အားလံုးေစာင့္ၾကည့္ေနေသာ ထိပ္သီးေဆြးေႏြးပြဲ

ဓာတ္ပုံ−ေဂ်ေမာင္ေမာင္(အမရပူရ)

လက္ရွိအစိုးရလက္ထက္ တြင္ ပထမဆုံးအ ႀကိမ္သမၼတ၊ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္အပါအဝင္ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး ထိပ္သီးေခါင္းေဆာင္ ၁၄ ဦး သမၼတအိမ္ေတာ္ တြင္ ယေန႔နံနက္၌ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးမႈျပဳလုပ္ေတာ့မည္ျဖစ္သည္။ သမၼတဦးသိန္းစိန္အစိုးရ လက္ထက္ ေလးႏွစ္ခန္႔သို႔ ခ်ဥ္း နင္းဝင္ေရာက္လာခ်ိန္ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရးလုပ္ငန္းမ်ား ေရွ႕ မတိုးႏိုင္ဘဲ အက်ပ္ေတြ႕ေနစဥ္ အုိဘားမားအပါအဝင္ ကမၻာ့အင္ အားႀကီးႏိုင္ငံမ်ားမွေခါင္းေဆာင္ မ်ားတက္ေရာက္မည့္ အာဆီယံ ထိပ္သီးအစည္းအေဝးမ်ားမတိုင္ မီ ယခုကဲ့သို႔ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးမႈ မ်ားျပဳလုပ္ျခင္းျဖစ္သည္။ ထို႔ ေၾကာင့္ အစိုးရအတြက္ ႏိုင္ငံေရး အက်ပ္အတည္းမွ ႐ံုးထြက္ႏိုင္ရန္ ႏိုင္ငံတကာတြင္ ျပယုဂ္ေကာင္း ေစရန္သက္သက္ျပဳလုပ္ေသာ ေဆြးေႏြးပြဲတစ္ခုျဖစ္လာႏိုင္သည္ ဟု သံုးသပ္သူမ်ားလည္းရွိသည္။ ‘‘အိုဘားမားအပါအဝင္ ထိပ္သီးေခါင္းေဆာင္ေတြလာခါ နီး၊ ႏိုင္ငံတကာအစည္းအေဝးေတြ လုပ္ခါနီးမွာ ဖိအားနဲ႔စိုးရိမ္မႈေတြ ေလွ်ာ့ခ်ႏုိင္ဖို႔ ေယာင္ျပလုပ္တဲ့ အစည္းအေဝးျဖစ္ႏိုင္တဲ့ အေန အထားမ်ဳိးျဖစ္ေနတယ္’’ဟု ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးေလ့လာသံုးသပ္ သူ ေဒါက္တာရန္မ်ဳိးသိမ္းက သံုး သပ္ေျပာဆိုသည္။

‘‘သူတို႔မွာ အက်ပ္အတည္း တစ္ခုႀကံဳေနၿပီဆိုတာပဲ။ အဲဒါက စဥ္းစားရမယ့္အခ်က္ပါ။ ဖြဲ႕စည္း ပံုျပင္ဆင္ေရးအက်ပ္အတည္း ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ဘယ္လိုျပင္ၾက မလဲဆိုတာ သူတို႔အတြက္ စိုးရိမ္ စရာျဖစ္ႏိုင္တယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ ေခၚေတြ႕တာျဖစ္ဖို႔မ်ားပါတယ္’’ ဟု ရွမ္းတိုင္းရင္းသားမ်ားဒီမို ကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (SNLD)မွ အတြင္းေရးမွဴးဦးစိုင္းၫြန္႔လြင္က ဆိုသည္။

ယခုကဲ့သို႔ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြး ပြဲျပဳလုပ္ခ်ိန္သည္ ႏိုင္ငံအတြက္ အေရးပါေသာဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံ ျပင္ဆင္ေရးအရွိန္ျမင့္တက္ေန ခ်ိန္ျဖစ္ၿပီး ျပင္ဆင္ေရးကိစၥတြင္ အေရးပါေသာ ပုဒ္မအခ်ဳိ႕ကုိ လႊတ္ေတာ္တြင္း ၂၅ ရာခိုင္ႏႈန္း ပါဝင္ေနသည့္ တပ္မေတာ္အေန ျဖင့္ ျပင္ဆင္ျခင္းမျပဳလိုေၾကာင္း လႊတ္ေတာ္သို႔ တင္ျပထားခ်ိန္ လည္းျဖစ္သည္။

‘‘ဖြဲ႕စည္းပံုျပင္ဖို႔ဆိုတာ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာအရင္ေဆြးေႏြး တာထက္ ျပင္ပမွာအဓိကေခါင္း ေဆာင္ေတြေလးပြင့္ဆိုင္သေဘာ မ်ဳိးေဆြးေႏြးၿပီးမွ ျပင္ႏိုင္ရင္ ပို အက်ဳိးရွိမယ္။ ဒီလိုေတြ႕ဆံုမႈ မလုပ္ဘဲ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာေဆြး ေႏြးေနရင္ေတာ့ ျငင္းခုံေနတာပဲ အဖတ္တင္မယ္’’ဟု ျပည္သူ႔ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ဦးရဲ ထြန္းက သူ၏အျမင္ကိုေျပာ သည္။

အေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ေရး သည္ လက္ရွိဖြဲ႕စည္းပံုအရ တပ္ မေတာ္မပါဝင္က မျဖစ္ႏိုင္သည့္ အေနအထားျဖစ္ေန၍ တပ္မေတာ္က ထိုကဲ့သို႔ျပင္ဆင္ျခင္းမျပဳလိုဘဲ တင္းခံေနပါက ႏိုင္ငံေရးအက်ပ္ အတည္းတစ္ခုသို႔ ဆိုက္ေရာက္ သြားႏုိင္ေၾကာင္း ေဝဖန္မႈမ်ားရွိ လာခ်ိန္တြင္ တပ္မေတာ္ကာ ကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ပါ ပါဝင္လာ မည့္ေဆြးေႏြးပြဲတစ္ခုကုိ ႏိုင္ငံ ေတာ္သမၼတဘက္က ဖန္တီးလာ ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။

ထုိေဆြးေႏြးပြဲတြင္ အဓိက အားျဖင့္ ဖြဲ႕စည္းပံုျပင္ဆင္ေရး၊ ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရး၊ ကိစၥမ်ား သည္ အဓိကထားေဆြးေႏြးသင့္ သည့္အခ်က္မ်ားျဖစ္ၿပီး လတ္ တေလာႏိုင္ငံေရးအေျခအေန အရ အက်ပ္အတည္းတစ္ခုေပၚ ေပါက္လာေစႏုိင္ေသာေရြး ေကာက္ပြဲစနစ္ေျပာင္းလဲေရး ကိစၥသည္လည္း ထည့္သြင္းေဆြး ေႏြးသင့္ေသာအခ်က္တစ္ခုျဖစ္ ေၾကာင္း ႏိုင္ငံေရးေလ့လာသံုး သပ္သူမ်ားကဆိုသည္။

ထုိကဲ့သို႔သံုးသပ္မႈမ်ားရွိေန ေသာ္လည္း ေဆြးေႏြးပြဲတြင္ အဓိ ကပါဝင္သင့္သူမ်ားထက္ လူဦး ေရမ်ားျပားစြာပါဝင္လာျခင္း သည္ အစိုးရဘက္မွ အခ်ိန္ဆြဲျပဳ လုပ္ႏိုင္မည့္ နည္းဗ်ဴဟာတစ္ရပ္ ကို ေရးဆြဲျခင္းကလည္းျဖစ္ႏိုင္ ေၾကာင္း ႏိုင္ငံေရးေဆာင္းပါးမ်ား ေရးသားေနသူ ဦးထင္လင္းဦး (Wisdom Villa)ကဆိုသည္။

‘‘အခုအစုိးရသက္တမ္းကုန္ ခါနီးမွ ေတြ႕မယ္လုပ္တယ္။ ေတြ႕ မယ့္ေတြ႕ေတာ့လည္း ေလးပြင့္ ဆိုင္မဟုတ္ေတာ့ ပါမယ့္သူေတြ က ေတာ္ေတာ္မ်ားတယ္။ လူမ်ား ေတာ့ ေတြ႕ဆံုမႈမွာ စကားေတြ အမ်ားႀကီးေျပာရမယ္။ ဆိုလိုတာ က ေဆြးေႏြးစရာေတြမ်ားလာ မယ္။ ဒီအခါက်ရင္ ေဆြးေႏြးတာ ေတြကမျပတ္ဘူး။ ဒီအတြက္ အခ်ိန္ထပ္ယူရမယ္။ အခ်ိန္ေရႊ႕ တာေတြလုပ္လာမယ္။ ဒါအဓိက သူတို႔လုိခ်င္တဲ့အခ်က္ပဲ’’ဟု ဦးထင္လင္းဦးကဆိုသည္။

ေဆြးေႏြးပြဲတြင္ပါဝင္ရန္ ဖိတ္ၾကားထားမႈမ်ားတြင္ အစိုးရ ဘက္မွ သမၼတႏွင့္ဒုသမၼတႏွစ္ဦး၊ လႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒ႏွစ္ဦး၊ ကာကြယ္ ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ႏွင့္ဒုကာခ်ဳပ္၊ ေရြး ေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ဥကၠ႒ ႏိုင္ငံ ေရးေခါင္းေဆာင္မ်ားဘက္တြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၊ ဦးခြန္ထြန္းဦး၊ ဦးေဌးဦး၊ ဦးခင္ ေမာင္ေဆြ စသျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံေရးမွ ထိပ္သီးပုဂၢိဳလ္ ၁၄ ဦး ပထမဆံုးအႀကိမ္ ေတြ႕ဆံု ေဆြးေႏြးမည္ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ ၈၈ မ်ဳိးဆက္ၿငိမ္း ခ်မ္းေရးႏွင့္ ပြင့္လင္းလူ႔အဖြဲ႕ အစည္းကိုမူ ဖိတ္ၾကားခဲ့ျခင္းမရွိ ေပ။

‘‘ဒီေတြ႕ဆံုပြဲနဲ႔႔ပတ္သက္ၿပီး ကြၽန္ေတာ္အေနနဲ႔ ဘာမွတ္ခ်က္မွ မေပးလိုပါဘူး။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ကို မဖိတ္ၾကားတဲ့အတြက္လည္း ဘာ မွမေျပာလိုပါဘူး’’ဟု ၈၈ မ်ဳိးဆက္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ ပြင့္လင္းလူ႔အဖြဲ႕ အစည္းမွ ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦး ျဖစ္သူ ဦးဂ်င္မီကေျပာသည္။

ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးျပဳလုပ္ ေသာႏိုင္ငံတစ္ခုတြင္ ႏိုင္ငံေရး အက်ပ္အတည္းတစ္ခုေတြ႕ၾကံဳ လာပါက ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးမႈမ်ား ျဖင့္သာ အေျဖရွာရေလ့ရွိၿပီး ထင္ရွားေသာသာဓကတစ္ခုမွာ ေတာင္အာဖရိကႏိုင္ငံရွိ လူထု ေခါင္းေဆာင္နယ္လ္ဆင္မင္ဒဲ လားႏွင့္ ထုိစဥ္က အာဏာလက္ ဝယ္ရွိသူဒီကလပ္တို႔ အႀကိမ္ႀကိမ္ ေတြ႕ဆံုမႈမွတစ္ဆင့္ ဘံုသေဘာ တူညီခ်က္မ်ားရွာေဖြႏိုင္ကာ ေကာင္းမြန္ေသာဒီမိုကေရစီျပဳ ျပင္ေျပာင္းလဲမႈကို ေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္ ျခင္းသည္ သာဓကျဖစ္ေၾကာင္း ၈၈ မ်ဳိးဆက္မွ ေခါင္းေဆာင္တစ္ ဦးျဖစ္သူ ဦးကိုိကိုႀကီးက ျပည္ တြင္းေဆြးေႏြးပြဲတစ္ခု၌ ေျပာ ၾကားထားသည္။

အက်ပ္အတည္းမ်ားကို ေဆြးေႏြးပြဲျဖင့္အေျဖရွာသင့္သည္ ဆုိေသာ္လည္း ယခုျပဳလုပ္မည့္ ေဆြးေႏြးပြဲသည္ တုိင္းျပည္ အတြက္ လက္ရွိအာဏာလက္ ဝယ္ရွိသူမ်ားမွ လိုက္ေလ်ာေပးလို ၍ ေခၚယူေတြ႕ဆံုမႈမ်ဳိးျဖစ္လာ ရန္ ျဖစ္ႏုိင္ေျခနည္းပါးေၾကာင္း ဦးစိုင္းၫြန္႔လြင္ကသံုးသပ္သည္။

‘‘အရင္ကတည္းက ေတြ႕ဆံု ဖို႔ေတာင္းဆိုတယ္။ ဘာမွဂ႐ုစိုက္ တာမရွိခဲ့ဘူးေလ။ ဒါေတြက အဓိ ကသာဓကေတြပါပဲ။ အဲဒီေတာ့ တိုင္းျပည္အတြက္ ေစတနာရွိမွ ေတြ႕ဆံုမႈကအလုပ္ျဖစ္ပါလိမ့္ မယ္။ အဓိကအခ်က္ကေတာ့ တစ္ႀကိမ္တည္းေတြ႕႐ံုနဲ႔ေတာ့ အေျဖမရႏိုင္ပါဘူး’’ဟုဆိုသည္။

ယခင္နဝတအစိုးရလက္ ထက္က ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီးသန္းေရႊ အပါအဝင္ တပ္မေတာ္ထိပ္တန္း ေခါင္းေဆာင္အခ်ဳိ႕ႏွင့္ ေဒၚ ေအာင္ဆန္းစုၾကည္တို႔ ေတြ႕ဆံုမႈမ်ားရွိခဲ့ေသာ္လည္း ထိေရာက္ ေသာေျပာင္းလဲမႈမ်ား ျဖစ္ေပၚ လာျခင္းမရွိခဲ့ေပ။

လြတ္လပ္ေရးရၿပီးခ်ိန္မွ ယေန႔အထိထုိကဲ့သို႔ အစိုးရႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးထိပ္သီးေခါင္းေဆာင္ မ်ားေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးမႈမ်ားျပဳလုပ္ခဲ့ျခင္းမ်ဳိးမရွိဘဲ ယခုျပဳလုပ္ျခင္းသည္ ပထမဆံုးအႀကိမ္ျဖစ္ေၾကာင္း ဖဆပလေခတ္မွ ယေန႔အထိႏိုင္ငံ ေရးေလာကကုိ ျဖတ္သန္းခဲ့သူ ဝါရင့္ႏိုင္ငံေရးသမားႀကီးဦးသုေဝ ကေျပာသည္။

‘‘ဟိုအရင္အစိုးရလက္ထက္ ေတြတုန္းကေတာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အတြက္ ႏွစ္ဖက္ေခါင္းေဆာင္ ေတြေတြ႕တာမ်ဳိးေတာ့ရွိတယ္။ အခုလိုမ်ဳိး ထိပ္သီးေခါင္းေဆာင္ ေတြ အမ်ားႀကီးပါလာတာမ်ဳိး ေတာ့မရွိဘူး။ ၿပီးေတာ့ အရင္တုန္းကေတြ႕တာကလည္း အေျခ အေနခ်င္းေတြ၊ ေခတ္စနစ္ခ်င္း ေတြ မတူေတာ့ဘူး’’ဟု ၎က ေျပာသည္။

မည္သည့္ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ ယခုေဆြးေႏြးပြဲကိုျပဳလုပ္သည္ ျဖစ္ေစ ႏိုင္ငံအတြက္ ေရရွည္ အက်ဳိးရွိႏုိင္ၿပီး လက္ေတြ႕အက်ပ္ အတည္းမ်ားကို ေက်ာ္လႊားႏိုင္ မည့္ ေဆြးေႏြးပြဲတစ္ခုျဖစ္လာေစ လိုေၾကာင္း ႏိုင္ငံေရးအသိုင္း အဝိုင္းမွ ပုဂၢိဳလ္မ်ားကဆိုသည္။

‘‘လက္ရွိျဖစ္ေပၚေနတဲ့ ႏိုင္ငံေရး အက်ပ္အတည္းေတြကို လက္ေတြ႕က်က်ေျဖရွင္းႏိုင္ဖို႔ လြတ္လပ္ပြင့္လင္းၿပီး ေရရွည္ အျမင္ေပၚမွာရပ္တည္ဖို႔လိုတယ္။ လက္ရွိစီစဥ္ထားပံုအရ အေျဖ တစ္ခုထြက္ဖို႔ အလားအလာနည္း ေပမယ့္ လမ္းျပေျမပံုသစ္တစ္ခု ေရးဖို႔လုပ္ႏိုင္ရင္ေတာ့ တိုင္းျပည္ အတြက္ေကာင္းမယ္’’ဟု ေဒါက္ တာရန္မ်ဳိးသိမ္းကေျပာသည္။

ထို႔ျပင္ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးမႈ မ်ားသည္ တစ္ႀကိမ္တည္းျဖင့္ ၿပီး ျပတ္မႈမရွိဘဲ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးမႈ မ်ားဆက္တိုက္ျပဳလုပ္သြားမွသာ အခက္အခဲမ်ားကိုေျဖရွင္းႏိုင္ မည္။ အေျဖတစ္ရပ္ကိုရွာေဖြ ေတြ႕ရွိႏိုင္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း ဦးသုေဝကဆိုသည္။

‘‘ၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ပတ္သက္ ၿပီး အဓိကဦးစားေပးေဆြးေႏြး သြားမယ္။ စီးပြားေရးကိစၥက လည္းေဆြးေႏြးမွာပါ။ သမၼတက ဘယ္လိုေဆြးေႏြးမယ္ဆိုတာ မသိရေသးလို႔ ေဆြးေႏြးမယ့္ အေၾကာင္းအရာကိုေတာ့ ေဆြး ေႏြးပြဲေရာက္မွပဲသိပါလိမ့္မယ္။ ေကာ္မရွင္ဥကၠ႒လည္းပါတယ္ ဆိုေတာ့ ေရြးေကာက္ပြဲနဲ႔ပတ္ သက္လို႔ ေဆြးေႏြးျဖစ္မယ့္အေန အထားရွိႏိုင္ပါတယ္။ ဖြဲ႕စည္းပံုနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ေတာ့ ဒါကိုေဆြးေႏြး တဲ့သူရွိရင္ ပါဝင္ေဆြးေႏြးသြားမွာ ပါ’’ဟု ဦးခင္ေမာင္ေဆြ (ဥကၠ႒၊ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအင္အားစု ပါတီ)ကေျပာသည္။

‘‘ဘာေဆြးေႏြးျဖစ္မယ္ဆို တာကေတာ့ အတိအက်ေျပာလို႔ မျဖစ္ေသးပါဘူး။ ဒါေပမဲ့မွန္းထားတာကေတာ့ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံ ဥပေဒျပင္ဆင္ေရးနဲ႔ ေရြးေကာက္ ပြဲစနစ္ျဖစ္မယ္။ ဖြဲ႕စည္းပံုမွာျပင္ သင့္တယ္ထင္တဲ့အခ်က္ေတြကို ျပင္ဖို႔ေျပာမယ္။ ဥပမာ တိုင္းရင္း သားေတြ တန္းတူညီမွ်မႈရေအာင္ ျပင္ရမယ့္အခ်က္ေတြေပါ့။ ျပည္ နယ္ေတြကိုလုပ္ပိုင္ခြင့္ေတြပိုေပးဖို႔၊ အခုဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒအရ ျပည္နယ္ေတြမွာ လုပ္ပိုင္ခြင့္ေတြ မရေသးဘူး။ အဲဒါကိုေျပာမယ္လို႔ စဥ္းစားထားတယ္။ ေနာက္တစ္ခု ကေတာ့ ေရြးေကာက္ပြဲစနစ္ေပါ့။ ပီအာရ္ကို တိုင္းရင္းသားေတြက လက္မခံဘူးေပါ့ ျပည္နယ္ေတြမွာ သံုးတာကိုမႀကိဳက္ၾကဘူး။ အဲဒီ အခ်က္ေတြပါလာမွာပါ’’ဟု ဦးစိုင္းအိုက္ေပါင္း(ရွမ္းတိုင္းရင္းသား ဒီမုိကရက္တစ္ပါတီဥကၠ႒)က လည္းေျပာသည္။

ပထမဆံုးအႀကိမ္ေတြ႕ဆံု ၾကမည့္ လက္ရွိအာဏာလက္ဝယ္ ရွိသူမ်ားႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးထိပ္သီး ေခါင္းေဆာင္မ်ားေတြ႕ဆံုပြဲတြင္ မည္သည့္အေၾကာင္းအရာမ်ား ေဆြးေႏြးမည္ကို ေခါင္းစဥ္တပ္ ေၾကညာထားျခင္းမရွိေသာ္လည္း အဆိုပါေတြ႕ဆံုပြဲမွတစ္ဆင့္ လတ္တေလာျဖစ္ေပၚေနေသာ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးအက်ပ္အတည္း မ်ားကိုေျဖရွင္းႏိုင္မည့္နည္းလမ္း မ်ားႏွင့္ အမ်ဳိးသားျပန္လည္ရင္ ၾကားေစ့ေရး ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္း ေရးတို႔ကို ေပၚထြက္လာေစမည့္ ေဆြးေႏြးပြဲတစ္ရပ္ျဖစ္ေပၚလာေစ ရန္ ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္သူမ်ားက ဆႏၵရွိေနၾကသည္။

7Day Daily