ျမန္မာျပည္ ေနရာအႏ႔ွံမွာ ရွိေနတဲ့ တေစၦသရဲမ်ား

ဟစ္ပ္ေဟာ့ပြဲတစ္ပြဲက အ၀င္၀မွာ လက္မွတ္သိမ္းေနသူ တစ္ဦးဟာ အမ်ဳိးသမီးငယ္တစ္ဦး
လက္မွတ္မျပဘဲ ျဖတ္၀င္သြားတာကို သတိထားလိုက္မိပါတယ္။

လက္မွတ္ေတာင္းဖို႔ လွည့္ပတ္ၾကည့္လိုက္ေတာ့ သူ႔ေရွ႕မွာတင္ ေကာင္မေလး ေပ်ာက္သြားပါ
တယ္။ေနာက္ေတာ့ အဲဒီဂီတ ေဖ်ာ္ေျဖပြဲက ဒီေဂ်ကလည္း ခန္းမတစ္ေနရာကေန သူ႔ကို အမ်ဳိးသမီး
တစ္ဦး စိန္းစိန္း၀ါး၀ါး စိုက္ၾကည့္ေနတာကို သတိထားမိလိုက္ပါတယ္။

သံုး-ေလးစကၠန္႔ အၾကာမွာေတာ့ ေပ်ာက္သြားပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာပဲ သူ႔ရဲ႕ ဒီေဂ်စက္လည္း
ပ်က္သြားပါတယ္။

မဂၢဇင္းတစ္ေစာင္ရဲ႕ အယ္ဒီတာတစ္ဦးဟာ သူအလုပ္လုပ္ရာ ႐ံုးခန္းေလးဆီ ေလွ်ာက္လာေနပါ
တယ္။

႐ံုးခန္းထဲက စားပြဲတစ္ခုမွာ အ၀ါေရာင္၀တ္စံုနဲ႔ အမ်ဳိးသမီးတစ္ဦး ထိုင္ေနတာကို ျပတင္းေပါက္
ကေန သူ လွမ္းေတြ႕လုိက္ပါတယ္။

ဒါေပမဲ့ အခန္းေရွ႕ေရာက္ေတာ့ ႐ံုးခန္းက အျပင္ကေန ေသာ့ခတ္ထားတာကို သူေတြ႕လုိက္ရပါ
တယ္။

အခန္းတံခါးေတာင္ ေသာ့မဖြင့္ရေသးဘူးဆုိေတာ့ တျခားလုပ္ေဖာ္ ကိုင္ဖက္ေတြ
႐ံုးမေရာက္ေသးဘူးဆိုတဲ့ အဓိပၸာယ္ပါ။

ခုနက အ၀ါေရာင္ ၀တ္စံုနဲ႔ အမ်ဳိးသမီး ရွိေနတဲ့ေနရာကို ျပန္ၾကည့္လိုက္ေတာ့ ေနရာမွာ
မရွိေတာ့ပါဘူး။

ၿမိဳ႕ထဲက ႐ံုးခန္းတစ္ခုမွာ ၀န္ထမ္း ေလးေယာက္ေလာက္ဟာ ႐ံုးခ်ိန္ ေနာက္ပိုင္းမွာ
အိမ္မျပန္ေသးဘဲ ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္သံုးေနၾကပါတယ္။

တစ္ေယာက္ေယာက္က ေဒါက္ဖိနပ္စီးၿပီး ႐ံုးခန္းထဲမွာ လွည့္ၿပီးသြားေနတဲ့ အသံကို သူတို႔
ေလးေယာက္စလံုး ၾကားလိုက္ပါတယ္။

ကြန္ကရစ္ၾကမ္းျပင္ ေပၚမွာ 'တေဒါက္ေဒါက္'နဲ႔ ေလွ်ာက္လာေနတဲ့ ေဒါက္ဖိနပ္သံက သံုးေလး
မိနစ္ေလာက္ ရပ္သြားၿပီးမွ လာရာလမ္းအတိုင္း ျပန္သြားတဲ့အသံ ျပန္ထြက္ေပၚလာပါတယ္။

အဲဒီအခ်ိန္မွာ ေဒါက္ဖိနပ္စီးတတ္တဲ့သူ တစ္ေယာက္မွ ႐ံုးမွာ မရွိေတာ့ပါဘူး။

စိတ္ကူးယဥ္အေၾကာင္းအရာေတြထက္ ပိုၿပီးဆန္းၾကယ္တဲ့ ျဖစ္ရပ္ေတြ

တေစၦေျခာက္တဲ့အေၾကာင္း ေမးျမန္းၾကည့္လိုက္ရင္ ရန္ကုန္ကလူေတြ တိုင္းနီးပါးမွာ
ေျပာျပစရာေတြ ရွိေနတတ္ပါတယ္။

သူတို႔ကိုယ္တိုင္ ၾကံဳတာမ်ဳိး၊ ဒါမွမဟုတ္ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္၊ မိသားစု၀င္ ဒါမွမဟုတ္ မိတ္ေဆြ
သူငယ္ခ်င္းေတြ ၾကံဳခဲ့ရတဲ့ျဖစ္ရပ္ေတြကို ေျပာျပၾကပါတယ္။

ဒီလိုတေစၦပံုျပင္ေတြကို ျမန္မာႏိုင္ငံအေၾကာင္း ျဖစ္ရပ္မွန္ေဖာ္ျပထားတဲ့ စာအုပ္ေတြမွာလည္း
ေတြ႕ရပါတယ္။

Pascal Khoo Thwe ရဲ႕ From the Land of Freen Ghosts (2002) စာအုပ္မွာေတာ့
မေကာင္းတဲ့၀ိညာဥ္ အျဖစ္ စြဲျမဲယံုၾကည္ထားေလ့ရွိတဲ့ အသတ္ခံလိုက္ရသူ၊ ဒါမွမဟုတ္
မေတာ္တဆ ေသဆံုးသြားရသူ အစိမ္းေသေတြေၾကာင့္ ေၾကာက္လန္႔ခဲ့ၾကရတဲ့ အေၾကာင္းကို
ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

၁၉၈၈ အေရးအခင္းမွာ ပါ၀င္တဲ့ ေက်ာင္းသားအုပ္စု တစ္စုဟာ ျမန္မာအစိုးရဲ႕ ရန္က လြတ္ေအာင္
ထိုင္းနယ္စပ္နားက ေတာင္တန္းေတြဘက္ဆီ ထြက္ေျပးၾကရာမွာ စာေရးသူ ပါစကယ္ခူးသြယ္
ကိုယ္တုိင္လည္းပါ၀င္ခဲ့ၿပီး တစ္ညမွာ သူ႔ေစာင္ကို တစ္ေယာက္ေယာက္က လာဆြဲေနသလို
ခံစားလိုက္ရၿပီး ႏိုးလာပါတယ္တဲ့။

သူ႔ေစာင္ကို လာဆြဲေနတဲ့ လက္သည္ေတြကုိ သူ ေတြ႕လုိက္ရပါၿပီ။

"မ်က္ႏွာကို တစ္ဖက္လွည့္ထားၿပီး ေဆာင့္ေၾကာင့္ထိုင္ အေနအထားနဲ႔ တုန္ယင္ၿပီး ညည္းညဴ
ေနၾကပါတယ္။ တခ်ဳိ႕ကေတာ့ ယူနီေဖာင္း၀တ္နဲ႔၊ တခ်ဳိ႕ကေတာ့ အရပ္သား၀တ္နဲ႔ပါ။ သူတို႔အားလံု
စိုရႊဲေနၾကၿပီး ျဖဴဖပ္ျဖဴေရာ္ ျဖစ္ေနၾကပါတယ္။ ႐ုတ္တရက္ေလျပင္းတစ္ခ်က္ တုိက္လာၿပီး
သူတို႔လည္း မီးခိုလိုပဲ ေပ်ာက္သြားပါတယ္" လို႔ စာအုပ္ေနာက္ပိုင္းမွာ ပါစကယ္က
ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

သူတို႔ စခန္းခ်ထားတဲ့ေနရာဟာ ကရင္နီ သူပုန္ေတြေၾကာင့္ ေသသြားၾကတဲ့ ျမန္မာစစ္သားေတြကို
ထံုးတမ္းစဥ္လာအတိုင္း မသၿဂႋဳဟ္ျဖစ္ဘဲ အလ်င္စလိုေျမျမႇဳပ္ခဲ့တဲ့ ေနရာျဖစ္ေနတာကို စာေရးသူနဲ႔
တျခားလုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ေတြဟာ ေနာက္မွ သိလိုက္ၾကရပါတယ္။

စာေရးဆရာမ မသိဂႌကလည္း ေထာင္ထဲက သူ႔ရဲ႕ အေတြ႕အၾကံဳအေၾကာင္း ေရးထားတဲ့ Nor Iron
Bars a Cage (2013) မွာ အက်ဥ္းသားေတြ ထားရာ ခန္းမရဲ႕ အေပၚထပ္မွာ တေစၦေျခာက္တဲ့
ညတစ္ညအေၾကာင္းကို ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

"အဲဒီေန႔မွာ ေန၀င္ခ်ိန္ကတည္းက ကြ်န္မ ၾကက္သီးေမြးညင္းေတြ ထေနတာ။ ည ၉ နာရီ
ကင္းသံေခ်ာင္းေခါက္ၿပီးတဲ့အခ်ိန္မွာ အက်ဥ္းတိုက္ထဲက အက်ဥ္းသူတခ်ဳိ႕ အိပ္ဖို႔ျပင္ဆင္ေနၾက
ပါၿပီ။ ႐ုတ္တရက္ ေခ်ာက္ခ်ားဖြယ္ ဆြဲဆြဲငင္ငင္ ငိုေႂကြးသံေတြ ထြက္ေပၚလာၿပီး ေနာက္ဆံုးမွာ
တစ္ၿပိဳင္တည္း ညီတူညာတူ ငိုေႂကြးေနသံႀကီးမ်ဳိး ျဖစ္လာပါတယ္။ စိတ္ပ်က္လက္ပ်က္နဲ႔ ၿပိဳင္တူ
ေအာ္ျမည္ေနတဲ့ အသံေတြကို ကြ်န္မတို႔ အားလံုး ၾကားၾကပါတယ္"လို႔ စာအုပ္ထဲမွာ
ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

တခ်ဳိ႕ အက်ဥ္းသူေတြက ေသြးပ်က္ၿပီး ပတ္ေျပးေနတဲ့အခ်ိန္မွာ သိပ္မေၾကာက္တတ္တဲ့
အက်ဥ္းသူတစ္ဦး ေတြ႕လိုက္ရတာကေတာ့ "ခန္းမရဲ႕ အစြန္ဆံုးဘက္နားမွာ အိပ္ရတဲ့သူေတြရဲ႕
ေနရာမွာ အမ်ဳိးသမီးတစ္စု တစ္ေယာက္နဲ႔ တစ္ေယာက္ အျပန္အလွန္ကုတ္ဖဲ့ၿပီး သတ္ပုတ္ေနၾက
တာပါ။ သူတို႔ရဲ႕ ဆံပင္ရွည္ေတြကလည္း ဖားလ်ားခ်ၿပီး မ်က္ႏွာေပၚမွာ အုပ္ေနပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္
သူတို႔ ဘယ္သူဘယ္၀ါဆိုတာ မျမင္ရဘူး" လို႔ စာအုပ္ထဲမွာ ေရးထားပါတယ္။

သိပၸံနည္းက် အေျဖထုတ္လို႔ မရတဲ့ တေစၦေျခာက္တဲ့ျဖစ္ရပ္ေတြ

တေစၦေျခာက္တဲ့အေၾကာင္းကို စာနဲ႔ေရးထာတာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ပါးစပ္နဲ႔ပဲ ေျပာၾကတာပဲျဖစ္ျဖစ္
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာေတာ့ တေစၦေျခာက္ခံရတဲ့ အေၾကာင္းကို သူတို႔ ေန႔စဥ္ဘ၀ရဲ႕ သာမန္အျဖစ္အပ်က္
လိုပဲ အခ်င္းခ်င္းေျပာျပၾက၊ ယံုၾကည္ၾကပါတယ္။

ဒီလိုေျပာျပတတ္ၾကတာဟာ တေစၦပံုျပင္ေတြ အေၾကာင္းေျပာျပရာမွာ သည္းထိတ္ရင္ဖိုဖန္တီးမႈကို
ေရွာင္ရွားဖုိ႔ျဖစ္ႏိုင္တယ္လို႔ ၿပီးခဲ့တဲ့ ေဖေဖာ္၀ါရီလထုတ္ The Asia Pacific Journal of
Anthropology မွာ ေဖာ္ျပထားတဲ့ Terminally Haunted ဆိုတဲ့ အက္ေဆးမွာ ဂ်ိမ္းဖာဂူဆန္က
မွတ္ခ်က္ခ်ထားပါတယ္။

မဂၤလာဒံုေလဆိပ္မွာ ေလယာဥ္အမႈထမ္းေတြ၊ ခရီးသည္ေတြရဲ႕ အိတ္ေတြကို အတင္အခ်
လုပ္ေပးသူေတြနဲ႔ ဆက္သြယ္ေရး တာ၀ါ၀န္ထမ္းေတြ ေလဆိပ္ဥပစာေနရာမွာ တေစၦေတြ႕ၾကတဲ့
အေၾကာင္းအပါအ၀င္ ဘန္ေကာက္က သု၀ဏၰဘုမၼိေလဆိပ္နဲ႔ ရန္ကုန္က မဂၤလာဒံုေလဆိပ္က
၀န္ထမ္းေတြၾကားမွာ အေျပာမ်ားတဲ့ တေစၦပံုျပင္ေတြအေၾကာင္း သူ႔စာအုပ္မွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

ေလယာဥ္မႉးေတြလည္း တေစၦေျခာက္ခံရတဲ့ ဒဏ္က မလြတ္ပါဘူး။

"ေလယာဥ္မႉးအခန္းထဲ ၀င္႐ံုပဲရွိေသးတယ္၊ ဘယ္ခလုတ္ တစ္ခုကိုမွ မထိရေသးဘဲနဲ႔
ေအာ္တိုစက္ႏႈိးတဲ့ စနစ္က ပြင့္ႏွင့္ေနၿပီးသားျဖစ္ေနတယ္လို႔ ျမန္မာ့ေလေၾကာင္းလိုင္းက
ေလယာဥ္မႉးေတြ သတင္းပို႔တယ္"လုိ႔ တာ၀ါတုိင္၀န္ထမ္းတစ္ဦးက ေျပာျပတာကို
ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

၁၉၆၇ ခုႏွစ္မွာ အေမရိကန္ယဥ္ေက်းမႈဆိုင္ရာ မႏုႆေဗဒပညာရွင္ Melford Spiro ထုတ္ေ၀ခဲ့တဲ့
Burmese Supernaturalism စာအုပ္မွာ ေဖာ္ျပထားတဲ့ "အတိတ္ဘ၀မွာ က်ဴးလြန္ခဲ့တဲ့
မေကာင္းမႈရဲ႕ အက်ဳိးဆက္အျဖစ္ ခႏၶာကိုယ္မဲ့တဲ့ ၀ိညာဥ္ေတြအျဖစ္ ျပန္ေမြးဖြားလာသူေတြ"လို႔
ဒီေလဆိပ္က တေစၦ (သို႔) သရဲေတြကို ဖာဂူဆန္က သတ္မွတ္ထားပါတယ္။

တေစၦေတြဟာ လူေတြကို နာမက်န္းျဖစ္ေစတယ္၊ ေရာဂါျဖစ္ေစတယ္ ဒါမွမဟုတ္ ကံမေကာင္းမႈ
ေတြ ျဖစ္ေစတယ္လို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ေ၀းလံေခါင္ဖ်ားေဒသေတြက ရြာသူရြာသားေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား
ယံုၾကည္ထားၾကပါတယ္။

Spiro ရဲ႕ သုေတသနျပဳခ်က္အရ တေစၦသရဲေတြဟာ ရြာျပင္မွာ အထူးသျဖင့္ သူတို႔ရဲ႕ အစာျဖစ္တဲ့
အေလာင္းေတြရွိတဲ့ သခ်ႋဳင္းေတြမွာ ေနၾကတယ္လုိ႔ ရြာသားေတြက ယံုၾကည္ထားၾကပါတယ္။

"သူတို႔ဟာ သက္ရွိလူေတြရဲ႕ အသားကိုလည္း ႀကိဳက္ၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အရမ္းကို ဆာေလာင္
လာတဲ့အခါ ဒါမွမဟုတ္ စုန္းမတစ္ေကာင္ရဲ႕ ခိုင္းေစမႈေၾကာင့္ လူတစ္ဦးဦးကို တုိက္ခိုက္ၿပီး
စားေသာက္ဖို႔အတြက္ ရြာထဲကို တစ္ခါတေလ ၀င္လာတတ္တယ္လို႔လည္း သူတို႔က
ေျပာျပၾကတယ္"လုိ႔ သူ႔စာအုပ္မွာ ေရးထားပါတယ္။

ဒါေပမဲ့ အခုေခတ္ ရန္ကုန္မွာေနတဲ့ သူေတြကေတာ့ တေစၦကို မေကာင္းတဲ့ အမ်ဳိးအစားတစ္ရပ္
အျဖစ္ သိပ္မျမင္ၾကေတာ့ဘဲ "တေစၦေတြဆိုတာ ေသဆံုးသြားသူေတြရဲ႕ မကြ်တ္တဲ့ ၀ိညာဥ္ေတြလို႔
ျမင္ၾကတယ္"လုိ႔ Spiro က ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

လူတစ္ဦးဦး ကြယ္လြန္သြားတဲ့အခ်ိန္မွာ အသုဘအခမ္းအနားကို အစဥ္အလာအတိုင္း မလုပ္မိရင္
"ေသသူရဲ႕ လိပ္ျပာဟာ သူမေသခင္က ဘ၀ကို စြဲလမ္းေနၿပီး သူအရင္ ေနခဲ့ဖူးတဲ့ေနရာမွာ
ဆက္ေနေနတဲ့အတြက္ တေစၦျဖစ္သြားၿပီး လူေတြကို ေၾကာက္လန္႔တၾကားျဖစ္ေစတယ္"လို႔
ဆိုၾကပါတယ္။

သာဓကအေနနဲ႔ ျပရမယ္ဆိုရင္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕လယ္က သူ႔႐ံုးခန္းထဲမွာ ထိုင္ေနတဲ့ အ၀ါေရာင္၀တ္စံုနဲ႔
အမ်ဳိးသမီးကို ေတြ႕ခဲ့တဲ့ အယ္ဒီတာတစ္ဦးျဖစ္တဲ့ မယဥ္မင္းထြန္းကေတာ့ တေစၦကို ေတြ႕လိုက္တဲ့
အခ်ိန္မွာ လန္႔သြားေပမယ့္ တေစၦက သူ႔ကိုဖမ္းစားလိုက္မွာကိုေတာ့ မေၾကာက္မိဘူးလို႔
ေျပာပါတယ္။

"တေစၦေတြက လူေတြကို ဘာမွ မလုပ္ႏိုင္ပါဘူး။ သူတို႔က လူေတြကို နာက်င္ေအာင္ မလုပ္ႏိုင္ပါ
ဘူး။ ကြ်န္မကေတာ့ တေစၦထက္ လူေတြကို ပိုေၾကာက္တယ္ရွင့္"လို႔ သူက ေျပာပါတယ္။

တေစၦသရဲေတြဟာ လူေတြကို ေရာဂါျဖစ္ေစႏိုင္တဲ့ အစြမ္းရွိတယ္ဆိုတဲ့ ယံုၾကည္မႈကို သူက
လက္မခံပါဘူး။

"နာမက်န္းျဖစ္တာကေတာ့ တေစၦကို ေတြ႕လုိက္ရၿပီးတဲ့ေနာက္ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ စိတ္တြင္း
ေၾကာက္လန္႔မႈျဖစ္ျခင္းရဲ႕ အက်ဳိးဆက္ ျဖစ္ေကာင္းျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။ တေစၦရဲ႕ လူေတြကို
ေနမေကာင္း ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ႏိုင္တဲ့ အစြမ္းေၾကာင့္ေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး"လို႔ သူ႔အျမင္ကို
ရွင္းျပပါတယ္။

Myanmar Times