ဆရာဆိုတဲ႔ အဓိပၸာယ္

ဆရာဆိုတာ အဂၤလိပ္လိုေခၚရင္ Teacher ဆိုတာေတာ့ အားလံုးသိၿပီးျဖစ္မွာပါ။ ဒါေပမယ့္ တကယ္ေတာ့ Teacher ဆိုတဲ့ စာလံုးျဖစ္လာတာဟာ စာလံုးမ်ားစြာရဲ႕ အစစကားလံုးေလးေတြ ေပါင္းထားတာပါ။

T = teaching
E = education
A = active
C = clever
H = honest
E = expert
R = research minded အဲဒီအခ်က္ေတြထဲက တစ္ခ်က္တေလက်န္ခဲ့ရင္ Teacher ျဖစ္မွာမဟုတ္ေတာ့ပါ။ ဒါေၾကာင့္ စာလံုးတစ္လုံုးစီကို အက်ယ္ဖြင့္ၾကည့္ၾကပါစို႔။
Teaching(ပညာသင္ၾကားေပးျခင္း)
ဆရာဆိုတာ တစ္စံုတစ္ခုကို တတ္ေျမာက္ေအာင္သင္ၾကားေပးသူလို႔ အလြယ္တကူ အဓိပၸာယ္ဖြင့္လို႔ရပါတယ္။ ျမန္မာ့ယဥ္ေက်ုးမႈအရေတာ့ ၁။ သင္ဆရာ ၂။ ျမင္ဆရာ ၃။ ၾကားဆရာ ဆိုၿပီး ဆရာသံုးမ်ဳိးျပန္ခြဲထားပါတယ္။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ဆရာလို႔ေခၚခံရဖို႔ သူတပါးကို တစ္ခုခုေတာ့ လမ္းညႊန္သင္ၾကားေပးသူေတာ့ ျဖစ္ဖို႔လိုတာေသခ်ာပါတယ္။

Education(ပညာတတ္ေျမာက္ျခင္း) 
ဆရာတစ္ေယာက္ဟာ ထိုက္သင့္တဲ့ပညာကိုေတာ့ တတ္ေျမာက္ထားဖို႔လိုပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုရင္ ဆရာေတာ္မွ တပည့္တတ္မွာျဖစ္လို႔ပါ။ ဆရာကိုိ၌က Educated ပညာတတ္ပုဂၢဳိလ္ျဖစ္မွ တပည့္ေတြရဲ႕ ေလးစား အားက်ျခင္းကို ရႏိုင္မွာျဖစ္တဲ့အျပင္ သူတို႔ကိုအလြယ္တကူ လမ္းညႊန္ႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။

Active(တက္ႂကြမႈရွိျခင္း) 
ဆရာေတြဆိုတာ ေက်ာင္းသားေတြရဲ႕ေရွ႕ေဆာင္ပုဂၢဳိလ္ေတြျဖစ္ပါတယ္။ ဒီပုဂၢဳိလ္ေတြဟာ ထက္ျမက္တက္ႂကြမႈ အျပည့္ရွိဖို႔လိုပါတယ္။ တက္ႂကြတဲ့ဆရာရဲ႕လမ္းညႊန္မႈေအာက္ကတပည့္ေတြဟာစိတ္ဓာတ္ေရာ၊ ယံုၾကည္မႈပါ ျမင့္မားၾကတာမို႔ ပညာေရးရည္မွန္းခ်က္ကို ပီပီျပင္ျပင္ေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။ ေက်ာင္းသားဆိုတာ ဆရာရဲ႕အရိပ္အေျခကို အၿမဲအကဲခတ္ေနၾကတာမုိ႔ ဆရာလုပ္သူက ေလးလံထိုင္းမႈိင္းေနတာကိုျမင္ရင္ သူတ္ို႔ကပိုၿပီး ပ်င္းရိဖင့္ႏႊဲၾကပါလိမ့္မယ္။ ဒါေၾကာင့္ တက္ႂကြမႈရွိရမယ္ဆိုတဲ့ အရည္အေသြးဟာဆရာတစ္ေယာက္ အတြက္ အေရးအႀကီးဆံုး အရည္အေသြးျဖစ္ပါတယ္။

Clever(ပါးနပ္မႈရွိျခင္း) 
ဆရာဆိုတာ ေက်ာင္းသားေတြထက္ အျပန္တစ္ရာတစ္ေထာင္မက ပါးနပ္ဖုိ႔လိုပါတယ္။ ေက်ာင္းသားတစ္ ေယာက္ရဲ႕ မ်က္ႏွာအမူအယာက္ို တစ္ခ်က္အကဲခတ္ရုံနဲ႔ေက်ာင္းသားရဲ႕အတြင္းစိတ္ကိုသိဖို႔လိုအပ္ပါတယ္။ ေက်ာင္းသားတစ္ေယာက္ဘာလိုခ်င္တယ္၊ ဘာျဖစ္ေနတယ္ဆိုတာကို အလြယ္တကူသိေနေလ့ရွိတဲ့ ဆရာ တစ္ေယာက္ရဲ႕ဦးေဆာင္မႈေအာက္မွာ ေက်ာင္းသားတိုင္းဟာ ေပ်ာ္ေပ်ာ္ႀကီးႀကိဳးစားၾကပါလိမ့္မယ္။ ပါးရည္နပ္ရည္ရွိျခင္းဆိုတဲ့ဂုဏ္ရည္ဟာ ေမြးရာပါအရည္အေသြးမဟုတ္ပါ။ အာရုံစိုက္မႈ၊ ေလ့လာမႈတို႔ရဲ႕ အသီးအပြင့္ပါ။ ဒါေၾကာင့္ ဆရာေကာင္းတစ္ေယာက္ျဖစ္ခ်င္ရင္ေတာ့ ေက်ာင္းသားေတြရဲ႕ အမူအက်င့္ေတြ၊ မ်က္ႏွာအမူအယာေတြ၊ သေကၤတေတြကို အၿမဲေလ့လာမွတ္သားၿပီး ပါးနပ္မႈရွိလာေအာင္ ေလ့က်င့္ယူရပါ လိမ့္မယ္။

Honest(ရုိးသားျခင္း) 
ဆရာေကာင္းျဖစ္ခ်င္ရင္ေတာ့ ရုိးသားရပါလိမ့္မယ္။ ရုိးသားျခင္းနဲ႔ ညံ့ဖ်င္းျခင္းဟာ ျပဒါးတစ္လမ္း၊ သံတစ္လမ္းပါ။ ဆရာလုပ္ၿပီးရုိးေနရင္ ခံသြားရမယ္ဆိုတဲ့ ခပ္ည့ံညံ့အေတြးမ်ဳိးေတြ မေတြးမိပါေစနဲ႔။ ပါးပါးနပ္နပ္ရွိၿပီး ရိုးသားတဲ့ဆရာကို ေက်ာင္းသားတိုင္းခ်စ္ၾကပါတယ္။ ရုိးသားခ်င္ရင္ေတာ့ ဟန္ေဆာင္မႈကင္းရပါလိမ့္မယ္။ ဆရာတစ္ေယာက္ဟာ အရာရာကို မသိႏိုင္ဘူးဆိုတာ ေက်ာင္းသားတုိင္းနားလည္ၾကပါတယ္။ သင္ခန္းစာတစ္ခု ကို ရွင္းျပေနရင္း ကိုယ္တိုင္မ်က္စိလည္ေနၿပီဆိုရင္ အေကာင္းဆံုးကေတာ့ဆရာမ်က္စိလည္ေနၿပီေဟ့လို႔ ၀န္ခံလိုက္တာပါပဲ။ အဲဒီလို၀န္ခံရင္ ေက်ာင္းသားေတြအထင္ေသးလိမ့္မယ္ဆိုတဲ့ အေတြးဟာမွားပါတယ္။ ေက်ာင္းသားေတြရဲ႕စိတ္ထဲမွာ သူတို႔ဆရာရဲ႕ရုိးသားမႈကို အသိအမွတ္ျပဳသြားၿပီး ပိုလို႔ေတာင္ေလးစားလာပါ ဦးမယ္။ အဲဒီလိုမဟုတ္ပဲ ရခ်င္ေယာင္ေဆာင္ၿပီး အတင္းရွင္းျပေနရင္ေတာ့ ေက်ာင္းသားက ဆရာရဲ႕မရိုးသားတဲ့ အတၱကို အထင္ေသးပါလိမ့္မယ္။ အဲဒီဥပမာကို လက္ကိုင္ထားၿပီး တပည့္ေတြနဲ႔ဆက္ဆံတဲ့ေနရာမွာ ဆရာတစ္ေယာက္ဟာ အတတ္ႏိုင္ဆံုးရုိးသားဖို႔လိုအပ္ပါတယ္။

Expert(ကၽြမ္းက်င္တတ္ေျမာက္ျခင္း) 
ဆရာေကာင္းတစ္ေယာက္ဟာ သက္ဆိုင္ရာနယ္ပယ္မွာ ကၽြမ္းက်င္တဲ့ပညာရွင္ျဖစ္ဖို႔လိုပါတယ္။ ကၽြမ္းက်င္ တတ္ေျမာက္မႈအျပည့္ရွိတဲ့ ဆရာကို ေက်ာင္းသားတိုင္းက ေလးစားၾကတာမို႔ အထူးတလည္အားစိုက္စရာမလိုပဲ ေက်ာင္းသားေတြကို စည္းရုံုးၿပီးျဖစ္သြားပါတယ္။ ေက်ာင္းသားဆိုတာ ဆရာရဲ႕ကၽြမ္းက်င္မႈကို ဂုဏ္ယူ၀င့္ႂကြား ခ်င္ၾကသူေတြခ်ည္းမို႔ ကိုယ္တိုင္က ကၽြမ္းက်င္တတ္ေျမာက္ျခင္းဟာ ဆရာေကာင္းတစ္ေယာက္က ေက်ာင္းသား ေတြကို ေပးႏုိင္တဲ့ အေကာင္းဆံုးလက္ေဆာင္ပါ။

Research minded(သုေတသနျပဳတတ္ေသာစိတ္ထားရွိျခင္း) 
ဆရာဆိုတာ ပညာေရးေလာကရဲ႕ေခါင္းေဆာင္ပါ။ တိုးတက္တဲ့အျမင္ေတြရွိတဲ့ ေခါင္းေဆာင္ကိုပဲ ေနာက္လိုက္ ေတြက ေလးစားၾကတာေလာကသဘာ၀ပါ။ ဒါေၾကာင့္ဆရာေကာင္းတစ္ေယာက္ျဖစ္ခ်င္ရင္ေတာ့ တိုးတက္တဲ့ အျမင္ေတြရွိဖို႔လိုပါတယ္။ ငါတို႔ငယ္ငယ္ကလည္း ဒီလိုပဲလုပ္ခဲ့ရတာပဲဆိုတဲ့ စကားတစ္လံုးလက္ကိုင္ထားၿပီး ေက်ာင္းသားေတြကို အတင္းတြန္းေနရင္ေတာ့ ေက်ာင္းသားေတြရဲ႕စိတ္ပ်က္စိတ္ကုန္ျခင္းကလြဲလို႔ ဘာမွရမွာ မဟုတ္ပါ။ ေျပာင္းလဲလာတဲ့ ေခတ္နဲ႔ေလာကကို ဆရာလုပ္သူဆိုတာ အမွန္အတိုင္းျမင္ဖို႔လိုပါတယ္။ လြယ္လြယ္ ေျပာရရင္ေတာ့ ဆရာဆိုတာ ေက်ာင္းသားထက္ေခတ္မီဖို႔လိုတယ္လို႔ ဆိုလုိတာပါ။ လူငယ္ေတြဆိုတာ ေခတ္မီတာ၊ ဆန္းသစ္တာကုိ အၿမဲလိုခ်င္ေနၾကတာျဖစ္လို႔ သူတို႔ထက္ပိုၿပီးတိုးတက္တဲ့ ေခတ္အျမင္၊ ေခတ္အေတြးရွိတဲ့ဆရာကို ျမတ္ႏိုးေလးစားၾကမွာ မလြဲပါ။ အထက္က အခ်က္ေတြနဲ႔အားလံုးျပည့္စံုေအာင္ ႀကိဳးစားႏုိင္ပါမွွ Teacher ဆိုတဲ့ဆရာတစ္ေယာက္ ျဖစ္ပါ လိမ့္မယ္။ Teaching ပညာသင္ၾကားေပးျခင္း တစ္ခုထဲနဲ႔ေတာ့ ကုိယ့္ကိုယ္ကို ဆရာျဖစ္ၿပီလို႔ ေျပာလို႔ မရေတာ့ပါ။ အနႏၲဂုိဏ္းလဲ၀င္မွာ မဟုတ္ပါ။ ဒါေၾကာင့္ ဆရာတစ္ေယာက္ ပီပီျပင္ျပင္ ျဖစ္ရေလေအာင္ အထက္ပါ အခ်က္ေတြနဲ႔ ျပည့္ေအာင္ႀကိဳးစားၿပီး ေက်ာင္းသားေတြအတြက္ ဘ၀ရဲ႕လမ္းျပၾကယ္ေတြအျဖစ္ အေကာင္းဆံုး ထြန္းလင္းေပးၾကပါစို႔လား။ ။

Aung Kyaw Oo