ယန္ဟီးလီ သတင္းမွား ျဖန႔္၍ ေတာင္းပန္

ရိုဟင္ဂ်ာေခၚ ဘဂၤလီမ်ားကို အစုအေဝးလိုက္ သတ္ျဖတ္မွုအတြက္ ေထာင္ဒဏ္က်ခံေနရေသာ စစ္သား ၇ ဦးအား သမၼတ၏ ႏွစ္သစ္ကူး လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ျဖင့္ ျပန္လည္ လႊတ္ေပးလိုက္သည္ဟူေသာ သတင္းမွားကို ျမန္မာနိုင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢ အထူးအစီရင္ခံစာ တင္သြင္းသူ ယန္ဟီးလီက ဧၿပီလ ၁၈ ရက္ေန႔တြင္ သူမ၏ တြစ္တာ Twitter မွ ထပ္မံျဖန႔္ခ်ိခဲ့သည္။ သတင္းမွား ျဖန႔္မိသည့္အတြက္ မစၥယန္ဟီးလီက စိတ္မေကာင္းျဖစ္ရပါေၾကာင္း ေတာင္းပန္ခ်က္ကို ယမန္ေန႔ ညေနပိုင္းက ၎၏ တြစ္တာအေကာင့္တြင္ ျပန္လည္ေရးသားခဲ့ သည္။

ယန္ဟီးလီသည္ Myanmar National Television – MNTV မွ ထုတ္လႊင့္ေသာ ဗီဒီယို ထုတ္လႊင့္မွုတခုကို သူမ၏ တြစ္တာ လူမွုကြန္ရက္ အေကာင့္တြင္ ျပန္တင္ထားၿပီး “တရားမၽွတမွုဆိုတာ ဘယ္မွာလဲ။ အင္းဒင္လူသတ္မွုအတြက္ အျပစ္ရွိတဲ့ တပ္မေတာ္ ၇ ေယာက္ကို လႊတ္လိုက္ၿပီး ရိုက္တာသတင္းေထာက္ႏွစ္ေယာက္က ေထာင္ထဲမွာ က်န္ေနတယ္” ဟု ဧၿပီလ ၁၈ ရက္ေန႔က ေရးသားခဲ့သည္။

သို႔ေသာ္ ထိုသတင္းသည္ မွားယြင္းေၾကာင္း ေနာက္ပိုင္းတြင္ ေပၚလာခဲ့သည္။

ထိုမွားယြင္းေသာ သတင္းကို MNTV က ပထမဆုံး ထုတ္လႊင့္ခဲ့ျခင္းျဖစ္ေသာ္လည္း ေနာက္ ၁ နာရီခန႔္ၾကာေသာ အခါ ျပန္လည္ ျဖဳတ္ခ်ခဲ့သည္။ MNTV သည္ အစိုးရႏွင့္ Sky Net ပူးတြဲ လုပ္ကိုင္ေသာ ႐ုပ္သံလႊင့္ဌာန ျဖစ္သည္။ ထို႐ုပ္သံလႊင့္လုပ္ငန္းကို လုပ္ငန္းရွင္ႀကီး ဦးေက်ာ္ဝင္း၏ ေရႊသံလြင္ ကုမၸဏီက ပိုင္ဆိုင္သည္။

MNTV ၏ သတင္းသည္ လုံး၀ မွားယြင္းေၾကာင္း သမၼတ႐ုံးေျပာခြင့္ရသူ ဦးေဇာ္ေဌးက ဧရာဝတီသတင္းဌာနသို႔ ဧၿပီလ ၁၈ ရက္ေန႔တြင္ ေျပာသည္။ အင္းဒင္ ကိစၥအတြက္ အေရးယူခံထားရသည့္ တပ္မေတာ္သားမ်ားသည္ ေထာင္အတြင္းတြင္ရွိေနေသးေၾကာင္းလည္း သူက အတည္ျပဳသည္။

“ဒီသတင္းက မမွန္ဘူး။ သူတို႔ေတာင္းပန္ရမယ္” ဟု ဦးေဇာ္ေဌးက ေျပာသည္။ MNTV သည္ ဧၿပီလ ၁၉ ရက္ေန႔က ၎တို႔၏ ေဖ့ဘြတ္စာမ်က္ႏွာတြင္ ထိုသတင္း မွားယြင္းျခင္းအတြက္ ေတာင္းပန္ခဲ့သည္။

ဧရာဝတီက မိတၱဴ ၾကည့္ခြင့္ရေသာ တရားဝင္ စာရင္းအရ စစ္ေတြေထာင္မွ ႏွစ္သစ္ကူး လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ရသူမ်ားတြင္ တပ္ေျပး ၅၅ ဦး၊ ရခိုင္ႏွင့္ မြတ္စလင္ အက်ဥ္းသားမ်ားအပါအဝင္ မူးယစ္ေဆးေရာင္းဝယ္သူ ၂၉ ဦးႏွင့္ မတရားသင္းဆက္သြယ္မွုႏွင့္ ေထာင္ခ်မွတ္ခံထားရသူ ၃ ဦး ပါဝင္ၿပီး စုစုေပါင္း ၈၇ ဦးျဖစ္သည္။

စစ္ေတြ အက်ဥ္းေထာင္မွ အက်ဥ္းသား ၉၇ ဦးကို လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ ေပးခဲ့ေၾကာင္း MNTV ႐ုပ္သံက မွားယြင္းေၾကညာခဲ့သည္။

ရခိုင္ျပည္နယ္ ျပသနာေျဖရွင္းရာတြင္ ပါဝင္ပတ္သက္ေနေသာ ကုလသမဂၢ အဆင့္ျမင့္အရာရွိတဦးအေနျဖင့္ ယခုကဲ့သိုု႔ မွားယြင္းေသာ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားကို ထပ္မံျဖန႔္ခ်ိျခင္းသည္ အေျခအေနကို ပိုမိုရွုပ္ေထြးသြားေစနိုင္ေသာေၾကာင့္ ယန္ဟီးလီ အေနႏွင့္ မလုပ္သင့္ ဟု အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ေဒၚျပဳံးေကသီနိုင္ကေျပာသည္။

“သူက သတင္းကို မွန္လား၊ မွားလား မသိဘဲ ျပန္ရွဲတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ သူဟာ ရခိုင္ျပႆနာရဲ့ရွုပ္ေထြးမွုကို အမွန္တကယ္ေျဖရွင္းခ်င္လား၊ ပိုမို ရွုတ္ေထြးေစလိုတာလားဆိုတာ အင္မတန္ကို ေမးခြန္းထုတ္စရာ ေကာင္းေနတယ္” ဟု ေဒၚျပဳံးေကသီနိုင္က ေျပာသည္။

ထိုသို႔ သတင္းမွားကို တဆင့္ ျပန္ ျဖန႔္ခ်ိသည္မွာ ယန္ဟီးလီ တဦးတည္း မဟုတ္ေပ။

Fortify Rights အမည္ရွိ လူ႔အခြင့္အေရးအုပ္စုတခုကလည္း “အင္းဒင္ရြာမွာ ရိုဟင္ဂ်ာေတြကို အစုလိုက္အျပဳံလိုက္ သတ္ျဖတ္လို႔ေထာင္ခ်ခံထားရတဲ့ စစ္သား ၇ ေယာက္ သမၼတရဲ့ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္နဲ႔ မေန႔က လြတ္သြားတယ္လို႔ ျမန္မာနိုင္ငံပိုင္ မီဒီယာက မေန႔က ေၾကညာတယ္။ ျမန္မာနိုင္ငံမွာ ျပစ္ဒဏ္ကင္းလြတ္ခြင့္က မင္းမူေနတယ္။ အခု နိုင္ငံတကာက တရားမၽွတမွုအတြက္ လုပ္ေဆာင္ရမယ့္ အခ်ိန္ေရာက္ၿပီ” ဟု တြစ္တာလူမွုကြန္ယက္တြင္ ေရးသားသည္။

ထိုမွားယြင္းေသာ သတင္းကို Fortify Rights က ဧၿပီလ ၁၈ ရက္ေန႔တြင္ တင္ခဲ့ၿပီးေနာက္ မၾကာမီ ျပန္လည္ဖယ္ရွားခဲ့သည္။

ဧၿပီလ ၁၉ ရက္ေန႔ မြန္းတိမ္းသည္အထိ ယန္ဟီးလီသည္ ထို သတင္းမွားေရးသားခ်က္ကို ျပန္လည္ျဖဳတ္ခ်ျခင္းမရွိသျဖင့္ ထိုေရးသားခ်က္ကို သူမ၏ အေကာင့္မွတဆင့္ ထပ္မံေရးသားျဖန႔္ခ်ိမွုမ်ား ရွိလာခဲ့သည္။ Fortify Rights ကမူ ၎တို႔၏ ပို႔စ္ကို ျပန္လည္ဖယ္ရွားခဲ့ၿပီးျဖစ္သည္။

ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္း ေမာင္ေတာၿမိဳ႕နယ္ေတာင္ပိုင္းရွိ အင္းဒင္ေက်းရြာတြင္ စက္တင္ဘာလက ရိုဟင္ဂ်ာ ၁၀ ဦးကို တရားစီရင္မွုမဲ့ သတ္ျဖတ္ခဲ့ေသာ လူ ၇ ဦးကို ျမန္မာ့တပ္မေတာ္က ေထာင္ဒဏ္ ၁၀ ႏွစ္စီခ်မွတ္ခဲ့သည္။ ထိုသတ္ျဖတ္မွုအတြက္ စုံစမ္း သတင္းရယူခဲ့သည့္ Reuters သတင္းဌာန မွျပည္တြင္း သတင္းေထာက္ ၂ ဦးကို လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ေႏွာင္းပိုင္းက စတင္ဖမ္းဆီးထားခဲ့ၿပီး ယခုတိုင္ အစိုးရလွို႔ဝွက္ခ်က္ ဥပေဒကို ေဖါက္ဖ်က္မွုျဖင့္ အမွုဖြင့္ အေရးယူထားသည္။

ယန္ဟီးလီ အေနျဖင့္ ဒီဇင္ဘာလမွ စတင္ၿပီး ျမန္မာနိုင္ငံသို႔ဝင္ေရာက္ခြင့္ ပိတ္ပင္ထားျခင္း ခံခဲ့ရသည္။ ျမန္မာနိုင္ငံအေျခအေနအေပၚ သူ၏ အစီရင္ခံျခင္းသည္ ဘက္လိုက္မွုရွိသည္ဟု အစိုးရႏွင့္ တပ္မေတာ္တို႔က လြန္ခဲ့ေသာ ၆ လကပင္ေျပာၾကားၿပီး ျပည္ဝင္ခြင့္ ပိတ္ပင္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။

လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီႏွင့္ ကုလသမဂၢ အေထြေထြ ညီလာခံသို႔တင္သြင္းရန္အတြက္ ယန္ဟီးလီ၏ လုပ္ပိုင္ခြင့္တြင္ ျမန္မာနိုင္ငံသို႔ တႏွစ္ ၂ ႀကိမ္သြားေရာက္ရမည္ျဖစ္သည္။ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္တြင္ ထိုတာဝန္ကို ထမ္းေဆာင္ခ်ိန္မွ စတင္ၿပီး သူသည္ ျမန္မာနိုင္ငံသို႔ ၆ ႀကိမ္ လာေရာက္ခဲ့သည္။

ဧရာ၀တီ

Friday, April 20, 2018