Thursday, January 8, 2015

ကုလ လူ႔အခြင့္အေရး ကုိယ္စားလွယ္ ရခုိင္လူထု ဆႏၵျပ

ျမန္မာႏိုင္ငံကို ဆုိက္ေရာက္လာတဲ့ ကုလသမဂၢ ရဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ အထူး ကိုယ္စားလွယ္ မစၥယန္ဟီးလီး။ (ဇန္နဝါရီ ၆၊ ၂၀၁၄)

ကုလသမဂၢ ရဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ အထူး ကိုယ္စားလွယ္ မစၥယန္ဟီးလီး ဒီကေန႔ ရခိုင္ျပည္နယ္ စစ္ေတြကို သြားေရာက္တဲ့ အခါ ရခိုင္လူထု အခ်ိဳ႕ရဲ႕ ဆႏၵ ထုတ္ေဖာ္မႈေတြ နဲ႔ ရင္ဆိုင္ခဲ့ရပါတယ္။ မစၥ ယန္ဟီးလီး မလာခင္ တစ္ပတ္ အလုိကတည္းက ရခိုင္လူထုက ဆႏၵထုတ္ေဖာ္ဖို႔ ခြင့္ျပဳ မိန္႕ေတာင္းခဲ့ျပီး အခု ဆႏၵထုတ္ေဖာ္သူေတြကို သူတို႔ဆႏၵ အရ ဥပေဒ ေဘာင္အတြင္းကပဲ လုပ္ေဆာင္ဖို႔ ခြင့္ျပဳ ေပးခဲ့တယ္လိုု႔ ရခိုင္ျပည္နယ္၀န္ၾကီးခ်ဳပ္က ေျပာပါတယ္။ သူ႔ရဲ႕ ခရီးစဥ္ကို ေစာင့္ၾကည့္ သတင္းယူထားတဲ့ ဗီြအိုေအ ျမန္မာပိုင္းရဲ႕ သတင္းေထာက္ ကိုေအာင္ရဲေမာင္ေမာင္ ကေျပာျပမွာပါ။မစၥ ယန္ဟီးလီး ဟာ ရခိုင္ျပည္နယ္ အတြင္းက မူဆလင္ လူနည္းစုေတြရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြေလ့လာဖို႔ ရခိုင္ျပည္နယ္ စစ္ေတြ ျမိဳ႕ကို သြားေရာက္ခဲ့တာပါ။ စစ္ေတြ ေလယာဥ္ကြင္းမွာပဲ ရခိုင္ျပည္နယ္ အတြင္း က အရပ္ဖက္ လူမႈအဖြဲ႔အစည္းတစ္ခ်ိဳ႕က ရိုဟင္ဂ်ာအေရးနဲ႔ပတ္သက္ျပီး ကုလသမဂၢအေနနဲ႔ ေရွ႕တန္းမတင္ဖို႔ သူ႔ကို ဆႏၵ ထုတ္ေဖာ္ခဲ့တာကို ေတြ႔ရတယ္လို႔ စစ္ေတြ ျမိဳ႕ခံ ရခိုင္ျပည္နယ္ လႊတ္ေတာ္အမတ္ ဦးေအာင္ျမတ္ေက်ာ္က ဗီြအိုေအကို ေျပာပါတယ္။

“ေျပာမယ္ ဆိုရင္ေတာ့ မနက္ ၇ နာရီေလာက္ကေန အကုန္လံုးက ေလယာဥ္ အခ်ိန္က ဘယ္အခ်ိန္ေရာက္မယ္မွန္း မသိဘူး။ အဲဒီေတာ့ လာမယ့္အတြက္ ဆႏၵျပဖို႔ တစ္ပတ္ေလာက္ကေနၾကိဳ ၿပီး စာတင္ၾကတာေပါ့။ မနက္ ၇ နာရီေလာက္ကေန အကုန္လံုးက ေစာင့္ေနၾကတာ။ ေတာက္ေလ်ာက္ေစာင့္ျပီး ဒီက ဆႏၵထုတ္ေဖာ္တဲ့ အဖြဲ႔ေတြ ေစာင့္ျပီး သူကို လုပ္ၾကတာပဲ”

မစၥ ရန္ဟီလီး ကို အခုလို ဆႏၵထုတ္ေဖာ္ဖို႔ လူထုက ေတာင္းဆိုမႈ ေတြ ရွိခဲ့တဲ့ အတြက္ ဥပေဒေဘာင္ အတြင္းက လုပ္ေဆာင္ဖို႔ ခြင့္ျပဳေပးခဲ့တယ္လို႔ ရခိုင္ျပည္နယ္ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေမာင္ေမာင္အုန္း ကေျပာပါတယ္။

“လူထုကေတာ့ ဒီမိုကေရစီ ႏိုင္ငံဆိုေတာ့ တားရတာ ခက္ပါတယ္။ဟုတ္ျပီလား။ ဟိုတုန္းကေတာ့ တစ္မ်ိဳးေပါ့။ အခုေတာ့ လူထုရဲ႕ ဆႏၵဆိုေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ဥပေဒေဘာင္အတြင္းက ေဆာင္ရြက္ရမွာေပါ့ေလ။ ဥပေဒေဘာင္အတြင္းက ဆႏၵေဖာ္ထုတ္ျပီးေတာ့ ဒါကေတာ့ သူ႔ရဲ႕ လြတ္လပ္ခြင့္ေပါ့ေနာ္။က်ေနာ္တို႔ကေတာ့ အတတ္ႏိုင္ဆံုး စည္းကမ္းတက်နဲ႕ ျဖစ္ေအာင္ က်ေနာ္တို႕ရဲ႕ ႏိုင္ငံၾကီးသား ပီသေအာင္ က်ေနာ္တို႔ကလည္း ကမာၻ႔ကုလသမဂၢ အဖြဲ႔၀င္ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံျဖစ္တဲ့ အတြက္ ကမာၻ႔ကုလသမဂၢရဲ႕ စည္းကမ္းနဲ႔ ကိုက္ညီေအာင္ က်ေနာ္တို႕ စီမံထားပါတယ္။ ေဘာင္အတြင္းကပဲေပါ့ေနာ္။”

မစၥ ရန္ဟီးလီးအေနနဲ႔ ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္းကို လြတ္လြတ္လပ္လပ္ေလ့လာမႈေတြ လုပ္ခြင့္ေပးထားျပီးေတာ့ သူ႔အေနနဲ႔ အစီရင္ခံစာ ႏွစ္ဖက္ အသိုင္းအ၀ိုင္းအတြက္ မွ်မွ်တတ ေရးဖို႔ လိုတယ္လို႔လည္း ရခိုင္ျပည္နယ္ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္က ဆက္ေျပာပါတယ္။

“ မနက္ျဖန္ကို သူ ေျမပံုကို သြားခ်င္တယ္ေျပာတယ္။ ရပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ကေတာ့ ဘယ္မသြားရ၊ ဘာမသြားရေတာ့ မရွိပါဘူး။ တစ္ခု ရွိတာကေတာ့ဗ်ာ စစ္ေဆးျပီးရင္းေတာ့ ေတြ႕ရွိခ်က္ကို အမွန္အတိုင္းျဖစ္ေအာင္ Fair ျဖစ္ေအာင္ေတာ့ ေရးဖို႔ေတာ့ သင့္တာေပါ့ေနာ္။ တကယ္တကယ္ေျပာရရင္ က်ေနာ္တို႔ ရခိုင္ျပည္နယ္ မွာ လူမႈ စီးပြား ဘ၀ နိမ့္က်တဲ့ အတြက္ ဘဂၤါလီ IDP ေတြထက္ နိမ့္တဲ့ ေက်းရြာေတြ အမ်ားၾကီး ရွိပါတယ္။ ရခိုင္ရြာေတြေပါ့ဗ်ာ။ အဲဒီရြာေတြေတာ့ မၾကည့္ဘဲနဲ႕ ဒီIDP ပဲၾကည့္ျပီးေတာ့ အဲဒါကေတာ့ ခက္ပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ လိုက္ျပဖို႔ေတာ့ စီမံထားပါတယ္။”

မနက္ပိုင္းတုန္းကေတာ့ မစၥ ယန္ဟီးလီဟာ ျပည္တြင္း က ထင္ရွားတဲ့ အရပ္ဖက္ လူမႈအဖြဲ႔အစည္းက ေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ ျပီးေတာ့ ျမန္မာအေရး အကဲျဖတ္ အခ်ိဳ႕ နဲ႔ ေတြ႔ဆံုခဲ့တာပါ။ မနက္ပိုင္းက ေတြ႔ဆံုခဲ့တဲ့ အရပ္ဖက္ လူမႈအဖြဲ႔ေတြ နဲ႔ မစၥ ယန္ဟီးလီး ဟာ ၂၀၁၅ အေထြေထြ ေရြးေကာက္ပြဲ ကိစၥ ကို ဦးစားေပးျပီးေဆြးေႏြးခဲ့တာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။

သူနဲ႔ ေတြ႔ဆံုခ်ိန္မွာ ပါ၀င္ခဲ့တဲ့ ျမန္မာ့အေရးေလ့လာ အကဲျဖတ္ ေဒါက္တာ ရန္မ်ိဳးသိမ္းက ေတာ့ ေဆြးေႏြးျဖစ္ခဲ့တဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြ ကို အခုလို ေျပာပါတယ္။

“ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္မွာ ဆိုရင္ ေကာ္မရွင္ အဖြဲ႕ ၈ ေယာက္မွာ ၄ ေယာက္ဟာ တပ္မေတာ္က အရာရွိေတြ၊ အျငိမ္းစားတပ္မေတာ္ အရာရွိေတြ ျဖစ္ေနတာ ေတြ႔ ရပါတယ္။ တိုင္းေဒသၾကီး နဲ႕ ျပည္နယ္ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ေတြ။ ခရိုင္ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ေတြ မွာ ေရြးေကာက္ပြဲကို ၾကီးၾကပ္မဲ့ အရာရွိေတြဟာ တပ္မေတာ္ အျငိမ္းစား အရာရွိေတြျဖစ္ေနတယ္။ ေနာက္ျပီးေတာ့ ျပည္ေထာင္စု ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ ရဲ႕၂၅ ရာခိုင္ႏႈန္းေသာ ၀န္ထမ္းေတြဟာ တပ္မေတာ္ အရာရွိ ေဟာင္းေတြ ျဖစ္ေန တာကိုေတြ႔ ရပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ က်ေနာ္ကတပ္မေတာ္ အရာရွိေဟာင္းေတြ ပါေနတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ေတြကို ျပင္ဆင္ဖြဲ႕စည္းျခင္း မရွိဘူးဆိုရင္ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲ ဟာ လြတ္လပ္ျပီး တရားမွ်တတဲဲ့ေရြးေကာက္ပြဲ မျဖစ္ႏိုင္ဘူးလို႔ က်ေနာ္ ေဆြးေႏြးခဲ့ပါတယ္။”

မစၥ ယန္ဟီးလီး နဲ႔ေတြ႔ဆံုခဲ့တဲ့ အရပ္ဖက္ အဖြဲ႔က ထင္ရွားတဲ့ ေခါင္းေဆာင္ေတြက ဒီကေန႔ ညေန ၄ နာရီမွာ သူတို႔ ဘာေတြ ေဆြးေႏြးျဖစ္ခဲ့တယ္ဆိုတာကို မီဒီယာေတြကို ျပန္လည္ အသိေပးတဲ့အေနနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံ သတင္းေထာက္မ်ား ကြန္ယက္ ရံုးမွာ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲတစ္ရပ္လည္း က်င္းပခဲ့ပါတယ္။

မစၥ ယန္ဟီးလီးရဲ႕ ဒုတိယ အၾကိမ္ေျမာက္ ျမန္မာႏိုင္ငံခရီးစဥ္ အေနနဲ႔ ဇန္နဝါရီ လ ၇ ရက္ေန႔ကေန ၁၆ ရက္ေန႔အထိ ေနထိုင္မွာ ျဖစ္ၿပီး၊ ရခိုင္ျပည္နယ္ နဲ႔ ရွမ္း ျပည္ေျမာက္ပိုင္း အေျခအေနေတြ၊ ျပီးေတာ့ ျပည္တြင္းက လတ္တေလာျဖစ္ေနတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြကို ေလ့လာ အကဲျဖတ္မွာလည္းျဖစ္ပါတယ္


VOA

0 comments:

Post a Comment