အီးယူေရတပ္ရဲ႕ “ေလွဖ်က္စစ္ဆင္ေရး”
၂၀၁၅ ခုႏွစ္အတြင္း အနည္းဆုံး လူေပါင္း ၁၈၀၀ ေသဆုံးမႈေတြ ေတြ႔ၾကဳံခဲ့ရတဲ့ မက္ဒီတာရန္း ပင္လယ္ျပင္က လူေမွာင္ခိုကူးသူေတြကို စစ္ေရးအရ တုံ႔ျပန္ေဆာင္ရြက္ဖို႔ အီးယူက ေမလ ၁၈ ရက္ေန႔ မွာ သေဘာတူခဲ့ၾကပါတယ္။ အာဖရိကေျမာက္ပိုင္းကေန ဥေရာပကမ္းေျခကို ထြက္ခြါလာတဲ့ ပင္လယ္ ျပင္က ေလွေတြကို အသက္အႏၱရာယ္ ၾကီးၾကီးမားမား မရွိေသးခ်ိန္ လစ္ဗ်ားပင္လယ္ျပင္မွာ စစ္သေဘၤာ ေတြနဲ႔ တိုက္ခိုက္ေခ်မႈန္းဖို႔ သေဘာတူညီခဲ့ၾကတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုေဆာင္ရြက္ႏိုင္ဖို႔ ကုလသမဂၢ လုံျခဳံ ေရးေကာင္စီ၏ သေဘာတူညီခ်က္ ရယူဖို႔ေတာ့ လိုအပ္ေနပါေသးတယ္။ ဒီတာ၀န္ကို ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ဖို႔ အတြက္ လစ္ဗ်ားႏုိင္ငံအေနနဲ႔ ပိုင္နက္ေရျပင္မွာ ဥေရာပစစ္သေဘၤာေတြ ၀င္ေရာက္လႈပ္ရွားႏုိင္ဖို႕ ခြင့္ျပဳ ေပးရမွာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
အီးယူရဲ႔ႏုိင္ငံျခားေရးမူ၀ါဒ အၾကီးအကဲ တစ္ဦးျဖစ္တဲ့ Federica Mogherini ကေတာ့ ေလွနဲ႔ လူ ေမွာင္ခိုေတြပင္လယ္ျပင္ထြက္မလာခင္အခ်ိန္မွာ ကုလသမဂၢအေနနဲ႔ အီးယူရဲ႔ဆုံးျဖတ္ခ်က္ကို အတည္ျပဳ ေပးႏိုင္လိမ့္မယ္ လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ထားေၾကာင္း ထုတ္ေဖာ္ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ အီးယူအေနနဲ႔ လူေမွာင္ခိုေတြ ကို ကုန္းေျမမွာေရာ ပင္လယ္ျပင္မွာပါ ႏွိမ္နင္းႏုိင္ဖို႔အတြက္ လစ္ဗ်ားႏုိင္ငံက တာ၀န္ရွိသူေတြရဲ႕ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္မႈေတြ အျပည့္အ၀ ရရွိဖို႔လည္း ေမွ်ာ္လင့္ထားေၾကာင္း ေျပာပါတယ္။ အစပိုင္းမွာ အီးယူဥကၠဌ က Boat People ေတြကို အီးယူႏိုင္ငံေတြ ခြဲေ၀ျပီး တာ၀န္ယူဖို႔ ေျပာၾကားခဲ့တဲ့အခ်ိန္မွာ အျပင္းအထန္ ကန္႔ကြက္ပယ္ခ်ခဲ့တာက ျဗိတိန္ႏိုင္ငံ ျဖစ္ပါတယ္။
တစ္ကယ္ေတာ့ Boat People လို႔ေခၚတဲ့ ျပႆနာဟာ အီးယူႏိုင္ငံအတြက္ေတာ့ ခုမွအသစ္ျဖစ္ ေပၚလာခဲ့တာ မဟုတ္ပါဘူး။ ေလွစီးလူသားေတြ ပင္လယ္ျပင္မွာ ေသေၾကဆုံးရႈံးေနၾကတာလည္း အခ်ိန္ ၾကာျမင့္ခဲ့ျပီ ျဖစ္ပါတယ္။ ဆီးရီးယားျပည္တြင္းစစ္ေၾကာင့္ လူဦးေရ (၈)သန္း ေနရာေရႊ႕ေျပာင္းတိမ္းေရွာင္ မႈေတြ ျဖစ္ခဲ့ရျပီး လူ(၄)သန္းဟာ ႏိုင္ငံျပင္ပ လြတ္ရာကၽြတ္ရာ ထြက္ေျပးခဲ့ရျပီးတဲ့ေနာက္ အိမ္နီးခ်င္း ႏိုင္ငံေတြမွာ ေရၾကည္ရာ ျမက္ႏုရာ ေနထိုင္ေနၾကရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီထဲကမွ တခ်ဳိ႕က လစ္ဗ်ားကို ေရာက္လာၾကတယ္။ တခ်ဳိ႕ကေတာ့ ဆာဟာရသဲကႏၱာရကို ျဖတ္ေက်ာ္ရတဲ့ လူေမွာင္ခိုလမ္းေၾကာင္းၾကီး အတိုင္း အီဂ်စ္၊ ဆူဒန္တို႔ကို ထြက္ေျပးၾကပါတယ္။ ဒီလူေတြဟာ အီရစ္ထရီးယားက ထြက္ေျပးလာတဲ့ လူေတြနဲ႔ ေရာေႏွာသြားျပီး ဥေရာပကမ္းေျခေတြဆီ ထြက္ခြါလာခဲ့ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ UNHCR ရဲ႕ စာရင္း ဇယားေတြအရ ယခုႏွစ္အတြင္း အီတလီႏုိင္ငံကို ေရာက္ရွိလာခဲ့တဲ့ ေလွစီးလူေတြဟာ ႏွစ္သိန္းေျခာက္ ေသာင္းေက်ာ္အထိ ရွိလာခဲ့ျပီ လို႔လည္း ဆိုပါတယ္။ ဒီနည္းအတိုင္းပဲ လစ္ဗ်ား၊ အီရီထရီးယား၊ အာဖဂန္ နစၥတန္၊ မာလီ၊ ဂမ္ဘီယာ၊ ႏိုင္ဂ်ီးရီးယား၊ ဆိုမာလီယာ၊ ပါလက္စတိုင္း၊ ဆီနီေဂါနဲ႔ အျခားေဒသမ်ားက ေလွစီးလူသားေတြဟာ ဂ်ာမဏီ၊ ဆီြဒင္၊ အီတလီ၊ ဆြစ္ဇာလန္၊ ျပင္သစ္၊ နယ္သာလန္၊ ျဗိတိန္၊ ဘယ္လ္ ဂ်ီယန္၊ ဘူလ္ေဂးရီးယား၊ ဒိန္းမတ္စတဲ့ ဥေရာပႏုိင္ငံေတြဆီကို တအိအိနဲ႔ ေရာက္ရွိေနခဲ့ၾကတာ ျဖစ္ ပါတယ္။ အႏၱရာယ္မ်ားလွတဲ့ လူေမွာင္ခို တစ္ေယာက္ ပင္လယ္ျပင္ခရီးစဥ္တစ္ေခါက္ကို ေဒၚလာ ငါးရာ ကေန ေဒၚလာ တစ္ေထာင္အထိ လူေမွာင္ခိုဂိုဏ္းေတြကို ေပးရတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
အခုေတာ့ အီးယူရဲ႕ ဆုံးျဖတ္ခ်က္က လူေတြ ေမွာင္ခိုတင္ေဆာင္လာတဲ့ ေလွေတြကို လစ္ဗ်ား ပင္လယ္ျပင္မွာပဲ စစ္သေဘၤာေတြနဲ႔ တိုက္ခိုက္ႏွစ္ျမဳပ္ျပီး လူေမွာင္ခိုစီးပြားေရးပုံစံေတြကို ေခ်မႈန္းဖို႔ ျဖစ္ ပါတယ္။ ဒီလုပ္ေဆာင္ခ်က္ကို ေလွဖ်က္စစ္ဆင္ေရး “Boat Destroyer Mission” လို႔ ေခၚတြင္ထားပါ တယ္။ ဒီစစ္ေရးတာ၀န္ကို ကြပ္ကဲမယ့္ အီးယူစစ္ဌာနခ်ဳပ္တစ္ရပ္ကို အီတလီႏိုု္င္ငံ ေရာမျမဳိ႕မွာ အေျခ စိုက္မွာ ျဖစ္ျပီး အီတလီေရတပ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး Enrico Credendino က အမိန္႔ေပး ကြပ္ကဲမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အီတလီေရတပ္က အဓိက တာ၀န္ယူမယ့္ ဒီေရတပ္စစ္ဆင္ေရးမွာ အဆင့္(၃)ဆင့္ ပါရွိေၾကာင္း သိရွိရ ပါတယ္။ အဆင့္(၁) လူေမွာင္ခိုေတြနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ ေထာက္လွမ္းေရးသတင္းေတြ ရယူစုေဆာင္းျခင္း၊ (၂) လူေမွာင္ခို ေလွေတြကို ေထာက္လွမ္းရွာေဖြျခင္းနဲ႕ စစ္ေဆးျခင္း၊ (၃) ပင္လယ္အတြင္းပိုင္း အသက္ အႏၱရာယ္ ျဖစ္ေစတဲ့ ေရျပင္ေတြဆီ မေရာက္ခင္ လက္ဦးမႈ ရယူျပီး ၾကားျဖတ္တိုက္ခိုက္ျခင္း၊ ေလွမ်ားကို ဖ်က္ဆီးႏွစ္ျမဳပ္ျခင္း တို႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီစစ္ဆင္ေရးရဲ႕ တတိယအဆင့္ဟာ လစ္ဗ်ားပိုင္နက္ေရျပင္ထဲ ၀င္ေရာက္ျပီး တိုက္ခိုက္ႏွိမ္နင္းရမွာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ သက္ဆိုင္ရာႏုိင္ငံရဲ႕ ခြင့္ျပဳခ်က္ ရရွိဖို႔ လိုပါတယ္။ အလားတူ လုံျခဳံေရးေကာင္စီရဲ႕ သေဘာတူညီခ်က္ လိုအပ္ပါတယ္။
အီးယူႏိုင္ငံေတြအတြက္ Boat People ျပႆနာဟာ ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းရ ခက္ခဲေနတဲ့ ျပႆနာ ၾကီးတစ္ခုပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလူေတြကို အ၀င္မခံ ေလွေပၚတင္ျပီး ျပန္လႊတ္ရင္လည္း လူ႔အခြင့္အေရး အေလးထားတဲ့ အီးယူႏိုင္ငံၾကီးေတြအတြက္ ကိုယ့္ေပါင္ကိုယ္ လွန္ျပီးေထာင္းသလို ျဖစ္မွာပါပဲ။ ဒါေပ မယ့္ တအိအိနဲ႔ တိုး၀င္လာေနတဲ့ ေလွစီးလူသားေတြကို မတားျပန္ရင္လည္း ေျမာက္အာဖရိကနဲ႔ အေရွ႔ အလယ္ပိုင္းက ခိုး၀င္လာသူေတြလက္ထဲကို အီးယူကမ္းေျခေတြ တစ္ခု ျပီးတစ္ခု က်ဆုံးသြားဖို႔ ရွိေန ပါတယ္။ ခုေတာ့ ေရတပ္စစ္ဆင္ေရးနဲ႔ ေရနက္ပင္လယ္မေရာက္ခင္ ေလွေတြႏွစ္ျမဳပ္တာက အေကာင္း ဆုံး နည္းလမ္းျဖစ္ေၾကာင္း ေရြးခ်ယ္လိုက္ၾကျပီ ျဖစ္ပါတယ္။ အီးယူရဲ႕ အဆိုအရ ပင္လယ္ျပင္ထြက္ႏိုင္တဲ့ ေလွတစ္စီးရဲ႕ တန္ဖိုးဟာ မနည္းလွဘဲ ဒီေလွေတြကို ရင္းျပီး လူေမွာင္ခိုေတြ ဂိုဏ္းဖြဲ႕လုပ္ကိုင္ေနတာ ျဖစ္ တဲ့အတြက္ ဒီေလွ တစ္စီးျပီးတစ္စီး ေခ်မႈန္းႏွစ္ျမဳပ္လိုက္ျခင္းေၾကာင့္ လူေမွာင္ခိုေတြ အထိနာေစမယ္ ဆို တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
တစ္ကယ္ေတာ့ အီးယူကို ဒီနည္းလမ္းသုံးဖို႕ နည္းေပးလမ္းျပ အၾကံျပဳခဲ့တာ ၾသစေၾတးလ် ႏိုင္ငံပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ၾသစေၾတးလ်ႏိုင္ငံဟာ Boat People ျပႆနာကို ေျဖရွင္းရာမွာ ႏိုင္ငံ တကာ ေ၀ဖန္မႈ၊ ဖိအားေပးမႈေတြကို လ်စ္လ်ဴရႈျပီး ေဆာင္ရြက္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ လက္ရွိ အိႏၵိယ သမုဒၵရာမွာ ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ Boat People နဲ႔ ပတ္သက္လို႔လည္း သက္ဆိုင္ရာႏုိင္ငံေတြဟာ ႏွစ္သက္ရာ နည္းလမ္းကို လုပ္ပိုင္ခြင့္ရွိတယ္ လို႔ ၾသစေၾတးလ် လူ၀င္မႈၾကီးၾကပ္ေရး၀န္ၾကီးက ထုတ္ေဖာ္ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ တရားမ၀င္ Boat People ျပႆနာနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္မယ့္၊ တားျမစ္ႏုိင္မယ့္ ဥပေဒ ေတြ ျပဌာန္းခဲ့ရာမွာ အဓိက ျပဳိင္ဘက္ပါတီၾကီးႏွစ္ခုစလုံးက ညီညီညြတ္ညြတ္ သေဘာတူ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ၾသစေၾတးလ်ရဲ႕ လုပ္ေဆာင္ခ်က္က ေရတပ္နဲ႔ လ၀က ေပါင္းျပီး Boat People ေတြ ၀င္လာ ရင္ ၾသဇီေရျပင္ထဲ အေရာက္မခံဘဲ Nauru လို႔ ေခၚတဲ့ ကၽြန္းေပၚမွာ Detention Center ထားျပီး ထား ပါတယ္။ ဒီလုပ္ေဆာင္ခ်က္အတြက္ သန္းခ်ီျပီး အကုန္အက်ခံတယ္။ ဒါကို ၾသဇီသားေတြ အားလုံးက တစ္ခဲနက္ ေထာက္ခံခဲ့ၾကပါတယ္။ အဓိကပါတီၾကီးႏွစ္ရပ္ရဲ႕ သေဘာတူညီခ်က္နဲ႔ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ကစျပီး Operation Sovereign Borders ကို ေဆာင္ရြက္ခဲ့တဲ့အခါ အဲဒီႏွစ္အတြင္း ေလွတစ္စီးမွ ၀င္မလာ ႏိုင္ေအာင္ တားဆီးႏိုင္ခဲ့တယ္ လို႔ ဆိုပါတယ္။ ျပီးခဲ့တဲ့ ဧျပီလအတြင္းမွာ ၾသဇီ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ တိုနီအက္ ေဘာ့က “ေလွ”ေတြဟာ လူေမွာင္ခို ေတြရဲ႕ Business Model ျဖစ္ေနတဲ့အတြက္ ဒီေလွေတြကို ဖ်က္ဆီး တာဟာ လက္ေတြ႕က် အလုပ္ျဖစ္တဲ့ အေျဖ ျဖစ္တယ္ လို႔ အီးယူေခါင္းေဆာင္ေတြကို ေျပာခဲ့ပါတယ္။ ဒီေနာက္မွာေတာ့ အီးယူေခါင္းေဆာင္ ေတြဟာ ၾသဇီညႊန္တဲ့ ဒီလမ္းကို သုံးသပ္စဥ္းစားလာခဲ့ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေတာ့ အီးယူရဲ႕ “ေလွစစ္ဆင္ေရးအစ ၾသဇီက” လို႔ေတာင္ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။
အီးယူရဲ႕ စစ္ဆင္ေရးနဲ႔ပတ္သက္လို႔ လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႕အစည္းေတြက ဒီလုပ္ရပ္ဟာ ေဘး အႏၱရာယ္နဲ႔ ရင္ဆိုင္ေနရတဲ့ ကုန္ကူးခံ လူသားေတြကို ပိုျပီး ၾကီးမားတဲ့ အႏၱရာယ္အတြင္း သက္ဆင္းေစ ႏိုင္တယ္ ဆိုျပီး သတိေပးေနပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အီးယူႏိုင္ငံေတြထဲက ျပင္သစ္၊ ျဗိတိန္တို႔ဟာ လုံျခဳံေရး ေကာင္စီရဲ႕ ပီ-ဖိုက္ ငါးႏုိင္ငံမွာ ပါေနပါတယ္။ ေနာက္ျပီးေတာ့ အိႏၵိယသမုဒၵရာထဲက Boat People ျပႆနာမွာ လူသားခ်င္းစာနာေထာက္ထားမႈ၊ လူ႔အခြင့္အေရး စတဲ့ စကားလုံးေတြ တြင္တြင္ ေျပာၾကား ေလ့ရွိတဲ့ ကုလသမဂၢ ေအဂ်င္စီေတြဟာ အီးယူရဲ႕ ေလွဖ်က္စစ္ဆင္ေရးမွာေတာ့ သိပ္ျပီး ေဟာင္ဖြာ ေဟာင္ဖြာ မလုပ္ရဲၾကပါဘူး။ အီးယူႏုိင္ငံေတြထဲမွာ သူတို႕ေအဂ်င္စီေတြရဲ႕ ပေရာဂ်က္ေတြကို ဘ႑ာေရး အရ ေထာက္ပံ့ကူညီေနတာေတြ ရွိေနတာကလည္း အေၾကာင္းရင္းတစ္ခ်က္ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ လုံျခဳံေရး ေကာင္စီကလည္း အီးယူရဲ႕ ေရတပ္စစ္ဆင္ေရးစီမံကိန္းကို မၾကာခင္မွာ အတည္ျပဳေပးရမွာပဲ ျဖစ္ပါ တယ္။ စစ္ေရးအရ ေနတိုးအဖြဲ႕မွာပါ၀င္ေနတဲ့ အီးယူဟာ ႏိုင္ငံေရးအရလည္း အေရးပါတဲ့ ကမာၻ႕ Player ျဖစ္ေနတာေၾကာင့္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပဲ Boat People ျပႆနာဟာ ခုတေလာ ကပၸလီပင္လယ္ျပင္နဲ႔ မလကၠာ ေရလက္ၾကားမွာလည္း ဟိုးေလးတေက်ာ္ေက်ာ္ ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။ ဒီလိုမ်ဳိး မီးေမာင္းက်ေရာက္လာျခင္း အေၾကာင္းတရားကေတာ့ (၁) တရားမ၀င္ Camp ေတြ ဖြင့္ထားျပီး လူသတ္ျပီး ေျမျမဳပ္ထားတဲ့ အေလာင္းေတြ ျပန္ေပၚလာတယ္၊ (၂) ကၽြန္သဖြယ္ ျပဳမူခိုင္းေစေနတာေတြ ေပၚလာတယ္၊ (၃) မလကၠာ ေရလက္ၾကား ပင္လယ္ျပင္မွာ Boat People ရာနဲ႔ခ်ီျပီး ေမ်ာေနတာ ေတြ႕ရတယ္။ ဒီ(၃)ခ်က္ ေၾကာင့္ အသံက်ယ္လာတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီသတင္းဟာ ကမာၻ႕မီဒီယာေတြ၊ ႏုိင္ငံတကာအဖြဲ႕အစည္းေတြ စိတ္ ၀င္စားလွတဲ့ “ဘဂၤလီကိစၥ”နဲ႔ ဆက္စပ္ေနေလေတာ့ ကပၸလီပင္လယ္ျပင္က Boat People သတင္း ေၾကာင့္ အီးယူကမ္းေျခက Boat People သတင္း ေမွးမွိန္သြားခဲ့ရပါတယ္။
“တရားခံ” မရွာနဲ႔၊ “အေျဖ” ရွာပါ
ပထမဆုံး ဘာေၾကာင့္ဆိုတာ စဥ္းစားဖို႔ လိုပါတယ္။ အိမ္ရွင္ႏုိင္ငံေတြက Dirty Work ေတြ အတြက္ ျပည္ပကေန ေစ်းႏႈန္းသက္သာတဲ့ Cheap Worker ေတြ လိုခ်င္တယ္။ တရား၀င္ အလုပ္သမား ေတြဆိုရင္ေတာ့ အလုပ္သမားအခြင့္အေရး၊ လူမႈဖူလုံေရး စတဲ့ အခ်က္ေတြအရ အလုပ္ရွင္အမ်ားစုက ေပါေပါပဲပဲ ယူခ်င္တယ္။ ဒီေတာ့ လူေမွာင္ခိုဂိုဏ္းေတြဆီက လူေတြ ၀ယ္တယ္။ ဒီအထဲမွာ သက္ဆိုင္ရာ ႏုိင္ငံေတြမွာရွိတဲ့ အစိုးရအရာရွိေတြ၊ ရဲတပ္ဖြဲ႕အရာရွိေတြ၊ လ၀က အရာရွိေတြ ပါ၀င္ပတ္သက္လာတယ္။ ဒါေတြက ႏိုင္ငံေတြရဲ႕ ကမ္းေျခေတြမွာ၊ ႏုိင္ငံေတြရဲ႕ နယ္စပ္ေတြမွာ ျဖစ္ခ်င္တိုင္းျဖစ္ေနတာ ၾကာခဲ့ပါျပီ။ အဲဒီကတစ္ဆင့္ တရားမ၀င္ အလုပ္သမားေတြရဲ႕ အဖမ္းခံ၊ အေရးယူခံရမွာကို စိုးရိမ္ပူပန္မႈေတြကို နင္း ျပီး လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ ျဖစ္လာတယ္။ အေရးယူမႈ ကင္းေ၀းေတာ့ လက္ရဲဇက္ရဲေတြ ျဖစ္ လာတယ္။ လူမိုက္ငွားျပီး ျဖစ္ေစ၊ ကိုယ္တိုင္ ျဖစ္ေစ ႏွိပ္ဟက္ညွင္းပမ္းတာေတြ၊ ကၽြန္ျပဳတာေတြ၊ သတ္ တာ ျဖတ္တာေတြအထိ အေျခအေန ဆိုးလာခဲ့တယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒါေတြက ခုမွ အသစ္ျဖစ္လာတာ မဟုတ္ဘဲ ကာလရွည္ၾကာ ျဖစ္ေနခဲ့တဲ့ အျဖစ္အပ်က္ေတြပါပဲ။ ယမန္ႏွစ္ကလည္း နယ္စပ္ကၽြန္းေတြမွာ တရားမ၀င္ Camp ေတြ ရွိေနတယ္၊ အဲဒီေနရာေတြမွာ လူ႔အခြင့္ အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ၊ ရာဇ၀တ္မႈေတြ ရွိေနတယ္ ဆိုတာ ရိုက္တာသတင္းဌာနက ထုတ္ေဖာ္ေရးသားခဲ့ပါတယ္။
“ဒီလူေတြ ဘယ္က လူေတြလဲ”။ ဘယ္ကလူေတြလဲ ဆိုတာ တိတိက်က် မသိႏိုင္ဘူး လို႔ UNHCR အစီရင္ခံစာတစ္ခုမွာ ဆိုထားပါတယ္၏။ ဘဂၤလီ ဆိုတာနဲ႔ ျမန္မာက ဆိုျပီး ေျပာတာေတြက ပုံေသနည္းလိုပဲ ျဖစ္လာေနပါျပီ။ ဒါေပမယ့္ ေမလ ၁၈ ရက္ေန႔မွာလႊင့္တင္ခဲ့တဲ့ အယ္လ္ဂ်ာဇီးယား သတင္းဌာနရဲ႕ “Rescued migrants in Aceh recount horrific journey”သတင္းဗီဒီယိုမွာ အာေခ်းကို ေရာက္ ရွိေနတဲ့ Boat People ေတြ သူတို႔ဟာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံက လာတာပါ၊ ဘဂၤလားကိုပဲ ျပန္ခ်င္ ပါတယ္ ဆိုျပီး ထုတ္ေဖာ္ေျပာၾကားလာခဲ့တာကို ေတြ႕ရွိရပါတယ္။ ၂၀၁၁ အစိုးရသစ္ တက္မလာခင္ တပ္မေတာ္အစိုးရ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့တဲ့ ကာလကို ျပန္ၾကည့္လိုက္ရင္ ေလွစီးခရီးသည္ေတြ ရွိခဲ့တာပါပဲ။ အခု လိုပဲ ဟိုနားမွာေတြ႕၊ ဒီနားမွာေတြ႕ ျဖစ္ခဲ့တာပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီအခ်ိန္က ေလွစီးလူသားေတြရဲ႕ ဇစ္ျမစ္ ဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံေတာ့ မဟုတ္ခဲ့ပါဘူး။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ျမန္မာႏုိင္ငံနဲ႔ ပတ္သက္ျပီး အျခားေသာ လူ႔အခြင့္ အေရးစြဲခ်က္ေတြ အမ်ားၾကီး ရွိေနတာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ဒီကိစၥမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ ေ၀းေ၀းကသာ ရွိေန ခဲ့ပါတယ္။
ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္အတြင္း ပဋိပကၡေတြ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ျဖစ္ေပၚလာျပီးတဲ့ေနာက္မွာ လူေမွာင္ခိုလုပ္ငန္းေတြရဲ႕ အကာအကြယ္ဟာ “ဘဂၤလီ” ဆိုတာ ျဖစ္လာခဲ့တယ္။ တရားမ၀င္ အလုပ္ သမား တင္ပို႔ရာမွာ အေကာင္းဆုံး ဖုံးကြယ္မႈက “ဘဂၤလီဒုကၡသည္” ဆိုတဲ့ အေၾကာင္းျပခ်က္ပဲ။ သက္ ဆိုင္ရာႏိုင္ငံေတြက လူပြဲစားေတြနဲ႔ ခ်ိတ္ဆက္ျပီး ပို႔၊ မိတဲ့အခါမွာ ဘဂၤလီဒုကၡသည္ေတြပါ ဆိုျပီး သနား စဖြယ္ ပုံေဖာ္ျပလာခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံကို လက္ညဳိးထိုး၊ ဥပေဒမဲ့ လုပ္ခ်င္သလို လုပ္ေနတဲ့ ကိစၥ ေတြကို ဖုံးကြယ္။ ဒါေတြက “ဘဂၤလီ” အကာျခဳံလႊမ္းထားတဲ့ ရာဇ၀တ္မႈေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီလိုမ်ဳိး လူသားမဆန္တဲ့ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြ လုပ္ကိုင္ေနတဲ့ လူေမွာင္ခိုေတြ၊ ပါ၀င္ပတ္သက္ ေနသူေတြ အားလုံးကို ဘယ္သူမဆို ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ရႈတ္ခ်ၾကရမွာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ျပန္ျပီး ၾကည့္လိုက္ရင္ Boat People ေတြကို ကမ္းအကပ္မခံၾကတဲ့အေနအထားမွာ သက္ဆိုင္ရာႏုိင္ငံေတြကို ဖိအားေပးမႈေတြ ျဖစ္ေပၚလာခဲ့ပါတယ္။ ဒီအခ်ိန္မွာ ဖိအားအေပးခံရတဲ့ႏုိင္ငံေတြက ျမန္မာႏုိင္ငံဆီကို လက္ညဳိးထိုးျပီး Divert လုပ္တာမ်ဳိးေတြ ျဖစ္ေပၚလာခဲ့ပါတယ္။ ႏိုင္ငံအခ်ဳိ႕ဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံကို အမည္ တပ္ျပီး Full Responsibility ယူရမယ္၊ အာဆီယံအေနနဲ႔ ဖိအားေပးရမယ္ ဆိုတာမ်ဳိးေတြ ေဒသတြင္း မီဒီယာေတြကို ေျပာလာခဲ့ပါတယ္။ လူေတြရဲ႕ သေဘာသဘာ၀အတိုင္း ျပႆနာေတြ ၾကဳံလာတဲ့အခါ တိုင္းမွာ “တရားခံ” ရွာၾကေလ့ ရွိပါတယ္။ အမွန္တစ္ကယ္မွာေတာ့ ၾကဳံလာတဲ့ ျပႆနာ ေျပလည္သြား ေစႏုိင္မယ့္ “အေျဖ”ကို ရွာၾကရမွာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ “တရားခံရွာျခင္း” ဟာ ရွိေနတဲ့ ျပႆနာကို ေျဖရွင္း ႏိုင္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒီလို အေျဖရွာၾကတဲ့ေနရာမွာ တိုင္တိုင္ပင္ပင္ ညွိညွိႏႈိင္းႏႈိင္းနဲ႔ အေကာင္းဆုံး ေျဖရွင္းခ်က္ကို ပူးေပါင္းရွာေဖြၾကဖို႔ လိုပါတယ္။ အီးယူက “ေလွနဲ႔တင္ပို႔ေနတဲ့ လူေမွာင္ခိုေလွေတြ” က ဇစ္ျမစ္ ျဖစ္တယ္ လို႔ သုံးသပ္ႏိုင္ခဲ့ၾကျပီ ဆိုရင္ ကပၸလီပင္လယ္ျပင္က Boat People ေတြရဲ႕ ဇစ္ျမစ္က ဘာလဲ ၀ိုင္းျပီး စဥ္းစားၾကဖို႔ လိုပါတယ္။
အၾကံျပဳတင္ျပခ်က္
တစ္ကယ္ေတာ့ ေဒသတြင္းက Boat People ေတြရဲ႕ ဇစ္ျမစ္က လူေမွာင္ခိုဂိုဏ္းေတြ ျဖစ္ေနတာ ေတြ႕ရပါလိမ့္မယ္။ ကပၸလီပင္လယ္ျပင္ထဲက လူေမွာင္ခိုလမ္းေၾကာင္းမွာ ခ်ိတ္ဆက္ေနတဲ့ ႏုိင္ငံအားလုံး ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ၾကဖို႕ အေရးၾကီးပါတယ္။
(၁) ပထမဆုံးအခ်က္အေနနဲ႔ လူေမွာင္ခိုဂိုဏ္းေတြကို ျဖဳိခြင္းၾကရမွာ ျဖစ္သလို တရားမ၀င္ အလုပ္ သမား လက္ခံမႈေတြကိုလည္း ေလွ်ာ့ခ်ပစ္ဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံအေနနဲ႔ ထိုင္းႏိုင္ငံနဲ႔ ပူးေပါင္းျပီး ႏွစ္ဖက္ အလုပ္သမားေတြ ေစလႊတ္တဲ့အခါမွာ တရား၀င္လမ္းေၾကာင္းကေန ပို႔ေဆာင္ႏုိင္ဖို႔ ပထမအဆင့္ G-to-G အစိုးရခ်င္း MOU ထိုးတယ္၊ ျပီးေတာ့ ဒုတိယအဆင့္ အလုပ္သမား ေအဂ်င္စီခ်င္း MOU ထိုးတယ္။ ဒီလို တရား၀င္ ပို႔တဲ့အတြက္ ျမန္မာအလုပ္သမားေတြ ရသင့္ရထိုက္တဲ့ အခြင့္အေရး ေတြ ရလာမယ္။ ထိုင္းအလုပ္ရွင္ေတြ အေနနဲ႔လည္း ဥပေဒနဲ႔အညီ လုပ္ကိုင္ႏုိင္မယ္။ ဒီလို ေမွ်ာ္ေတြးျပီး လုပ္ကိုင္ေနတာ ျဖစ္တယ္။ တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပဲ တရားမ၀င္ ေရာက္ရွိေနျပီး ျဖစ္တဲ့ ျမန္မာအလုပ္သမား ေတြကို ႏုိင္ငံသားစိစစ္ျပီး တရား၀င္လာေအာင္ လုပ္ေနတယ္။ ထိုင္းႏိုင္ငံနဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံေပါင္းျပီး လူေမွာင္ ခိုဂိုဏ္းေတြ ႏွိမ္နင္း ျဖဳိခြင္းေနတယ္။ ဒါဟာ သိပ္ကို လက္ေတြ႕က်တဲ့ ေျဖရွင္းခ်က္တစ္ရပ္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီနမူနာကို မေလး၊ အင္ဒိုႏုိင္ငံေတြနဲ႔ ဆက္လက္လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ဖို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံက ကမ္းလွမ္းထားပါတယ္။ ညွိႏႈိင္းေနဆဲ အဆင့္မွာပဲ ရွိေနေသးတယ္ လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒါကို သက္ဆိုင္ရာႏုိင္ငံအားလုံး အခုၾကဳံေတြ႕ ေနတဲ့ Boat People ျပႆနာ စိန္ေခၚမႈကို အခြင့္အလမ္းအျဖစ္ ေျပာင္းလဲႏိုင္ဖို႔ အေရးၾကီးပါတယ္။ ဒါ ဟာ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္ Win-Win ျဖစ္ေစရုံသာမက Boat People ေတြကိုလည္း ေလွ်ာ့ခ်ေပးႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။
(၂) ဒုတိယအခ်က္အေနနဲ႕ ကပၸလီပင္လယ္ျပင္မွာ သြားလာေနတဲ့ လူေမွာင္ခိုေတြကို ႏွိမ္နင္းႏိုင္ဖို႔ ေရတပ္မေတာ္အခ်င္းခ်င္း၊ လုံျခဳံေရးတပ္ဖြဲ႕ေတြအခ်င္းခ်င္းအၾကား ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ ျမွင့္တင္ဖို႕ လိုပါတယ္။ အီးယူလို “ေလွဖ်က္စစ္ဆင္ေရး” အဆင့္အထိ မဟုတ္ေပမယ့္ ကိုယ့္ပင္လယ္ျပင္က ျဖတ္ သန္းသြားလာတဲ့ လူေမွာင္ခိုေတြရဲ႕ သတင္းအခ်က္အလက္ေတြ၊ ေထာက္လွမ္းေရးသတင္းအခ်က္ အလက္ေတြ အျပန္အလွန္ ဖလွယ္ႏိုင္ဖို႔ Communication Channel ေတြ၊ Hot Line ေတြ ထူ ေထာင္ၾကဖို႔ လိုပါတယ္။ ပင္လယ္ျပင္ လူေမွာင္ခို ႏွိမ္နင္းမႈနဲ႔အတူ ကုန္းတြင္းပိုင္း လူေမွာင္ခို တိုက္ ဖ်က္ေရးမွာလည္း ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈေတြ ျမွင့္တင္ၾကဖို႔ လိုပါတယ္။ လုံျခဳံေရးတပ္ဖြဲ႕၀င္မ်ားအခ်င္း အခ်င္း ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ ျမွင့္တင္ျခင္းဟာ အိႏိၵယသမုဒၵရာ လုံျခဳံေရးသာမက Boat People ေနာက္ ကြယ္က လူေမွာင္ခိုဂိုဏ္းေတြ ႏွိမ္နင္းေရးကိုလည္း ထိထိေရာက္ေရာက္ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
(၃) တတိယအခ်က္အေနနဲ႕ သက္ဆိုင္ရာႏိုင္ငံေတြမွာ ရွိေနတဲ့ လူေမွာင္ခိုဂိုဏ္းေတြကို ရွာေဖြ ေဖာ္ ထုတ္ႏွိမ္နင္းႏိုင္ဖို႕ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရး ယႏၱရားေတြ ထူေထာင္ဖို႕ လိုပါတယ္။ ဒီယႏၱရားမွာ အစိုးရ ခ်င္း ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ ျမွင့္တင္သလို အစိုးရမဟုတ္တဲ့ အဖြဲ႕အစည္းေတြ ပါ၀င္ခြင့္ကိုလည္း အေလး ထားစဥ္းစားေဆာင္ရြက္ၾကရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံတိုင္းမွာ ရွိေနႏိုင္တဲ့ လူေမွာင္ခိုနဲ႔ ပတ္သက္ေနတဲ့ အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈေတြကို ျပင္းျပင္းထန္ထန္ အေရးယူၾကဖို႕ လိုပါတယ္။ ဒီလူေမွာင္ခိုေတြရဲ႕ ကိုယ္က်ဳိး စီးပြားေရွ႕ရႈတဲ့ ၀ိသမေလာဘေတြေၾကာင့္ ၀မ္းနည္းေၾကကြဲဖြယ္ရာ အက်ဳိးဆက္ေတြကို ကမ္းေျခ တစ္ေလွ်ာက္ ႏုိင္ငံေတြက ခံစားေနၾကရတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဥပေဒေတြ ေပ်ာ့ ေနရင္ ျပင္းထန္လာေအာင္ ျပင္ဆင္ေပးၾကရပါလိမ့္မယ္။ ဥပေဒနဲ႔အညီ ထိထိေရာက္ေရာက္ အေရးယူ ေဆာင္ရြက္မႈေတြ လုပ္ ေဆာင္ၾကရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ မီဒီယာေတြ၊ အရပ္ဖက္လူ႕အဖြဲ႕အစည္း ေတြရဲ႕ အခန္းက႑ဟာ သိပ္ကို အေရးၾကီးပါတယ္။ ေဒသတြင္း လူေမွာင္ခိုႏွိမ္နင္းေရးမွာ အစိုးရ မဟုတ္တဲ့ အဖြဲ႕အစည္းေတြဟာ ၾကီးၾကီးမားမား အေထာက္အကူ ျပဳႏိုင္ပါတယ္။ “Bali Process” မွာ မီဒီယာေတြ၊ အရပ္ဘက္ လူ႔အဖြဲ႕ အစည္းေတြ တက္တက္ၾကြၾကြ ပါ၀င္လာဖို႔ အစိုးရေတြက စဥ္းစား ေဆာင္ရြက္ေပးၾကဖို႔၊ Bali Process ကို ခ်ဲ႕ထြင္ေပးဖို႕ လိုအပ္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါကေတာ့ ေရတိုေျဖရွင္းႏိုင္မယ့္ နည္းလမ္းေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ေရရွည္မွာေတာ့ ဒီလိုမ်ဳိး လူသား မဆန္တဲ့ ေမွာင္ခိုမႈေတြ ျဖစ္ပြားေနရျခင္းရဲ႕ ဇစ္ျမစ္ျဖစ္တဲ့ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးမႈ၊ လူဦးေရေပါက္ကြဲမႈ၊ အလုပ္ အကိုင္အခြင့္အလမ္းရွားပါးမႈ၊ ပညာေရးနိမ့္က်မႈ စတဲ့ အေၾကာင္းတရားေတြကို သက္ဆိုင္ရာႏိုင္ငံ အလိုက္ ေဆာင္ရြက္သြားဖို႔ပဲ ရွိပါတယ္။ ေရရွည္ကာလေျဖရွင္းရမွာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ အခ်ိန္ယူၾကရဦးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီၾကားကာလမွာေတာ့ Boat People ေတြ ရွိေနပါလိမ့္ဦးမယ္။ ပင္လယ္ျပင္ထဲမွာ ဟိုမွာ ေတြ႔လိုက္၊ ဒီမွာေတြ႕လိုက္နဲ႔ ၾကဳံေနရဦးမွာပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ အိႏၵိယသမုဒၵရာကမ္းေျခတစ္ေလွ်ာက္ ႏိုင္ငံ ေတြ နားလည္မႈရွိရွိ၊ ယုံၾကည္မႈရွိရွိ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္သြားၾကဖို႔ လိုပါတယ္။ အေရးၾကီးဆုံး အခ်က္ ကေတာ့ ျပႆနာေတြ ၾကဳံလာတဲ့အခါတိုင္းမွာ “တရားခံ” မရွာဘဲ “အေျဖ” ရွာႏိုင္ဖို႔ ၾကဳိးပမ္းအားထုတ္ ၾကဖို႔ပဲ ျဖစ္ပါေၾကာင္း တင္ျပလိုက္ရပါတယ္။
Hmuu Zaw
[Democracy Today Daily, 21 May 2015]
တစ္ကယ္ေတာ့ Boat People လို႔ေခၚတဲ့ ျပႆနာဟာ အီးယူႏိုင္ငံအတြက္ေတာ့ ခုမွအသစ္ျဖစ္ ေပၚလာခဲ့တာ မဟုတ္ပါဘူး။ ေလွစီးလူသားေတြ ပင္လယ္ျပင္မွာ ေသေၾကဆုံးရႈံးေနၾကတာလည္း အခ်ိန္ ၾကာျမင့္ခဲ့ျပီ ျဖစ္ပါတယ္။ ဆီးရီးယားျပည္တြင္းစစ္ေၾကာင့္ လူဦးေရ (၈)သန္း ေနရာေရႊ႕ေျပာင္းတိမ္းေရွာင္ မႈေတြ ျဖစ္ခဲ့ရျပီး လူ(၄)သန္းဟာ ႏိုင္ငံျပင္ပ လြတ္ရာကၽြတ္ရာ ထြက္ေျပးခဲ့ရျပီးတဲ့ေနာက္ အိမ္နီးခ်င္း ႏိုင္ငံေတြမွာ ေရၾကည္ရာ ျမက္ႏုရာ ေနထိုင္ေနၾကရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီထဲကမွ တခ်ဳိ႕က လစ္ဗ်ားကို ေရာက္လာၾကတယ္။ တခ်ဳိ႕ကေတာ့ ဆာဟာရသဲကႏၱာရကို ျဖတ္ေက်ာ္ရတဲ့ လူေမွာင္ခိုလမ္းေၾကာင္းၾကီး အတိုင္း အီဂ်စ္၊ ဆူဒန္တို႔ကို ထြက္ေျပးၾကပါတယ္။ ဒီလူေတြဟာ အီရစ္ထရီးယားက ထြက္ေျပးလာတဲ့ လူေတြနဲ႔ ေရာေႏွာသြားျပီး ဥေရာပကမ္းေျခေတြဆီ ထြက္ခြါလာခဲ့ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ UNHCR ရဲ႕ စာရင္း ဇယားေတြအရ ယခုႏွစ္အတြင္း အီတလီႏုိင္ငံကို ေရာက္ရွိလာခဲ့တဲ့ ေလွစီးလူေတြဟာ ႏွစ္သိန္းေျခာက္ ေသာင္းေက်ာ္အထိ ရွိလာခဲ့ျပီ လို႔လည္း ဆိုပါတယ္။ ဒီနည္းအတိုင္းပဲ လစ္ဗ်ား၊ အီရီထရီးယား၊ အာဖဂန္ နစၥတန္၊ မာလီ၊ ဂမ္ဘီယာ၊ ႏိုင္ဂ်ီးရီးယား၊ ဆိုမာလီယာ၊ ပါလက္စတိုင္း၊ ဆီနီေဂါနဲ႔ အျခားေဒသမ်ားက ေလွစီးလူသားေတြဟာ ဂ်ာမဏီ၊ ဆီြဒင္၊ အီတလီ၊ ဆြစ္ဇာလန္၊ ျပင္သစ္၊ နယ္သာလန္၊ ျဗိတိန္၊ ဘယ္လ္ ဂ်ီယန္၊ ဘူလ္ေဂးရီးယား၊ ဒိန္းမတ္စတဲ့ ဥေရာပႏုိင္ငံေတြဆီကို တအိအိနဲ႔ ေရာက္ရွိေနခဲ့ၾကတာ ျဖစ္ ပါတယ္။ အႏၱရာယ္မ်ားလွတဲ့ လူေမွာင္ခို တစ္ေယာက္ ပင္လယ္ျပင္ခရီးစဥ္တစ္ေခါက္ကို ေဒၚလာ ငါးရာ ကေန ေဒၚလာ တစ္ေထာင္အထိ လူေမွာင္ခိုဂိုဏ္းေတြကို ေပးရတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
အခုေတာ့ အီးယူရဲ႕ ဆုံးျဖတ္ခ်က္က လူေတြ ေမွာင္ခိုတင္ေဆာင္လာတဲ့ ေလွေတြကို လစ္ဗ်ား ပင္လယ္ျပင္မွာပဲ စစ္သေဘၤာေတြနဲ႔ တိုက္ခိုက္ႏွစ္ျမဳပ္ျပီး လူေမွာင္ခိုစီးပြားေရးပုံစံေတြကို ေခ်မႈန္းဖို႔ ျဖစ္ ပါတယ္။ ဒီလုပ္ေဆာင္ခ်က္ကို ေလွဖ်က္စစ္ဆင္ေရး “Boat Destroyer Mission” လို႔ ေခၚတြင္ထားပါ တယ္။ ဒီစစ္ေရးတာ၀န္ကို ကြပ္ကဲမယ့္ အီးယူစစ္ဌာနခ်ဳပ္တစ္ရပ္ကို အီတလီႏိုု္င္ငံ ေရာမျမဳိ႕မွာ အေျခ စိုက္မွာ ျဖစ္ျပီး အီတလီေရတပ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး Enrico Credendino က အမိန္႔ေပး ကြပ္ကဲမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အီတလီေရတပ္က အဓိက တာ၀န္ယူမယ့္ ဒီေရတပ္စစ္ဆင္ေရးမွာ အဆင့္(၃)ဆင့္ ပါရွိေၾကာင္း သိရွိရ ပါတယ္။ အဆင့္(၁) လူေမွာင္ခိုေတြနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ ေထာက္လွမ္းေရးသတင္းေတြ ရယူစုေဆာင္းျခင္း၊ (၂) လူေမွာင္ခို ေလွေတြကို ေထာက္လွမ္းရွာေဖြျခင္းနဲ႕ စစ္ေဆးျခင္း၊ (၃) ပင္လယ္အတြင္းပိုင္း အသက္ အႏၱရာယ္ ျဖစ္ေစတဲ့ ေရျပင္ေတြဆီ မေရာက္ခင္ လက္ဦးမႈ ရယူျပီး ၾကားျဖတ္တိုက္ခိုက္ျခင္း၊ ေလွမ်ားကို ဖ်က္ဆီးႏွစ္ျမဳပ္ျခင္း တို႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီစစ္ဆင္ေရးရဲ႕ တတိယအဆင့္ဟာ လစ္ဗ်ားပိုင္နက္ေရျပင္ထဲ ၀င္ေရာက္ျပီး တိုက္ခိုက္ႏွိမ္နင္းရမွာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ သက္ဆိုင္ရာႏုိင္ငံရဲ႕ ခြင့္ျပဳခ်က္ ရရွိဖို႔ လိုပါတယ္။ အလားတူ လုံျခဳံေရးေကာင္စီရဲ႕ သေဘာတူညီခ်က္ လိုအပ္ပါတယ္။
အီးယူႏိုင္ငံေတြအတြက္ Boat People ျပႆနာဟာ ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းရ ခက္ခဲေနတဲ့ ျပႆနာ ၾကီးတစ္ခုပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလူေတြကို အ၀င္မခံ ေလွေပၚတင္ျပီး ျပန္လႊတ္ရင္လည္း လူ႔အခြင့္အေရး အေလးထားတဲ့ အီးယူႏိုင္ငံၾကီးေတြအတြက္ ကိုယ့္ေပါင္ကိုယ္ လွန္ျပီးေထာင္းသလို ျဖစ္မွာပါပဲ။ ဒါေပ မယ့္ တအိအိနဲ႔ တိုး၀င္လာေနတဲ့ ေလွစီးလူသားေတြကို မတားျပန္ရင္လည္း ေျမာက္အာဖရိကနဲ႔ အေရွ႔ အလယ္ပိုင္းက ခိုး၀င္လာသူေတြလက္ထဲကို အီးယူကမ္းေျခေတြ တစ္ခု ျပီးတစ္ခု က်ဆုံးသြားဖို႔ ရွိေန ပါတယ္။ ခုေတာ့ ေရတပ္စစ္ဆင္ေရးနဲ႔ ေရနက္ပင္လယ္မေရာက္ခင္ ေလွေတြႏွစ္ျမဳပ္တာက အေကာင္း ဆုံး နည္းလမ္းျဖစ္ေၾကာင္း ေရြးခ်ယ္လိုက္ၾကျပီ ျဖစ္ပါတယ္။ အီးယူရဲ႕ အဆိုအရ ပင္လယ္ျပင္ထြက္ႏိုင္တဲ့ ေလွတစ္စီးရဲ႕ တန္ဖိုးဟာ မနည္းလွဘဲ ဒီေလွေတြကို ရင္းျပီး လူေမွာင္ခိုေတြ ဂိုဏ္းဖြဲ႕လုပ္ကိုင္ေနတာ ျဖစ္ တဲ့အတြက္ ဒီေလွ တစ္စီးျပီးတစ္စီး ေခ်မႈန္းႏွစ္ျမဳပ္လိုက္ျခင္းေၾကာင့္ လူေမွာင္ခိုေတြ အထိနာေစမယ္ ဆို တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
တစ္ကယ္ေတာ့ အီးယူကို ဒီနည္းလမ္းသုံးဖို႕ နည္းေပးလမ္းျပ အၾကံျပဳခဲ့တာ ၾသစေၾတးလ် ႏိုင္ငံပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ၾသစေၾတးလ်ႏိုင္ငံဟာ Boat People ျပႆနာကို ေျဖရွင္းရာမွာ ႏိုင္ငံ တကာ ေ၀ဖန္မႈ၊ ဖိအားေပးမႈေတြကို လ်စ္လ်ဴရႈျပီး ေဆာင္ရြက္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ လက္ရွိ အိႏၵိယ သမုဒၵရာမွာ ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ Boat People နဲ႔ ပတ္သက္လို႔လည္း သက္ဆိုင္ရာႏုိင္ငံေတြဟာ ႏွစ္သက္ရာ နည္းလမ္းကို လုပ္ပိုင္ခြင့္ရွိတယ္ လို႔ ၾသစေၾတးလ် လူ၀င္မႈၾကီးၾကပ္ေရး၀န္ၾကီးက ထုတ္ေဖာ္ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ တရားမ၀င္ Boat People ျပႆနာနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္မယ့္၊ တားျမစ္ႏုိင္မယ့္ ဥပေဒ ေတြ ျပဌာန္းခဲ့ရာမွာ အဓိက ျပဳိင္ဘက္ပါတီၾကီးႏွစ္ခုစလုံးက ညီညီညြတ္ညြတ္ သေဘာတူ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ၾသစေၾတးလ်ရဲ႕ လုပ္ေဆာင္ခ်က္က ေရတပ္နဲ႔ လ၀က ေပါင္းျပီး Boat People ေတြ ၀င္လာ ရင္ ၾသဇီေရျပင္ထဲ အေရာက္မခံဘဲ Nauru လို႔ ေခၚတဲ့ ကၽြန္းေပၚမွာ Detention Center ထားျပီး ထား ပါတယ္။ ဒီလုပ္ေဆာင္ခ်က္အတြက္ သန္းခ်ီျပီး အကုန္အက်ခံတယ္။ ဒါကို ၾသဇီသားေတြ အားလုံးက တစ္ခဲနက္ ေထာက္ခံခဲ့ၾကပါတယ္။ အဓိကပါတီၾကီးႏွစ္ရပ္ရဲ႕ သေဘာတူညီခ်က္နဲ႔ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ကစျပီး Operation Sovereign Borders ကို ေဆာင္ရြက္ခဲ့တဲ့အခါ အဲဒီႏွစ္အတြင္း ေလွတစ္စီးမွ ၀င္မလာ ႏိုင္ေအာင္ တားဆီးႏိုင္ခဲ့တယ္ လို႔ ဆိုပါတယ္။ ျပီးခဲ့တဲ့ ဧျပီလအတြင္းမွာ ၾသဇီ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ တိုနီအက္ ေဘာ့က “ေလွ”ေတြဟာ လူေမွာင္ခို ေတြရဲ႕ Business Model ျဖစ္ေနတဲ့အတြက္ ဒီေလွေတြကို ဖ်က္ဆီး တာဟာ လက္ေတြ႕က် အလုပ္ျဖစ္တဲ့ အေျဖ ျဖစ္တယ္ လို႔ အီးယူေခါင္းေဆာင္ေတြကို ေျပာခဲ့ပါတယ္။ ဒီေနာက္မွာေတာ့ အီးယူေခါင္းေဆာင္ ေတြဟာ ၾသဇီညႊန္တဲ့ ဒီလမ္းကို သုံးသပ္စဥ္းစားလာခဲ့ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေတာ့ အီးယူရဲ႕ “ေလွစစ္ဆင္ေရးအစ ၾသဇီက” လို႔ေတာင္ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။
အီးယူရဲ႕ စစ္ဆင္ေရးနဲ႔ပတ္သက္လို႔ လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႕အစည္းေတြက ဒီလုပ္ရပ္ဟာ ေဘး အႏၱရာယ္နဲ႔ ရင္ဆိုင္ေနရတဲ့ ကုန္ကူးခံ လူသားေတြကို ပိုျပီး ၾကီးမားတဲ့ အႏၱရာယ္အတြင္း သက္ဆင္းေစ ႏိုင္တယ္ ဆိုျပီး သတိေပးေနပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အီးယူႏိုင္ငံေတြထဲက ျပင္သစ္၊ ျဗိတိန္တို႔ဟာ လုံျခဳံေရး ေကာင္စီရဲ႕ ပီ-ဖိုက္ ငါးႏုိင္ငံမွာ ပါေနပါတယ္။ ေနာက္ျပီးေတာ့ အိႏၵိယသမုဒၵရာထဲက Boat People ျပႆနာမွာ လူသားခ်င္းစာနာေထာက္ထားမႈ၊ လူ႔အခြင့္အေရး စတဲ့ စကားလုံးေတြ တြင္တြင္ ေျပာၾကား ေလ့ရွိတဲ့ ကုလသမဂၢ ေအဂ်င္စီေတြဟာ အီးယူရဲ႕ ေလွဖ်က္စစ္ဆင္ေရးမွာေတာ့ သိပ္ျပီး ေဟာင္ဖြာ ေဟာင္ဖြာ မလုပ္ရဲၾကပါဘူး။ အီးယူႏုိင္ငံေတြထဲမွာ သူတို႕ေအဂ်င္စီေတြရဲ႕ ပေရာဂ်က္ေတြကို ဘ႑ာေရး အရ ေထာက္ပံ့ကူညီေနတာေတြ ရွိေနတာကလည္း အေၾကာင္းရင္းတစ္ခ်က္ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ လုံျခဳံေရး ေကာင္စီကလည္း အီးယူရဲ႕ ေရတပ္စစ္ဆင္ေရးစီမံကိန္းကို မၾကာခင္မွာ အတည္ျပဳေပးရမွာပဲ ျဖစ္ပါ တယ္။ စစ္ေရးအရ ေနတိုးအဖြဲ႕မွာပါ၀င္ေနတဲ့ အီးယူဟာ ႏိုင္ငံေရးအရလည္း အေရးပါတဲ့ ကမာၻ႕ Player ျဖစ္ေနတာေၾကာင့္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပဲ Boat People ျပႆနာဟာ ခုတေလာ ကပၸလီပင္လယ္ျပင္နဲ႔ မလကၠာ ေရလက္ၾကားမွာလည္း ဟိုးေလးတေက်ာ္ေက်ာ္ ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။ ဒီလိုမ်ဳိး မီးေမာင္းက်ေရာက္လာျခင္း အေၾကာင္းတရားကေတာ့ (၁) တရားမ၀င္ Camp ေတြ ဖြင့္ထားျပီး လူသတ္ျပီး ေျမျမဳပ္ထားတဲ့ အေလာင္းေတြ ျပန္ေပၚလာတယ္၊ (၂) ကၽြန္သဖြယ္ ျပဳမူခိုင္းေစေနတာေတြ ေပၚလာတယ္၊ (၃) မလကၠာ ေရလက္ၾကား ပင္လယ္ျပင္မွာ Boat People ရာနဲ႔ခ်ီျပီး ေမ်ာေနတာ ေတြ႕ရတယ္။ ဒီ(၃)ခ်က္ ေၾကာင့္ အသံက်ယ္လာတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီသတင္းဟာ ကမာၻ႕မီဒီယာေတြ၊ ႏုိင္ငံတကာအဖြဲ႕အစည္းေတြ စိတ္ ၀င္စားလွတဲ့ “ဘဂၤလီကိစၥ”နဲ႔ ဆက္စပ္ေနေလေတာ့ ကပၸလီပင္လယ္ျပင္က Boat People သတင္း ေၾကာင့္ အီးယူကမ္းေျခက Boat People သတင္း ေမွးမွိန္သြားခဲ့ရပါတယ္။
“တရားခံ” မရွာနဲ႔၊ “အေျဖ” ရွာပါ
ပထမဆုံး ဘာေၾကာင့္ဆိုတာ စဥ္းစားဖို႔ လိုပါတယ္။ အိမ္ရွင္ႏုိင္ငံေတြက Dirty Work ေတြ အတြက္ ျပည္ပကေန ေစ်းႏႈန္းသက္သာတဲ့ Cheap Worker ေတြ လိုခ်င္တယ္။ တရား၀င္ အလုပ္သမား ေတြဆိုရင္ေတာ့ အလုပ္သမားအခြင့္အေရး၊ လူမႈဖူလုံေရး စတဲ့ အခ်က္ေတြအရ အလုပ္ရွင္အမ်ားစုက ေပါေပါပဲပဲ ယူခ်င္တယ္။ ဒီေတာ့ လူေမွာင္ခိုဂိုဏ္းေတြဆီက လူေတြ ၀ယ္တယ္။ ဒီအထဲမွာ သက္ဆိုင္ရာ ႏုိင္ငံေတြမွာရွိတဲ့ အစိုးရအရာရွိေတြ၊ ရဲတပ္ဖြဲ႕အရာရွိေတြ၊ လ၀က အရာရွိေတြ ပါ၀င္ပတ္သက္လာတယ္။ ဒါေတြက ႏိုင္ငံေတြရဲ႕ ကမ္းေျခေတြမွာ၊ ႏုိင္ငံေတြရဲ႕ နယ္စပ္ေတြမွာ ျဖစ္ခ်င္တိုင္းျဖစ္ေနတာ ၾကာခဲ့ပါျပီ။ အဲဒီကတစ္ဆင့္ တရားမ၀င္ အလုပ္သမားေတြရဲ႕ အဖမ္းခံ၊ အေရးယူခံရမွာကို စိုးရိမ္ပူပန္မႈေတြကို နင္း ျပီး လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ ျဖစ္လာတယ္။ အေရးယူမႈ ကင္းေ၀းေတာ့ လက္ရဲဇက္ရဲေတြ ျဖစ္ လာတယ္။ လူမိုက္ငွားျပီး ျဖစ္ေစ၊ ကိုယ္တိုင္ ျဖစ္ေစ ႏွိပ္ဟက္ညွင္းပမ္းတာေတြ၊ ကၽြန္ျပဳတာေတြ၊ သတ္ တာ ျဖတ္တာေတြအထိ အေျခအေန ဆိုးလာခဲ့တယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒါေတြက ခုမွ အသစ္ျဖစ္လာတာ မဟုတ္ဘဲ ကာလရွည္ၾကာ ျဖစ္ေနခဲ့တဲ့ အျဖစ္အပ်က္ေတြပါပဲ။ ယမန္ႏွစ္ကလည္း နယ္စပ္ကၽြန္းေတြမွာ တရားမ၀င္ Camp ေတြ ရွိေနတယ္၊ အဲဒီေနရာေတြမွာ လူ႔အခြင့္ အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ၊ ရာဇ၀တ္မႈေတြ ရွိေနတယ္ ဆိုတာ ရိုက္တာသတင္းဌာနက ထုတ္ေဖာ္ေရးသားခဲ့ပါတယ္။
“ဒီလူေတြ ဘယ္က လူေတြလဲ”။ ဘယ္ကလူေတြလဲ ဆိုတာ တိတိက်က် မသိႏိုင္ဘူး လို႔ UNHCR အစီရင္ခံစာတစ္ခုမွာ ဆိုထားပါတယ္၏။ ဘဂၤလီ ဆိုတာနဲ႔ ျမန္မာက ဆိုျပီး ေျပာတာေတြက ပုံေသနည္းလိုပဲ ျဖစ္လာေနပါျပီ။ ဒါေပမယ့္ ေမလ ၁၈ ရက္ေန႔မွာလႊင့္တင္ခဲ့တဲ့ အယ္လ္ဂ်ာဇီးယား သတင္းဌာနရဲ႕ “Rescued migrants in Aceh recount horrific journey”သတင္းဗီဒီယိုမွာ အာေခ်းကို ေရာက္ ရွိေနတဲ့ Boat People ေတြ သူတို႔ဟာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံက လာတာပါ၊ ဘဂၤလားကိုပဲ ျပန္ခ်င္ ပါတယ္ ဆိုျပီး ထုတ္ေဖာ္ေျပာၾကားလာခဲ့တာကို ေတြ႕ရွိရပါတယ္။ ၂၀၁၁ အစိုးရသစ္ တက္မလာခင္ တပ္မေတာ္အစိုးရ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့တဲ့ ကာလကို ျပန္ၾကည့္လိုက္ရင္ ေလွစီးခရီးသည္ေတြ ရွိခဲ့တာပါပဲ။ အခု လိုပဲ ဟိုနားမွာေတြ႕၊ ဒီနားမွာေတြ႕ ျဖစ္ခဲ့တာပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီအခ်ိန္က ေလွစီးလူသားေတြရဲ႕ ဇစ္ျမစ္ ဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံေတာ့ မဟုတ္ခဲ့ပါဘူး။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ျမန္မာႏုိင္ငံနဲ႔ ပတ္သက္ျပီး အျခားေသာ လူ႔အခြင့္ အေရးစြဲခ်က္ေတြ အမ်ားၾကီး ရွိေနတာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ဒီကိစၥမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ ေ၀းေ၀းကသာ ရွိေန ခဲ့ပါတယ္။
ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္အတြင္း ပဋိပကၡေတြ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ျဖစ္ေပၚလာျပီးတဲ့ေနာက္မွာ လူေမွာင္ခိုလုပ္ငန္းေတြရဲ႕ အကာအကြယ္ဟာ “ဘဂၤလီ” ဆိုတာ ျဖစ္လာခဲ့တယ္။ တရားမ၀င္ အလုပ္ သမား တင္ပို႔ရာမွာ အေကာင္းဆုံး ဖုံးကြယ္မႈက “ဘဂၤလီဒုကၡသည္” ဆိုတဲ့ အေၾကာင္းျပခ်က္ပဲ။ သက္ ဆိုင္ရာႏိုင္ငံေတြက လူပြဲစားေတြနဲ႔ ခ်ိတ္ဆက္ျပီး ပို႔၊ မိတဲ့အခါမွာ ဘဂၤလီဒုကၡသည္ေတြပါ ဆိုျပီး သနား စဖြယ္ ပုံေဖာ္ျပလာခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံကို လက္ညဳိးထိုး၊ ဥပေဒမဲ့ လုပ္ခ်င္သလို လုပ္ေနတဲ့ ကိစၥ ေတြကို ဖုံးကြယ္။ ဒါေတြက “ဘဂၤလီ” အကာျခဳံလႊမ္းထားတဲ့ ရာဇ၀တ္မႈေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီလိုမ်ဳိး လူသားမဆန္တဲ့ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြ လုပ္ကိုင္ေနတဲ့ လူေမွာင္ခိုေတြ၊ ပါ၀င္ပတ္သက္ ေနသူေတြ အားလုံးကို ဘယ္သူမဆို ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ရႈတ္ခ်ၾကရမွာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ျပန္ျပီး ၾကည့္လိုက္ရင္ Boat People ေတြကို ကမ္းအကပ္မခံၾကတဲ့အေနအထားမွာ သက္ဆိုင္ရာႏုိင္ငံေတြကို ဖိအားေပးမႈေတြ ျဖစ္ေပၚလာခဲ့ပါတယ္။ ဒီအခ်ိန္မွာ ဖိအားအေပးခံရတဲ့ႏုိင္ငံေတြက ျမန္မာႏုိင္ငံဆီကို လက္ညဳိးထိုးျပီး Divert လုပ္တာမ်ဳိးေတြ ျဖစ္ေပၚလာခဲ့ပါတယ္။ ႏိုင္ငံအခ်ဳိ႕ဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံကို အမည္ တပ္ျပီး Full Responsibility ယူရမယ္၊ အာဆီယံအေနနဲ႔ ဖိအားေပးရမယ္ ဆိုတာမ်ဳိးေတြ ေဒသတြင္း မီဒီယာေတြကို ေျပာလာခဲ့ပါတယ္။ လူေတြရဲ႕ သေဘာသဘာ၀အတိုင္း ျပႆနာေတြ ၾကဳံလာတဲ့အခါ တိုင္းမွာ “တရားခံ” ရွာၾကေလ့ ရွိပါတယ္။ အမွန္တစ္ကယ္မွာေတာ့ ၾကဳံလာတဲ့ ျပႆနာ ေျပလည္သြား ေစႏုိင္မယ့္ “အေျဖ”ကို ရွာၾကရမွာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ “တရားခံရွာျခင္း” ဟာ ရွိေနတဲ့ ျပႆနာကို ေျဖရွင္း ႏိုင္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒီလို အေျဖရွာၾကတဲ့ေနရာမွာ တိုင္တိုင္ပင္ပင္ ညွိညွိႏႈိင္းႏႈိင္းနဲ႔ အေကာင္းဆုံး ေျဖရွင္းခ်က္ကို ပူးေပါင္းရွာေဖြၾကဖို႔ လိုပါတယ္။ အီးယူက “ေလွနဲ႔တင္ပို႔ေနတဲ့ လူေမွာင္ခိုေလွေတြ” က ဇစ္ျမစ္ ျဖစ္တယ္ လို႔ သုံးသပ္ႏိုင္ခဲ့ၾကျပီ ဆိုရင္ ကပၸလီပင္လယ္ျပင္က Boat People ေတြရဲ႕ ဇစ္ျမစ္က ဘာလဲ ၀ိုင္းျပီး စဥ္းစားၾကဖို႔ လိုပါတယ္။
အၾကံျပဳတင္ျပခ်က္
တစ္ကယ္ေတာ့ ေဒသတြင္းက Boat People ေတြရဲ႕ ဇစ္ျမစ္က လူေမွာင္ခိုဂိုဏ္းေတြ ျဖစ္ေနတာ ေတြ႕ရပါလိမ့္မယ္။ ကပၸလီပင္လယ္ျပင္ထဲက လူေမွာင္ခိုလမ္းေၾကာင္းမွာ ခ်ိတ္ဆက္ေနတဲ့ ႏုိင္ငံအားလုံး ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ၾကဖို႕ အေရးၾကီးပါတယ္။
(၁) ပထမဆုံးအခ်က္အေနနဲ႔ လူေမွာင္ခိုဂိုဏ္းေတြကို ျဖဳိခြင္းၾကရမွာ ျဖစ္သလို တရားမ၀င္ အလုပ္ သမား လက္ခံမႈေတြကိုလည္း ေလွ်ာ့ခ်ပစ္ဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံအေနနဲ႔ ထိုင္းႏိုင္ငံနဲ႔ ပူးေပါင္းျပီး ႏွစ္ဖက္ အလုပ္သမားေတြ ေစလႊတ္တဲ့အခါမွာ တရား၀င္လမ္းေၾကာင္းကေန ပို႔ေဆာင္ႏုိင္ဖို႔ ပထမအဆင့္ G-to-G အစိုးရခ်င္း MOU ထိုးတယ္၊ ျပီးေတာ့ ဒုတိယအဆင့္ အလုပ္သမား ေအဂ်င္စီခ်င္း MOU ထိုးတယ္။ ဒီလို တရား၀င္ ပို႔တဲ့အတြက္ ျမန္မာအလုပ္သမားေတြ ရသင့္ရထိုက္တဲ့ အခြင့္အေရး ေတြ ရလာမယ္။ ထိုင္းအလုပ္ရွင္ေတြ အေနနဲ႔လည္း ဥပေဒနဲ႔အညီ လုပ္ကိုင္ႏုိင္မယ္။ ဒီလို ေမွ်ာ္ေတြးျပီး လုပ္ကိုင္ေနတာ ျဖစ္တယ္။ တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပဲ တရားမ၀င္ ေရာက္ရွိေနျပီး ျဖစ္တဲ့ ျမန္မာအလုပ္သမား ေတြကို ႏုိင္ငံသားစိစစ္ျပီး တရား၀င္လာေအာင္ လုပ္ေနတယ္။ ထိုင္းႏိုင္ငံနဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံေပါင္းျပီး လူေမွာင္ ခိုဂိုဏ္းေတြ ႏွိမ္နင္း ျဖဳိခြင္းေနတယ္။ ဒါဟာ သိပ္ကို လက္ေတြ႕က်တဲ့ ေျဖရွင္းခ်က္တစ္ရပ္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီနမူနာကို မေလး၊ အင္ဒိုႏုိင္ငံေတြနဲ႔ ဆက္လက္လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ဖို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံက ကမ္းလွမ္းထားပါတယ္။ ညွိႏႈိင္းေနဆဲ အဆင့္မွာပဲ ရွိေနေသးတယ္ လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒါကို သက္ဆိုင္ရာႏုိင္ငံအားလုံး အခုၾကဳံေတြ႕ ေနတဲ့ Boat People ျပႆနာ စိန္ေခၚမႈကို အခြင့္အလမ္းအျဖစ္ ေျပာင္းလဲႏိုင္ဖို႔ အေရးၾကီးပါတယ္။ ဒါ ဟာ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္ Win-Win ျဖစ္ေစရုံသာမက Boat People ေတြကိုလည္း ေလွ်ာ့ခ်ေပးႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။
(၂) ဒုတိယအခ်က္အေနနဲ႕ ကပၸလီပင္လယ္ျပင္မွာ သြားလာေနတဲ့ လူေမွာင္ခိုေတြကို ႏွိမ္နင္းႏိုင္ဖို႔ ေရတပ္မေတာ္အခ်င္းခ်င္း၊ လုံျခဳံေရးတပ္ဖြဲ႕ေတြအခ်င္းခ်င္းအၾကား ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ ျမွင့္တင္ဖို႕ လိုပါတယ္။ အီးယူလို “ေလွဖ်က္စစ္ဆင္ေရး” အဆင့္အထိ မဟုတ္ေပမယ့္ ကိုယ့္ပင္လယ္ျပင္က ျဖတ္ သန္းသြားလာတဲ့ လူေမွာင္ခိုေတြရဲ႕ သတင္းအခ်က္အလက္ေတြ၊ ေထာက္လွမ္းေရးသတင္းအခ်က္ အလက္ေတြ အျပန္အလွန္ ဖလွယ္ႏိုင္ဖို႔ Communication Channel ေတြ၊ Hot Line ေတြ ထူ ေထာင္ၾကဖို႔ လိုပါတယ္။ ပင္လယ္ျပင္ လူေမွာင္ခို ႏွိမ္နင္းမႈနဲ႔အတူ ကုန္းတြင္းပိုင္း လူေမွာင္ခို တိုက္ ဖ်က္ေရးမွာလည္း ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈေတြ ျမွင့္တင္ၾကဖို႔ လိုပါတယ္။ လုံျခဳံေရးတပ္ဖြဲ႕၀င္မ်ားအခ်င္း အခ်င္း ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ ျမွင့္တင္ျခင္းဟာ အိႏိၵယသမုဒၵရာ လုံျခဳံေရးသာမက Boat People ေနာက္ ကြယ္က လူေမွာင္ခိုဂိုဏ္းေတြ ႏွိမ္နင္းေရးကိုလည္း ထိထိေရာက္ေရာက္ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
(၃) တတိယအခ်က္အေနနဲ႕ သက္ဆိုင္ရာႏိုင္ငံေတြမွာ ရွိေနတဲ့ လူေမွာင္ခိုဂိုဏ္းေတြကို ရွာေဖြ ေဖာ္ ထုတ္ႏွိမ္နင္းႏိုင္ဖို႕ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရး ယႏၱရားေတြ ထူေထာင္ဖို႕ လိုပါတယ္။ ဒီယႏၱရားမွာ အစိုးရ ခ်င္း ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ ျမွင့္တင္သလို အစိုးရမဟုတ္တဲ့ အဖြဲ႕အစည္းေတြ ပါ၀င္ခြင့္ကိုလည္း အေလး ထားစဥ္းစားေဆာင္ရြက္ၾကရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံတိုင္းမွာ ရွိေနႏိုင္တဲ့ လူေမွာင္ခိုနဲ႔ ပတ္သက္ေနတဲ့ အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈေတြကို ျပင္းျပင္းထန္ထန္ အေရးယူၾကဖို႕ လိုပါတယ္။ ဒီလူေမွာင္ခိုေတြရဲ႕ ကိုယ္က်ဳိး စီးပြားေရွ႕ရႈတဲ့ ၀ိသမေလာဘေတြေၾကာင့္ ၀မ္းနည္းေၾကကြဲဖြယ္ရာ အက်ဳိးဆက္ေတြကို ကမ္းေျခ တစ္ေလွ်ာက္ ႏုိင္ငံေတြက ခံစားေနၾကရတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဥပေဒေတြ ေပ်ာ့ ေနရင္ ျပင္းထန္လာေအာင္ ျပင္ဆင္ေပးၾကရပါလိမ့္မယ္။ ဥပေဒနဲ႔အညီ ထိထိေရာက္ေရာက္ အေရးယူ ေဆာင္ရြက္မႈေတြ လုပ္ ေဆာင္ၾကရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ မီဒီယာေတြ၊ အရပ္ဖက္လူ႕အဖြဲ႕အစည္း ေတြရဲ႕ အခန္းက႑ဟာ သိပ္ကို အေရးၾကီးပါတယ္။ ေဒသတြင္း လူေမွာင္ခိုႏွိမ္နင္းေရးမွာ အစိုးရ မဟုတ္တဲ့ အဖြဲ႕အစည္းေတြဟာ ၾကီးၾကီးမားမား အေထာက္အကူ ျပဳႏိုင္ပါတယ္။ “Bali Process” မွာ မီဒီယာေတြ၊ အရပ္ဘက္ လူ႔အဖြဲ႕ အစည္းေတြ တက္တက္ၾကြၾကြ ပါ၀င္လာဖို႔ အစိုးရေတြက စဥ္းစား ေဆာင္ရြက္ေပးၾကဖို႔၊ Bali Process ကို ခ်ဲ႕ထြင္ေပးဖို႕ လိုအပ္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါကေတာ့ ေရတိုေျဖရွင္းႏိုင္မယ့္ နည္းလမ္းေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ေရရွည္မွာေတာ့ ဒီလိုမ်ဳိး လူသား မဆန္တဲ့ ေမွာင္ခိုမႈေတြ ျဖစ္ပြားေနရျခင္းရဲ႕ ဇစ္ျမစ္ျဖစ္တဲ့ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးမႈ၊ လူဦးေရေပါက္ကြဲမႈ၊ အလုပ္ အကိုင္အခြင့္အလမ္းရွားပါးမႈ၊ ပညာေရးနိမ့္က်မႈ စတဲ့ အေၾကာင္းတရားေတြကို သက္ဆိုင္ရာႏိုင္ငံ အလိုက္ ေဆာင္ရြက္သြားဖို႔ပဲ ရွိပါတယ္။ ေရရွည္ကာလေျဖရွင္းရမွာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ အခ်ိန္ယူၾကရဦးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီၾကားကာလမွာေတာ့ Boat People ေတြ ရွိေနပါလိမ့္ဦးမယ္။ ပင္လယ္ျပင္ထဲမွာ ဟိုမွာ ေတြ႔လိုက္၊ ဒီမွာေတြ႕လိုက္နဲ႔ ၾကဳံေနရဦးမွာပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ အိႏၵိယသမုဒၵရာကမ္းေျခတစ္ေလွ်ာက္ ႏိုင္ငံ ေတြ နားလည္မႈရွိရွိ၊ ယုံၾကည္မႈရွိရွိ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္သြားၾကဖို႔ လိုပါတယ္။ အေရးၾကီးဆုံး အခ်က္ ကေတာ့ ျပႆနာေတြ ၾကဳံလာတဲ့အခါတိုင္းမွာ “တရားခံ” မရွာဘဲ “အေျဖ” ရွာႏိုင္ဖို႔ ၾကဳိးပမ္းအားထုတ္ ၾကဖို႔ပဲ ျဖစ္ပါေၾကာင္း တင္ျပလိုက္ရပါတယ္။
Hmuu Zaw
[Democracy Today Daily, 21 May 2015]
0 comments:
Post a Comment