အမ်ိဳးသားဆိုက္ဘာလံုၿခံဳေရးဗဟိုဌာန ၫႊန္ၾကားေရးမွဴး ဦးရဲႏိုင္မိုးႏွင့္ ေတြ႔ဆံုျခင္း

“ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ေရွ႕လုပ္ငန္းစဥ္ေတြကို အေႏွာင့္အယွက္ျဖစ္သြားေစႏိုင္တယ္ဆိုတာ သူတို႔ဆင္ျခင္သင့္ပါတယ္”

ဩဂုတ္လ ၂၇ ရက္က ျပည္တြင္း၌ လူအမ်ားဆံုးအသံုးျပဳေနသည့္ လူမႈကြန္ရက္ Facebook က အမုန္းတရားႏွင့္ သတင္းမွားမ်ားပ်ံ႕ႏွံ႔မႈကို ဟန္႔တားရန္ဟူသည့္ အေၾကာင္းျပခ်က္ျဖင့္ တက္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဴပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီးမင္းေအာင္လိႈင္၏ လူမႈကြန္ရက္စာမ်က္ႏွာအပါအဝင္ တပ္မေတာ္မွ သတင္းထုတ္ျပန္ေလ့ရွိသည့္ တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္႐ံုး၊ ျမဝတီ၊ ေငြတာရီ စသည့္ ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္စာမ်က္ႏွာမ်ားႏွင့္ အေကာင့္မ်ားကို ပိတ္သိမ္းေၾကာင္းထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။ လက္ရွိအခ်ိန္အတြင္း ယင္းသို႔ပိတ္သိမ္းသည့္လုပ္ရပ္ႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး အစိုးရက ေဆာင္႐ြက္ေနသည့္ လူမႈကြန္ရက္ေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႔၏ လုပ္ေဆာင္မႈမ်ားႏွင့္ ဆက္စပ္မႈမ်ားရွိေနႏိုင္သည္ဟုလည္း ေဝဖန္မႈမ်ားထြက္ေပၚလာသည္။ ယင္းအေျခအေနမ်ားႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံ အမ်ိဳးသား ဆိုက္ဘာလံုၿခံဳေရးဗဟိုဌာနမွ ၫႊန္ၾကားေရးမွဴး ဦးရဲႏိုင္မိုးႏွင့္ေတြ႔ဆံုၿပီး ယင္းသို႔ပိတ္သိမ္းလိုက္ျခင္းအေၾကာင္း အရင္းမ်ားႏွင့္ ဆက္လက္ျဖစ္ေပၚလာမည့္ အေျခအေနမ်ားကိုေမးျမန္းၿပီး ျပန္လည္ေဖာ္ျပအပ္ပါသည္။

Voice : မဂၤလာပါဗ်။ ဩဂုတ္ ၂၇ ရက္မွာ လူမႈကြန္ရက္ ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္က တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ရဲ႕ လူမႈကြန္ရက္စာမ်က္ႏွာ အပါအဝင္ တပ္မေတာ္နဲ႔ဆိုင္တဲ့ လူမႈကြန္ရက္စာမ်က္ႏွာေတြ၊ အေကာင့္ေတြကို ပိတ္ပစ္လိုက္တယ္လို႔ ထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။ တစ္ဖက္မွာကလည္း အစိုးရက လူမႈကြန္ရက္ကို ေစာင့္ၾကည့္ဖို႔ ဘတ္ဂ်က္သံုးစြဲထားတာ ရွိတယ္ဆိုေတာ့ ဆရာေရ။ ဒီအေျခအေနေတြက ဆက္စပ္မႈေတြ ရွိေနတာလားဆိုတာ ရွင္းျပေပးပါဦး။

YNM : အေကာင့္ေတြပိတ္ပစ္လိုက္တာနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ကေတာ့ ႏိုင္ငံေတာ္ အစိုးရေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ ဦးေဇာ္ေဌးလည္း မေန႔ကေျဖထားပါတယ္ခင္ဗ်။ တပ္မေတာ္နဲ႔ဆိုင္တဲ့ လူမႈကြန္ရက္စာမ်က္ႏွာေတြ၊ အေကာင့္ေတြ ပိတ္ပစ္လိုက္တဲ့ ကိစၥနဲ႔ အစိုးရက လူမႈကြန္ရက္ကို ေစာင့္ၾကည့္ဖို႔ ေဆာင္႐ြက္ေနတာေတြဟာ ဆက္စပ္မႈမရွိဘူး။ ဒါဟာ Facebook ကသာ သူတို႔ရဲ႕ စည္းမ်ဥ္းအရ ေဆာင္႐ြက္တယ္လို႔လည္း ေၾကညာထားပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ သိရသေလာက္ကလည္း ဒါဟာ လံုးဝဆက္စပ္မႈမရွိပါဘူး။

Voice : တပ္မေတာ္ဘက္က ခ်က္ခ်င္းဆိုသလို ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္နာမည္နဲ႔ ဝက္ဘ္ဆိုက္တစ္ခု လႊင့္တင္ၿပီး အခ်က္အလက္ေတြ ျမန္ျမန္ျဖည့္သြင္းထားတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ လူပုဂၢိဳလ္နာမည္အစား အဖြဲ႔အစည္းနာမည္နဲ႔၊ .com အစား .gov.mm ဆိုတာမ်ိဳးဆိုရင္ ပိုၿပီးအဆင္မေျပဘူးလား။ ေနာက္တစ္ခုက ဒီတပ္မေတာ္ရဲ႕ ဝက္ဘ္ဆိုက္တစ္ခုက .gov သံုးလို႔ရမရ ရွင္းျပေပးပါဦးဗ်။

YNM : .gov.mm ကို အသံုးျပဳလို႔ရပါတယ္။ ႏိုင္ငံရဲ႕ အစိုးရအဖြဲ႔အစည္း၊ ဌာနမ်ားအားလံုး .gov.mm ကို သံုးမယ္ဆိုသံုးလို႔ရပါတယ္ ခင္ဗ်။ Domain ဆိုတာကလည္း သက္ဆိုင္ရာက႑အလိုက္ သတ္မွတ္သံုးစြဲလို႔ရပါတယ္။

Voice : ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္က ထုတ္ျပန္ခ်က္ကို ၾကည့္ရတဲ့အခါက်ေတာ့ ဒီစာမ်က္ႏွာေတြ၊ အေကာင့္ေတြဟာ Community Standard နဲ႔ မညီလို႔ ျဖဳတ္ခ်ခဲ့တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ သူတို႔ရဲ႕ စံနဲ႔ မညီၫြတ္ဘူးဆိုၿပီး ဥပမာေပးထားတဲ့ ပို႔စ္တစ္ခုက တပ္မေတာ္ မိသားစုေတြ မစိုးရိမ္စာသင္တိုက္ကို ေငြပေဒသာပင္ စိုက္ထူလွဴဒါန္းေပးတဲ့ သတင္းတစ္ပုဒ္ပါလာတယ္။ အဲဒီ ဥပမာရဲ႕ေအာက္မွာေတာ့ ဒီပို႔စ္သည္ တပ္မေတာ္မိသားစုမ်ား မစိုးရိမ္စာသင္တိုက္ကို လွဴဒါန္းေနတဲ့ သတင္းျဖစ္ပါတယ္။ ကြင္းစကြင္းပိတ္နဲ႔ အဲဒီ မစိုးရိမ္စာသင္တိုက္မွာ ဆရာေတာ္ဝီရသူ ေနထိုင္တယ္လို႔ ေရးသားထားပါတယ္။ ဆိုလိုတာက Facebook Team ရဲ႕ Community Standard ကို ဘယ္လိုျမင္ပါသလဲ။ 

YNM : သူတို႔ရဲ႕ Community Standard ဆိုေတာ့ သူတို႔ရဲ႕ Standard ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ ပထဝီအေနအထား၊ လူေနမႈပတ္ဝန္းက်င္၊ ယဥ္ေက်းမႈ စတဲ့အခ်က္ေတြအရ ကြာျခားႏိုင္တာပဲ။ အဲ့ဒီအတြက္ကေတာ့ သူတို႔ရဲ႕ Community Standard က ေမးခြန္းထုတ္စရာပါ။

Voice : ျပည္တြင္းမွာ အစိုးရဝန္ႀကီးဌာနေတြ အပါအဝင္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြက ဒီေဖ့စ္ဘြတ္ခ္အေပၚမွာ သတင္းျဖန္႔ေဝတာ၊ ေၾကာ္ျငာတာေတြကို တြင္တြင္က်ယ္က်ယ္လုပ္ၾကပါတယ္။ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြက ေၾကာ္ျငာတယ္ဆိုတာက မေထာင္းတာေပမယ့္ အစိုးရဝန္ႀကီးဌာနေတြက ဒီအေပၚလံုးဝနီးပါး သြားၿပီးမွီခိုေနတာက ဘယ္လိုသက္ေရာက္မႈေတြ ရွိလာႏိုင္မလဲ။

YNM : မွီခိုတာေတာ့ မဟုတ္ဘူးဗ်။ အစိုးရဌာနေတြက ေပးခ်င္တဲ့ သတင္းအခ်က္အလက္ကိုယူမယ့္သူအမ်ားစုက ဒီ Platform ေပၚမွာဆိုေတာ့ ဌာနေတြကလည္းဒီ Social Media Platform ကို သတင္းစီးဆင္းမႈအတြက္ အသံုးျပဳၿပီးေဆာင္႐ြက္ၾကတယ္လို႔ ျမင္ပါတယ္။

Voice : e-Government လို႔ဆိုလိုက္ရင္လည္း တစ္ဖက္မွာကလည္း အစိုးရပေရာဂ်က္ေတြ လုပ္ကိုင္ခြင့္ရဖို႔ အတင္းတြန္းခ်င္ေနတဲ့ အသင္းအဖြဲ႔ေတြကလည္း ရွိေနမယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီေနရာမွာေတာ့ အစိုးရရဲ႕ သတင္းအခ်က္အလက္ေတြကို ျပည္ပပိုင္ လူမႈကြန္ရက္တစ္ခုကို ေပးေနမယ့္အစား ဒီ e-Government စနစ္ကို ေအာင္ျမင္လာေအာင္ ေဆာင္႐ြက္ဖို႔ လိုအပ္မလားဗ်။

YNM : ျပည္တြင္းအေျခစိုက္ Social Media Platform တစ္ခု ရွိသင့္တယ္လို႔ ျမင္ပါတယ္။ ဒါမွလည္း ပိုမိုလံုၿခံဳျပည့္စံုတဲ့ ဝန္ေဆာင္မႈေတြေပးႏိုင္မယ္ထင္ပါတယ္။ e-Government စနစ္ ေအာင္ျမင္လာဖို႔လည္း အေရးႀကီးပါတယ္။

Voice : ျပည္သူအမ်ားစုကလည္း၊ နယ္ေတြမွာဆို ပိုၿပီးျမင္သာပါတယ္။ ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္ကို သတင္းရင္းျမစ္တစ္ခုလို အသံုးခ်ေနတာေတြ႔ရပါတယ္။ ဟာေဖ့စ္ဘြတ္ခ္မွာေတာင္ တက္လာၿပီ။ ဒီသတင္းအမွန္ပဲ ဆိုတာမ်ိဳး ေတြ႔ရပါတယ္။ အဲ့ဒီေတာ့ သတင္းတု၊ သတင္းမွားေတြ ျဖန္႔ေဝဖို႔က အလြန္အင္မတန္လြယ္ကူေနတဲ့ အေနအထားပါ။ ဒီအႏၲရာယ္ကေရာ ဘယ္ေလာက္အထိ ဆိုးက်ိဳးေတြျဖစ္လာႏိုင္မလဲ။ ဒါကို ဘယ္လိုတားဆီးဖို႔ လိုမလဲဗ်။

YNM : ဒီကိစၥကိုေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ Forum ေတြလုပ္ၿပီး ေဆြးေႏြးခဲ့ပါတယ္။ Community ကို Community နဲ႔ပဲ ထိန္းၾကရမွာပါ။ ပညာေပးအစီအစဥ္ေတြလုပ္ရမယ္။ သတင္းတုသတင္းေယာင္ေတြကို ဆင္ျခင္သံုးသပ္ႏိုင္ဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။ ျဖန္႔ေဝသူေတြက Fake Account ေတြကိုအသံုးျပဳၿပီးျဖန္႔ ေဝၾကတာပါ။ ဒါေၾကာင့္ ဒီလို Account မ်ိဳးကို လက္မခံဘဲ ေရွာင္ၾကဥ္ၾကဖို႔ လိုပါတယ္။ Account Registration လုပ္တဲ့အခါမွာ ID အစစ္၊ SIM  အမွန္ေတြကိုသံုးဖို႔အတြက္ လိုအပ္တာေတြကို ေဆာင္႐ြက္ႏိုင္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ တာဝန္ယူမႈတာဝန္ခံမႈရွိတဲ့ Social Community တစ္ခုျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္။

Voice : လက္ရွိ ဆရာတို႔ ေျပာျပခ်က္အရ ဒီကိစၥက Facebook Team ရဲ႕ ေဆာင္႐ြက္ခ်က္နဲ႔ Facebook Team ရဲ႕ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ပဲေပါ့ေလ။ မေန႔ညက ျမင္ရသေလာက္ဆိုရင္ ဒီကိစၥဟာ အစိုးရရဲ႕ လုပ္ရပ္လို႔ ယူဆေနတာေတြ အမ်ားႀကီးေတြ႔ရသလို ေဝဖန္ေျပာဆိုေနတာေတြလည္း ေတြ႔ရေတာ့ေလ။ ဒီလိုလုပ္သြားတဲ့အေပၚမွာေရာ ဆရာ့အျမင္နဲ႔ ေဝဖန္ခ်က္ေလး ေျပာေပးပါဦးဗ်။

YNM : သူတို႔ရဲ႕ေဆာင္႐ြက္ခ်က္ကေတာ့ သူတို႔ရဲ႕ ဆံုးျဖတ္ခ်က္သာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုသူတို႔လုပ္လိုက္တာက ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ေရွ႕လုပ္ငန္းစဥ္ေတြကို အေႏွာင့္အယွက္ျဖစ္သြားေစႏိုင္တယ္ဆိုတာ သူတို႔ဆင္ျခင္သင့္ပါတယ္။ ေဝဖန္ေျပာဆိုေနမႈေတြကိုလည္း ဦးေဇာ္ေဌးက ရွင္းျပၿပီးျဖစ္တဲ့အတြက္ ထင္ျမင္ယူဆေနၾကသလို မဟုတ္ဘူးဆိုတာကို ထပ္ေျပာခ်င္ပါတယ္။

Voice : ဆရာတို႔ Social Media Monitoring Team (ဆိုရွယ္မီဒီယာေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႔) အေနနဲ႔ လက္ရွိေဆာင္႐ြက္ေနတဲ့ အပိုင္းေတြကိုလည္း ေျပာျပေပးပါဦး။

YNM : Social Media Monitoring Team အေနနဲ႔ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြကေတာ့ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ေဒၚယဥ္မင္းလိႈင္ရဲ႕ အဆိုပါ ရည္႐ြယ္ခ်က္ေတြအတိုင္းအေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္ေနမယ္လို႔ ထင္ပါတယ္ဗ်။ အဲဒီရည္႐ြယ္ခ်က္ေတြမွာလည္း အခုလိုကိစၥရပ္ေတြကိုေဆာင္႐ြက္ဖို႔မပါပါဘူး။ Social Media ကိုလူငယ္ေတြ လမ္းမွန္နည္းမွန္ အသံုးျပဳေစေရးစတဲ့ ရည္႐ြယ္ခ်က္ေကာင္းေတြပါပါတယ္။

Voice : အခ်ဳပ္အေနနဲ႔ေပါ့ေလ။ ဒီလိုျဖစ္ရပ္ေတြလည္း ျဖစ္လာခဲ့ၿပီ။ အခ်က္အလက္လံုၿခံဳမႈမရွိဘူး။ ကိုယ့္အစိုးရဝန္ႀကီးဌာနေတြရဲ႕ အခ်က္အလက္ေတြကို ျပည္ပလူမႈကြန္ရက္ေပၚမွာ တည္ေဆာက္ေနရတယ္။ ဒီအေျခအေနအစား လူမႈကြန္ရက္ဆိုလည္း ျမန္မာပိုင္လူမႈကြန္ရက္တစ္ခုျဖစ္လာမယ္။ ဒါမွမဟုတ္ အစိုးရရဲ႕ ဝန္ေဆာင္မႈေတြ၊ ထုတ္ျပန္ခ်က္ေတြကို ကိုယ္ပိုင္ e-Government စနစ္တစ္ခုအေပၚမွာ အေျခတည္ထားမယ္ဆိုရင္ ဒီအေျခအေနေတြက ဘယ္လိုကြာျခားသြားမႈေတြ ျဖစ္သြားမလဲဆိုတာ သံုးသပ္ေပးပါဦးဗ်။

YNM : ဒါကေတာ့ ျဖစ္သင့္ပါတယ္။ e-Government အေထာက္အကူျပဳစနစ္တစ္ခုအေနနဲ႔ အေျခတည္ၿပီးဝန္ေဆာင္မႈေပးမယ္ဆိုရင္ အခ်က္အလက္လံုၿခံဳမႈအပါအဝင္ ႏိုင္ငံရဲ႕ ပံုရိပ္ကိုပါ ျမႇင့္တင္ေပးႏိုင္မယ္လို႔ ယံုၾကည္ပါတယ္။

ေမာင္မန္း

The Voice