(၁) ယေန႕ၾကြေရာက္လာၾကတဲ့ NCCT မွ တိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္ၾကီးမ်ား၊ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေတာ္ၾကီးမ်ား၊ တပ္မေတာ္ အရာရွိၾကီးမ်ား၊ ျပည္ေထာင္စုဝန္ၾကီးမ်ား၊ နွစ္ဖက္မွ အလုပ္အဖြဲ႕မ်ား နဲ႕ မီဒီယာမ်ားမွ ဂ်ာနယ္လစ္မ်ား အားလုံးကို မဂၤလာပါလို႕ ႏူတ္ခြန္းဆက္ပါရေစ။(၂) ျပီးခဲ့တဲ့ UPWC နဲ႕ NCCT စက္တင္ဘာလအစည္းအေဝးမွာ ကြ်န္ေတာ္တို႕ တစ္ႏိုင္ငံလုံး ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္မႈ ရပ္စဲေရးသေဘာတူညီခ်က္မူၾကမ္းကို ညိႇႏိူင္းၾကတဲ့ အခါမွာ စတုတၳမူၾကမ္းကို ရရွိခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ တတိယမူၾကမ္းထက္ အခ်က္(၃)ခ်က္ေလာက္ ျပန္ပိုလာတဲ့ အတြက္ အနည္းငယ္ေနာက္ဆုတ္ သြားတယ္လို႕ ေျပာလို႕ရပါတယ္။
(၃) ဒါေၾကာင့္ ျပီးခဲ့တဲ့ေဆြးေႏြးပြဲေတြက အေတြ႕အၾကဳံေတြကို သင္ခန္းစာယူျပီး ရလဒ္ေကာင္းေတြ ေအာင္ျပင္ဆင္မႈေတြ ႏွစ္ဖက္လုံးက လုပ္ေနၾကပါတယ္။ ဒီကေန႕ ေဆြးေႏြးပြဲဟာ အဖြဲ႕၀င္ေတြ အျပည့္အစံုတက္ႏိုင္မယ့္ ေနာင္လာမည့္ ပဥၥမမူၾကမ္းေရးဆြဲပြဲမွာ က်န္ရွိေနေသးတဲ့ အခ်က္ေတြကို ႏွစ္ဖက္က ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ညိႇႏိူင္းၾကတဲ့ပြဲျဖစ္ပါတယ္။
(၄) ကြ်န္ေတာ္တို႕ကို ႏိုင္ငံတကာက ပဋိပကၡညိႇႏိူင္းေရး ပညာရွင္ေတြက ေျပာခဲ့ပါတယ္။ ခင္ဗ်ားတို႕ NCA ကိုညိႇတာ (၃၀)ရာခိုင္ႏူန္း ေလာက္ေရာက္ရင္ ေရွ႕မတိုးႏိုင္ပဲ ရပ္သြားလိမ့္မယ္လို႕ ဆိုခဲ့ပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ္တို႕ စတင္ ညိႇႏိူင္းၾကတဲ့အခါမွာ အခ်က္ (၁၂၁) ခ်က္နဲ႕ စတင္ခဲ့ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီကေန႕မွာ မူၾကမ္း၏ အဓိကအေၾကာင္းအရာ အနည္းငယ္ပဲ က်န္ရွိေနေတာ့ တာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကၽြန္ေတာ္တို႕ ႏွစ္ဖက္လုံးက (၉၀)ရာခုိင္ႏူန္းေက်ာ္ကို သေဘာတူႏို္င္ခဲ့ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ႏွစ္ဖက္လုံးရဲ႕ ၾကိဳးစားအားထုတ္မႈေၾကာင့္ အင္မတန္မ်ားျပားတဲ့ အခ်က္မ်ားကို သေဘာတူညီမႈ ရရွိႏိုင္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။
(၅) တစ္ႏိုင္ငံလုံးပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္မႈ ရပ္စဲေရး သေဘာတူညီခ်က္မွာ အဓိက ရည္မွန္းခ်က္ၾကီး (၂)ခုရွိပါတယ္။ နံပါတ္တစ္… အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး ခိုင္မာလာေစေရး နဲ႕ နံပါတ္ႏွစ္…… ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပြဲမ်ား စတင္ႏိုင္ေရး တို႕ျဖစ္ပါတယ္။
(၆) ကြ်န္ေတာ္တို႕ ႏွစ္ဖက္လုံးက သေဘာတူထားျပီးသား အခ်က္ေတြကို ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ သမိုင္းမွာ တစ္ခါမွ မရွိခဲ့ဖူးတဲ့ တိုးတက္မႈေတြ လည္းပါ ပါတယ္။ “ဖယ္ဒရယ္” ဆိုတဲ့ စကားရပ္ကို အစိုးရတစ္ခုအေနနဲ႕ လက္ခံအသိအမွတ္ျပဳျပီး အနာဂတ္ျပည္ေထာင္စုကို ဒီမိုကေရစီ နဲ႕ ဖယ္ဒရယ္စနစ္တို႕ကို အေျခခံျပီး တည္ေဆာက္သြားဖို႕ မူၾကမ္းမွာ သေဘာတူခဲ့ၾကတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါဟာ သမိုင္းမွတ္တိုင္ အခ်ိဳးအေကြ႕ တစ္ခုကို ေရာက္ခဲ့တာပါ။ နိုင္ငံေတာ္သမၼတၾကီးအေနျဖင့္ တိုင္းျပည္က ခြဲထြက္ခြင့္ကိစၥရပ္နဲ႕ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာကို ထိပါးတဲ့ ကိစၥရပ္(၂)ရပ္မွ လြဲျပီး က်န္ကိစၥရပ္မ်ားကို ေဆြးေႏြးႏိုင္ဖို႕ လမ္းဖြင့္ထားပါတယ္ လို႕မိန္႕ၾကားထား ပါတယ္။ ျပည္ေထာင္စု တပ္မေတာ္ဆိုင္ရာ ကိစၥရပ္မ်ားလည္း ေဆြးေႏြးႏိုင္ ၾကပါတယ္။
(၇) ဒါ့အျပင္ ႏွစ္ဖက္တပ္ေတြ လိုက္နာရမယ့္ စည္းကမ္းေတြေရးဆြဲဖို႕ သေဘာတူ ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ျပည္သူလူထုကို အကာအကြယ္ေပးမယ့္ အခ်က္ေတြကို သေဘာတူႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီအခ်က္ေတြက Code of Conduct လို႕ေခၚတဲ့ အပစ္အခတ္ရပ္စဲထားစဥ္အတြင္း ႏွစ္ဖက္က လိုက္နာရမည့္ က်င့္ဝတ္ စည္းကမ္းေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
(၈) ဒီက်င့္ဝတ္ စည္းကမ္းေတြကို ေဖာက္ဖ်က္မႈေတြ ကို တားဆီးဖုိ႕ JMC လို႕ေခၚတဲ့ ပူးတြဲေစာင့္ၾကည့္ၾကီးၾကပ္ေရး ေကာ္မတီကို ဖြဲ႕စည္းဖို႕လည္း ႏွစ္ဖက္ သေဘာတူႏိုင္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒီေကာ္မတီမွာ အစိုးရ နဲ႕ လက္နက္ကိုင္တိုင္းရင္းသားအဖြဲ႕ေတြရဲ႕ ကိုယ္စားလွယ္ေတြသာမက အမ်ားကလက္ခံၾကည္ညိဳတဲ့ သမာသမတ္ရွိသူမ်ားလည္း ပါဝင္နိုင္ၾကဖို႕ ျဖစ္ပါတယ္။
(၉) ျပီးခဲ့တဲ့ ႏိုဝင္ဘာလ ထဲမွာ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ လိုင္ဇာဗိုလ္သင္တန္းေက်ာင္းက ျဖစ္စဥ္အပါအဝင္ ကခ်င္ျပည္နယ္နဲ႕ ရွမ္းေျမာက္ေဒသေတြက ထိေတြ႕ တိုက္ခိုက္မႈေတြကို ၾကည့္ရင္ ဒီေဒသေတြမွာ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး ခိုင္မာေအာင္ မလုပ္ႏိုင္ေသးလို႕ဆိုတဲ့ အခ်က္ကို ေတြ႕ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး ခိုင္မာဖို႕ ဆိုရင္ ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္မႈ ရပ္စဲေရး သက္သက္ကို သေဘာတူရုံနဲ႕ မလုံေလာက္ႏိုင္ပါဘူး။ ႏွစ္ဖက္လိုက္နာရမယ့္ စည္းကမ္းေတြကို ေသေသခ်ာခ်ာ သတ္မွတ္ျပီး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြ ျဖစ္လာရင္ ေစာင့္ၾကည့္ၾကီးၾကပ္ စီစစ္ႏိုင္တဲ့ ပူးတြဲေစာင့္ၾကည့္ၾကီးၾကပ္ေရး ေကာ္မတီ ပီပီျပင္ျပင္ အသက္သြင္းႏိုင္ဖုိ႕လိုပါလိမ့္မယ္။
(၁၀) ဒီအခ်က္ေတြကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏိုင္ဖုိ႕ အတြက္ တစ္ႏိုင္ငံလုံး ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္မႈ ရပ္စဲေရး သေဘာတူညီခ်က္တစ္ခုကို လိုအပ္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ လက္ရွိသေဘာတူျပီးတဲ့ အခ်က္ေတြထဲမွာ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရးကို ခိုင္မာေအာင္လုပ္ဖုိ႕ အစီအမံမ်ား ပါရွိျပီးလည္းျဖစ္ပါတယ္။
(၁၁) လက္ရွိ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ လက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡ နဲ႕ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး အေျခအေနကို ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ အဓိကက်တဲ့ မွတ္ေက်ာက္တင္ႏိုင္တဲ့ အေနအထားမွာ ရွိပါတယ္။ ယခင္က ျပည္နယ္နဲ႕ တိုင္းေဒသၾကီး စုစုေပါင္း (၁၀) ခုတို႕မွာ လက္နက္ကိုင္ တိုက္ပြဲမ်ား ရွိခဲ့ပါတယ္။ အခုခ်ိန္မွာ ကခ်င္ျပည္နယ္နဲ႕ ရွမ္းေျမာက္ေဒသမ်ားမွာပဲ တိုက္ပြဲမ်ား ဆက္ရွိတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။ က်န္ေဒသအမ်ားစုမွာ တခါတရံမွသာ ထိေတြ႕မႈ အေသးေလးေတြ ျဖစ္တာရွိပါတယ္။ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ဟာ လြတ္လပ္ေရး ရျပီးတဲ့ အခ်ိန္ကေနျပီး အခုအထိ လက္နက္ကိုင္ တိုက္ပြဲ အနည္းဆုံးႏွစ္လို႕ ေျပာလို႕ရပါတယ္။ တိုက္ပြဲျဖစ္တဲ့ အၾကိမ္အေရ အတြက္ အရေရာ၊ ထိခိုက္က်ဆုံးမႈ အရေရာ၊ ျပည္သူလူထုရဲ႕ အသက္အိုးအိမ္စည္းစိမ္ ဆုံးရႈံးမႈေတြ အရေရာ ႏိူင္းၾကည့္မယ္ဆိုရင္ လက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡ အနည္းဆုံးကာလလို႕ သုံးသပ္လို႕ရပါတယ္။
(၁၂) ဒါေပမယ့္ ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္မႈေတြကို ယာယီရပ္စဲတဲ့ အဆင့္ကေန ခိုင္ခန္႕တဲ့ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး ျဖစ္ေစဖို႕ တစ္ႏိုင္ငံလုံးပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္မႈ ရပ္စဲေရး သေဘာတူညီခ်က္မူၾကမ္းပါ အခ်က္မ်ားကို ႏွစ္ဖက္က ျမန္ျမန္နိဂုံးခ်ဳပ္ျပီး အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏိုင္ဖုိ႕ အေရးၾကီးပါတယ္။
(၁၃) အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးကို ေအာင္ျမင္ေအာင္လုပ္ႏိုင္ရုံနဲ႕လည္း ျမန္မာျပည္ရဲ႕ လက္နက္ကိုင္ ပဋိပကၡကို ေျဖရွင္းႏိုင္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ တိုင္းရင္းသားအားလုံး ေအးအတူပူအမွ် လက္တြဲေနႏိုင္မယ့္ ဖယ္ဒရယ္စနစ္တစ္ခုကို အေျဖရွာႏိုင္ဖုိ႕ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲၾကီး က်င္းပႏိုင္ဖို႕ အေရးၾကီးပါတယ္။
(၁၄) လက္ရွိသေဘာတူျပီးသား အခ်က္ေတြထဲမွာ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲေတြ က်င္းပဖို႕၊ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲေတြ ပူးတြဲကမကထျပဳဖို႕ ျပည္ေထာင္စု ျငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးမႈ ေကာ္မတီ ဖြဲ႕စည္းေရးကိုလည္း သေဘာတူ ထားျပီးျဖစ္ပါတယ္။
(၁၅) ျပည္ေထာင္စုျငိမ္းခ်မ္းေရး ညီလာခံၾကီးကို ကၽြန္ေတာ္တုိ႕ အစိုးရအေနနဲ႕ အစပ်ိဳးခဲ့ဖို႕ ဆႏၵရွိျပီးျဖစ္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရး ျပႆနာကို ႏိုင္ငံေရး နည္းလမ္းနဲ႕ ေျဖရွင္းဖို႕ဆိုတဲ့ မူကို အေျခခံတာျဖစ္ပါတယ္။ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ညီလာခံၾကီးကေန ျပည္တြင္းျငိမ္းခ်မ္းေရး တင္မကပဲ၊ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံ ဥပေဒဆုိင္ရာ ကိစၥေတြကိုလည္း ေဆြးေႏြးၾကမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ပင္လုံညီလာခံၾကီးလိုပဲ အေရးပါတဲ့ ေခတ္သစ္ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ ဦးတည္တဲ့ ေဆြးေႏြးညိႇႏိူင္းမႈေတြ ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။
(၁၆) ဒီလုပ္ငန္းစဥ္ေတြကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏိုင္ဖုိ႕ ႏွစ္ဖက္လုံးက ဆႏၵရွိၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကၽြန္ေတာ္တို႕မွာ အခ်ိန္အကန္႕အသတ္ရွိတဲ့ အေနအထားကို ေရာက္ရွိေနျပီ ျဖစ္ပါတယ္။ ၂၀၁၅ ကို ေရာက္ျပီဆိုတာနဲ႕ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ကိစၥတင္မကပဲ လြတ္လပ္မွ်တတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲ ျဖစ္ေျမာက္ေရး ဆိုတာကိုလည္း အေကာင္အထည္ေဖာ္ရဦးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ၂၀၁၅မွာ ဦးစားေပး ကိစၥရပ္ေတြ ပိုမ်ားလာမွာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ျငိမ္းခ်မ္းေရး အတြက္ လိုအပ္တဲ့ အဓိကအုတ္ျမစ္ ျဖစ္တဲ့ တစ္ႏိုင္ငံလုံးပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္မႈ ရပ္စဲေရး သေဘာတူညီခ်က္ပါ အခ်က္ေတြကို ျမန္ျမန္နိဂုံးခ်ဳပ္ျပီး ေရွ႕ဆက္သြားဖုိ႕ အေရးၾကီးပါတယ္။ လက္ရွိသေဘာတူျပီးသား အခ်က္ေတြက ေရွ႕ဆက္သြား ဖုိ႕ လုံေလာက္တဲ့ အေနအထားမွာ ရွိေနျပီလို႕လည္း ရုိးရုိးသားသား ယုံၾကည္ မိပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႕ အစိုးရ အေနနဲ႕ ဘယ္လိုအခက္အခဲေတြရွိရွိ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ခရီးရဲ႕ ရည္မွန္းခ်က္ကို ေရာက္ေအာင္ ဆက္လက္အေကာင္ အထည္ ေဖာ္သြားဖို႕ ဆုံးျဖတ္ထားျပီး ျဖစ္ပါတယ္။
(၁၇) တစ္ႏိုင္ငံလုံးပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္မႈ ရပ္စဲေရးသေဘာတူညီခ်က္မွာ ဘာေတြ ပါလဲ ဆိုတာ လူထုကလည္း သိခ်င္ေနၾကပါတယ္။ ဘာလို႕ၾကာ ေနတာလည္း လို႕လည္းေမးေနတာ ရွိပါတယ္။ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ ရွိဖို႕ဆိုတာ ကိုလည္း ေျပာေနၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တစ္ႏိုင္ငံလုံးပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္မႈ ရပ္စဲေရး စာခ်ဳပ္ေဆြးေႏြးတဲ့ အေပၚမွာ လူထုအမ်ားစုသိႏိုင္ေအာင္ ႏွစ္ဖက္လုံးက ရွင္းလင္းေဆြးေႏြးျပသဖို႕ တုိက္တြန္းလိုပါတယ္။
(၁၈) ယခုလုပ္ငန္းညိႇႏိူင္းေဆြးေႏြးပြဲကေန တစ္ႏိုင္ငံလုံးပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္မႈ ရပ္စဲေရးသေဘာတူညီခ်က္မူၾကမ္းပါ က်န္ရွိေနတဲ့ အခ်က္ေတြကို ျမန္ျမန္ သေဘာတူညီခ်က္ယူႏိုင္ဖုိ႕ တက္ေရာက္လာတဲ့ ေခါင္းေဆာင္မ်ား အားလုံးၾကိဳးစားသြားၾကလိမ့္မယ္လို႕ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ္တို႕ တိုင္းျပည္အတြက္ ျငိမ္းခ်မ္းတဲ့၊ ပိုမိုေတာက္ပတဲ့၊ အနာဂတ္ မ်ိဳးဆက္သစ္ ေတြအတြက္ အေမြေကာင္းေတြ ခ်ေပးဖုိ႕ ေနာက္တစ္လွမ္းတက္ႏိုင္ဖုိ႕လည္း ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။
(၁၉) ကၽြန္ေတာ့္တို႕ အေနနဲ႕ ဒီေဆြးေႏြးပြဲကေန ရလဒ္ေကာင္းေတြ ထြက္ေပၚ လာေအာင္ အစြမ္းကုန္ ၾကိဳးစားသြားမယ္၊ အျမန္ဆံုး လက္မွတ္ေရးထိုး ႏိုင္ၾကျပီး နိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲၾကီးဆီကို အျမန္ဆံုး ေရာက္ရွိေအာင္ ၾကိဳးစားသြားရေအာင္လို႕ ဆႏၵျပဳရင္း နိဂုံးခ်ဳပ္အပ္ပါတယ္။
Myanmar Peace Center
0 comments:
Post a Comment