ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နိုင္ငံသို႔ ထြက္ေျပးခဲ့သည့္ ဘဂၤါလီ ဒုကၡသည္မ်ားထဲမွ ၂၀၀၀ ေက်ာ္ကို နိုဝင္ဘာလ ၁၅ ရက္တြင္ စတင္ လက္ခံရန္ သေဘာတူထားၿပီျဖစ္ေၾကာင္း လူမွုဝန္ထမ္း ကယ္ဆယ္ေရးႏွင့္ ျပန္လည္ ေနရာခ်ထားေရး ျပည္ေထာင္စု ဝန္ႀကီး ေဒါက္တာ ဝင္းျမတ္ေအးက ေျပာဆိုလိုက္သည္။
ျမန္မာဘက္မွ နိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာန အျမဲတန္း အတြင္းဝန္ ဦးျမင့္သူ ဦးေဆာင္သည့္ အဖြဲ႕ႏွင့္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္အစိုးရတို႔ ေတြ႕ဆုံခဲ့ၿပီးေနာက္ သေဘာတူညီမွု ရခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္ဟု ေအာက္တိုဘာလ ၃၁ ရက္က မီဒီယာမ်ားႏွင့္ ေတြ႕ဆုံစဥ္ ဝန္ႀကီးက ေျပာဆိုျခင္း ျဖစ္သည္။
ဝန္ႀကီး ေဒါက္တာဝင္းျမတ္ေအးက “၂၀၀၀ ေက်ာ္ကို ၁ ပတ္ ၁၅၀ ေလာက္ လက္ခံမယ္။ ငါးခူရ ေရလမ္းဘက္က လာမယ္။ ၁၅ ရက္ေန႔ စမယ္။ ႏွစ္နိုင္ငံ သေဘာတူညီခ်က္ ရသြားၿပီ။ သူတို႔ မေန႔က အစည္းအေဝး လုပ္ၾကတယ္။ ဒီေန႔ ထုတ္ျပန္မယ္ ထင္တယ္” ဟု ေျပာသည္။
အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ တႏွစ္ေက်ာ္ၾကာ ေႏွာင့္ေႏွးေနသည့္ ဒုကၡသည္ ျပန္လည္လက္ခံေရး အစီ အစဥ္အား ႏွစ္နိုင္ငံ သေဘာတူညီမွုစာခ်ဳပ ္အတိုင္း စတင္နိုင္ရန္ ေအာက္တိုဘာလ ၃၀ ရက္က ႏွစ္နိုင္ငံအဖြဲ႕ ေတြ႕ဆုံခဲ့ၿပီး သေဘာတူညီမွု ရခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္ဟု သိရသည္။
ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ေရာက္ ဒုကၡသည္မ်ား ျပန္လည္လက္ခံေရး လုပ္ငန္းစဥ္မ်ား ေႏွာင့္ေႏွးေနမွုအား ေျဖရွင္း နိုင္ရန္အတြက္ ျမန္မာအစိုးရႏွင့္ ကုလသမဂၢဆိုင္ရာ မဟာမင္းႀကီး႐ုံး (UNHCR)၊ ကုလသမဂၢ ဖြံ့ၿဖိဳးမွု အစီအစဥ္ (UNDP) တို႔ႏွင့္ ကနဦး နားလည္မွု စာခၽြန္လႊာ လက္မွတ္ေရးထိုးထားသည္။
၂၀၁၇ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လအတြင္းက ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းတြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ ပဋိပကၡမ်ားေၾကာင့္ ဒုကၡသည္ ၈ သိန္းေက်ာ္မွာ နယ္စပ္ျဖတ္ေက်ာ္၍ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နိုင္ငံသို႔ သြားေရာက္ ခိုလွုံခဲ့ရေၾကာင္း နိုင္ငံတကာ အဖြဲ႕အစည္း ထုတ္ျပန္ခ်က္မ်ားႏွင့္ သတင္းမ်ားတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
၎တို႔အား ျပန္လည္ စိစစ္လက္ခံရန္အတြက္ ျမန္မာအစိုးရဘက္မွ အသင့္ျပင္ထားေသာ္လည္း ႏွစ္နိုင္ငံ သေဘာ တူညီခ်က္ျဖင့္ ျပန္လည္သူ တဦးတေယာက္မွ မရွိေသးေပ။
အစၥလာမ္ ဘာသာဝင္ နိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေဟာင္း ဦးထြန္းၾကည္က “ဒုကၡသည္စခန္းထဲက အသံ ေတြကို နားေထာင္တဲ့အခါက်ေတာ့ သူတို႔မွာ ေတာင္းဆိုခ်က္ေတြ ပါတယ္။ ဒီလူေတြသာ အမွန္ တကယ္ ဒီေနရာမွာ ေနခဲ့ တယ္ဆိုရင္ နိုင္ငံသား ျဖစ္ခြင့္လည္း ရွိတယ္။ နိုင္ငံသား အရည္အခ်င္း ေတြနဲ႔ ျပည့္စုံတယ္ဆိုရင္ ဘာပဲေျပာေျပာ နိုင္ငံသား အခြင့္အေရး အျပည့္အဝ ေပးဖို႔ေတာ့ လိုလိမ့္မယ္” ဟု ဧရာဝတီကို ေျပာသည္။
၎က ဆက္လက္ၿပီး လက္ရွိတြင္ ဘဂၤါလီဒုကၡသည္ ကိစၥမွာ တနိုင္ငံလုံးႏွင့္ သက္ဆိုင္ေနၿပီး နိုင္ငံတကာမွလည္း ဖိအားေပးမွု ျမင့္တက္ေနေၾကာင္း၊ ဒုကၡသည္မ်ား ျပန္လာေရးမွာ စိတ္ခ်လုံျခဳံရ သည့္ ပတ္ဝန္းက်င္ ျဖစ္ေနမွုအေပၚ မူတည္ေနသည့္အတြက္ ယင္းကို ဖန္တီးေပးနိုင္မွသာလၽွင္ နိုင္ငံ တကာ ဖိအားေလ်ာ့က် နိုင္မည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ဆိုသည္။
ျပန္လာမည့္ ဒုကၡသည္မ်ားတြင္ အၾကမ္းဖက္မွု ျဖစ္စဥ္မ်ားအတြင္း ပါဝင္သူမ်ား ရွိလာနိုင္သည္ကို အစိုးရက သတိထား ရန္ လိုအပ္ၿပီး ဒုကၡသည္ ျပန္လည္လက္ခံ႐ုံျဖင့္ နိုင္ငံတကာ ဖိအား ေလ်ာ့က် မည္ဟု မေမၽွာ္လင့္ထားသင့္ေၾကာင္း သုံးသပ္သူမ်ားလည္း ရွိသည္။
ရခိုင္အမ်ိဳးသား ပါတီမွ ဗဟိုအလုပ္မွုေဆာင္ ေကာ္မတီဝင္ ဦးေဖသန္းက “နိုင္ငံတကာဖိအားေတြမွာက လက္ခံတဲ့ အေပၚမွာတင္ မဟုတ္ဘူး။ သူတို႔ရဲ့ ရည္မွန္းခ်က္ေတြ အမ်ားႀကီး ရွိတယ္။ ဒီလူေတြကို နိုင္ငံသား ျဖစ္ေရး၊ လူ႔အခြင့္ အေရး၊ တျခားနိုင္ငံသား အခြင့္အေရးေတြ ေပးဖို႔ အမ်ားႀကီး ဆက္ၿပီး ေတာ့ ဖိအားေတြ ေပးေနဦးမွာပဲ။ လက္ခံ႐ုံ သက္သက္ကေတာ့ ဘာမွ မထူးဘူး။ ရိုဟင္ဂ်ာဆိုတဲ့ နာမည္ မရမခ်င္း နိုင္ငံတကာ ဖိအားေတြက ရွိေနဦးမွာပဲ” ဟု ေျပာသည္။
ႏွစ္နိုင္ငံ သေဘာတူညီခ်က္အရ ငါးခူရ၊ ေတာင္ၿပိဳလက္ဝဲၿမိဳ႕မ်ားတြင္ ျမန္မာဘက္က ဇန္နဝါရီလ ၂၁ ရက္မွစ၍ လက္ခံေရးစခန္းမ်ား စတင္ ဖြင့္လွစ္ခဲ့ၿပီး လွဖိုးေခါင္တြင္ ၾကားစခန္း ဖြင့္ထားကာ စိစစ္ လက္ခံမည္ဟု ျမန္မာအစိုးရ ဘက္ ေၾကညာထားသည္။
တရားဝင္လမ္းေၾကာင္းမွ မဟုတ္ဘဲ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ နိုင္ငံမွ မိမိသေဘာဆႏၵအရ ျပန္လာသူမ်ားႏွင့္ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာ ခြင့္ျဖင့္ လြတ္သူ ဘဂၤါလီ ဒုကၡသည္ ၁၇၀ ေက်ာ္ကို ၎တို႔ ေဆြမ်ိဳးသားခ်င္းမ်ား ရွိသည့္ ေက်းရြာမ်ား၌ ျပန္လည္ ေနရာခ်ထားေပးၿပီး ျဖစ္ေၾကာင္း ေမာင္ေတာခရိုင္ ဒုအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွူး ဦးရဲထူးက ဧရာဝတီသို႔ ေျပာဆိုထားသည္။
၂၀၁၇ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လ ၂၅ ရက္က ရခိုင္ျပည္နယ္ ေမာင္ေတာႏွင့္ ဘူးသီးေတာင္ နယ္စပ္တေလၽွာက္ရွိ ရဲကင္းစခန္း မ်ားအား ARSA အၾကမ္းဖက္ အဖြဲ႕မ်ားက တိုက္ခိုက္ၿပီးေနာက္ ျမန္မာအစိုးရ စစ္တပ္ က ရွင္းလင္းမွု ျဖစ္စဥ္တြင္ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မွုမ်ား ရွိေၾကာင္း နိုင္ငံတကာက ေျပာဆိုေနၾက ၿပီး နိုင္ငံေရးႏွင့္ စီးပြားေရးအရ ပိတ္ဆို႔မွုမ်ား ျပဳလုပ္လ်က္ ရွိသည္။
ဥေရာပသမဂၢ (EU) အပါအဝင္ အေနာက္နိုင္ငံအခ်ိဳ႕က စစ္တပ္ ထိပ္ပိုင္းေခါင္းေဆာင္အခ်ိဳ႕အား ကန႔္သတ္ပိတ္ပင္ မွုမ်ား ျပဳလုပ္ထားကာ EU က ျမန္မာနိုင္ငံကို ေပးထားသည့္ ကုန္သြယ္မွု အထူးအခြင့္အေရး (GSP) ကို ႐ုပ္သိမ္းမည္ ဟု ဖိအားေပးထားၿပီး ကုန္သြယ္မွု အခြင့္အေရး စိစစ္ေလ့လာေရးအဖြဲ႕ (EU EBA Monitoring Mission) ကို ျမန္မာနိုင္ သို႔ ေစလႊတ္ထားသည္။
နိုင္ငံတကာ ဖိအား ေလ်ာ့က်ေစရန္အတြက္ ဖိလစ္ပိုင္နိုင္ငံ သံတမန္တဦးျဖစ္သူ သံအမတ္ႀကီး ရိုဆာရီယို မယ္နာလိုအား ဥကၠ႒အျဖစ္ထား၍ လြတ္လပ္ေသာ စုံစမ္းစစ္ေဆးေရး ေကာ္မရွင္ကို ျမန္မာအစိုးရက ဖြဲ႕စည္းထားေပးထားသည္။
စုံစမ္းစစ္ေဆးမွုမ်ားအတြက္ ျမန္မာအစိုးရက ေကာ္မရွင္ကို လုပ္ပိုင္ခြင့္ အျပည့္အေဝေပးထားသည္။
ဧရာဝတီ
0 comments:
Post a Comment