ျပင္သစ္စြမ္းအင္ကုမၸဏီ အထက္ရဲရြာ ေရကာတာစီမံကိန္းမွ ရုပ္သိမ္း

ရွမ္းျပည္နယ္က အထက္ရဲရြာ ေရအားလွ်ပ္စစ္စီမံကိန္းမွာ ပါဝင္လုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ ႏုိင္ငံျခားကုမၸဏီေတြထဲက ျပင္သစ္အေျခစိုက္ ENGIE စြမ္းအင္ကုမၸဏီ ႏုတ္ထြက္ေတာ့မယ္ဆိုတဲ့သတင္း ထြက္လာပါတယ္။ ဒီလို ကုမၸဏီတခု ႏုတ္ထြက္သြားေပမယ့္လည္း လူထု လွ်ပ္စစ္မီးလံုေလာက္ေရးအတြက္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေနတဲ့ စီမံကိန္းျဖစ္တာေၾက ာင့္ ဆက္လုပ္သြားမွာျဖစ္တယ္လုိ႔ လွ်ပ္စစ္နဲ႔ စြမ္းအင္ဝန္ႀကီးဌာန အဆင့္ျမင့္တာဝန္ရွိသူတဦးက ဗီြအိုေအကိုေျပာပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္း ဗီြအိုေအ ျမန္မာပိုင္း သတင္းေထာက္ ကိုေဇာ္ထက္က ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ကေန သတင္းေပးပို႔ထားပါတယ္။ 

အထက္ရဲရြာ ေရအားလွ်ပ္စစ္စီမံကိန္းမွာ ပါဝင္လုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ ႏုိင္ငံျခားကုမၸဏီေတြထဲက Engie ကုမၸဏီလက္ေအာက္ခံ ကုမၸဏီခြဲတခုျဖစ္တဲ့ Lahmeyer International ကုမၸဏီရဲ႕ ပါဝင္မႈကို ရပ္ဆိုင္းလိုက္ၿပီလို႔ ၂၀၁၉ ခုႏွစ္၊ ဇန္နဝါရီလ ၂၁ ရက္ ေန႔စြဲနဲ႔ ကုမၸဏီက အေၾကာင္းၾကားလာတဲ့အေၾကာင္း ၿဗိတိန္ႏုိင္္ငံအေျခစိုက္ လူ႔အခြင့္အေရးလႈပ္ရွားမႈအဖြဲ႔ျဖစ္တဲ့ Burma Campaign UK ရဲ႕ ဇန္နဝါရီလ ၃၀ ရက္ေန႔စြဲနဲ႔ ထုတ္ျပန္ခ်က္တခုမွာ ေဖာ္ျပထားတာပါ။ 

ENGIE ကုမၸဏီက က်င့္ဝတ္သိကၡာပိုင္း လိုက္နာမႈဆိုင္ရာ ဒါ႐ိုက္တာ Xavier Hubert က Burma Campaign UK ကိုေပးပို႔တဲ့ အေၾကာင္းၾကားစာထဲမွာ “ဒီစီမံကိန္းနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး က်ေနာ္တို႔ အေၾကာင္းၾကားထားတာအရ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ကုမၸဏီခြဲျဖစ္တဲ့ Lahmeyer International ကို ENGIE ကုမၸဏီက မဝယ္ယူခင္ အခ်ိန္အေတာ္ၾကာကတည္းကုိက Lahmeyer နဲ႔ Stuck SA ကုမၸဏီတို႔ ပူးေပါင္း ဖြဲ႔စည္းထားတာတခု ရွိခဲ့ပါတယ္။ ၂၀၁၉ ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီလ အစကတည္းက Stucky နဲ႔ ကန္ထ႐ိုက္ခ်ဳပ္ဆို ထားတာကို ရပ္ဆိုင္းလိုက္ၿပီးျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ Lahmeyer International ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ENGIE ကုမၸဏီအုပ္စုရဲ႕ ကုမၸဏီခြဲတခုခုေသာ္လည္းေကာင္း ဒီစီမံကိန္းမွာ ဆက္ၿပီးပါဝင္ပတ္သက္မႈ မရွိေတာ့ပါဘူး” လို႔ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ဒီလို အေၾကာင္းၾကားတဲ့ထဲမွာ အထက္ရဲရြာ ေရအားလွ်ပ္စစ္စီမံကိန္းကို နာမည္နဲ႔တကြ ထည့္သြင္းေဖာ္ျပထားတာေတာ့ မရွိပါဘူး။ 

Stuck SA ဆိုတာကေတာ့ စီမံကိန္းမွာပါဝင္လုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ကုမၸဏီေတြထဲက ဆြစ္ဇာလန္အေျခစိုက္ အင္ဂ်င္နီယာကုမၸဏီတခု ပါ။ 

စီမံကိန္းက ၃၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္ ၿပီးစီးေနၿပီျဖစ္ျပီး အခုလို Engie ကုမၸဏီဘက္က ပါဝင္မႈ ရပ္ဆိုင္းလုိက္ၿပီ ျဖစ္ေပမဲ႔လည္း ဆက္ၿပီး လုပ္ေဆာင္သြားမယ့္ သေဘာထားမ်ဳိး လ်ွပ္စစ္နဲ႔စြမ္းအင္ဝန္ႀကီးဌာန ဒုတိယ အျမဲတမ္းအတြင္းဝန္ ဦးစိုးျမင့္က ဗြီအိုေအကို အခုလိုေျပာပါတယ္။ 

“လက္ရွိ က်ေနာ္တို႔ကေတာ႔ က်ေနာ္တို႔တိုးတက္သြားမယ့္ demand ကိုအေျခခံျပီးေတာ႔ က်ေနာ္တို႔ကေတာ႔ လက္ရွိ လွ်ပ္စစ္ ဓာတ္အား ျပည္သူသံုးစြဲမႈရွိေအာင္ က်ေနာ္တို႔အစီအမံဆြဲထားတယ္ေလ။ အဲဒီထဲမွာ က်ေနာ္တို႔ အထက္ရဲရြာ ပါျပီးသားဗ်။ သူတို႔ တကယ္လို႔ ႏုတ္ထြက္တယ္ဆိုလည္း သူတို႔နဲ႔ က်ေနာ္တို႔ တိုက္ရိုက္ေျပာတာမဟုတ္ဘူး၊ က်ေနာ္တို႔က ျမန္မာကုမၸဏီေတြနဲ႔ပဲ ေျပာထားတာေလ။ က်ေနာ္တို႔နဲ႔လုပ္ေနတာ ျမန္မာကုမၸဏီပဲရွိတယ္။ သူတို႔ေနာက္က ဘယ္သူေတြ ဘယ္လို ရပ္တည္ထားတယ္ ဆိုတာ က်ေနာ္တို႔မသိဘူးဗ်။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ႔ က်ေနာ္တို႔က အဲဒီမွာ ၃၄% ေလာက္ျပီးေနျပီးသားေလ။ လက္ရွိလိုအပ္ခ်က္ ကို ျဖည့္ဆည္းေပးႏုိင္ေအာင္ စီစဥ္ေနတုန္းေလ။ ပိုလာရင္ေတာ႔ ေရာင္းမွာေပါ႔ ေနာက္ပိုင္းသြားေနတဲ႔အစီအမံေတြက အဲဒီလိုမ်ိဳး။” 

ျပင္သစ္စြမ္းအင္ကုမၸဏီ ႏုတ္ထြက္လိုက္ၿပီဆိုတာနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အခ်က္အလက္ေတြ ေတာင္းခံထားၿပီး ေစာင့္ၾကည့္ေနတယ္လို႔ 

ရွမ္းျပည္နယ္၊ သီေပါၿမိဳ႕နယ္၊ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ နန္းစမ္းစမ္းေအးက ဗြီအိုေအကိုေျပာပါတယ္။ 

“အဲဒီကုမၸဏီက ႏုတ္ထြက္မယ္လို႔ေတာ႔ အေၾကာင္းၾကားလာတယ္ အခုေလာေလာဆယ္ေတာ႔ သတင္းအခ်က္အလက္ေတြ ျပန္ေတာင္းထားတယ္၊ သူတို႔ထုတ္ျပန္တဲ႔အခ်က္အလက္ေတြေပါ႔ေနာ္။ လက္ရွိေတာ႔ ေစာင့္ၾကည့္ေနတုန္းေပါ႔ေနာ္ အေျခအေနကို အခုေတာ့ ကုမၸဏီတစ္ခုက ရုပ္သိမ္းသြားျပီ ဆိုေတာ႔ တျခားကုမၸဏီေတြေရာ ရုပ္သိမ္းႏိုင္မလားေပါ႔ တကယ္လို႔ တျခားႏုိင္ငံက ကုမၸဏီေတြေရာ ရုပ္သိမ္းမယ္ဆိုရင္ ျဖစ္ႏုိင္ေျခ မ်ားတယ္ေပါ႔ေနာ္။ ရပ္တန္႔မႈျဖစ္ႏုိင္ေျခမ်ားတယ္ေပါ႔။ ေလာေလာဆယ္ေတာ႔ က်မတို႔ကေစာင့္ၾကည့္ေနတဲ႔ အေျခအေနရွိတယ္။ သူတို႔တံု႔ျပန္တဲ႔ အေျခအေနေပၚမူတည္ျပီး က်မတို႔ကလည္း လႈပ္ရွားဖို႔ရွိပါ တယ္။” 

ရွမ္းျပည္ေျမာက္ပိုင္း၊ ေက်ာက္မဲၿမိဳ႕ေတာင္ဘက္ မိုင္ ၂၀ အကြာ နမၼတူျမစ္ေပၚမွာ ေဆာက္လုပ္ေနတဲ့ ဒီေရအားလွ်ပ္စစ္စီမံကိန္း ကို ေဒသခံေတြကေရာ၊ Burma Campaign လို လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔ေတြကပါ ေတာက္ေလွ်ာက္ ကန္႔ကြက္လာၾကတာပါ။ 

ကန္႔ကြက္ၾကတဲ့ အဓိကအခ်က္ေတြထဲမွာ ေရကာတာကို စစ္ေရးပဋိပကၡျဖစ္ေနတဲ့ေဒသမွာ ေဆာက္လုပ္ေနတာ၊ ေဒသခံေတြကို စနစ္တက် ေရႊ႕ေျပာင္းေပးဖို႔၊ ေျမယာေလ်ာ္ေၾကးေပးဖို႔ အခုခ်ိန္ထိ ညႇိႏိႈင္းမႈမရွိတာ၊ စီမံကိန္းၿပီးလို႔ ေရသိုေလွာင္တဲ့အခါ တာလံု ၿမိဳ႕အေရွ႕နဲ႔အေနာက္က ေက်းရြာႏွစ္ရြာ ေရနစ္ျမဳပ္မွာျဖစ္သလို စိုက္ဧက ၈၀၀ ေက်ာ္၊ သစ္ေတာဧက ၈၀၀၀ ေက်ာ္၊ လူဦးေရ ၈၀၀ ေက်ာ္ ထိခိုက္ႏုိင္ေျခရွိတာ စတဲ့အခ်က္ေတြကို ေထာက္ျပထားၾကတာျဖစ္ပါတယ္။ 

ျမန္မာႏုိင္ငံက လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြနဲ႔ ဆက္စပ္ေနတယ္ဆိုၿပီး ၂၀၁၈ ခုႏွစ္၊ ဒီဇင္ဘာလ ၁၁ ရက္ေန႔မွာ Burma Campaign UK အဖြဲ႔က ျပည္တြင္းျပည္ပကုမၸဏီ ၄၉ ခုထဲမွာကို နာမည္ပ်က္စာရင္း သြင္းလိုက္တဲ့ထဲမွာ ENGIE ကုမၸဏီလည္း ပါဝင္ပါတယ္။ 

ဒီေရကာတာစီမံကိန္းကို ေတာက္ေလ်ွာက္ကန္႔ကြက္လာခဲ႔တဲ႔ ရွမ္းလူ႔အခြင့္အေရးမ႑ိဳင္အဖြဲ႔ SHRF ျပန္ၾကားေရးတာဝန္ခံ စိုင္းရြက္လြင္က အခ်က္အလက္ေတြ ဆက္စုေဆာင္းၿပီး လႊတ္ေတာ္ကို တင္ျပသြားမွာျဖစ္တယ္လုိ႔ ေျပာပါတယ္။ 

“ေလာေလာဆယ္ေပါ႔ သူတို႔ (ျပင္သစ္စြမ္းအင္ကုမၸဏီ) ထြက္ေတာ႔မယ္ဆိုတာလည္း ေသခ်ာသေလာက္ေပါ႔ေနာ္။ ရြာသားေတြက ဘယ္လိုထိခိုက္တယ္ ဘယ္လိုနစ္နာတယ္ဆိုတာ က်ေနာ္တို႔က အခ်က္အလက္ ေဒတာေတြစုေစာင္းျပီးေတာ႔ က်ေနာ္တို႔က တင္ျပမွာေပါ႔ေနာ္။ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ၊ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ေတြနဲ႔ ေဆြးေႏြးျပီးေတာ႔ ရင္ဆိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။ ဘယ္လိုျဖစ္ျဖစ္ေပါ႔ေနာ္ နည္းအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ က်ေနာ္တို႔က ရပ္တည္ေပးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။” 

ေဒသခံလူထုကန္႔ကြက္တဲ့ၾကားမွာပဲ စီမံကိန္းကိုအေကာင္အထည္ေဖာ္ဖို႔ က်ပ္ေငြ ၃ ဘီလီယံ သံုးစြဲမယ္ဆုိၿပီး ၂၀၁၈ ခုႏွစ္မွာ အစိုးရက အတည္ျပဳခဲ့တာေၾကာင့္ ၿပီးခဲ့တဲ့ ေအာက္တိုဘာလ ၁၂ ရက္ေန႔ကပဲ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြနဲ႔ ေဒသခံေတြ သီေပါၿမိဳ႕မွာ စုေဝးဆႏၵျပၿပီး ကန္႔ကြက္ခဲ့ၾကပါေသးတယ္။ 

ျမစ္ေအာက္ပိုင္းမွာ ျမစ္ငယ္ျမစ္ (ဒု႒ဝတီျမစ္) လို႔ေခၚျပီး ရွမ္းျပည္တြင္းမွာေတာ႔ နမၼတူျမစ္လို႔ေခၚတဲ့ ျမစ္ေပၚမွာ တည္ေဆာက္ေန တာျဖစ္တဲ့ အထက္ရဲရြာ ေရအားလ်ွပ္စစ္ စီမံကိန္းကေန လ်ွပ္စစ္ဓာတ္အား ၂၈၀ မဂၢါဝတ္ ထုတ္လုပ္ႏိုင္ဖို႔ အစိုးရက ရည္ရြယ္ ထားပါတယ္။ ဒါဟာ ရန္ကုန္နဲ႔ မႏၲေလးၿမိဳ႕ေတြကို လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား လံုေလာက္ေအာင္ေပးႏုိင္တဲ႔ပမာဏ ရွိသလို လွ်ပ္စစ္ ဓာတ္အား တစိတ္တပိုင္းကို ျပည္ပကိုေရာင္းခ်ဖို႔ တာဝန္ရွိသူေတြက ရည္ရြယ္ထားတယ္လို႔လည္း ျပည္တြင္းသတင္းမီဒီယာ ေတြမွာ ေဖာ္ျပထားဖူးပါတယ္။ ENGIE ကုမၸဏီကို နာမည္ပ်က္စာရင္း သြင္းထားတာ ပယ္ဖ်က္လိုက္ၿပီျဖစ္တဲ့အေၾကာင္း Burma Campaign UK ရဲ႕ ထုတ္ျပန္ခ်က္မွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

VOA