Friday, April 17, 2015

Myanmar is More than Aung San Suu Kyi


ျမန္မာကို ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အထက္ေက်ာ္ၿပီး ၾကည့္တတ္ျမင္တတ္ဖို႔
အေမရိကန္ႏုိင္ငံေရးကို ေဖာ္က်ဴးထားသည့္ရုပ္ရွင္ကားမ်ားအနက္ ဂႏၱ၀င္အျဖစ္ဆံုးရုပ္ရွင္ကားမွာ ၁၉၇၂ ကရုိက္ကူးခဲ့ေသာ (အမတ္ေလာင္း)“ The Candidate” ျဖစ္သည္။ သေကၤတ(Symbolism) က ရုပ္၀တၳဳ /လူ(Substance) အေပၚအႏုိင္ရျခင္း အေၾကာင္းကုိေဖာ္က်ဴးထားၿပီး ဇာတ္ေကာင္ေနရာတြင္ 'စတားရင္း ေရာဘတ္ရက္ထ္ဖို႕ဒ္' က သရုပ္ေဆာင္ထားသည္။ လူခ်စ္လူခင္မ်ားေသာ ႏုိင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္တစ္ဦး၏ သားျဖစ္သူက မိသားစုအရွိန္အ၀ါကုိအားျပဳၿပီး ႏုိင္ငံေရးနယ္ပယ္သို႕ ၀င္ေရာက္သည္။ 
အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲ နီးလာသည္ႏွင့္အမွ် မီဒီယာမ်ားက အေဖ့သားရႈေထာင့္ျဖင့္ သူ႕ေပၚအာရံုစုိက္ၾကသည္။ သူကလည္း လူႀကိဳက္မ်ားေသာ (သို႕ေသာ္အႏွစ္ကင္းမဲ့ေသာ) မိန္႕ခြန္းမ်ားစြာေျခြသည္။ ေနာက္ဆံုး အေမရိကန္ဆီးနိတ္ (အထက္လႊတ္ေတာ္) အမတ္အျဖစ္ေရြးခ်ယ္ခံရသည္။ ရုပ္ရွင္၏ အထြတ္အထိပ္အဆံုးသတ္ပိုင္းတြင္ ေထာက္ခံသူပရိသတ္မ်ားက ဆီးနိတ္အမတ္ႀကီး၏ ေနာက္သို႔ ေၾကြးေၾကာ္ေအာ္ဟစ္လိုက္ပါလာၾကသည္။ ဘာမွမလုပ္တတ္ မႀကံတတ္ေသာ အမတ္ႀကီးက ပရိသတ္ကို ေရွာင္ဖယ္ေျပးသည္။ အတိုင္ပင္ခံမ်ားကို အခန္းတစ္ခန္းထဲေခၚ၍ ပညာမဲ့စကား တံုးတိတိေမးသည္။ "အခု ... ကြ်န္ေတာ္တို႔ ဘာလုပ္ၾကမလဲဗ်ာ"
ဒီမိုကေရစီျဖစ္ထြန္းစျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏုိင္ငံေရးဇာတ္ကြက္၏ ေနာက္ဆံုးအခန္းမ်ားကိုၾကည့္လိုက္လွ်င္ အဆုိပါရုပ္ရွင္ကားကုိ သတိမရပဲမေနႏုိင္။ ႏုိင္ငံ့ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦး၏သမီးျဖစ္သူ ေဒၚစုၾကည္သည္ စစ္အုပ္စုကုိဆန္႕က်င္ခဲ့ျခင္းျဖင့္ ၁၉၉၁ တြင္ ႏိုဘဲလ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆုခ်ိီးျမွင့္ခံခဲ့ရသည္။ ၁၉၉၀ေရြးေကာက္ပြဲရလဒ္ကုိ ျငင္းပယ္ခံခဲ့ရၿပီး ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္ (၁၅) ႏွစ္က်ခံခဲ့ရသည္။ ၂၀၁၂ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ လႊတ္ေတာ္တြင္းအမတ္တစ္ေနရာရရွိခဲ့ၿပီးေနာက္တြင္ ျမန္မာတို႕၏ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မ်ားကုိ သယ္ေဆာင္လာသူတစ္ဦးသဖြယ္ျဖစ္လာခဲ့ၿပီး ေတာင္အာဖရိကရွိ 'နဲလ္ဆင္မင္ဒဲလား' ကဲ့သို႕စြမ္းေဆာင္ႏုိင္ေသာ တစ္ဦးတည္းေသာႏုိင္ငံေရးသမားအျဖစ္ ေဖာ္ျပလာၾကသည္။
ေဖာ္ျပပါရုပ္ရွင္ကားႏွင့္ သည္အထိေတာ့ မတူေသးပါ။ ရုပ္ရွင္ထဲကဇာတ္ေကာင္နည္းတူ ႏုိင္ငံေရးအာဏာ ရယူဖို႔ ႀကိဳးစားတာခ်င္းေတာ့တူသည္။ သို႕ေသာ္ ထိုအာဏာကုိ သူမကိုယ္ေရးကုိယ္တာမွတပါး အျခားကိစၥမ်ားအတြက္ အသံုးျပဳပံုခ်င္းေတာ့ကြာသည္။ ၾကာလာေတာ့ သူမကိုေထာက္ခံသူမ်ားက ကြ်န္ေတာ့ကိုေျပာသည္ - “သူ႕ကိုခ်စ္ၾကတဲ့သူေတြေတာင္ သူ႕လုပ္ရပ္ေတြေၾကာင့္ ယံုၾကည္မႈက်ဆင္းလာေနၿပီ” သူမ၏ကုိယ္ေရးအရာရွိေဟာင္းတစ္ဦးကလည္းေထာက္ခံသည္ - “အရင္တံုးကေတာ့ မဟာလူသားလို႕ယံုၾကည္ၾကတယ္၊ အခုေတာ့ အျမင္ေတြအေတာ္မ်ားမ်ား ေျပာင္းကုန္ၾကပါၿပီ”။ ဂလိုဘယ္မီဒီယာႀကီးတစ္ခုကပင္ အလားတူေလသံမ်ိဳး ပထမဆံုးအႀကိမ္ထြက္လာသည္။ သူမသည္ အရိုအေသတန္လာေနေသာ နတ္ဘုရားသဖြယ္ အေရာင္ရွိန္၀ါမ်ား မွိန္ေဖ်ာ့လာသည္၊ သံမဏိသစ္ခြႏွင့္တူေသာ ဂုဏ္သတင္းသည္လည္း ညွိဳးႏြမ္းစျပဳေနၿပီ၊ အားကိုးမႈမ်ားေလ်ာ့က်လာသျဖင့္ ေခါင္းေဆာင္မႈအခန္းက႑လည္း ေမွးမွိန္လာသည္။ သူမ၏လုပ္ရပ္မ်ားေၾကာင့္ ကြယ္လြန္သူ ေခါင္းေဆာင္ဖခင္ႀကီးကပင္ လန္႕သြားေလာက္သည္ ဟု ဆုိသည္။
သို႔ေသာ္ သူမဘယ္ေတာ့မွမက်ရွံဳးႏုိင္ဟု ယံုၾကည္ေနသည့္ ၾသဇာႀကီးမားေသာ ပရိသတ္တစ္စု ရွိေသးသည္။ အေနာက္ႏုိင္ငံေခါင္းေဆာင္မ်ားျဖစ္သည္။ ေဒးဗစ္ကမ္မရြန္းက သူမကုိ အၾကည္ညိဳဆံုးပုဂၢိဳလ္ဟု ဆုိသည္။ ဥေရာပႏုိင္ငံသံအမတ္မ်ားေျပာတာ ၾကားဖူးသည္ “ဒီႏုိင္ငံကိုေန႔တုိင္းေစာင့္ၾကည့္လုိက္၊ အဲဒီအမ်ိဳးသမီးကိုပဲေတြ႔ရမယ္၊ သူကသာ အိန္ဂ်လာမာကဲလ္ကိုေခၚၿပီး ဘယ္လွည့္၊ ညာလွည့္ လုပ္ခိုင္းရင္ေတာင္ ဟုိကလုိက္လုပ္လိမ့္မယ္”။ ရီပတ္ဗလစ္ကန္ႀကီးစုိးထားတဲ့ ကြန္ဂရက္တစ္ခုလံုးကလည္း ေဒၚစုမွေဒၚစုပဲဟု အေနာက္ႏုိင္ငံေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးကလည္း ကြ်န္ေတာ့ကုိေျပာဖူးသည္။ ကြန္ဂရက္ေခါင္းေဆာင္မွာ 'မစ္ခ်္ မက္ေကာ္နဲလ္' ျဖစ္သည္။ သူ႕ကိုယ္သူ ေလဒီဘက္ေတာ္သားအျဖစ္ ခံယူထားသည္။ ေဒၚစုၾကည္ေပးပို႕ခဲ့သည့္ ေပးစာတစ္ေစာင္ကိုေဘာင္သြင္း၍ ရံုးခန္းနံရံတြင္ ခ်ိတ္ထားသည့္အျပင္ ယူထားသည့္မိန္းမသည္လည္း ေဒၚစုၾကည္၏သူငယ္ခ်င္းျဖစ္သည္ဟု ေကာလဟလမ်ားကဆုိၾကသည္။

ျပည္တြင္းမွာပင္ေမးခြန္းမ်ားထုတ္လာၾကသည္မွာ - လာမည့္ႏုိ၀င္ဘာေရြးေကာက္ပြဲသည္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ သမၼတမျဖစ္ပဲၿပီးဆံုးခဲ့လွ်င္ အေနာက္အုပ္စုက ယင္းေရြးေကာက္ပြဲကုိ တရား၀င္သည္ဟု ရွဳျမင္ေပးႏုိင္ၾကမည္လား၊ ျမန္မာႏုိင္ငံသားမ်ားအေပၚ ေနာက္ထပ္ အေရးယူပိတ္ဆုိ႕မႈမ်ား ထပ္မံခ်မွတ္ၾကဦးမည္လား။ အကယ္၍ NLD က အေျခခံဥပေဒမျပင္လွ်င္ ေရြးေကာက္ပြဲကုိသပိတ္ေမွာက္မည္ဟု ျခိမ္းေျခာက္ထားသည့္အတုိင္း တကယ္လုပ္ျဖစ္ခဲ့လွ်င္ လြန္ခဲ့သည့္ေလးႏွစ္အတြင္း ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ားကုိ အေနာက္အုပ္စုက မ်က္ကြယ္ျပဳလုိက္ၾကမည္လား။ ေမးစရာမ်ားတပံုတပင္ျဖစ္သည္။

NLD မပါ၀င္ႏိုင္ေအာင္ေရးဆြဲထားၿပီး မဲမသမာမႈမ်ားျဖင့္အျငင္းပြားဖြယ္ ျပည္သူ႕ဆႏၵခံယူပြဲျဖင့္အတည္ျပဳထားေသာ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ျမန္မာ့အေျခခံဥပေဒတြင္ ႏုိင္ငံျခားသားဇနီး၊ ခင္ပြန္း၊ သားသမီးရွိသူမ်ားကုိ သမၼတျဖစ္ခြင့္ပိတ္ပင္ထားသည္။ ေလဒီ၏ သြားေလသူခင္ပြန္းႏွင့္ သားႏွစ္ဦးသည္ ၿဗိတိသွ်ႏုိင္ငံသားျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ အဆုိပါအခ်က္ကို ထည့္သြင္းထားျခင္းမွာေတာ့ သံသယျဖစ္စရာမလိုေပ။

စစ္ေခါင္းေဆာင္မ်ား အေျခခံဥပေဒကိုျပင္ဆင္ရန္ စည္းရံုးမည္ဟု ေဒးဗစ္ကင္မရြန္းက ကတိေပးခဲ့သည္။ ႏုိ၀င္ဘာခရီးစဥ္အတြင္း အိုဘားမားကလည္း ယင္းဥပေဒကို နားမလည္ႏုိင္ေၾကာင္းျဖင့္ ေ၀ဖန္ခဲ့သည္။ လႊတ္ေတာ္ဥကၠဌ ဦးေရႊမန္းကေတာ့ အေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ေရးသည္ လူထုဆႏၵခံယူပြဲက်င္းပရန္လိုအပ္ေၾကာင္းႏွင့္ ၂၀၁၆ ေမမတုိင္ခင္အထိ မျဖစ္ႏိုင္ေသးေၾကာင္း ထပ္ခါတလဲလဲေျပာၾကားေနသည္။ ယင္းလူထုဆႏၵခံယူပြဲ က်င္းပရန္ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္တြင္း ေထာက္ခံမဲ ၇၅% အထက္ရရွိရန္လုိအပ္သည္။ ၂၅% သည္ တပ္မေတာ္သားကုိယ္စားလွယ္မ်ားျဖစ္ၾကရာ ညွိႏွိဳင္းရန္မ်ားစြာခက္ခဲႏုိင္သည္။

ဤအေျခအေနက ေဒၚစုၾကည္ ေရွာင္လႊဲမရေသာ ပါရာေဒါ့စ္ (paradox) ျဖစ္သည္။ “ေဒၚစုၾကည္ဟာ အေျခခံဥပေဒကုိျပင္ဖို႔ တစ္ကုိယ္ေတာ္ သို႕မဟုတ္ လူထုအားနဲ႕ေလာ္ဘီလုပ္မွရလိမ့္မယ္၊ ခုခ်ိန္မွာလူထုဟာ သူ႕အတြက္နဲ႔ အစိုးရကိုထိပ္တိုက္ရင္ဆိုင္ဖို႔လုပ္မွာ မဟုတ္ဘူး” ဟု လူသိမ်ားသည့္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္တစ္ဦးက ကြ်န္ေတာ့ကုိေျပာသည္။ သို႕ေသာ္ ကုိယ္သမၼတျဖစ္ဖို႕အတြက္ေလာက္နဲ႕ အေျခခံဥပေဒျပင္ဖို႔ ေလာ္ဘီလုပ္မည္ဆိုလွ်င္ တစ္ကိုယ္ေကာင္းဆန္ရာက်ေပလိမ့္မည္။ လက္ရိွတြင္ သည္အတိုင္းပဲ ျဖစ္ေနသည္။ အေရွ႕အလယ္ပုိင္းႏုိင္ငံမွ သံအမတ္တစ္ဦးက ေျခ/ဥ ျပင္ဖို႕ခ်ည္းထပ္တလည္းလည္းေျပာေနတာက အမ်ားၾကီး စဥ္းစားစရာရွိတယ္ ဟုဆုိသည္။ “သူမဟာအတၱၾကီးတယ္၊ လက္ခ်ာရုိက္ခ်င္တယ္၊ ရိုးလ္ေမာ္ဒဲလ္ ေနရာက ေနခ်င္တယ္”။
အစဥ္တစုိက္တုိက္ခိုက္ေျပာဆုိေနမည့္အစား ႏုိဘဲလ္ဆုရွင္တစ္ဦး၏ၾသဇာကုိ အက်ိဳးရွိရွိအသံုးခ်ၿပီး ေျပာင္းလဲဖို႔ႀကိဳးစားမည္ဆုိလွ်င္ အားလံုးအတြက္ ပုိမိုအက်ိဳးျဖစ္ထြန္းႏုိင္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ သတင္းေခါင္းစည္းမ်ားမွဆိုသည့္အတုိင္းပင္ ျဖစ္မလာခဲ့ပါ။ ဂ်ာနယ္လစ္ Jane Perlez က “ေဒၚစုၾကည္သည္ ႏုိင္ငံ၏အဓိကျပႆနာႀကီးမ်ားကုိ လက္ေရွာင္သည္…. လူ႕အခြင့္အေရးေရွ႕တန္းတင္လုိသူမ်ားအတြက္လည္း ေက်နပ္စရာမျဖစ္ခဲ့ေပ” ဟု ေဝဖန္သည္။
လႊတ္ေတာ္တြင္းေရာက္သြားကတည္းက အစုိးရ၏လုပ္ရပ္မ်ားကုိ ေ၀ဖန္ေလ့မရွိေတာ့။ ကခ်င္ႏွင့္တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္မ်ားအေပၚ အစုိးရ၏အၾကမ္းဖက္ကုိင္တြယ္မႈမ်ား၊ တစ္သန္းေသာ ရိုဟင္ဂ်ာမူဆလင္မ်ားအေပၚ ရက္စက္က်ဴးလြန္မႈမ်ားအေပၚ ႏႈတ္ဆိတ္ေနခဲ့သည္။ ယင္းလုပ္ရပ္ကလူ႕အခြင့္အေရးသမား မ်ား၏အမ်က္ေဒါသကုိ ျဖစ္ေစခဲ့သည္။ လူ႕အခြင့္အေရးေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႕လာေရာက္စဥ္က အလုပ္မ်ားသည္ ဟု အေၾကာင္းျပ ေရွာင္ေနခဲ့သည္။ ၿပီးခဲ့သည့္လက ေက်ာင္းသားအေရးအခင္းကုိေထာက္ခံသူ ပါတီ၀င္မ်ားကုိအေရးယူမည္ဟု ၿခိမ္းေျခာက္ခဲ့သည္။ ေက်ာင္းသားမ်ားကို လ်စ္လ်ဴရႈလိုက္ၿပီလားဟု ေမးခြန္းမ်ားထြက္ေပၚလာခဲ့သည္။

ေၾကးနီသတၱဳလုပ္ငန္းကုိ ဆန္႔က်င္ဆႏၵျပသူမ်ားကုိ ရဲကအၾကမ္းဖက္ၿဖိဳခြဲခဲ့ရာတြင္လည္း သူမသည္အီလစ္မ်ားဖက္က ရပ္တည္ခဲ့သည္။ ၂၀၁၆တြင္က်င္းပမည့္ ေဆြးေႏြးပြဲကုိ ဖံုးလႊမ္းသြားေလာက္ေအာင္ အေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ေရး ေတာင္းဆုိခ်က္ကုိ အရွိန္ျမွင့္လာဖြယ္ရွိသည္။ ယင္း၂၀၁၆ ေဆြးေႏြးပြဲသည္ ယခုလအတြင္း လက္မွတ္ထုိးသေဘာတူခဲ့ေသာ အစုိးရႏွင့္ တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္ (၁၆) ဖြဲ႕ အၾကား အပစ္ရပ္သေဘာတူညီမႈျဖင့္ ဖယ္ဒရယ္စနစ္သို႕အေရာက္သြားရန္ျဖစ္သည္။ ဖယ္ဒရယ္မရွိပဲ ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ ဘယ္ေတာ့မွ ႏုိင္ငံပီသမည္ မဟုတ္ေပ။ ယခင္ေထာက္ခံခဲ့သူမ်ား စိတ္ပ်က္သြားခဲ့ရျခင္းအေပၚ
ေရွ႕ေနဦးသိန္းညြန္႔က “ သူ႕ေခါင္းေဆာင္မႈကုိ အႏွစ္ႏွစ္ဆယ္လုိက္ခဲ့ၿပီးျပီ။ ဒါေပမဲ့ဘာရလဒ္မွထြက္မလာဘူး၊ သူအာဏာရဖို႕ကလြဲၿပီး ျပည္သူေတြအတြက္ ဘာမွထည့္မစဥ္းစားတာေသခ်ာသြားၿပီ” ဟုဆုိသည္။

The Candidate ရုပ္ရွင္ထဲကလိုပင္ ေလဒီသည္ သူ႕ဖခင္၏ပံုရိပ္ကုိ တတ္ႏုိင္သေလာက္ ဆက္လက္အသံုးခ်ေနဆဲပင္ျဖစ္သည္။ သူသမၼတမျဖစ္မခ်င္း စစ္မွန္သည့္အေျပာင္းအလဲမ်ား ျဖစ္လာမည္မဟုတ္ ဟု ယံုၾကည္ေနသည္။ တုိင္းျပည္ကယ္တင္ရွင္အျဖစ္မွ ရပ္စဲခံရမည့္အေရးသည္ သူ႕အတြက္ေရာ၊ ကြ်န္ေတာ္တို႕အတြက္ပါ သည္းမခံႏုိင္ေလာက္ေအာင္ျဖစ္ရသည္။ ေအာင္ဆန္းစုၾကည္နာမည္သည္ ေမွ်ာ္လင့္ထားသည့္ သေကၤတ တစ္ခုျဖစ္လာဖို႕မေသခ်ာပါ။ ျမန္မာ ကို ေလဒီ အထက္ ေက်ာ္ၿပီး ၾကည့္တတ္ျမင္တတ္ဖို႕ အေနာက္အုပ္စုႀကိဳးစားရပါမည္။

(ဤေဆာင္းပါးအား ေရးသားသူ Stanley Weiss သည္ global mining အမႈေဆာင္အရာရွိတစ္ဦး ႏွင့္ ဝါရွင္တန္ အေျခစိုက္ Business Executives for National Security ကို တည္ေထာင္သူတစ္ဦးျဖစ္ကာ ျပည္တြင္းႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာေရးရာမ်ားကို ဆယ္စုႏွစ္သံုးခုၾကာ ေရးသားခဲ့သူျဖစ္သည္။)

တနလၤာ၊ ဧၿပီ ၁၃၊ ၂၀၁၅ ရက္စြဲပါ http://m.huffpost.com/us/entry/7055022 မွ Stanley A. Weiss ၏ Myanmar is More than Aung San Suu Kyi ကို ဘာသာျပန္ဆိုပါသည္။

Myo Min Thant

0 comments:

Post a Comment