ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ေဒသတြင္း ကုန္သြယ္ေရးနဲ႔ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈဆိုင္ရာ ေနာက္ဆံုးလမ္းေၾကာင္းျဖစ္လာၿပီး ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံသူေတြအတြက္ အခြင့္အလမ္းေတြ အမ်ားႀကီး ရွိေနေၾကာင္း ေနျပည္ေတာ္မွာ ႏွစ္ရက္ၾကာက်င္းပေနတဲ့ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈဆိုင္ရာ ညီလာခံမွာ ႏိုင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ ႏိုင္ငံတကာရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈေတြအတြက္ အဟန္႔အတားျဖစ္ေနတဲ့ ရခိုင္ျပည္နယ္က ရိုဟင္ဂ်ာ မြတ္စလင္ေတြအေပၚ လူမ်ဳိးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈ ေျမာက္တဲ့အထိ ဖိႏွိပ္မႈေတြရွိခဲ့တဲ့ အေျခအေနနဲ႕ ပတ္သက္လို႔ ထည့္သြင္းေျပာၾကားခဲ့ျခင္းမရွိတဲ့အေပၚမွာ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံသူေတြဘက္က စိတ္ပ်က္ေ၀ဖန္မႈေတြ ရွိခဲ့ပါတယ္။
ျပည္တြင္း၊ ျပည္ပ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံသူေတြ၊ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ ေတြ တက္ေရာက္လာတဲ့ အဲဒီညီလာခံမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ျမန္မာႏိုင္ငံကို အာရွမွာ စီးပြားေရးအရ ဖြံၿဖိဳးတိုးတက္လာတဲ့ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံအျဖစ္ ပံုေဖၚေျပာဆိုခဲ့တာပါ။ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံႈေတြကို ႀကိဳဆိုဖို႔ ျမန္မာအေနနဲ႕ ျပင္ဆင္ေနသလို ကုမၸဏီေတြအတြက္ အခက္အခဲျဖစ္ေစတဲ့ ႀကိဳးနီစနစ္ကို ဖ်က္သိမ္းဖို႔ ဆံုးျဖတ္ထားေၾကာင္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေျပာပါတယ္။
“ဒီႏိုင္ငံအေၾကာင္းေကာင္းေကာင္းသိတဲ့သူေတြအေနနဲ႕ဒီႏိုင္ငံကေန စိတ္ရွည္ၿပီး ဆန္းသစ္ တီထြင္မႈရွိတဲ့ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံသူေတြကို အမ်ားႀကီး ျပန္ၿပီး ေပးႏိုင္မယ့္ အလားအလာကို ကမ္းလွမ္းေနတယ္ဆိုတာ သိၾကပါတယ္။”
အာရွမွာ အဆင္းရဲဆံုးႏိုင္ငံတႏိုင္ငံျဖစ္တဲ့ ျမန္မာအေနနဲ႕ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြ ေဆာင္ရြက္ေနၿပီး ႏွစ္ေပါင္း ၃၀ အတြင္း ၀င္ေငြ အလယ္အလတ္ရွိတဲ့ စီးပြားေရးအဆင့္ရွိတဲ့ ႏိုင္ငံျဖစ္လာဖို႔ ရည္မွန္းခ်က္နဲ႔အတူ ႏိုင္ငံျခား တိုက္ရိုက္ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈေတြအတြက္ မက္လံုးေပးဆဲြေဆာင္တဲ့ နည္းလမ္းေတြကို ရွာေဖြေနေၾကာင္းလည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကေျပာပါတယ္။
“အေရွ႕ေတာင္အာရွမွာ ေစ်းကြက္စီးပြားေရး အရ ေနာက္ဆံုးအတိုးတက္ဆံုး၊ အေကာင္းဆံုး အျဖစ္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အခြင့္အလမ္းေတြအမ်ားႀကီးကို က်မတို႔ ကမ္းလွမ္းထားပါတယ္။”
ဒါေပမဲ့လည္း ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံသူေတြအတြက္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြ အလြယ္တကူ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ေစေရး အေထာက္အကူျပဳတဲ့ နည္းဥပေဒေတြ တိတိက်က် မရွိေသးတာ၊ ေနာက္ၿပီးေတာ့ လူမ်ဳိးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈက်ဴးလြန္မႈေတြ ရွိေနတယ္ဆိုတဲ့ စြပ္စဲြခ်က္ေတြနဲ႕ ရင္ဆိုင္ေနရတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ လူ႕အခြင့္အေရး ေသခ်ာေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ အေနအထား မေတြ႕ရေသးဘူးလို႔ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံသူေတြဘက္က ေထာက္ျပၾကပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ေျပာတဲ့ မိန္႔ခြန္းထဲမွာ ရင္းႏွွီးျမွဳပ္ႏွံမႈဆိုင္ရာ ဥပေဒနည္းလမ္းေတြ၊ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာကိစၥရပ္ေတြ စတဲ့ အဓိက အခ်က္ေတြ ထည့္သြင္းေျပာၾကားျခင္းမရွိတဲ့အေပၚမွာ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံသူေတြဘက္က စိတ္ပ်က္တဲ့အေနအထား ေတြ႕ရတယ္လို႔ ၿဗိတိန္အေျခစိုက္ ျမန္မာ့အေရး လႈပ္ရွားေနတဲ့ Burma Campaign UK ရဲ႕ အမႈေဆာင္ညြန္ၾကားေရးမွဴ Mark Farmaner က သံုးသပ္ပါတယ္။
“အခု ေနာက္တႀကိမ္ လူမ်ဳိးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈ ဒါမွမဟုတ္ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြရွိေနတဲ့ ႏိုင္ငံအျဖစ္ သတ္မွတ္ခံထားရတဲ့ ႏိုင္ငံျဖစ္ေနပါတယ္။ ဒါဟာ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံသူေတြအတြက္ အလြန္ႀကီးမားတဲ့ အဟန္႔အတားႀကီးျဖစ္ပါတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ မိန္႔ခြန္းကို ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံသူေတြ အေတာ္မ်ားမ်ား စိတ္ပ်က္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ သူတို႔အတြက္ အခြင့္အလမ္းေတြ အမ်ားႀကီးရွိတယ္ဆိုတာ သိၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ သူတို႔အတြက္ လံုၿခံဳစိတ္ခ်ရတဲ့ ပတ္၀န္းက်င္ရွိဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။”
အထူးသျဖင့္ လူ႕အခြင့္အေရးအေျခအေနေတြ ေကာင္းမြန္တယ္ဆိုတာ ေသခ်ာေစေရး ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံသူေတြက လိုလားေၾကာင္း Mark Farmaner ကေျပာပါတယ္။ ေနျပည္ေတာ္မွာ ႏွစ္ရက္တာ က်င္းပေနတဲ့ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈ ဆိုင္ရာ ထိပ္သီးညီလာခံကို ႏိုင္ငံေပါင္း ၁၇ ႏိုင္ငံက ကိုယ္စားလွယ္ေပါင္း ၄၀၀ ေက်ာ္ တက္ေရာက္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီထဲမွာ တရုတ္၊ ဂ်ပန္၊ စကၤာပူနဲ႕ အိမ္နီးခ်င္း ထိုင္းႏိုင္ငံက ကိုယ္စားလွယ္ေတြ အမ်ားဆံုးျဖစ္ပါတယ္။ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ရိုဟင္ဂ်ာေတြအေပၚ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ဖိႏွိပ္မႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ေပးထားတဲ့ အထူးကုန္သြယ္ေရးကင္းလြတ္ခြင့္ ျပန္ရုပ္သိမ္းႏိုင္ေျခရွိေနေၾကာင္း ဥေရာပသမဂၢဘက္က ေျပာထားတာပါ။
အခုလို ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ႏိုင္ငံေရးအေျခအေနအရ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြဘက္က စီးပြားေရးရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈေတြ က်ဆင္းလာခ်ိန္ တရုတ္အပါအ၀င္ အာရွႏိုင္ငံေတြ ပိုၿပီး၀င္လာဖို႔ရွိေနတယ္ဆိုေပမယ္ ေစ်းကြက္စီးပြားေရးအရ ၿပိဳင္ဆိုင္မႈအားနည္းမွာျဖစ္ၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ နစ္နာခ်က္ေတြရွိႏိုင္တယ္လို႔ အေမရိကန္အေျခစိုက္ ျမန္မာစီးပြားေရးပညာရွင္ ဦးကံထြန္းက ေျပာပါတယ္။
“ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ စီးပြားေရးကေတာ့ ဆက္ေနပါတယ္ခင္ဗ်။ စီးပြားေရးတက္ဖို႔ကေတာ့ ႏိုင္ငံေရး ေရခ်ိန္ျမင့္ဖို႔လည္း အေရးႀကီးပါတယ္။ အခုျဖစ္ေနတဲ့ အေျခအေနက အာရွက တရုတ္နဲ႔ ဂ်ပန္ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံေတြ Singapore ဒီေလာက္ပဲ investment ေတြကရွိတယ္။ အဲဒီမွာမွ ေလ်ာတာက တရုတ္က အမ်ားဆံုးေပါ့ေလ။ ဆိုေတာ့ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြ ၀င္မွ စီးပြားေရးအရ ၿပိဳင္ဆိုင္မႈမ်ားေလ အဖက္ဖက္မွာ တိုင္းျပည္အတြက္ေကာင္းတာေပါ့ေလ။ ေစ်းႏႈန္းလည္းက်မယ္ ေရြးလို႔လည္း ပိုၿပီးေတာ့ ေကာင္းတာေပါ့ေလ။ မဟုတ္လို႔ရွိရင္ ဒီ ၂ ခု ၃ ခုေလာက္ကိုပဲ ကြက္ၿပီးေတာ့ ဘယ္လိုပဲေပးေပး ယူရတဲ့အေျခအေနေတြျဖစ္တာေပါ့ေလ။ အဲဒီေတာ့ က်ေနာ့္အျမင္ကေတာ့ ဒီဟာေတြ ဖိတ္ေခၚတာဆိုရင္ ႏိုင္ငံမ်ားမ်ားလာေအာင္ လုပ္ေပးဖို႔ လိုပါတယ္ခင္ဗ်။”
အထူးသျဖင့္ ျမန္မာ့စီးပြားေရးမွာ တရုတ္ကိုပိုၿပီးအားထားေနရတဲ့ အေျခအေနကို ေက်ာ္လႊားႏိုင္ဖို႔ လိုေနတယ္လို႔ ျမင္ေၾကာင္း ဦးကံထြန္းကေျပာပါတယ္။
“က်ေနာ္တို႔ သိသေလာက္ကေတာ့ တရုတ္ေတြက အဘက္ဘက္က ေငြေရးေၾကးေရးအတြက္ေရာ တခ်ိဳ႕စက္ရံုေတြမွာဆိုရင္ ထမင္းခ်က္ေတြကိုပါ သူတို႔လူေတြေခၚတာ။ တကယ္ေတာ့ သူတို႔ ေငြေခ်းရမယ္၊ ေခ်းတဲ့အခါမွာလည္း သူမ်ားႏိုင္ငံနည္းတူ အတိုးႏႈန္းေတြ သက္သာရမယ္။ ခ်ည္ေႏွာင္ခ်ဳပ္ေႏွာင္ထားတဲ့ ႀကိဳးေတြ မပါရဘူး။ အဲဒီအစား အရင္ကယူခဲ့တာ ဘယ္လိုဆံုးျဖတ္သလဲဆိုတာ က်ေနာ္အံအားသင့္ပါတယ္။”
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ နိုင္ငံျခားတိုက္ရိုက္ရင္းနွီးျမဳပ္နွံမွဳဟာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အစိုးရ စၿပီးတက္လာတဲ့ ၂၀၁၅-၁၆ မွာ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၉.၅ ဘီလီယံထိ ရွိခဲ့ေပမဲ့ ၂၀၁၇-၁၈ ခုႏွစ္ေတြမွာေတာ့ ေဒၚလာ၅.၇ ဘီလီယံထိ က်ဆင္းခဲ့ပါတယ္။
VOA
0 comments:
Post a Comment