အမုန္းစကား မျပန္႔ပြားေရး အရပ္ဖက္ အား အစိုးရ လို

အမုန္းပြားေစတဲ့စကား မျဖန္႔ၾကေစဖို႔

ျပန္ၾကားေရးဒုဝန္ႀကီး၊ သမၼတေျပာခြင့္ရ ဦးရဲထြဋ္။

ေအာင္ရဲ ေမာင္ေမာင္

လူမ်ိဳးေရး၊ ဘာသာေရး အဓိက႐ုဏ္းေတြ မၾကာခဏျဖစ္ေပၚေနတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ လူမႈအဖြဲ႔အစည္း အသိုင္းအ၀ိုင္း အတြင္းမွာ အမုန္းပြားေစတ့ဲ စကားေတြ မျဖန္႔ပြားဖို႔ ဆိုတဲ့ အခ်က္ကို ျပည္သူေတြ အၾကား သိေအာင္ အစိုးရနဲ႔ ျပန္ၾကားေရး က အစီအစဥ္ေတြ ခ်မွတ္ျပီး ေဆာင္ရြက္ေန တယ္လို႔ ျပန္ၾကားေရးဝန္ႀကီးဌာန ဒုတိယဝန္ႀကီးက ေျပာပါတယ္။

အခုလို ျပည္သူေတြ အၾကား အမုန္းစကားေတြ မပြားေအာင္ ေျပာဆိုမႈေတြ လုပ္ေဆာင္တဲ့ေနရာမွာ အရပ္ဖက္ လူမႈအဖြဲ႔အစည္းေတြနဲ႔အတူ ပူေပါင္း ေဆာင္ရြက္ဖို႔အတြက္လည္း အဆင္သင့္ ရွိတယ္လို႔ သူက ေျပာပါတယ္။ အျပည့္အစံုကိုေတာ့ ဗီြအိုေအ ျမန္မာပိုင္းရဲ႕ သတင္းေထာက္ ကိုေအာင္ရဲေမာင္ေမာင္က ေျပာျပမွာပါ။

လူမႈအဖြဲ႔အစည္းအတြင္း အခ်င္းခ်င္း စိတ္ဝမ္းကြဲေစတဲ့ အမုန္း စကား ေျပာဆိုမႈေတြ ကေန ပဋိပကၡေတြ မျဖစ္ေအာင္ Hate Speech နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အလုပ္ေဆြးေေႏြးပြဲ ေတာက္ေလ်ာက္ က်င္းပဖို႔ရွိ သလို ေနာက္ပိုင္းမွာ ကေလးငယ္ေတြ ရဲ႕ ေက်ာင္းေတြမွာပါ ဒီအခ်က္နဲ႔ ပတ္သက္ျပီး အသိပညာေပးမႈ လုပ္ေဆာင္ဖို႔ အစိုးရက ေဆာင္ရြက္ေန တယ္လို႔ ျပန္ၾကားေရးဝန္ၾကီးဌာနရဲ႕ ဒုဝန္ႀကီး လည္း ျဖစ္ သမၼတရဲ႕ ေျပာခြင့္ရွိသူလည္း ျဖစ္တဲ့ ဦးရဲထြဋ္က ဗီြအိုေအ ကို ေျပာပါတယ္။

“ နံပတ္တစ္ကေတာ့ ဒီလိုမ်ိဳး အလုပ္႐ံုေဆြးေႏြးပြဲေတြကို က်ေနာ္တို႔ ေရွ႕ဆက္ၿပီးေတာ့မွ ေဆာင္ရြက္ဖို႔ရွိပါတယ္။ ေနာက္တခုက က်ေနာ္တို႔နဲ႔ မီဒီယာအဖြဲ႔အစည္းေတြနဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ ျပီးေတာ့မွ ဒီကေန႔ ဆြဲေနတဲ့ သတင္းမီဒီယာဥပေဒအေပၚ မူတည္ၿပီးေတာ့မွ ထုတ္ျပန္မယ့္ နည္းဥပေဒေတြမွာေရာ၊ ဒီ Hate Speech နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ဘယ္လို ထည့္ႏုိင္မယ္ဆိုတာကို က်ေနာ္တို႔ ေဆြးေႏြးဖို႔ စဥ္းစားထားပါတယ္။

တတိယလုပ္ငန္းကေတာ့ က်ေနာ္တို႔နဲ႔ International Media Support နဲ႔ ေပါင္းၿပီးေတာ့ က်ေနာ္တို႔ အခုသံုးသပ္ေနတာက အထူးသျဖင့္ လူငယ္ေတြၾကားထဲမွာ၊ ေနာက္ စာသင္ေက်ာင္းေတြမွာ ကေလးေတြကို Media Literacy၊ Internet Literacy နဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ အသိပညာေပးတဲ့ လုပ္ငန္းေတြ လုပ္ဖို႔ စဥ္းစားေဆာင္ရြက္ေနပါတယ္။”

ဒီကေန႔မွာလည္း အမုန္းစကား မျပန္ပြားေရးနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အလုပ္ေဆြးေႏြးပြဲ တစ္ခုကို ရန္ကုန္ျမိဳ႕ Sky Hotel မွာ ျပဳလုပ္ခဲ့ျပီး အမုန္းစကား (Hate Speech) နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ႏိုင္ငံတကာ က အေတြ႔အၾကံဳေတြ ျမန္မာႏိုင္ငံက ျပည္သူေတြ သိႏိုင္ေအာင္ အိုင္ယာလန္ တကၠသိုလ္ က ပါေမာကၡ တစ္ေယာက္ ေဟာေျပာပို႔ခ်မႈ ေတြ လုပ္ေဆာင္ခဲ့တယ္လို႔ ဦးရဲထြဋ္က ေျပာပါတယ္။

“ ေဟာေျပာတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ အိုင္ယာလန္တကၠသိုလ္က Dr. Venkat Iyer ပါ။ သူကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ အရင္ ႏုိင္ငံတကာ ကြန္ဖရင့္ေတြမွာလည္း ေတာက္ေလ်ာက္ ေတြ႔ဖူးပါတယ္။ သူက မီဒီယာဥပေဒနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့မွ ေတာက္ေလ်ာက္ လုပ္လာတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေပါ့။ စာလည္းသင္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ျဖစ္တယ္။ သူ႔ကို က်ေနာ္တို႔က ဖိတ္ၿပီးေတာ့မွ ဒီမွာ လုပ္ေနတဲ့ အေျခအေနေတြလည္း ရွင္းျပတယ္။

ေနာက္ တကယ္လက္ေတြ႔ရင္ဆိုင္ေနရတဲ့ Hate Speech နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး သူ႔ရဲ႕ အယူအဆေတြ ေတာင္းတဲ့အခါမွာ ေတာ္ေတာ္ေလး ေကာင္းပါတယ္။ ေကာင္းတာနဲ႔ သူ႔ကို ေမတၱာရပ္ခံၿပီးေတာ့မွ ဒီေဟာေျပာပြဲေလးတခုကို စီစဥ္လိုက္တဲ့သေဘာပါ။”

ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းမွာေတာ့ ေကာလာဟာလက ေန အေျခခံ ျပီးေတာ့ အမုန္းစကားေတြ မၾကာခဏ ျပန္႔ပြားတာေၾကာင့္ လူမ်ိဳးေရး၊ ဘာသာေရး အသြင္ေဆာင္ ပဋိပကၡေတြ မၾကာခန ျဖစ္ပြားေလ့ ရွိေနတာပါ။ အမုန္းစကားေတြ မျပန္႔ပြားေစေရးနဲ႔ ပတ္သက္ျပီးေတာ့ အစိုးရ က ေဆာင္ရြက္မႈ ေတြ ျပဳလုပ္ေနေပမဲ့ အရပ္ဖက္လူမႈ အဖြဲ႔အစည္းေတြရဲ႕ အားကလည္း အဓိကက်တယ္လို႔ ဦးရဲထြဋ္က ေျပာပါတယ္။

“က်ေနာ္ထင္တယ္ဗ်ာ။ အဓိက ေမာင္းႏွင္အားကေတာ့ အရပ္ဖက္လူထု အေျချပဳအဖြဲ႔အစည္းေတြက အဓိကေမာင္းႏွင္အားျဖစ္မွာပဲ။ က်ေနာ္တို႔ကေတာ့ ပံ့ပိုးကူညီေပးရမွာေပါ့။ ဒါေပမဲ့ ေနာင္ေရရွည္မွာေတာ့ သူမ်ား ဥေရာပႏုိင္ငံေတြ ၿဗိတိန္ႏုိင္ငံေတြလိုေပါ့၊ Hate Speech နဲ႔ပတ္သက္တဲ့ သီးျခားဥပေဒမ်ိဳး လိုမလား၊ မလိုမလားဆိုတာလဲ ဒါ က်ေနာ္တို႔ ဥပေဒျပဳ အဖြဲ႔အစည္းေတြေရာ၊ ျပည္သူေတြေရာ က်ေနာ္တို႔ေရာ စဥ္းစားရမွာေပါ့ေလ။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ဟိုမွာက်ေတာ့ အားကစား သမားေတြရဲ႕အျပဳအမူ၊ အေျပာအဆို၊ မွတ္ခ်က္ကအစ Hate Speech နဲ႔ ကာကြယ္ထားတာကုိး။”

လတ္တေလာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာေတာ့ အင္တာနက္ ေတြ နဲ႔ လူမႈ ကြန္ယက္ေတြကေန တစ္ဆင့္ ပ်ံႏွံ႔လာတဲ့ မမွန္သတင္းေတြကေန အမုန္းတရားေတြ မျဖစ္ပြားလာဖို႔၊ အမုန္းစကားေတြ လူမႈ အသိုင္းအ၀ိုင္းၾကား မျဖန္႔ေဝဖို႔ ပန္းစကားလႈပ္ရွားမႈ တစ္ရပ္ကို ျပည္တြင္းမွာ ဘေလာ့ခ္ကာ ကိုေနဘုန္းလတ္က ဦးေဆာင္ျပီး လႈပ္ရွားေနတာပါ။

အမုန္းစကား မျပန္႔ပြားေစဖို႔ဟာ လူမႈ အသိုင္းအ၀ိုင္းတခုလံုးမွာ ဘယ္ေလာက္အထိ အေရးပါတယ္ဆိုတာ နဲ႔ ပတ္သက္ျပီး ကို ေနဘုန္းလတ္ ရဲ႕ အျမင္ကေတာ့-

“ အထူးသျဖင့္ေတာ့ဗ်ာ က်ေနာ္ေျပာတာက လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆိုခြင့္ကေတာ့ လူတိုင္းမွာ ရွိတယ္ေလ။ ဒါေပမဲ့လည္း က်ေနာ္တို႔ ကိုယ္ေျပာတဲ့စကားက လူ႔အဖြဲ႔အစည္းအတြက္ အႏၱရာယ္ျဖစ္သြားတာမ်ိဳး၊ လူ႔အဖြဲ႔အစည္ၾကားမွာ အမုန္းေတြပြားေအာင္ လံႈ႕ေဆာ္ေနတာမ်ိဳး အဲ့လိုစကားမ်ိဳးေတြကို က်ေနာ္ကေတာ့ မေျပာေစခ်င္ဘူးခင္ဗ်။ အဲ့လိုစကားမ်ိဳးေတြကို က်ေနာ္ကိုယ္တုိင္လဲ မေျပာသလို၊ အဲ့လိုစကားမ်ိဳးေတြကို လူ႔အဖြဲ႔အစည္းကို မလံုျခံဳေအာင္၊ မၿငိမ္းခ်မ္းေအာင္ လိုက္လုပ္ေနတဲ့သူေတြ ဘယ္သူမဆို က်ေနာ္ကေတာ့ ဆန္႔က်င္မွာပဲ။”

၂၀၁၂ ခုႏွစ္ အတြင္းက စျပီးေတာ့ ရခိုင္ျပည္နယ္ က စလိုက္တဲ့ လူမ်ိဳးအသြင္ေဆာင္ ပဋိပကၡေတြဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံ အလယ္ပိုင္း မိထၳီလာ၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ အေရွ႕ပိုင္း ရွမ္းျပည္နယ္ လားရိႈးျမိဳ႕ေတြ ထိ ပါ အသီးသီး ျပန္႔ႏ႔ွံခဲ့ျပီးေတာ့ လူအမ်ားအျပား အိုးမဲ့ အိမ္မဲ့ျဖစ္တဲ့ အထိ အဓိက႐ုဏ္းေတြ ဆိုးရြားခဲ့တာပါ။

ၿပီးခဲ့တဲ့မတ္လ ၂၆ ရက္နဲ႔ ၂၇ ရက္ေန႔ေတြက စစ္ေတြၿမိဳ႕မွာရွိတဲ့ အစိုးရမဟုတ္တဲ့ NGO အဖြဲ႔အစည္းက ႏုိင္ငံျခားသူဝန္ထမ္းတဦးကေန ဗုဒၶသာသနာ့အလံကို ျဖဳတ္ခ်ၿပီး မဖြယ္မရာ လုပ္တယ္ဆုိတဲ့ သတင္းေတြ ထြက္ေပၚခဲ့ၿပီးေနာက္ UN နဲ႔ ႏိုင္ငံတကာ အစုိးရမဟုတ္တဲ့ NGO အဖဲြ႔ေတြရဲ႕ ႐ံုးေတြ၊ သိုေလွာင္႐ံုေတြနဲ႔ ေနအိမ္ေတြကို အၾကမ္းဖက္ တိုက္ခိုက္ ဖ်က္ဆီးခဲ့ပါတယ္။

ဒီအၾကမ္းဖက္မႈ စစ္ေဆးခဲ့တဲ့ စံုစမ္းေရးေကာ္မရွင္ရဲ႕ အစီရင္ခံစာမွာေတာ့ အဖဲြ႔အစည္းတခုက မမွန္သတင္း ထုတ္ျပန္ၿပီး လံႈ႔ေဆာ္ခဲ့တာေၾကာင့္ အခုလိုပဋိပကၡေတြ ျဖစ္ခဲ့တာလို႔လည္း ဆိုထားပါတယ္။

VOA