(၂၃) ႀကိမ္ေျမာက္ အာဆီယံ ထိပ္သီးေဆြးေႏြးပြဲႏႇင့္ ဆက္စပ္ အစည္းအေ၀းမ်ား ထူးျခားခ်က္မရႇိ ၿပီးဆံုး

(၂၃) ၾကိမ္ေျမာက္ အာဆီယံထိပ္သီး ေဆြးေႏြးပြဲႏႇင့္ ဆက္စပ္ အစည္းအေ၀းမ်ားကို ေအာက္တိုဘာ ၉ ရက္ႏႇင့္ ၁၀ ရက္မ်ားက ဘ႐ူႏိုင္းႏိုင္ငံ၊ ဘန္ဒါဆရီဘီဂါ၀န္ျမိဳ႕၌ ျပဳလုပ္ခဲ့ျပီးေနာက္ ေအာက္တိုဘာ ၁၀ ရက္ ညေနပိုင္းတြင္ ထူးျခားခ်က္ တစ္စံုတစ္ရာ မရႇိဘဲ အစည္းအေ၀းမ်ား ျပီးဆံုးခဲ့သည္။

သို႔ေသာ္ အာဆီယံ ေဒသတြင္း ႏိုင္ငံမ်ားအနက္ ေ၀ဖန္မႈမ်ားျဖင့္ ႏႇစ္ရႇည္ ကာလၾကာျမင့္စြာ ရင္ဆိုင္ခဲ့ရေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံက ၂၀၁၄ ခုႏႇစ္အတြက္ အာဆီယံ အလႇည့္က် ဥကၠ႒တာ၀န္ ရယူခဲ့ျခင္းကိုမူ ႏိုင္ငံတကာ မီဒီယာမ်ားက ေစာင့္ၾကည့္ခဲ့ၾကသည္။

၂၀၁၄ ခုႏႇစ္တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံက အာဆီယံ အလႇည့္က် ဥကၠ႒ တာ၀န္ယူခ်ိန္တြင္ အာဆီယံ အသိုက္အ၀န္း ထူေထာင္ေရးကို အေထာက္အပံ့ ျဖစ္ေစရန္ အတြက္ ရည္ရြယ္ျပီး ရာသီဥတု ေျပာင္းလဲျခင္း၊ သဘာ၀ေဘး အႏၲရာယ္ စီမံခန္႔ခြဲျခင္း၊ သမား႐ိုးက် မဟုတ္ေသာ လံုျခံဳေရးဆိုင္ရာ ကိစၥရပ္မ်ား၊ ႏိုင္ငံျဖတ္ေက်ာ္ ကိစၥရပ္မ်ား၊ စားနပ္ရိကၡာႏႇင့္ စြမ္းအင္ဖူလံုေရး၊ အေသးစားႏႇင့္ အလတ္စား စီးပြားေရး လုပ္ငန္းမ်ား ဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္ေရးႏႇင့္ ေပါင္းစပ္ ဆက္သြယ္ေရး တို႔အျပင္ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ ကိစၥရပ္မ်ားကို ဦးစားေပး ေဆာင္ရြက္မည္ဟု သမၼတ ဦးသိန္းစိန္က ေအာက္တိုဘာ ၉ ရက္တြင္ ေျပာၾကားသည္။

ဘ႐ူႏိုင္းႏိုင္ငံ အေနျဖင့္ ၂၀၁၃ ခုႏႇစ္အတြက္ အာဆီယံ အလႇည့္က် ဥကၠ႒တာ၀န္ ယူခ်ိန္တြင္ ေဒသတြင္း အျငင္းပြားမႈတစ္ခု ျဖစ္ခဲ့ေသာ ေတာင္တ႐ုတ္ ပင္လယ္အေရးကို လံုး၀အေျဖ ထြက္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ခဲ့ျခင္း မရႇိေသာ္လည္း ASEAN Socio-Cultural Community (ASCC) အား ျပန္လည္ သံုးသပ္ျခင္းကိုမူ ရာႏႈန္းျပည့္ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ခဲ့သည္။

ေအာက္တိုဘာ ၉ ရက္က ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ (၂၃) ၾကိမ္ေျမာက္ အာဆီယံထိပ္သီး ေဆြးေႏြးပြဲတြင္ အာဆီယံ ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ တန္းတူညီမွ်ေသာ လူမႈလံုျခံဳေရးစနစ္ ေဖာ္ေဆာင္ရန္၊ အာဆီယံ မ်ိဳးဆက္သစ္ လူငယ္မ်ားအား ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္ရန္၊ အမ်ိဳးသမီးမ်ားႏႇင့္ ကေလးငယ္မ်ားအေပၚ အၾကမ္းဖက္မႈ အဆံုးသတ္ေစရန္၊ သဘာ၀ ေဘးအႏၲရာယ္ ထိန္းသိမ္းေရး လုပ္ငန္းမ်ားကို အာဆီယံႏိုင္ငံမ်ား အၾကား အေထာက္အပံ့ျပဳရန္ သေဘာတူညီ ခဲ့ၾကသည္။

ထိုေဆြးေႏြးပြဲတြင္ ၂၀၁၃ ခုႏႇစ္ အာဆီယံ အလႇည့္က် ဥကၠ႒ ဘ႐ူႏိုင္းဘုရင္ ဆူလတန္ဟာဂ်ီ ဟာဆန္နယ္လ္ ဘိုကီးယား မူအစ္ဇာဒင္၀ါဒူလာက အာဆီယံ၏ ညီညြတ္မႈႏႇင့္ ဗဟိုျပဳမႈကို ထုတ္ေဖာ္ျပသျပီး တိုးတက္မႈကို လုပ္ေဆာင္ရမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့သည္။

ေအာက္တိုဘာ ၉ ရက္က ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ (၁၆)ၾကိမ္ေျမာက္ အာဆီယံ-ဂ်ပန္ ထိပ္သီး ေဆြးေႏြးပြဲတြင္ ရရႇိထားေသာ စီးပြားေရး ဆက္ဆံမႈမ်ားကို အေျခခံျပီး ပိုမိုနီးကပ္ေသာ ဆက္လက္ လုပ္ေဆာင္ရန္ႏႇင့္ လြတ္လပ္ေသာ ကုန္သြယ္မႈ စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ဆိုျပီးပါက အာဆီယံ-ဂ်ပန္ ကုန္သြယ္မႈကို ႏႇစ္ဆတိုးျမႇင့္ႏိုင္ရန္ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကပါသည္။ (၁၆)ၾကိမ္ေျမာက္ အာဆီယံ-ေတာင္ကိုရီးယား ေဆြးေႏြးပြဲ၌ ၂၀၁၄ ခုႏႇစ္တြင္ အာဆီယံ-ကိုရီးယား ဆက္ဆံမႈ (၂၅)ႏႇစ္ျပည့္ အထိမ္းအမႇတ္ အတြက္ အထူးေဆြးေႏြးပြဲတစ္ခု ျပဳလုပ္ရန္ ၾကိဳးပမ္းမည္ ဖစ္ေၾကာင္းႏႇင့္ သုေတသနႏႇင့္ ဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားအတြက္ ကိုရီးယားႏိုင္ငံ၏ အေတြ႕အၾကံဳႏႇင့္ အၾကံျပဳခ်က္မ်ား မွ်ေ၀ရန္ ကိစၥရပ္တို႔ကို ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကသည္။

ပထမအၾကိမ္ ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ အာဆီယံ-အေမရိကန္ ေဆြးေႏြးပြဲတြင္ ယခင္ႏႇစ္ ကေမၻာဒီးယား ႏိုင္ငံ၌ ေဆြးေႏြးခဲ့ေသာ ကုန္သြယ္ေရးႏႇင့္ ရင္းႏႇီးျမႇပ္ႏႇံမႈမ်ားကို ႏႇစ္ဆတိုးရန္ ၾကိဳးစားေနေၾကာင္းႏႇင့္ အခ်ိဳ႕က႑မ်ားကို ေအာင္ျမင္စြာ လုပ္ေဆာင္ေနျပီ ျဖစ္ေၾကာင္း ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကသည္။

ေအာက္တိုဘာ ၁၀ ရက္က ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ အာဆီယံ+၃ (တ႐ုတ္၊ ဂ်ပန္၊ ေတာင္ကိုရီးယား) ေဆြးေႏြးပြဲ အခ်က္ေလးခ်က္ကို ဦးတည္ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကျပီး ထိုအခ်က္မ်ားမႇာ ေဒသတြင္း ျငိမ္းခ်မ္းေရးႏႇင့္ တည္ျငိမ္ေရးအတြက္ ၾကိဳးပမ္းရန္ (အထူးသျဖင့္ ျဖစ္ေပၚေနေသာ ျပႆနာမ်ားကို မၾကီးထြားခင္ ေျဖရႇင္းျခင္း)၊ အေရႇ႕အာရႇ၏ စီးပြားေရး ပူးေပါင္းဆက္ႏႊယ္မႈ အတြက္ အရႇိန္ျမႇင့္ လုပ္ေဆာင္ေရး၊ ေဒသတြင္း လံုျခံဳေရး ကြန္ရက္ တည္ေဆာက္ရန္ႏႇင့္ အဘက္ဘက္၌ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ေရး ကိစၥရပ္မ်ားကို ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကသည္။

''၂၀၁၄ နဲ႔ ၂၀၁၅ ခုႏႇစ္ဟာ အာဆီယံအတြက္ အေရးၾကီးတဲ့ ႏႇစ္ေတြျဖစ္ပါတယ္။ အာဆီယံရဲ႕ ၂၀၁၅ ေမ်ာ္မႇန္းခ်က္နဲ႔အတူ အာဆီယံ စီးပြားေရး အသိုက္အျမံဳ ေပၚေပါက္လာဖို႔အတြက္ အဖြဲ႕၀င္ ႏိုင္ငံတိုင္းက တက္တက္ၾကြၾကြ ပါ၀င္လႈပ္ရႇား ေနၾကပါတယ္'' ဟု ၂၀၁၃ ခုႏႇစ္၏ အာဆီယံ အလႇည့္က် ဥကၠ႒ ဘ႐ူႏိုင္းဘုရင္ ဆူလတန္ဟာဂ်ီဟာ ဆန္နယ္လ္ဘိုကီးယား မူအစ္ဇာဒင္၀ါဒူလာက ေျပာၾကားခဲ့သည္။

၂၀၁၃ ခုႏႇစ္ အာဆီယံ အလႇည့္က် ဥကၠ႒၏ ထုတ္ျပန္ခ်က္အက်ဥ္း

-     Treaty of Amity and Cooperation in Southeast Asia (TAC) အား ေဒသတြင္း အစိုးရခ်င္း ဆက္ဆံရာတြင္ လိုက္နာရမည့္ အဓိက က်င့္ထံုးအျဖစ္             သာမက ေဒသတြင္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏႇင့္ တည္ၿငိမ္ေရး မပ်က္ျပားေစရန္ အတြက္ အေျခခံ အခ်က္တစ္ခ်က္အျဖစ္ သတ္မႇတ္ေၾကာင္း ျပန္လည္ အတည္ျပဳသည္။

-     ေဒသတြင္း လူ႕အခြင့္အေရး ကာကြယ္ျခင္းႏႇင့္ တိုးျမႇင့္ျခင္း လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ Priority Programme/Activities of AICHR 2013 ႏႇင့္ ASEA Human Rights Declaration (AHRD) တို႔အား ေဖာ္ေဆာင္ျခင္း အပါအ၀င္ ASEAN Intergovernmental Commission on Human Rights (AICHR) ၏ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ မ်ားအား ေက်နပ္အားရပါသည္။

-    အာဆီယံဘံု ဗီဇာအား အာဆီယံ ျပင္ပႏိုင္ငံသားမ်ား အတြက္ပါ  လုပ္ေဆာင္ရန္ စဥ္းစားခ်က္အား ႀကိဳဆိုပါသည္။

-     အာဆီယံ၏ စီးပြားေရး ခုိင္မာေတာင့္တင္း လာျခင္းအား ေက်နပ္အားရပါသည္။ ေရရႇည္တြင္လည္း ဆက္လက္၍ ခိုင္မာ ႏိုင္ပါသည္။

-     အာဆီယံႏိုင္ငံမ်ား၏ စီးပြားေရး ေကာင္းမြန္ေနခ်ိန္တြင္ အာဆီယံႏိုင္ငံမ်ား အၾကား ယႇဥ္ၿပိဳင္မႈမ်ားအား ပိုမိုတိုးျမႇင့္ရန္ႏႇင့္ စီးပြားေရး ေပါင္းစည္း ဆက္ႏႊယ္မႈမ်ားအား ပိုမိုက်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ လုပ္ေဆာင္ရမည္။ က်ယ္ျပန္႔ေသာ ASEAN Community Communication Strategy ႏႇင့္ ကေမၻာဒီးယား၊ လာအို၊ ျမန္မာႏႇင့္ ဗီယက္နမ္တို႔အတြက္ အထူးစီမံခ်က္၏ တစ္စိတ္တစ္ပိုင္းအျဖစ္ အာဆီယံ ဆက္သြယ္ေရး မဟာဗ်ဴဟာအား အေကာင္အထည္ ေဖာ္ရမည္။

-    Roadmap for an ASEAN Community (2009-2015) ႏႇင့္ Bali Declaration on ASEAN Community in a Global Community of Nations (Bali Concord III) တို႔အတိုင္း လိုက္နာ ေဖာ္ေဆာင္ရာတြင္ အာဆီယံျပင္ပ မဟာမိတ္ႏိုင္ငံမ်ား အေနျဖင့္ အားေပးေထာက္ပံ့ရန္ တိုက္တြန္းပါသည္။

-     ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္ အေရးအား ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကၿပီး အဆိုပါ ေဒသအတြင္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရး၊ တည္ၿငိမ္ေရးႏႇင့္ ေရေၾကာင္း လံုၿခံဳေရးတို႔၏ အေရးပါမႈကို ထပ္မံအတည္ျပဳ ခဲ့ၾကသည္။ ထို႔အျပင္ Declaration on the Conduct of Parties in the South China Sea (DOC) အတိုင္း ေဆာင္႐ြက္၍ ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္ အေရးအား ေျဖရႇင္းမည္ ျဖစ္သည္။

-     ႐ုရႇားႏိုင္ငံ စိန္႔ပီတာစဘတ္ၿမိဳ႕တြင္ ၂၀၁၃ ခုႏႇစ္ စက္တင္ဘာ  ၅ ရက္ႏႇင့္ ၆ ရက္တြင္ က်င္းပခဲ့ေသာ G20 ထိပ္သီး ေဆြးေႏြးပြဲ၌ ကမၻာ့စီးပြားေရးအေပၚ သက္ေရာက္မႈရႇိသည့္ လက္ရႇိ ျပႆနာမ်ားႏႇင့္ ပတ္သက္သည့္ အာဆီယံ၏ အျမင္အား အာဆီယံ ဥကၠ႒မႇတစ္ဆင့္ ေျပာၾကားခြင့္ ရသည့္အတြက္ ေက်းဇူးတင္ရႇိပါသည္။ ၂၀၁၄ ခုႏႇစ္ အာဆီယံ ဥကၠ႒အား ၾသစေတးလ်မႇ G20 ေဆြးေႏြးပြဲသို႔ ဖိတ္ေခၚျခင္းကိုလည္း ေက်းဇူးတင္မိပါသည္။ အာရႇပစိဖိတ္ ထိပ္သီးအစည္းအေ၀း၏ ေအာင္ျမင္သည့္ ရလဒ္မ်ား ေဖာ္ေဆာင္ေပးႏိုင္ခဲ့သည့္ အင္ဒိုနီးရႇား ႏိုင္ငံအတြက္လည္း ၀မ္းေျမာက္မိပါသည္။ အေရႇ႕တီေမာႏိုင္ငံ၏ အာဆီယံ အဖဲြ႕၀င္ ႏိုင္ငံျဖစ္ရန္ ႀကိဳးပမ္းခ်က္ကို လက္ခံစဥ္းစားမႈအား ႀကိဳဆိုပါသည္။

Eleven Media Group