၀နယ္မွာ အခ်ဳပ္အျခာ အာဏာ ဆံုး႐ံႈးသြားႏိုင္သလား

ဝ-မိုင္းလား ေဒသ ေျမပံု။ (ဓာတ္ပံု Panglong.org)

ဦးစည္သူေအာင္ျမင့္။ ။ ဥေရာပတုိက္မွာ ယူကရိန္း ျပည္တြင္းေရး ပဋိပကၡေပၚေပါက္လာၿပီး ႐ုရွားက ယူကရိန္းပိုင္ ခ႐ိုင္းမီးယားကၽြန္းဆြယ္ကို သိမ္းယူလိုက္တဲ့အခါ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး ေလ့လာသူေတြ သတင္းစာဆရာေတြက UWSA ေခၚ ၀ျပည္ေသြးစည္းညီညြတ္ေရး တပ္မေတာ္ ထိန္းခ်ဳပ္ထားတဲ့ ၀ ေဒသ မွာလည္း အလားတူ ျပႆနာမ်ိဳး ေပၚေပါက္လာေလမလားဆိုၿပီး ေမးခြန္းေတြ ထုတ္ၾက၊ ေဆာင္းပါးေတြ ေရးသားၾကပါတယ္။ လတ္တေလာ အစိုးရနဲ႔ တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ေတြ တစ္တိုင္းျပည္လံုး ဆိုင္ရာ အပစ္ရပ္စာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ဖို႔ ေဆြးေႏြးေနၾကခ်ိန္၊ ေနာင္ ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးပဲြေတြလုပ္တဲ့အခါ ဘယ္လို ျပည္ေထာင္စု ပံုပန္းသ႑ာန္ တည္ေဆာက္မယ္ဆိုၿပီး ျငင္းခံုေနၾကခ်ိန္မို႔ ၀ နယ္အေရး အားလံုးအတြက္ ရတက္မေအးစရာ ျဖစ္လာေနပါတယ္။ဒီကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အခုရက္ပိုင္းအတြင္းမွာပဲ ၀ ေဒသ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူလည္းျဖစ္၊ နံပါတ္ (၁၀) ေခါင္းေဆာင္လည္းျဖစ္တဲ့ ဦးေအာင္ျမင့္က ၀နယ္ကို ခ႐ိုင္းမီးယားနဲ႔ ခိုင္းႏႈိင္းတာဟာ မွန္ကန္မႈ မရွိတဲ့ အေၾကာင္း၊ ဒါဟာ ၀ေဒသ အေျခအေနကိုမသိလို႔ ေ၀ဖန္ေျပာဆိုေနၾကတာ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ၀ နယ္အေနနဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံထဲက ဘယ္ေတာ့မွ ခဲြထြက္မွာမဟုတ္ေၾကာင္း သတင္းမီဒီယာေတြကို ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုပါတယ္။
သူေျပာသလို ၀ နယ္ဟာ ယူကရိန္း ခ႐ိုင္းမီးယား ျပႆနာနဲ႔ တူညီမႈ မရွိဘူးဆိုတာ အမွန္ပဲလား၊ UWSA ထိန္းခ်ဳပ္ထားတဲ့ ၀ နယ္ ဘယ္လို ေပၚေပါက္လာသလဲ၊ လက္ရွိ ဘယ္လို အေျခအေန ရွိေနသလဲ၊ ၀ နယ္ အေရး ဘယ္နည္းဘယ္ပံု ေျပလည္ႏုိင္မလဲ ဆိုတာ ခုတစ္ပတ္မွာ ေဆြးေႏြးတင္ျပသြားပါ့မယ္။

ေဒၚအင္ၾကင္းႏိုင္။ ။ လက္ရွိ အစိုးရသတ္မွတ္ခ်က္အရ ၀ ေဒသဟာ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ရခြင့္ရ တုိင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ခ႐ိုင္ႏွစ္ခု၊ ၿမိဳ႕နယ္ ၆ ခုပါ။ ဒီအထဲကမွ ၿမိဳ႕နယ္ ၄ ခုကို UWSA က ထိန္းခ်ဳပ္ထားပါတယ္။ စတုရန္း ကီလိုမီတာ (၁၇,၀၀၀) က်ယ္၀န္းလို႔ စတုရန္း ကီလိုမီတာ (၁၀,၀၀၀) ေက်ာ္ရွိတဲ့ ရန္ကုန္တိုင္း၊ (၁၁,၀၀၀) တစ္ေထာင္ေက်ာ္တဲ့ ကယားျပည္နယ္၊ (၁၂,၀၀၀) ေထာင္ေက်ာ္ရွိတဲ့ မြန္ျပည္နယ္ေတြထက္ က်ယ္၀န္းပါတယ္။ အိမ္နီးခ်င္း တ႐ုတ္ျပည္နဲ႔ ကီလိုမီတာ ၄၀၀ ေက်ာ္ ထိစပ္ေနၿပီး တ႐ုတ္ျပည္ဘက္ အျခမ္းမွာလည္း ၀ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရ တုိင္း ရွိေနပါတယ္။ ၀ ေတြကေတာ့ သူတို႔ေဒသကို ၿမိဳ႕နယ္ေပါင္း ၂၀ ေလာက္နဲ႔ ဖဲြ႔စည္းထားတယ္လို႔ ဆုိပါတယ္။

ဦးစည္သူေအာင္ျမင့္။ ။ ၁၉၇၀ ခုႏွစ္ေတြ မတိုင္ခင္တုန္းက ၀ နယ္ဟာ ေခတ္ေနာက္က်တဲ့ လူသူ အေရာက္အေပါက္နည္းတဲ့ ေဒသတစ္ခုပဲ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၆၇ ခုႏွစ္ ရန္ကုန္မွာ တ႐ုတ္- ဗမာ အေရးအခင္းႀကီး ျဖစ္ပြားပါတယ္။ ျမန္မာျပည္ေရာက္ တ႐ုတ္ အသိုင္းအ၀ိုင္းမွာ တ႐ုတ္ျပည္က ယဥ္ေက်းမႈ ေတာ္လွန္ေရး ကူးစက္ၿပီး ေမာ္စီတုန္းရင္ထိုး တပ္ဆင္တဲ့လႈပ္ရွားမႈ၊ ေမာ္စီတုန္းေထာက္ခံတဲ့လႈပ္ရွားမႈ လုပ္ကိုင္ရာကေန စ ေပၚေပါက္လာတာပါ။ ဒီအေပၚ အေျခခံၿပီး တ႐ုတ္မုန္းတီးေရး၊ တ႐ုတ္ဆန္႔က်င္ေရး လႈပ္ရွားမႈေတြ ေပၚေပါက္လာတာ ျဖစ္ပါတယ္။

၁၉၆၇ ဇူလိုင္ ၂၆ မွာ ဗမာ အမ်ားစုပါတဲ့ လူအုပ္စုေတြက တ႐ုတ္ေတြကို သတ္ျဖတ္တာ၊ တ႐ုတ္အိမ္ေတြကို မီး႐ႈိ႕တာ၊ ဖ်က္ဆီးအၾကမ္းဖက္တာ လုပ္ပါတယ္။ ဒါတင္မက သက္ဆုိင္ရာႏိုင္ငံ အစိုးရက အကာအကြယ္ ေပးရမယ့္ ႐ံံုး၊ စီးပြားေရးနဲ႔ ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္ေရး႐ံုးေတြပါ တိုက္ခိုက္ခံရ၊ ၀န္ထမ္းတစ္ခ်ိဳ႕ သတ္ျဖတ္ခံရသည္ အထိ အၾကမ္းဖက္မႈက ႀကီးမားခဲ့ပါတယ္။ ႏုိင္ငံေရးေလ့လာသံုးသပ္သူေတြကေတာ့ အဲဒီအခ်ိန္ စစ္အာဏာ သိမ္းၿပီး အုပ္ခ်ဳပ္ေနတဲ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေန၀င္းဟာ ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ ဆန္ျပတ္လပ္မႈေၾကာင့္ ျပည္သူေတြ အံုႂကြမႈ ျဖစ္ေပၚေနတာကို လမ္းလဲႊေအာင္ တ႐ုတ္-ဗမာ အဓိက႐ုဏ္း ဖန္တီးၿပီး အာ႐ံုေျပာင္းခဲ့တယ္လို႔ ဆိုၾကပါတယ္။ အၾကမ္းဖက္မႈေတြဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံ ၿမိဳ႕ေပါင္း ၂၈၀ ေလာက္မွာ ျဖစ္ေပၚခဲ့ပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ တ႐ုတ္-ဗမာ အဓိက႐ုဏ္းေတြျဖစ္ပြားၿပီးေနာက္ ၁၉၆၈ ဇန္န၀ါရီ ၁ ရက္ေန႔မွာ တ႐ုတ္ကြန္ျမဴနစ္ ပါတီဟာ သူ႔ႏိုင္ငံ ဇီခၽြမ္းနဲ႔ ေကြ႔က်ိဳးျပည္နယ္မွာ ေရာက္ေနတဲ့ ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ၀င္ တစ္ခ်ိဳ႕၊ ကခ်င္စစ္ဗိုလ္ ေနာ္ဆိုင္းနဲ႔ ကရင္တုိင္းရင္းသားတစ္ခ်ိဳ႕ကို ေရွ႕တန္းတင္ၿပီး ရွမ္းျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္း မုန္းကိုး လြင္ျပင္ကို ၀င္ေရာက္တုိက္ခိုက္ခဲ့ပါတယ္။ ဗမာျပည္ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ အလံေထာင္ထားေပမယ့္ ဗမာကြန္ျမဴနစ္က နည္းနည္း ေဗာ္လံတီယာ နာမည္ခံထားတဲ့ တ႐ုတ္တပ္ဖဲြ႔၀င္ေတြက အမ်ားစု ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္း လက္နက္လူသူ အင္အားႀကီးမားတဲ့ အဲဒီ တပ္ဖဲြ႔ေတြဟာ ကိုးကန္႔၊ ၀ နယ္၊ ၇၈၆ နဲ႔ ၈၁၅ လို႔ေခၚတဲ့ ရွမ္းနဲ႔ အခါနယ္ေတြကို တုိက္ခိုက္သိမ္းပိုက္၊ ေဒသခံ ၀ ေတြ၊ ကိုးကန္႔ေတြကို လက္နက္တပ္ဆင္ တပ္ဖြဲ႔ထဲ သိမ္းသြင္းႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။ ေျပာရရင္ လက္ရွိ လူေတြ စိတ္၀င္စားေနတဲ့ UWSA ထိန္းခ်ဳပ္ထားတဲ့ ၀ နယ္ ဆိုတာဟာ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံရဲ႕ စစ္ေရးက်ဴးေက်ာ္မႈေၾကာင့္ ေပၚေပါက္လာတာပါ။

ေဒၚအင္ၾကင္းႏိုင္။ ။ ၁၉၈၉ အေရာက္မွာေတာ့ တိုင္းရင္းသားေတြဟာ ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီရဲ႕ ေခါင္းေဆာင္မႈကို ဖယ္ရွားလိုက္ၾကပါတယ္။ အဲဒီအခါ ၀၊ ကိုးကန္႔၊ ၈၁၅ လို႔ေခၚတဲ့ မိုင္းလား၊ ၁၀၁ စစ္ေဒသလို႔ ေခၚတဲ့ ကခ်င္အထူးေဒသ (၁) တို႔ေပၚေပါက္လာပါတယ္။ အဲဒီ ႏွစ္မွာပဲ အစိုးရနဲ႔ အပစ္အခတ္ရပ္စဲႏုိင္ခဲ့လို႔ ၀ နယ္မွာ တိုက္ပဲြေတြ မျဖစ္ေတာ့တာ ခုဆို ၂၅ ႏွစ္ျပည့္ခဲ့ပါၿပီ။ လက္ရွိ ၀နယ္ကို UWSA တပ္ဖဲြ႔က အျပည့္အ၀ ထိန္းခ်ဳပ္ထားပါတယ္။ ႐ံုးသံုးစာနဲ႔ ဘာသာစကားဟာ တ႐ုတ္ စာနဲ႔စကား ျဖစ္ပါတယ္။ ေဒသထဲမွာ ၀၊ တ႐ုတ္နဲ႔ ရွမ္းစကား အေျပာမ်ားပါတယ္။ ဗမာစကား ေျပာသူ မရွိသေလာက္ပါ။

တ႐ုတ္ယြမ္ေငြကို အသံုးျပဳပါတယ္။ ကိုယ္ပိုင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဖဲြ႔၊ ကိုယ္ပိုင္ တရားစီရင္ေရးစနစ္ထားၿပီး ေသဒဏ္အထိ ကိုယ့္ဖာသာကိုယ္ စီရင္ပါတယ္။ တ႐ုတ္ လက္ကိုင္ဖုန္း၊ တ႐ုတ္ အင္တာနက္လိုင္းကို အသံုးျပဳပါတယ္။ ကိုယ့္ဖာသာကိုယ္ ထုတ္လႊင့္တဲ့ အသံလႊင့္႐ံု၊ ႐ုပ္သံလႊင့္ဌာနေတြ ရွိပါတယ္။ ၂၀၀၉ နယ္ျခားေစာင့္တပ္ဖဲြ႔ေရး အစိုးရနဲ႔ အဆင္မေျပလို႔ ၀ နယ္ကို ပိတ္ဆို႔လိုက္တဲ့အခါ ကုန္သြယ္မႈအားလံုးနီးပါး တ႐ုတ္ျပည္နဲ႔ပဲ လုပ္ၾကပါတယ္။ ရွင္းရွင္းလင္းလင္းေျပာရရင္ လက္ရွိအခ်ိန္ UWSA ထိန္းခ်ဳပ္ထားရာ ၀ ေဒသမွာ ျမန္မာအစိုးရရဲ႕ အခ်ဳပ္အျခာ အာဏာ အမွတ္လကၡဏာ ဘာတစ္ခုမွ မရွိပါဘူး။ စစ္တပ္၊ ရဲ၊ လ၀က၊ အေကာက္ခြန္ဂိတ္၊ တရား႐ံုး တစ္ခုမွ မရွိပါဘူး။

ဦးစည္သူေအာင္ျမင့္။ ၀ ေဒသ ေခါင္းေဆာင္ေတြကေတာ့ သူတို႔ေတြဟာ ရွမ္းျပည္နယ္ လက္ေအာက္မွာ မေနလိုဘူး၊ ျပည္နယ္အဆင့္ သတ္မွတ္ေပးဖို႔ ေတာင္းဆိုထားတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒါဟာ အခုမွ မဟုတ္၊ စစ္အစိုးရက အမ်ိဳးသားညီလာခံ က်င္းပေပးခဲ့စဥ္တုန္းကလည္း ေတာင္းဆိုခဲ့တယ္၊ ပင္လံုညီလာခံ က်င္းပစဥ္တုန္းကလည္း ၀ ကိုယ္စားလွယ္ေတြ သြားၿပီး ေတာင္းဆိုဖို႔ ၾကိဳးစားခဲ့တာ ပင္လံုအထိ ေရာက္ေပမယ့္ အဆင္မေျပ ျဖစ္ခဲ့တယ္လို႔ ၀ ေခါင္းေဆာင္ေတြက ေျပာပါတယ္။ ဒီကေန႔ အခ်ိန္ထိ ၀ေတြရဲ႕ ရပ္တည္ခ်က္ဟာ ျပည္ေထာင္စုထဲက ခဲြမထြက္ဘူး၊ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ လိုခ်င္တယ္၊ ၀ ျပည္နယ္ လိုခ်င္တယ္၊ ၀ ေတြက စၿပီး ဘယ္ေတာ့မွ ေသနတ္ မေဖါက္ဘူး၊ ဒါေပမယ့္ စစ္ပဲြျဖစ္လာရင္ေတာ့ ခုခံ ကာကြယ္သြားမယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

၀ ေတြအေနနဲ႔ ျပည္ေထာင္စုထဲက ဘယ္ေတာ့မွ ခဲြမထြက္ဘူး ေျပာတဲ့တိုင္ ျပႆနာက သိမ္ေမြ႔ပါတယ္။ ၀ ေဒသ ေပၚေပါက္လာပံု၊ လက္ရွိ အေနအထားကိုၾကည့္ရင္ တ႐ုတ္နဲ႔ ဆက္စပ္မႈ အတိုင္းအတာကို သိႏုိင္ပါတယ္။ ေလာေလာဆယ္ အစိုးရနဲ႔ ေကအိုင္အို ေဆြးေႏြးပဲြေတြမွာ တ႐ုတ္ပါ၀င္ေနတာကိုၾကည့္ရင္ ၀ နယ္ ျပႆနာတက္ရင္ တ႐ုတ္က ဒီထက္ ထဲထဲ၀င္၀င္ ပတ္သက္လိမ့္မယ္ ဆိုတာကို နားလည္ႏိုင္ပါတယ္။
ဒီထက္ ပိုအေရးႀကီးတာက ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရးပါ။ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးမွာ ဒီမိုကေရစီ ထြန္းကားလာရင္၊ စစ္မွန္တဲ့ ျပည္ေထာင္စု အေျခခံေတြ တည္ေဆာက္ႏိုင္ခဲ့ရင္ ၀ ေဒသ ျပႆနာ ေျပေျပလည္လည္ ၿပီးဆံုးသြားႏုိင္ပါတယ္။ ဒီလိုမွ မဟုတ္ပဲ ျမန္မာ့ တပ္မေတာ္နဲ႔ ႏုိင္ငံေရးသမားေတြ အေမ်ွာ္အျမင္ မဲ့ခဲ့ရင္ေတာ့ ၀ ေဒသမွာ ျပႆနာႀကီးေတြ ေပၚေပါက္လာႏုိင္ပါေၾကာင္း သံုးသပ္တင္ျပလိုက္ရပါတယ္။

VOA