ျမန္မာျပည္ဖြား တုိင္းရင္းသားရခုိင္လူမ်ိဳးတုိ႔၏ သႀကၤန္သည္ ျမန္မာသႀကၤန္ႏွင့္မတူဘဲ ကြဲျပားျခား နားသည္။ ရခုိင္သႀကၤန္သည္ ယဥ္ေက်းသိမ္ေမြ႕ သျဖင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံအရပ္ရပ္မွ ရခုိင္သႀကၤန္ပဲြေတာ္ သို႔ ေရာက္ဖူးသူတုိ႔က အထူးတလည္ ခ်ီးက်ဴးၾကရ သည္။ ရခုိင္သႀကၤန္၏ အစဥ္အလာမွာ ေအာက္ပါ အတုိင္းျဖစ္သည္။ သႀကၤန္အႀကိဳေန႔တြင္ ရပ္ကြက္အလုိက္ လူႀကီး လူငယ္တုိ႔သည္ စု႐ံုးၾကကာ နံ႔သာျဖဴ၊ ကရမက္ စသည္တုိ႔ကို ေက်ာက္ျပင္ျဖင့္ တစ္ညလံုးလိုလို ေသြး ၾကသည္။ လူပ်ိဳေတာ္ကာလသားတုိ႔က နံ႔သာေသြး ေနၾကသူမ်ားကို ေတးသီခ်င္းဆုိ သံခ်ပ္ထုိးလ်က္ ကခုန္ေဖ်ာ္ေျဖေနၾကသည္။
သႀကၤန္အက်ေန႔ နံနက္တြင္ မိမိတို႔ရပ္ကြက္ အနီးအနားရွိ မိမိတို႔ဘုိးစဥ္ေဘာင္ဆက္ ကိုးကြယ္ခဲ့ သည့္ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းမ်ားသို႔ စု႐ံုးေရာက္ သြားၾကသည္။ ပေဒသာပင္မ်ား၊ ဆြမ္းအုပ္မ်ား၊ ညဥ့္ဦးကေသြးထားေသာ နံ႔သာျဖဴ၊ ကရမက္ အေမႊး နံ႔သာတုိ႔ကို ယူေဆာင္သြားၾကသည္။ အဆုိ၊ အတီး၊ အကတုိ႔ျဖင့္ တေပ်ာ္တပါးသြားၾကျခင္းျဖစ္သည္။ ေက်ာင္းသို႔ေရာက္လွ်င္ ဗုဒ္ၶ႐ုပ္ပြားေတာ္မ်ားကို ေရာင္ေတာ္ဖြင့္ၿပီး ေရသပ္ၸာယ္ၾကသည္။ ဥပုသ္ သီတင္းေဆာက္တည္ၾကသည္။
သႀကၤန္တြင္း၌ ရခုိင္လွပ်ိဳျဖဴမ်ားကို မ႑ပ္ အတြင္းတြင္ ပိေတာက္ပန္းပန္ဆင္လ်က္ ေတြ႕ၾကရ သည္။ လြတ္လပ္စြာေျပာဆုိခြင့္ရၾကသည္။ ရခိုင္ ျပည္နယ္အခ်ိဳ႕အရပ္ေဒသမ်ား၌ သႀကၤန္က်သည့္ ေန႔မွ တစ္လကိုးသီတင္း သႀကၤန္ျပန္မတက္ဘဲ ေရ ကစားေလ့ရွိၾကသည္။
ရခုိင္သႀကၤန္၏ ေရပက္ကစားပံုမွာ မ႑ပ္ႀကီး မ်ားအတြင္း၌ ေလာင္းေလွႀကီးမ်ားကိုထားၿပီး ေရ အျပည့္ထည့္ထားသည္။ မ႑ပ္အတြင္း၌ အက်ႌ၊ လံုခ်ည္ဆင္တူ ၀တ္ဆင္ထားၾကေသာ လွပ်ိဳျဖဴမ်ား သည္ ေရကစားသူမ်ားကို ေစာင့္ေမွ်ာ္ေနၾကသည္။ ကာလသားတုိ႔သည္ မိမိတုိ႔နီးစပ္ရာအသင္းအဖဲြ႕ျပဳ ၍ အက်ႌ၊ လံုခ်ည္တုိ႔ကို ဆင္တူ၀တ္ဆင္ကာ အတီး၊ အမႈတ္မ်ားျဖင့္ ေရပက္ခံထြက္ၾကသည္။ မ႑ပ္ အတြင္းသို႔ေရာက္ေသာအခါ မိမိတို႔ႏွစ္သက္ရာ အမ်ိဳးသမီးမ်ားႏွင့္ မ်က္ႏွာခ်င္းဆုိင္ရသည္။ အမ်ိဳး သားႏွင့္အမ်ိဳးသမီးၾကားတြင္ စည္းတားသည့္သေဘာ လက္တန္းကို ကာျခားထားသည္။ လက္တန္းမွ ေက်ာ္လ်က္ ေလာင္းေလွထဲမွ ေရကိုခပ္ႏုိင္သည္။ ေလာင္းေလွဘက္တြင္ ရခိုင္လွပ်ိဳျဖဴမ်ားက စီတန္း ရပ္ေနၾကသည္။
အစ္ကို ကာလသားတုိ႔က မိမိတုိ႔ႏွစ္သက္ရာ အမ်ိဳးသမီးထံ ““မရီးေရထည့္ပါ””ဟု ေတာင္းရသည္။ မိန္းကေလးက ေလာင္းေလွထဲမွေရကိုယူ၍ အမ်ိဳး သား၏ ေငြဖလားခြက္ထဲသို႔ ထည့္ေပးရသည္။ အမ်ိဳး သားက စ,ပက္လွ်င္ အမ်ိဳးသမီးကလည္း အားက် မခံ ျပန္ပက္သည္။ အမ်ိဳးသမီးတစ္ဦးကို အမ်ိဳးသား တစ္ဦးသာ ပက္ရသည္။ ၀ိုင္း၍မပက္ရေပ။
တစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦး ေရပက္ေနစဥ္ မ်က္ႏွာလႊဲ လွ်င္ေသာ္လည္းေကာင္း မ်က္ႏွာကိုငံု႔မိလွ်င္ေသာ္ လည္းေကာင္း အ႐ံႈးေပးရသည္။ မ်က္ႏွာလႊဲျခင္း၊ ေခါင္းငံု႔ျခင္းကို မျပဳရေပ။ အ႐ံႈးေပးလုိလွ်င္ မ်က္ႏွာ သစ္လုိက္ရသည္။ အမ်ိဳးသားတုိ႔သည္ အခ်ိန္ကို အညီအမွ်ပိုင္းျခား၍ အလွည့္က်ေရပက္ကစားၾက သည္။ တစ္ဖဲြ႕ကေရပက္ေနလွ်င္ တစ္ဖဲြ႕က မ႑ပ္ အျပင္မွာေစာင့္ရင္း အားေပးသည္။ မိမိတုိ႔အလွည့္ ေရာက္မွ မ႑ပ္အတြင္းသို႔၀င္၍ ေနရာယူကာ ေရ ပက္ကစားၾကသည္။ ေရပက္သူမ်ားသည္ ေတး သီခ်င္းမ်ားကို တေၾကာ္ေၾကာ္ေအာ္ဆုိ၍ တေပ်ာ္ တပါး ေရပက္ကစားသည္။
သႀကၤန္မ႑ပ္ကို ႀကီးၾကပ္အုပ္ခ်ဳပ္သူတုိ႔က အခ်ိန္ကို ကန္႔သတ္၍မေပးသည့္တုိင္ အရင္ေရာက္ ႏွင့္ေသာအဖဲြ႕သည္ အခ်ိန္ဆဲြမေနဘဲ အလုိက္သိစြာ ေနာက္တစ္ဖဲြ႕အတြက္ မ႑ပ္အတြင္းမွ ထြက္ခြာေပး ၾကသည္။ ေရပက္ေနစဥ္အတြင္း ေလာင္းေလွႀကီး မ်ားတြင္ ေရကုန္ေနပါက ေရကစားသူမ်ားသည္ ေရ စင္ေတာင္း၍မရသျဖင့္ ““ေအ မ႑ပ္လူလည္းမရွိ။ လသာတုိ႔...လသာတုိ႔””ဟူ၍ သံၿပိဳင္ေအာ္ဟစ္ ေလ့ရွိသည္ဟု သိရပါသည္။
ရခုိင္႐ုိးရာအရ ဥပုသ္သီလခံယူေဆာက္တည္ ၾကပံုမွာ ၾကည္ႏူးဖြယ္ရာပင္ျဖစ္သည္။ နံနက္အ႐ုဏ္ တက္ ၄နာရီထုိးလွ်င္ အိပ္ရာမွထၾကၿပီး ဆြမ္းအုိး (ထမင္း၊ဟင္း)တည္ၾကသည္။ လွဴဖြယ္မုန္႔ပဲသေရစာ တုိ႔ကို စီစဥ္သည္။ ဆြမ္းကပ္ၾကသည္။ ေနထြက္လွ်င္ အိမ္ေရွ႕သို႔ စီတန္းႂကြလာေသာ သံဃာေတာ္မ်ားကို ဆြမ္းေလာင္းၾကသည္။သက္ႀကီးရြယ္အုိ၊အဘိုးအဘြား မ်ားက ေတာင္ေ၀ွးဆဲြ၍ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းသို႔ သြား ရာတြင္ ေျမးငယ္မ်ားက လွဴဖြယ္ပစ္ၥည္းမ်ားကို သယ္ ယူ၍ လုိက္ပါသြားၾကသည္။ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္း တြင္ သီလခံယူေဆာင္တည္ၿပီး ဆိတ္ၿငိမ္စြာတရား ဘာ၀နာပြားမ်ားေနၾကသည္။ နံနက္ ၁၀နာရီခန္႔တြင္ အိမ္မွ ဆြမ္းအုပ္လာပုိ႔သည္။ ဆြမ္းအုပ္ဆုိသည္မွာ ဥပုသ္ေစာင့္သည့္အဘိုးအဘြားမ်ားအတြက္ ရည္စူး ၍ ဖြယ္ဖြယ္ရာရာခ်က္ျပဳတ္ထားေသာ ထမင္းပြဲျဖစ္ ပါသည္။ ေက်ာင္းသုိ႔ေရာက္ေသာအခါ ဆြမ္းအုပ္ထဲ မွ ဆြမ္းဟင္းဦးကို ဘုရားရွင္အား ကပ္လွဴၿပီး ဘုန္း ေတာ္ႀကီးမ်ားဆြမ္းဘုဥ္းေပးျခင္းျပဳၾကပါသည္။ ဤ သုိ႔ဆြမ္းဟင္းဦးကို ကပ္လွဴၿပီးမွ ဥပုသ္သည္ အဘိုး အဘြားတုိ႔သည္ သင့္ရာေနရာတြင္၀ိုင္းဖဲြ႕စားေသာက္ ၾကပါသည္။
အဘိုးအဘြားတုိ႔ ထမင္းစားၿပီးေသာအခါ ဆြမ္း အုပ္ပို႔သူ လံုမပ်ိဳတုိ႔သည္ အိမ္သို႔ျပန္လာၾကသည္။ အိမ္သို႔ေရာက္လွ်င္ ဆြမ္းအုပ္ထဲတြင္ က်န္ေသာ ထမင္း၊ဟင္းတုိ႔ကို အိမ္ရွိညီအစ္ကို ေမာင္ႏွမမ်ား စုျပံဳစားၾကသည္မွာ တေပ်ာ္တပါးပင္ျဖစ္သည္။
ရခုိင္႐ိုးရာသႀကၤန္သည္ သႀကၤန္အတက္ေန႔ တြင္ ပို၍စည္ကားသည္။ ေနာက္ဆံုးရက္ျဖစ္သျဖင့္ အမ်ိဳးသားေရာ အမ်ိဳးသမီးပါ ညမိုးခ်ဳပ္သည္အထိ သဲသဲမဲမဲ ေရပက္ကစားၾကသည္။ ရခုိင္သႀကၤန္ရက္ အတြင္း၌ အမ်ိဳးသား(လူငယ္)အခ်ိဳ႕သည္မိန္းကေလး မ်ားအား ႐ိုင္းပ်ေစာ္ကားျခင္း၊ ရန္ျဖစ္ျခင္း မျပဳတတ္ ၾကေပ။ ယဥ္ေက်းသိမ္ေမြ႕စြာျဖင့္ ေရပက္ကစားၾက သည္။ တစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦး နာက်င္ေစရန္ ေရပံုးႀကီး မ်ား၊ ေရပိုက္မ်ားျဖင့္ ေရပက္ျခင္းမရွိေပ။
ရခုိင္႐ိုးရာသႀကၤန္တြင္ သီဆုိေသာသံခ်ပ္မ်ား မွာ သီဆိုရလြယ္ကူၿပီး နား၀င္ခ်ိဳသည္။ သံၿပိဳင္သီဆုိ ၍ေကာင္းသည္။
““ပိေတာက္ေတြ ေရႊရည္လူး xxxx တန္ခူးလ အခါ၀ယ္ xxxx သႀကၤန္ေရက စိုသေလေလ xxxx အတာေရသြန္းကာေလာင္းမယ္ xxxx ကညာေမ က်န္းမာေၾကာင္းကြယ္ xxxx အတာေရက ၾကည္လွ ပါတယ္ xxxx ကညာေမက ဖီလွပါတယ္ xxxx စပယ္ေလးကျဖဴျဖဴ xxxx အရြယ္ကေလးတူသေလး ေလ့ xxxx စပယ္ျဖဴေမႊးတယ္ေမႊးတယ္ xxxx အရြယ္တူေလးရယ္ xxxx ေလးရယ္””
ဟူ၍ သီဆုိၾကပံုကို ရန္ကုန္၊ မႏၲေလး၊ ေမာ္လ ၿပိဳင္သံခ်ပ္အဖဲြ႕မ်ားကပင္ အတုယူခဲ့ၾကသည္ဟု သိ ရသည္။
ရခုိင္႐ိုးရာသႀကၤန္ရက္မ်ားအတြင္း အိမ္တုိင္းလုိ လုိ ရခုိင္႐ိုးရာမုန္႔မ်ားကို ကုိယ္တုိင္လုပ္ၾကကာ တစ္ အိမ္ႏွင့္တစ္အိမ္ ေ၀ငွၾကသည္။ သႀကၤန္ရက္အတြင္း ရခုိင္မုန္႔မ်ိဳးစံုကို စားၾကရသျဖင့္ မုန္႔မ်ိဳးစံုေသာလဟု ပင္ ေခၚၾကသည္။
သႀကၤန္လက္႐ိုးက်မ္းအရ သႀကၤန္ ၁၂မ်ိဳးရွိ ေၾကာင္း သိရသည္။ ၎င္းကို သတ္မွတ္ပံုမွာ ေရာက္ ဆဲျမန္မာသက္ၠရာဇ္ကို တည္ ၂ခုႏုတ္၍ ၁၂ျဖင့္စား ပါ။ ၁ႂကြင္းလွ်င္ ေဇယ်သႀကၤန္၊ ၂ႂကြင္းလွ်င္ ၀ိသာခါ သႀကၤန္၊ ၃ႂကြင္းလွ်င္ ေဇ႒သႀကၤန္၊ ၄ႂကြင္းလွ်င္ အာသဠိသႀကၤန္၊ ၅ႂကြင္းလွ်င္ သရ၀ဏ္သႀကၤန္၊ ၆ႂကြင္းလွ်င္ အျဒသႀကၤန္၊ ၇ႂကြင္းလွ်င္ အႆယုတ္ၱ သႀကၤန္၊ ၈ႂကြင္းလွ်င္ ၾကက္ၠိကာသႀကၤန္၊ ၉ႂကြင္းလွ်င္ မိဂသီသႀကၤန္၊ ၁၀ႂကြင္းလွ်င္ ဖုသွ်သႀကၤန္၊ ၁၁ႂကြင္း လွ်င္ မာဃသႀကၤန္၊ ၁၂ႂကြင္းလွ်င္ ဖဂ္ၢဳဏသႀကၤန္ ဟူ၍ျဖစ္ပါသည္။
ေရွးပညာရွိႀကီးမ်ားက သႀကၤန္ရက္အတြင္း ေရွာင္ၾကဥ္အပ္ေသာ အေၾကာင္းဆယ္ပါးရွိသည္ဟု ဆုိသည္။ ၎င္းတုိ႔မွာ (၁) ႐ုဒ - ငိုေႂကြးပူေဆြးျခင္း၊ (၂) ေမထုန - ေမထုတ္သံ၀ါသျပဳျခင္း၊ (၃) မံသ - အသားဟင္းလ်ာကိုစားေသာက္ျခင္း၊ (၄) သုရာ -ေသရည္ေသရက္ေသာက္စားျခင္း၊ (၅) ေကာဓ - အမ်က္ေဒါသထြက္ျခင္း၊ (၆) ႐ုဓိရ - ေသြးေဖာက္ ျခင္း၊ ေသြးထုတ္ျခင္း၊ (၇) ေတလိက - ဆီ၊ ေဆး လိမ္းက်ံျခင္း၊ (၈) ႐ုက္ၡေစ္ၦဒ - သစ္ပင္မ်ားကို ခုတ္ လွဲျခင္း၊ (၉) ကိဏ - ၀ယ္ယူျခင္း၊ က်ီ(စပါး)သြင္း ျခင္း၊ (၁၀) ၀ိက္ၠဏ - ေရာင္းျခင္း၊ ဆုိင္ထြက္ျခင္း တို႔ျဖစ္ပါသည္။
ထုိ႔ေၾကာင့္ ႏွစ္သစ္ကူးသည့္ အတာသႀကၤန္ တြင္ ႐ိုးရာယဥ္ေက်းမႈအစဥ္အလာကို ယေန႔လူငယ္ လူရြယ္မ်ား ထိန္းသိမ္းႏုိင္ၾကေစလိုပါသည္။ သ႐ုပ္ ပ်က္၀တ္စားဆင္ယင္မႈကို အထူးေရွာင္ၾကဥ္၍မဟာ သႀကၤန္တြင္ ေပ်ာ္ရႊင္ျမဴးစြာ ဆင္ႏႊဲႏုိင္ၾကေစရန္ ယဥ္ေက်းသိမ္ေမြ႕ေသာရခုိင္႐ိုးရာသႀကၤန္အေၾကာင္း ကို ေရးသားတင္ျပရျခင္းျဖစ္ပါသတည္း။
လြမ္းေရာင္သန္း
hotnewsweekly
0 comments:
Post a Comment