ေတာ့ အရင္ဆုံးေတြ႔ဖို႔ လိုအပ္တယ္ေလ။ ေရႊသမားေတြ သက္ဆုိင္ရာ ၀န္ႀကီးဌာနေတြအေနနဲ႔ ေလ့လာၿပီး လုပ္ဖို႔ လိုအပ္တယ္။ အခုအေျခအေနမွာ လက္ရွိအစုိးရက အေပၚပုိင္းမွာသာ သူတို႔လူေတြျဖစ္ေနတာေလ။ ေအာက္ပုိင္းမွာက အရင္လူေတြပဲဆိုေတာ့ မေျပာင္းလဲေသးဘူးေလ။ ေရႊဆုိတာ တက်ပ္သားအေပၚမွာ အခြန္ကို မတြက္ပါနဲ႔။ လုပ္ငန္းရွင္က တကယ္လုပ္ငန္း လုပ္တဲ့အက်ဳိးအျမတ္ေပၚမွာ ေကာက္သင့္ပါတယ္။ ပစၥည္းရဲ႕ တန္ဖိုးေပၚမွာ မေကာက္သင့္ပါဘူး။

ေမး။ ။ ဒီႏွစ္ထဲမွာ ေရႊေစ်းက အေျပာင္းအလဲျမန္သြားတာရဲ႕ အေၾကာင္းအရင္းက ဘာေၾကာင့္လဲဆိုတာ သုံးသပ္ေပးပါဦး။

ေျဖ။ ။ ကမာၻေရႊေစ်းနဲ႔ ျပည္တြင္းႏုိင္ငံေရး အေျပာင္းအလဲေၾကာင့္ပါ။ ဟုိအရင္ စစ္အစုိးရလက္ထက္တုန္းက တဦးတည္းအုပ္ခ်ဳပ္တာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ တေယာက္တည္းမွာ အာဏာရွိတယ္။ သူက လစာေတြတုိးလိုက္ေတာ့ ေျပာလိုက္ရင္ ေရႊေစ်းက တက္သြားမွာပဲေလ။ အဲဒီလူရဲ႕ ပါးစပ္ဟာ ေရႊေစ်းပဲ။ မွတ္မွတ္ရရ ႀကဳံခဲ့ဖူးတယ္။ လစာေတြ တုိးမယ္ဆိုတာနဲ႔ တရက္တည္းကုိ ငါးေသာင္း တက္သြားတာ။ အခုကေတာ့ ဘာႏုိင္ငံေရးအေျပာင္းအလဲမွ မရွိဘဲနဲ႔ ေရႊေစ်းက ကမာ႔ၻေရႊေစ်းက်တာနဲ႔ တက်ပ္သားကို ၂ ေသာင္းေလာက္ေတာင္ျပဳတ္က်သြားတာ။ အရင္က ကမာ႔ၻေရႊေစ်း တေအာင္စကုိ ေဒၚလာ ၃၀၊ ၅၀ အထိ တက္သြားခဲ့တုန္းကေတာင္ ျမန္မာ့ေရႊေစ်းက ေသာင္းဂဏန္း မတက္ဘူး။ ေထာင္ဂဏန္း ေလာက္ပဲ တက္တာ။

ေမး။ ။ ေရႊေစ်းကြက္က ဆက္ၿပီး တက္လိုက္၊ က်လိုက္ ျဖစ္ေနရင္ ေစ်းကြက္မွာ ဘာဆက္ျဖစ္ႏုိင္မလဲ။

ေျဖ။ ။ အခုခ်ိန္မွာ ေရႊက မွန္းလို႔မရဘူးျဖစ္ေနတယ္။ ေရႊကို စုေဆာင္းမႈ အတြက္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈ တခုအေနနဲ႔သာ၀ယ္ပါ။ ဒီေရႊအေပၚမွာ အက်ဳိးအျမတ္ လုပ္စားမယ္ ဆုိရင္ အခုခ်ိန္မွာ အရမ္းအႏၱရာယ္မ်ားတယ္။ ဘာျဖစ္လာမယ္၊ ဘာမျဖစ္ဘူးဆိုတာ ေျပာလို႔မရတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ အခုခ်ိန္မွာ အထိအရွမ်ားတယ္။ အခု ေလသမားေတြ ပ်ာယာခတ္ၿပီ။ အခုခ်ိန္ဆို သူတို႔၀ယ္ဖို႔အတြက္ အခြင့္အေရးပဲ။

ေမး။ ။ လက္ရွိအေျခအေနမွာ ေရႊ၀ယ္သင့္သလား။ ေစာင့္ၾကည့္သင့္ေသးလား။

ေျဖ။ ။ ဒီေစ်းနဲ႔ ေရာင္းတဲ့သူရွိရင္ ၀ယ္ထားတာ မမွားႏုိင္ဘူး။ ထပ္က်သြားမလား ေျပာမရေပမယ့္ ေရႊဆုိတာက တက္ထားတဲ့ ေစ်းကိုေတာ့ တျဖည္းျဖည္း ျပန္ေရာက္လာတာပဲေလ။ အခုလက္ရွိ အေနအထားကေတာ့ ၀ယ္သူကလည္း ေစ်းကြက္ကုိ စုံစမ္းေနၾကတုန္း၊ က်မ်ားက်ဦးမလားဆိုၿပီး ေစာင့္ၾကည့္ ေနၾကတုန္းရွိတယ္။

ဧရာ၀တီ