“စစ္မွန္ခိုင္မာေသာ ဒီမိုကေရစီစနစ္ တည္ေဆာက္ႏိုင္ရန္အတြက္ အမ်ားယံုၾကည္လက္ခံေသာ လြတ္လပ္၍ တရားမွ်တသည့္ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားကို တူညီေသာ အခြင့္အေရးျဖင့္ ဘက္လိုက္ျခင္းမရွိဘဲ ပြင့္လင္း ျမင္သာစြာ က်င္းပေပးရန္”
ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ရဲ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္ကို အထက္ပါအတိုင္း အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆိုထားပါတယ္။ အဓိက,ကေတာ့ စစ္မွန္တဲ့ ဒီမိုကေရစီစနစ္တည္ေဆာက္ရာမွာ တရားမွ်တတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲေတြျဖစ္ဖို႔ ေကာ္မရွင္က ဘက္လိုက္ မႈကင္းၿပီး ပြင့္လင္းျမင္သာစြာ က်င္းပရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ရည္ရြယ္ခ်က္ထဲမွာ ေကာ္မရွင္က ဘက္လိုက္မႈ ကင္းရမယ္လို႔ ေဖာ္ျပထားေပမဲ့ ႏိုင္ငံေရးပါတီတခ်ဳိ႕က လက္ရွိေကာ္မရွင္ကို ဘက္လိုက္မႈေတြ ရွိေနတယ္လို႔ ေျပာဆိုမႈေတြ ရွိလာပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၅ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲနဲ႔ ၂၀၁၇ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲ ၿပီးဆံုးခ်ိန္ေနာက္ပိုင္း လက္ရွိေကာ္မရွင္က ဘက္လိုက္မႈေတြ ရွိေနတယ္လို႔ ယံုၾကည္ေၾကာင္း ေျပာၾကားလာတဲ့ ပါတီကေတာ့ ျပည္ေထာင္စုၾကံ့ခိုင္ေရး ႏွင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးပါတီပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
၂၀၁၇ ႏို၀င္ဘာ ၂၃ ရက္က ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ဗဟန္းၿမိဳ႕နယ္ သံလြင္လမ္းမွာရွိတဲ့ ျပည္ခိုင္ၿဖိဳးဌာနခ်ဳပ္မွာ ျပဳလုပ္တဲ့ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲမွာ မီဒီယာရဲ႕ ေမးျမန္းမႈကို ျပည္ခိုင္ၿဖိဳးပါတီရဲ႕ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ ေဒါက္တာနႏၵာလွျမင့္က ျပန္လည္ေျဖၾကားရာမွာ ထည့္သြင္းေျပာၾကားခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
“ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္က ဆံုးျဖတ္ခ်က္နဲ႔ပတ္သက္တာေတြ၊ ေဆာင္ရြက္ခ်က္နဲ႔ ပတ္သက္တာေတြမွာ မွန္မွန္ကန္ကန္ျဖစ္ဖို႔၊ မွ်မွ်တတျဖစ္ဖို႔၊ သမာသမတ္က်ဖို႔ေပါ့။ ေနာက္တစ္ခါလိုအပ္တဲ့ အားနည္းခ်က္ေတြကိုလည္း ၀ိုင္း၀န္းအၾကံျပဳ ၿပီးေတာ့မွ ပါတီေတြရဲ႕ အသံကို နားေထာင္ၿပီး လိုအပ္တာေလးေတြ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေပးဖို႔ ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ကို ေတာင္းဆိုထားတာ ရွိတယ္။ အခုအခ်ိန္အထိ ကြၽန္ေတာ္တို႔ကို အေၾကာင္းျပန္ၾကားျခင္း မရွိဘူး။ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြကို ဖိတ္ေခၚျခင္း မရွိေသးပါဘူး။ လက္ရွိပံုစံအတိုင္းဆိုရင္ေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ယံုၾကည္မႈမရွိဘူး။ ဒါေပမဲ့ မွ်မွ်တတ မွန္မွန္ကန္ကန္နဲ႔ သမာသမတ္က်က်နဲ႔ လုပ္ဖို႔ေျပာင္းလဲလာမယ္ဆိုရင္ ဒီအေျခအေနကိုေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ေစာင့္ၾကည့္ရမွာေပါ့။ ကြၽန္ေတာ္တို႔အေနနဲ႔ ဘက္လိုက္မႈရွိတယ္လို႔ ေျပာခ်င္တာ မဟုတ္ပါဘူး။ ရွိကို ရွိေန တယ္လို႔ ယံုၾကည္တာ”လို႔ ေဒါက္တာနႏၵာလွျမင့္က ဆိုပါတယ္။
ဒီလို ေကာ္မရွင္အေပၚ ေျပာဆိုခဲ့မႈနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ေဒါက္တာနႏၵာလွျမင့္ကို ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ ပြဲေကာ္မရွင္က ၂၀၁၇ ဒီဇင္ဘာ ၈ ရက္မွာ ေခၚယူေတြ႕ဆံုခဲ့ပါတယ္။ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးရာမွာ ေဒါက္တာ နႏၵာလွျမင့္က အခ်က္အလက္ အေထာက္အထားရွစ္ခ်က္နဲ႔ ရွင္းလင္းတင္ျပခဲ့ၿပီး ေကာ္မရွင္ဘက္ကလည္း ရွင္းလင္းခ်က္အေပၚမွာ လက္ခံကာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြက ဥပေဒအရသာ ေဆာင္ရြက္ခဲ့တာ ျဖစ္တယ္လို႔ ျပန္လည္ေဆြးေႏြးခဲ့ပါတယ္။
ဘာေၾကာင့္ ႏိုင္ငံေရးပါတီတခ်ဳိ႕က ေကာ္မရွင္အေနနဲ႔ ဘက္လိုက္မႈေတြ ရွိေနတယ္လို႔ ယံုၾကည္ေနရပါသလဲ။ အဓိက,ကေတာ့ ၂၀၁၅ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲနဲ႔ ၂၀၁၇ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲအၿပီး ကန္႔ကြက္တိုင္ၾကားတဲ့အမႈေတြမွာ NLD ပါတီက ကိုယ္စားလွယ္ေတြ အမ်ားဆံုး အႏိုင္ရရွိခဲ့တဲ့အေပၚ ႏိုင္ငံေရးပါတီ အမ်ားစုက ေထာက္ျပခဲ့ၾကပါတယ္။
၂၀၁၅ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲမွာ NLD ပါတီ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းေတြရဲ႕ ကန္႔ကြက္တိုင္ၾကားမႈ က ၁၀ မႈရွိခဲ့ၿပီး ေျခာက္မႈ အႏုိင္ရရွိကာ ေလးမႈ ႐ံႈးနိမ့္ခဲ့ပါတယ္။ ကန္႔ ကြက္တိုင္ၾကားခံရမႈမွာေတာ့ ၂၂ မႈအထိ ရွိခဲ့ေပမယ့္ ၁၉ မႈ အႏိုင္ရၿပီး က်န္သံုးမႈက ပလပ္။ ႐ုပ္သိမ္းခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ၂၀၁၇ ၾကား ျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲအၿပီးမွာ NLD ပါတီကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းေတြအေနနဲ႔ ကန္႔ကြက္တိုင္ၾကားခံရမႈ ငါးမႈရွိခဲ့ၿပီး ငါးမႈစလံုး အႏိုင္ရရွိခဲ့သလို ကန္႔ကြက္ တိုင္ၾကားမႈတစ္မႈမွာလည္း အႏိုင္ရရွိခဲ့ပါတယ္။
ျပည္ခိုင္ၿဖိဳးပါတီကေတာ့ ၂၀၁၅ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲအၿပီး ကန္႔ကြက္တိုင္ၾကားမႈ ၂၆ မႈ တင္သြင္းခဲ့ရာမွာ အားလံုး ႐ံႈးနိမ့္ခဲ့ပါတယ္။ ၂၀၁၇ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲ ၿပီးဆံုးခ်ိန္မွာလည္း ျပည္ခိုင္ၿဖိဳးပါတီက ကန္႔ကြက္တိုင္ၾကားမႈ ငါးမႈ တင္သြင္းရာမွာ ငါးမႈလံုး ႐ံႈးနိမ့္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ၂၀၁၅ အေထြေထြ ေရြးေကာက္ပြဲနဲ႔ ၂၀၁၇ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ျပည္ခိုင္ၿဖိဳးပါတီ ကန္႔ကြက္တိုင္ၾကားမႈ ၃၁ မႈ ရွိခဲ့ေပမဲ့ အားလံုး႐ံႈးနိမ့္ခဲ့ရတဲ့အေပၚမွာ ေကာ္မရွင္က ဘက္လိုက္မႈ ရွိေနတယ္လို႔ ေျပာၾကားမႈေတြ ျဖစ္လာတာပါ။
“ျပည္ခိုင္ၿဖိဳးကတင္တဲ့ ကန္႔ကြက္လႊာေတြက်ေတာ့ အကုန္လံုး အ႐ံႈးေပးတယ္။ NLD က ကန္႔ကြက္ တဲ့အခါက်ေတာ့ ပထမခံု႐ံုးမွာ အႏိုင္ေပးသလိုနဲ႔ ဒုတိယခံု႐ံုးမွာ ေကာ္မရွင္ဥကၠ႒က အကုန္ျဖတ္ခ်တယ္။ အဲဒီေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔က ေမးခြန္းထုတ္တယ္။ NLD ပါတီက ခန္႔ထားတဲ့ ေကာ္မရွင္မို႔ NLD ပါတီရဲ႕ အလို အတိုင္း လုပ္ေနတာလား။ အစိုးရရဲ႕ အလိုအတိုင္း လုပ္ေနတာလား။ ကိုယ့္ကို ေပးထားတဲ့ တာ၀န္အတိုင္း ဂုဏ္သိကၡာရွိရွိ သမာသမတ္က်က် နဲ႔ တရားမွ်တစြာ ေဆာင္ရြက္မွာလား။ ကိုယ့္လုပ္ငန္းတာ၀န္ကို ေအာင္ျမင္ေအာင္လုပ္မွာလား။ ကိုယ့္ကိုခန္႔ထားတဲ့ အစိုးရရဲ႕ လိုလားခ်က္ကို အေကာင္အထည္ေဖာ္မွာလား။ ေကာ္မရွင္ကုိ ကြၽန္ေတာ္ ေမးခြန္းထုတ္တာ အဲဒါပဲ”လို႔ ျပည္ ခိုင္ၿဖိဳးပါတီမွ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ ေဒါက္တာနႏၵာလွျမင့္က ဆိုပါတယ္။
ရခိုင္အမ်ဳိးသားပါတီမွ အတြင္းေရးမွဴး ဦးထြန္းေအာင္ေက်ာ္က “ကြၽန္ေတာ္တို႔ပါတီကလည္း ၿပီးခဲ့တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲေတြမွာ ကန္႔ ကြက္လႊာတင္တယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ေတြ႕ရသေလာက္ကေတာ့ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေျပာရမယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ NLD နဲ႔ တျခားပါတီနဲ႔ ယွဥ္လိုက္ရင္ NLD ကိုယ္စားလွယ္က ႏိုင္သြားတာခ်ည္းပဲ ေတြ႕ရတယ္။ ဒါက ကြၽန္ေတာ္တို႔ ေတြ႕ရတာကို ေျပာတာ ေနာ္။ အဲဒီလိုပဲ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ေတြ႕ပါ တယ္။ NLD နဲ႔ ၿပိဳင္လိုက္ရင္ တျခားပါတီက ႐ံႈးတယ္။ NLD က ႏိုင္တာပဲ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ေတြ႕တယ္။ အဲဒီအေပၚမွာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ကေတာ့ ဥပေဒေၾကာင္းအရ မေ၀ဖန္လိုဘူး။ ဒါေပမဲ့ အျမင္မွာကေတာ့ NLD နဲ႔ ၿပိဳင္လိုက္ရင္ တျခားပါတီေတြက ဘာျဖစ္လို႔ အဲဒီလို ႐ံႈး႐ံႈးသြားရတာလဲ။ NLD ကပဲ ဘာျဖစ္လို႔ အျမဲတမ္း ႏိုင္သလဲဆိုတာကေတာ့ လူေတြရဲ႕ ေမးခြန္းေတြ ေပၚလာတာေပါ့”လို႔ ေထာက္ျပပါတယ္။
ဒီလိုကန္႔ကြက္တိုင္ၾကားမႈ ေတြအေပၚမွာ NLD ပါတီ ကိုယ္စားလွယ္ေတြ အမ်ားဆံုးအႏိုင္ရ ေနတာနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ဥပေဒ၊ နည္း ဥပေဒေတြနဲ႔ စိစစ္ဆံုးျဖတ္ခဲ့တာ ျဖစ္ၿပီး ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြကိုလည္း ျပန္တမ္းေတြမွာ ထည့္ေၾကညာထားတဲ့အတြက္ ေသခ်ာဖတ္ၾကည့္ေစခ်င္ တယ္လို႔ ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ အဖြဲ႕၀င္ ေျပာခြင့္ရပုဂၢိဳလ္ ဦးျမင့္ႏိုင္က ေျပာပါတယ္။
“အဲဒါေတြက စီရင္ခ်က္ေတြ၊ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြက ၿပီးတဲ့အခါမွာ ျပန္တမ္းေတြလည္း ထည့္ေၾကညာပါတယ္။ အဲဒါေတြကို ေသခ်ာဖတ္ၾကည့္ရင္ေတာ့ ကြၽန္ေတာ္ကေတာ့ ထင္သာျမင္သာမယ္နဲ႔ တူပါတယ္။ ကန္႔ကြက္လႊာရွိတာေတြကိုေတာ့ ဥပေဒ၊ နည္းဥပေဒနဲ႔အညီ စစ္ေဆးဆံုးျဖတ္ခဲ့တာေတြ အဲဒါေတြကလည္း ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြကို ျပန္တမ္းေတြမွာ ထည့္ေၾကညာထားပါတယ္။ ေသေသခ်ာခ်ာဖတ္ၾကည့္ၿပီးေတာ့ ဘယ္ဟာကေတာ့ ဘယ္လိုလဲဆိုတာ ေတာ့ ေသခ်ာဖတ္ၾကည့္ရင္ ေတြ႕ရမွာပါ” လို႔ ဦးျမင့္ႏိုင္က ဆိုပါတယ္။
ၿပီးခဲ့တဲ့၂၀၁၇ ဧၿပီ ၁ ရက္က က်င္းပခဲ့တဲ့ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲ အၿပီး ေမ ၁၈ ရက္မွာ ျပည္ခိုင္ၿဖိဳး ပါတီအပါအ၀င္ ပါတီ ၁၃ ပါတီက ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ဆီကို ကန္႔ကြက္စာတစ္ေစာင္ကို တင္ျပခဲ့ပါတယ္။
အဲဒီစာထဲမွာ ၂၀၁၇ ၾကား ျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ႏိုင္ငံေတာ္၏ အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၊ အမ်ိဳးသား ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ပါတီ နာယက ဦးတင္ဦးနဲ႔ ပါတီဗဟိုအလုပ္အမႈ ေဆာင္ေကာ္မတီ အတြင္းေရးမွဴး ဦး၀င္းထိန္တို႔ရဲ႕ ေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြက ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ၊ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား မွတ္ပံုတင္ျခင္းဥပေဒ၊ ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ဥပေဒထဲက ျပ႒ာန္းခ်က္ ေတြကို ေဖာက္ဖက္က်ဴးလြန္ရာ ေရာက္တာေၾကာင့္ ဥပေဒနဲ႔အညီ အေရးယူေပးဖို႔ ကန္႔ကြက္တင္ျပ တယ္လို႔ ပါရွိပါတယ္။
ႏိုင္ငံေတာ္၏ အတိုင္ပင္ခံ ပုဂၢိဳလ္ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အ ေနနဲ႔ မတ္ ၃၀ ရက္က ႏိုင္ငံပိုင္ ႐ုပ္ သံလိုင္းကေန အစိုးရတစ္ႏွစ္ျပည့္ အထိမ္းအမွတ္အျဖစ္ မိန္႔ခြန္းေျပာ ၾကားခဲ့ၿပီး အဲဒီမိန္႔ခြန္းအျပည့္အစံုကို ႏိုင္ငံပိုင္သတင္းစာေတြထဲမွာ မတ္ ၃၁ ရက္က ပံုႏွိပ္ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ မိန္႔ခြန္းမွာ ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရတာ၀န္ယူမႈ တစ္ႏွစ္ျပည့္အထိမ္းအမွတ္ မိန္႔ခြန္းျဖစ္ေပမယ့္ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲနဲ႔ ခ်ိန္သားကိုက္ကာ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးရည္မွန္းခ်က္ပါ၀င္တဲ့ စည္း႐ံုးလံႈ႔ေဆာ္ေဟာေျပာခ်က္မိန္႔ခြန္းမ်ိဳး ျဖစ္ေနတာကို အထင္အရွားေတြ႕ရွိရၿပီး အဲဒီမိန္႔ခြန္းကို မတ္ ၃၁ ရက္ထုတ္ ႏိုင္ငံပိုင္သတင္းစာေတြမွာ အျပည့္အစံုေဖာ္ျပခဲ့ျခင္းက ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ က ေရြးေကာက္ပြဲဆိုင္ရာ စည္း႐ံုးလံႈ႕ ေဆာ္မႈမျပဳရလို႔ တားျမစ္ထားတဲ့ Silent Day မွာ ထုတ္ေ၀ျဖန္႔ခ်ိေဖာ္ျပထားတာေၾကာင့္ ေကာ္မရွင္ရဲ႕ အမိန္႔ကို ေဖာက္ဖ်က္က်ဴးလြန္ရာ ေရာက္တယ္လို႔ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ မိန္႔ခြန္းထဲမွာ “ေျပာင္းလဲခ်ိန္တန္ၿပီ” ဆိုတဲ့ စကားရပ္အစား ‘ျပည္သူ ႏွင့္အတူ’ဆိုတဲ့ ေဆာင္ပုဒ္ကို အစားထိုး ေဆာင္ရြက္သြားမယ္လို႔ ေျပာၾကားလိုက္ျခင္းက ၾကားျဖတ္ေရြး ေကာက္ပြဲက်င္းပမယ့္ေန႔နဲ႔ အခ်ိန္ကိုက္ NLD လမ္းညႊန္မူ၀ါဒအသစ္တစ္ရပ္ကို ခ်မွတ္ေပးလိုက္ျခင္းျဖစ္ တာေၾကာင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ NLD ပါတီရဲ႕ ပါတီလုပ္ငန္းစဥ္ေတြမွာ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ေနတာ သိသာထင္ရွားတယ္လို႔ ၁၃ ပါတီရဲ႕ ကန္႔ကြက္စာထဲမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ နာယက ဦးတင္ဦးနဲ႔ ဗဟိုအလုပ္အမႈေဆာင္ေကာ္မတီ၀င္ ဦး၀င္းထိန္တို႔ကလည္း မတ္ ၃၁ ရက္ ညပိုင္းမွာ ႏိုင္ငံပိုင္ ႐ုပ္သံလိုင္းကေန ‘သေဘာထားအျမင္ တင္ျပခ်က္’ လို႔ အေၾကာင္းျပၿပီး ပါတီရဲ႕အလံ၊ ရင္ထိုး၊ တံဆိပ္ေတြကို တပ္ဆင္ကာ ပါတီမူ၀ါဒ၊ အခက္အခဲျဖတ္သန္း မႈေတြကို ခ်ျပၿပီး စည္း႐ံုးလံႈ႔ေဆာ္မႈ ျပဳခဲ့တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
ဦးတင္ဦးနဲ႔ ဦး၀င္းထိန္တို႔ရဲ႕ ေျပာၾကားခ်က္ေတြကို ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲျပဳလုပ္တဲ့ ဧၿပီ ၁ ရက္ထုတ္ ႏိုင္ငံပိုင္သတင္းစာေတြမွာ ေဖာ္ျပခဲ့တာေၾကာင့္ တည္ဆဲဥပေဒေတြကို ဆန္႔က်င္ရာေရာက္တယ္လို႔ ကန္႔ကြက္စာထဲမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ပါတီအေနနဲ႔ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ ၂၃၂ (ဋ) ပါ ျပ႒ာန္းခ်က္ကို ေဖာက္ဖ်က္က်ဴးလြန္ျခင္း၊ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား မွတ္ပံုတင္ျခင္းဥပေဒကို ျပင္ဆင္တဲ့ ဥပေဒပုဒ္မ (ဂ) ပါ ျပ႒ာန္းခ်က္ကို ေဖာက္ဖ်က္က်ဴးလြန္ျခင္း၊ ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္က တရား၀င္ထုတ္ျပန္ထားတဲ့ အမိန္႔ကို ေဖာက္ဖ်က္က်ဴးလြန္ျခင္း၊ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားႏွင့္ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းမ်ား လိုက္နာဖို႔ ထုတ္ ျပန္ထားတဲ့ က်င့္၀တ္အပိုဒ္ ၆ (ခ)ပါ ျပ႒ာန္းခ်က္ကို ေဖာက္ဖ်က္က်ဴးလြန္ျခင္း၊ ျပည္ေထာင္စုေရြး ေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ရဲ႕ ၂၀၁၇ ဇန္န၀ါရီ ၁၁ ရက္က ထုတ္ျပန္ထားတဲ့ ေၾကညာခ်က္အမွတ္ ၁/၂၀၁၇ အပိုဒ္ ၂ ပါ ကန္႔သတ္တားျမစ္ခ်က္ကို ေဖာက္ဖ်က္က်ဴးလြန္တဲ့အတြက္ ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္အေနနဲ႔ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား မွတ္ပံုတင္ျခင္း ဥပေဒပုဒ္မ ၁၂ (ခ) ပါ ျပ႒ာန္းခ်က္နဲ႔အညီ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ပါတီကို အေရးယူေဆာင္ရြက္ေပးဖို႔ ႏိုင္ငံေရးပါတီ ၁၃ ပါတီက တင္ျပခဲ့ပါတယ္။
ႏိုင္ငံေရးပါတီ ၁၃ ပါတီရဲ႕ တင္ျပလာမႈအေပၚ ျပည္ေထာင္စု ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္က ၂၀၁၇ ေမ ၁၈ ရက္မွာ သတင္းထုတ္ျပန္ခဲ့ ပါတယ္။ ထုတ္ျပန္ခ်က္ထဲမွာ ကန္႔ကြက္စာနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ေကာ္မရွင္က အေရးယူေဆာင္ရြက္ဖို႔ မရွိေၾကာင္းကို ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအင္အားစုပါတီကလည္း လက္ရွိ ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ကို ျဖဳတ္ေပးဖို႔ သမၼတေဟာင္းဦးထင္ေက်ာ္ဆီ စာတင္ခဲ့ေပမယ့္ တစ္စံုတစ္ရာညႊန္ၾကားခဲ့ျခင္း မရွိဘူးလို႔ ပါတီဥကၠ႒ ဦးခင္ေမာင္ေဆြက ေျပာပါတယ္။
“ဘာေၾကာင့္ တင္ရလဲဆိုေတာ့ ရန္ကုန္အလံုၿမိဳ႕နယ္မွာ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲ ၂၀၁၇ လုပ္တဲ့အခါမွာ အခုလက္ရွိ သမၼတျဖစ္တဲ့ ဦး၀င္းျမင့္နဲ႔ သူရဦးတင္ဦးလာၿပီး တရားေဟာတဲ့အခါမွာ လမ္းရဲ႕ ဟိုဘက္ဓာတ္တိုင္ ဒီဘက္ဓာတ္တိုင္မွာ ဗီႏိုင္းကိုတင္ၿပီး တရားေဟာတယ္။ တရားေဟာၿပီးေတာ့ ေရြးေကာက္ပြဲၿပီး သံုးရက္ၾကာတဲ့အထိ ဒီဗီႏိုင္းႀကီးက မျဖဳတ္ပါဘူး။ ဒါက ေကာ္မရွင္ဥပေဒနဲ႔ ၿငိပါတယ္။ ဒုတိယအခ်က္ကေတာ့ ဦး၀င္းျမင့္က အဲဒီတုန္းက သူဟာ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ဥကၠ႒ျဖစ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္မိုလို႔ တရားလာေဟာတဲ့အခါမွာ ျပည္သူ႔ လႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒ ႏိုင္ငံေတာ္က ေပးထားတဲ့ ကားကို စီးၿပီးေတာ့ တရားလာေဟာပါတယ္။ ဒါကလည္း ေကာ္မရွင္ သတ္မွတ္ခ်က္ကို ခ်ိဳးေဖာက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး ပဲခူးတိုင္းေက်ာက္တံခါးၿမိဳ႕မွာ မဲ႐ံုအတြင္းမွာလာၿပီးေတာ့ ေဒါက္တာေမ၀င္းျမင့္နဲ႔ ပဲခူးတိုင္းလႊတ္ေတာ္ဒုဥကၠ႒ က လာၿပီးေတာ့ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပေနတဲ့ မဲ႐ံုထဲကို ၀င္လာတာ ရွိပါတယ္။ အဲဒီလိုနဲ႔ ထြက္သြားၿပီး ေတာ့ မဲ႐ံုက ပုဂၢိဳလ္နဲ႔အတူ ေနာက္တစ္ေခါက္မဲ႐ံုထဲကို ျပန္၀င္လာပါတယ္။ ဒါေတြဟာ ေကာ္မရွင္ဥပေဒကို ခ်ဳိးေဖာက္ျခင္း၊ COC လို႔ေခၚတဲ့ ပါတီမ်ားရဲ႕ စံုညီသတ္မွတ္ထားတဲ့ Code of Conduct ေပါ့။ NLD ပါတီ အပါအ၀င္ပါတီအားလံုး လိုက္နာရမယ့္ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းဆြဲထားတာကို ခ်ဳိးေဖာက္တာ ရွိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကြၽန္ေတာ္တို႔က ပဲခူးတိုင္းေကာ္မရွင္ကို တင္ျပေျပာျပတဲ့အခါမွာ ဒါဟာ နားလည္မႈေပးလိုက္ပါဗ်ာ ဆိုၿပီးေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔ကို ေခြၽးသိပ္သြားတာ ရွိပါတယ္။ အဲဒီအခ်က္ေတြကို မူတည္ၿပီး ကြၽန္ေတာ္တို႔က ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ကို စာတင္ပါတယ္။ သမၼတ ဦးထင္ေက်ာ္ဆီကို စာတင္ပါတယ္။ ဘာမွ အေၾကာင္းမျပန္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္မိုလို႔ ဒီလိုအခ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ ဆက္ၿပီးေတာ့ ေရွ႕တိုးၿပီးေတာ့ လုပ္ေန ၾကမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ဒီေကာ္မရွင္ကို ကြၽန္ေတာ္တို႔ ယံုၾကည္ျခင္းလည္းပဲ မရွိပါဘူး။ ဆက္ၿပီးလုပ္မယ္ဆိုရင္ ေနာက္ထပ္ေရြးေကာက္ပြဲေတြကို ၀င္ရမွာေတာင္မွ ကြၽန္ေတာ္တို႔မွာ ေတာ္ေတာ္ႀကီးကို သံသယစိတ္ေတြ ပူပန္စိတ္ေတြနဲ႔ ျပည္သူလူထုရဲ႕ အေရးေတြကို မွန္မွန္ကန္ကန္ထင္ဟပ္ျပႏိုင္မယ့္အေျခအေနမ်ိဳးကို ေရာက္မွ ေရာက္ပါ့မလားလို႔ မ်ားစြာႏိုင္ငံေရးေၾကာင့္ၾကမႈေတြ ျဖစ္ေနပါ တယ္။ ဒါေၾကာင့္မိုလို႔ ေကာ္မရွင္ကို ကြၽန္ေတာ္တို႔ အခုထိေတာ့ မယံုေသးပါဘူး” လို႔ ဦးခင္ေမာင္ေဆြက ဆိုပါတယ္။
ဒီျဖစ္စဥ္ေတြက ၂၀၁၅ အ ေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲနဲ႔ ၂၀၁၇ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲအၿပီးမွာ ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္နဲ႔ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြအၾကား ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ အဖုအထစ္ေလးေတြ ျဖစ္ပါတယ္။
လက္ရွိအခ်ိန္မွာေတာ့ ၂၀၁၈ ႏို၀င္ဘာ ၃ ရက္မွာ လစ္လပ္မဲဆႏၵနယ္ ၁၃ ေနရာအတြက္ ၾကားျဖတ္ ေရြးေကာက္ပြဲကို က်င္းပေတာ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ ပြဲက်င္းပမယ့္ လစ္လပ္ျပည္သူ႔လႊတ္ ေတာ္မဲဆႏၵနယ္ေတြက ကန္ပက္လက္၊ လဲခ်ား၊ တာေမြ၊ ျမင္းျခံတုိ႔ျဖစ္ၿပီး လစ္လပ္အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္မဲ ဆႏၵနယ္ကေတာ့ ကခ်င္ျပည္နယ္ အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္မဲဆႏၵအမွတ္ (၂) ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ လစ္လပ္တုိင္းနဲ႔ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္မဲဆႏၵနယ္ေတြက မတူပီ၊ တမူး၊ အုတ္တြင္း၊ သပိတ္က်င္း၊ ရေသ့ေတာင္၊ မင္းဘူး၊ ဆိပ္ကမ္းနဲ႔ မႏၱေလးတုိင္းေဒသႀကီး လႊတ္ေတာ္ ရွမ္းတုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိး မဲဆႏၵနယ္တုိ႔ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီမဲဆႏၵနယ္ေျမေတြအတြက္ မဲဆႏၵရွင္ စာရင္းျပဳစုျခင္းကို ဧၿပီ ၁၉ ရက္မွာ စတင္ျပဳလုပ္ေနၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီလုိ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပေတာ့မယ့္အခ်ိန္မွာပဲ ေကာ္မရွင္နဲ႔ ျပည္ခိုင္ၿဖိဳးပါတီၾကားမွာ ျပႆနာတစ္ခုက ထပ္ရွိလာျပန္ပါတယ္။ ၿမိဳ႕နယ္ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္အဖြဲ႕ခြဲေတြကို အသစ္ျပန္လည္ ဖြဲ႕စည္းရာမွာ ေအာက္ေျခက ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္အဖြဲ႕ခြဲရဲ႕ အမည္စာရင္းနဲ႔ ျပည္ေထာင္စုေရြး ေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္က ျပန္လည္ေပးပို႔လာတဲ့အမည္စာရင္းမွာ အဖြဲ႕၀င္ေတြ လြဲမွားေနတာ ေတြ႕ရတယ္လို႔ ျပည္ခိုင္ၿဖိဳးပါတီ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ ေဒါက္တာနႏၵာလွျမင့္က ဆိုပါတယ္။
“ဒီၾကားထဲမွာ ဘာေတြရွိလာလည္းဆိုေတာ့ ၿမိဳ႕နယ္အဆင့္ဆင့္ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ေတြ ျပန္ဖြဲ႕ စည္းတာေတြ ရွိလာတယ္။ တိုင္း/ခ႐ိုင္/ၿမိဳ႕နယ္အဆင့္ ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ေတြ ဖြဲ႕စည္းတဲ့အခါက်ေတာ့ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ေတြကို ေရြးခ်ယ္ဖြဲ႕စည္းဖို႔အတြက္ သက္ဆိုင္ရာၿမိဳ႕နယ္ေတြမွာ ရပ္မိရပ္ဖေတြ ေရြးခ်ယ္ဖြဲ႕စည္းၿပီးေတာ့မွ အမ်ားၾကည္ညိဳေလးစားတဲ့ ရပ္မိရပ္ဖေတြကို အမည္စာရင္းတင္သြင္းၿပီးေတာ့မွ ေရြးခ်ယ္ၿပီးေတာ့မွ ေကာ္မရွင္ကိုတင္ျပတာေတြ ရွိတယ္။ ရွိတဲ့အခါက်ေတာ့ တခ်ိဳ႕ၿမိဳ႕နယ္ေတြမွာ ေအာက္ကေရြးခ်ယ္ေပးလိုက္တဲ့ ေကာ္မရွင္အဖြဲ႕၀င္ေတြက တစ္ေယာက္၊ ျပည္ေထာင္စုေကာ္မရွင္က ျပန္ခ်ေပးလိုက္လို႔ရွိရင္ လြဲမွားၿပီးေတာ့ ျပန္မပါလာေတာ့ဘဲနဲ႔ ေအာက္က ေရြးေပးလိုက္တဲ့ လူေတြ ျပန္မပါလာတာရွိတယ္။ အဲဒီလို ပါလာတဲ့သူေတြကလည္း NLD အမာခံေတြ ျဖစ္ေနတယ္။ အဲဒီလို ျဖစ္စဥ္မ်ိဳးေတြကို ကြၽန္ေတာ္တို႔ဆီမွာ ေတာက္ေလွ်ာက္ၿမိဳ႕နယ္ေတြက တင္ျပလာတာေတြကို ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ေတြ႕လာရတယ္”လို႔ ေဒါက္တာ နႏၵာလွျမင့္က ေျပာပါတယ္။
ဒီကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ၂၀၁၈ ေမ ၂၁ ရက္က ျပဳလုပ္တဲ့ ဒုတိယအႀကိမ္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္အစည္း အေ၀းမွာ ျပည္ခိုင္ၿဖိဳးပါတီ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ဦးေသာင္းေအးက ေပ်ာ္ဘြယ္ၿမိဳ႕နယ္ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္အဖြဲ႕ခြဲ အမည္စာရင္းနဲ႔ ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ကေန ျပန္လည္ေပးပို႔ လာတဲ့ အမည္စာရင္းမွာ အဖြဲ႕၀င္ႏွစ္ဦး အမည္စာရင္း လြဲမွားေနတာေၾကာင့္ ျပန္လည္ျပင္ဆင္ေပးဖို႔ ရွိ မရွိဆိုၿပီး ေမးျမန္းခဲ့ပါတယ္။
“မႏၲေလးတိုင္းေဒသႀကီး၊ ေပ်ာ္ဘြယ္ၿမိဳ႕နယ္မွာ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္အဖြဲ႕ခြဲဖြဲ႕စည္းေရးအတြက္ တိုင္းေဒသႀကီး အစိုးရအဖြဲ႕ရဲ႕ ညႊန္ၾကားခ်က္ႏွင့္အညီ ၿမိဳ႕နယ္စီမံခန္႔ ခြဲမႈေကာ္မတီ၀င္မ်ား၊ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ား၊ ရပ္မိရပ္ဖမ်ား ႏွင့္ ညိႇႏိႈင္းေရြးခ်ယ္ေပးပို႔ခဲ့တဲ့ ေပ်ာ္ဘြယ္ၿမိဳ႕နယ္ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္အဖြဲ႕ခြဲရဲ႕ အမည္စာရင္းနဲ႔ ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ က ျပန္လည္ေပးပို႔လာတဲ့ အမည္စာရင္းမွာ အဖြဲ႕၀င္ႏွစ္ဦး လြဲမွားေနတာေတြ႕ရပါတယ္။ ဒီလို လြဲမွားျခင္းဟာ သေဘာ႐ိုးနဲ႔ လြဲမွားျခင္း ဟုတ္၊ မဟုတ္ မည္သည့္အတြက္ လြဲမွားမႈ ျဖစ္ေပၚတာကို သိရွိလိုေၾကာင္းႏွင့္ လြဲမွားသူႏွစ္ဦးကို ျပန္လည္ျပင္ဆင္ေပးႏိုင္ရန္ အစီအစဥ္ ရွိ၊ မရွိ သိရွိလိုျခင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္”လို႔ ဦးေသာင္း ေအးက ဆိုပါတယ္။
ဦးေသာင္းေအးရဲ႕ ေမးခြန္းအေပၚ ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္မွ အဖြဲ႕၀င္ ဦးေအာင္ျမင့္က ျပန္လည္ေျဖၾကားရာမွာ ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ ဥပေဒနဲ႔အညီသာ ဖြဲ႕စည္းခဲ့ျခင္း ျဖစ္တဲ့အတြက္ ဖြဲ႕စည္းမႈဟာ လြဲမွားျခင္း တစ္စံုတစ္ရာမရွိေၾကာင္းနဲ႔ ျပန္လည္ဖြဲ႕စည္းဖို႔ အစီအစဥ္မရွိေၾကာင္း ေျပာပါတယ္။
ထပ္ဆင့္ေမးခြန္းအေနနဲ႔ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ဦးေသာင္းေအးက သေဘာ႐ိုးနဲ႔မွားပါက ျပင္ဆင္ေပးဖို႔နဲ႔ သေဘာ႐ိုးမဟုတ္ပါက ဥပေဒအတိုင္း ဆက္လက္ေဆာင္ရြက္ေပးဖို႔ကို ဆိုပါတယ္။ ဒီတစ္ခါမွာေတာ့ ပုဂၢိဳလ္ေရးထင္ျမင္ယူဆခ်က္ေတြျဖစ္တဲ့အတြက္ အေျဖေပးစရာ အေၾကာင္းမရွိဘူးလို႔ ေကာ္မရွင္က ျပန္လည္ေျဖၾကားခဲ့ပါတယ္။
ၿမိဳ႕နယ္ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္အဖြဲ႕ခြဲ ျပန္ဖြဲ႕တာနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္မွာ ေမးခြန္းေမးျမန္းၿပီးေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ ျပည္ခိုင္ၿဖိဳးပါတီအေနနဲ႔ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ကဘက္လိုက္မႈမရွိ၊ ပါတီစြဲမရွိ ဘဲေဆာင္ရြက္ႏိုင္တဲ့ အေနအထားရွိမွသာ ေရြးေကာက္ပြဲကို ၀င္ၿပိဳင္သြားမယ္လို႔မီဒီယာေတြကို ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
ၿပီးခဲ့တဲ့ ေမ ၃၀ ရက္က ေနျပည္ေတာ္ ပါတီ႐ံုးခ်ဳပ္မွာ ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ ၂၀၁၈ လူငယ္ညီလာခံနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ သတင္းစာရွင္းပြဲမွာ ပါတီရဲ႕ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ ဦးသိန္းထြန္းဦးက ေျပာၾကားခဲ့တာပါ။
“ေရြးေကာ္နဲ႔ေတြ႕ရင္ အဓိကက သူတို႔ေတြ ေရြးေကာ္ေရြးခ်ယ္မႈ အဆင့္ဆင့္ေပါ့။ ေရြးခ်ယ္မႈအဆင့္ဆင့္ေတြကို ဘယ္လိ္ုေဆာင္ရြက္ခဲ့သလဲဆိုတဲ့ ပြင့္လင္းျမင္သာတဲ့ရွင္းျပမႈမ်ိဳး ကြၽန္ေတာ္တို႔ေမးျမန္းပါ့မယ္။ ေနာက္တစ္ခ်က္က ေရြးေကာက္ပြဲမွာ တကယ့္ကို သမာသမတ္က်ၿပီးေတာ့ ဘက္လိုက္မႈမရွိေသာ ေကာ္မရွင္တစ္ရပ္အေနနဲ႔ ျဖစ္ဖို႔အတြက္ကြၽန္ေတာ္တို႔ေတာင္းဆိုသြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔အေနနဲ႔ ကေတာ့ ေရြးေကာက္ပြဲတစ္ခု က်င္းပတဲ့အခါမွာ သမာသမတ္က်ပါမယ္လို႔ သူတို႔ကတိေပးေျပာၾကားမႈေတြ ဒါတစ္ခ်က္ေပါ့။သူတို႔ေတြရဲ႕လုပ္ေဆာင္မႈေတြကိုလည္း ကြၽန္ေတာ္တို႔က ျပန္လည္ေဆြးေႏြးမွာျဖစ္ပါတယ္။ လုပ္ေဆာင္မႈ ေပါင္းေျမာက္ျမားစြာမွာ အားနည္းခ်က္၊ အားသာခ်က္ေတြကို ကြၽန္ေတာ္တို႔ပါတီအေနန႔ဲပြင့္လင္းျမင္သာစြာ ေဆြးေႏြးၿပီးတဲ့ အခါမွာ ေက်နပ္ေလာက္တဲ့အတိုင္း အတာေပါ့။ အဓိကကေတာ့ ေရြးေကာ္သည္ ဘက္လိုက္မႈမရွိဘဲနဲ႔၊ ပါတီစြဲမရွိဘဲနဲ႔ေဆာင္ရြက္ႏုိင္တဲ့အေနအထားရွိတယ္ဆိုရင္ ကြၽန္ေတာ္ တို႔၀င္ၿပိဳင္သြားမွာပါ”လိ႔ု ဦးသိန္းထြန္းဦးက ဆိုပါတယ္။
ျပည္ခိုင္ၿဖိဳးပါတီအေနနဲ႔ ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္အေပၚမွာ သံသယျဖစ္မႈနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ဦးသိန္းထြန္းဦးက “မၾကာေသးခင္ရက္ပိုင္း၊ လပိုင္းေတြကေပါ့။ ေရြးေကာ္အဆင့္ဆင့္ေရြး ခ်ယ္ ၾကတယ္။ေရြးခ်ယ္ၾကေတာ့ ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာ္ကေန ညႊန္ၾကားခ်က္အတိုင္းေအာက္ေျခေရြးေကာ္ ေတြကေန အတည္ျပဳၿပီး ေပးပို႔လိုက္တယ္။ ေပးပို႔လိုက္ေသာ္လည္း ေအာက္ေျခေရြးေကာ္ရဲ႕ ေပးပို႔မႈအေပၚမွာ ျပန္လည္စိစစ္တယ္ဆိုၿပီးေတာ့ တစ္ႀကိမ္၊ ႏွစ္ႀကိမ္ျပင္ဆင္မႈေတြ ေဆာင္ရြက္တယ္။ ဒါေတြကို ျပန္ၿပီးျခံဳၿပီး အားလံုးသံုးသပ္လိုက္မယ္ဆိုလို႕ရွိရင္ ဒါသည္ဘာေၾကာင့္ ေဆာင္ရြက္သလဲဆိုတဲ့ သံသယျဖစ္ဖြယ္ေတြ ဒါနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ၿပီးခဲ့တဲ့ရက္ပိုင္းအတြင္း ကြၽန္ေတာ္တို႔ ေပ်ာ္ဘြယ္မဲဆႏၵနယ္က ဦးေသာင္းေအး ေမးသြားတဲ့ေမးခြန္းအေပၚမွာလည္း ကြၽန္ေတာ္တို႔အားရေက်နပ္ဖြယ္မရွိဘူး။ ဆိုလိုတာကေတာ့ ပြင့္လင္းျမင္သာတဲ့ေခတ္မွာ ေဆာင္ရြက္တဲ့လုပ္ငန္းေတြဟာ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေျပာဆုိေဆာင္ရြက္မယ္ဆိုရင္ ဒီမိုကေရစီပိုၿပီးေတာ့ ရွင္သန္ႏုိင္မယ္လို႔ ကြၽန္ေတာ္တို႔အေနနဲ႔ ဒီလို သုံးသပ္ပါတယ္”လို႔ ဆိုပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ ျပည္ခိုင္ၿဖိဳးပါတီအေနနဲ႔ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲ၀င္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္ျခင္း ရွိ မရွိကို ဇြန္လ လယ္ေလာက္မွသာ ထုတ္ျပန္ႏိုင္မယ္လို႔ သူက ဆက္ေျပာပါတယ္။
“ေရြးေကာက္ပဲြ၀င္မႈ၊ မ၀င္မႈ ျပတ္ျပတ္သားသားကိုေတာ့ ေရွ႕လလယ္ေလာက္မွာ ျပတ္ျပတ္သားသား ေျပာႏုိင္လိမ့္မယ္လို႔ ကြၽန္ေတာ္တို႔ တင္ျပလိုပါတယ္။ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲကေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ဆံုးျဖတ္မႈမရွိေသးပါဘူး။ စဥ္းစားဆဲကာလျဖစ္ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုရင္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ျပတ္ျပတ္ သားသားလည္း ေျပာၿပီးသားျဖစ္ပါတယ္။ ေရြးေကာ္နဲ႔ပတ္သက္လို႔ သံသယျဖစ္ဖြယ္ အႀကီးႀကီးေတြရွိထား တဲ့အခါက်ေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔ပါတီအေနနဲ႔ ေရြးေကာက္ပြဲ၀င္သင့္၊ မ၀င္သင့္ကို စဥ္းစားဆံုးျဖတ္ဆဲအခ်ိန္ ျဖစ္ပါတယ္” လို႔ ဦးသိန္းထြန္းဦးက ဆိုပါတယ္။
ဒီကိစၥအေပၚမွာ ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္အေနနဲ႔ ဥပေဒ၊ နည္းဥပေဒအတိုင္း လြတ္လပ္မွ်တၿပီး ပြင့္လင္းျမင္သာတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ိဳးကို က်င္းပသြားမွာ ျဖစ္ၿပီး ေရြးေကာက္ပြဲ ၀င္ျခင္း၊ မ၀င္ျခင္းနဲ႔ ေကာ္မရွင္အေပၚ ယံုျခင္း၊ မယံုျခင္းက ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား အပိုင္းသာျဖစ္တယ္လို႔ ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ အဖြဲ႕၀င္ ေျပာခြင့္ရပုဂၢိဳလ္ဦးျမင့္ႏိုင္က ဆိုပါတယ္။
“ကြၽန္ေတာ္တို႔ကေတာ့ ေရြး ေကာက္ပြဲကို သံႏိၷဌာန္ခ်ထားတဲ့ အတိုင္းပဲ ဥပေဒ၊ နည္းဥပေဒနဲ႔အညီ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ မွ်မွ်တတ အမ်ားယံုၾကည္လက္ခံတဲ့ ပြင့္လင္းျမင္သာတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ိဳးကို ကြၽန္ေတာ္တို႔က က်င္းပသြားမွာပါ။ အဲဒီ ေရြးေကာက္ပြဲကို ၀င္တယ္ မ၀င္တယ္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ကို ယံုတယ္ မယံု တယ္ကေတာ့ သူတို႔အပိုင္းေပါ့”လို႔ ဦးျမင့္ႏိုင္က ေျပာပါတယ္။
ဒီလို အတိုက္အခံ အင္အားႀကီးပါတီျဖစ္တဲ့ ျပည္ခိုင္ၿဖိဳးပါတီအေနနဲ႔ ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ ပြဲေကာ္မရွင္အေပၚမွာ သံသယျဖစ္စရာေတြ ရွိေနခ်ိန္မွာပဲ တစ္ဖက္မွာလည္း ရွစ္ေလးလံုးျပည္သူ႔ပါတီ ေလွ်ာက္ထားမႈအေပၚ ေကာ္မရွင္ရဲ႕ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြက ၾကန္႔ၾကာေနတာနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ေ၀ဖန္စရာ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။
ပါတီမွတ္ပံုတင္ ေလွ်ာက္ထားမႈက အခ်ိန္ ငါးလေက်ာ္ၾကာျမင့္ေန ၿပီျဖစ္တဲ့အတြက္ ဒီမိုကေရစီ အစိုးရ လက္ထက္မွာ မျဖစ္သင့္ဘူးလို႔ ရွစ္ေလးလံုးျပည္သူ႔ပါတီမွ ေခါင္းေဆာင္ တစ္ဦးျဖစ္သူ ဦးရဲႏိုင္ေအာင္က သံုးသပ္ပါတယ္။
“ကြၽန္ေတာ္တို႔ ပါတီမွတ္ပံုတင္တဲ့ ကိစၥမွာ ကြၽန္ေတာ္တို႔က ၂၀၁၇ ဒီဇင္ဘာ ၁၉ ရက္မွာ မွတ္ပံုတင္တယ္။ စၿပီးေတာ့ ေလွ်ာက္တယ္ေပါ့။ အခု ဇြန္လထဲေရာက္သြားၿပီ ငါးလေက်ာ္သြားၿပီေပါ့။ ငါးလခြဲေလာက္ ျဖစ္သြားၿပီ။ ခုခ်ိန္ထိ ကြၽန္ေတာ္တို႔က တရား၀င္ႏိုင္ငံေရး ပါတီအျဖစ္ မေရာက္ေသးဘူး။ ကြၽန္ေတာ္တို႔က ဒါပထမဦးဆံုး NLD အစိုးရဆိုတာက ႏွစ္ေပါင္း ၅၀ ေက်ာ္အတြင္းမွာ ပထမဦးဆံုး ျပည္သူလူထုက ေရြးခ်ယ္ တင္ေျမႇာက္တဲ့ လူထုအစိုးရေပါ့။ ဒီမိုကေရစီအစိုးရေပါ့။ ဒီမိုကေရစီအစိုးရလက္ထက္မွာ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြက မွတ္ပံုတင္တာ အ့ဲဒီေလာက္ၾကာတယ္ဆိုတာကေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔ပါတီ အပါအ၀င္ ဘယ္ပါတီအတြက္မွ အဲ့ဒီေလာက္ ၾကာတယ္ဆိုတာကေတာ့ ဘယ္လိုအေၾကာင္းေၾကာင့္ပဲျဖစ္ျဖစ္ မူအားျဖင့္ ေျပာရရင္ မျဖစ္သင့္ဘူးေပါ့။ ဒါနံပါတ္ (၁) အခ်က္ေပါ့။ ဒါႏိုင္ငံေရးပါတီအျဖစ္ မွတ္ပံုတင္တာ ငါးလခြဲရွိၿပီ။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ဘက္ကေတာ့ သူတို႔ေပးတဲ့ဟာကို ဥပမာဆိုပါေတာ့ ပံုစံ (ခ) နဲ႔ ဧၿပီ ၂၆ ရက္မွာ ပါတီထူေထာင္ခြင့္ျပဳတယ္ဆိုတဲ့ ဟာ အေၾကာင္းျပန္တာနဲ႔ ေမ ၂ ရက္မွာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ဘက္က တင္ရမယ့္ကိစၥ ကြၽန္ေတာ္တို႔ဘက္က ခ်က္ခ်င္း တင္တယ္။ ပါတီရဲ႕ ဖြဲ႕စည္းပံုတို႔၊ မူ၀ါဒတို႔၊ အမွတ္တံဆိပ္၊ အလံ၊ အမည္၊ ပ-ေခါင္းေဆာင္၊ ဒု-ေခါင္းေဆာင္ စသျဖင့္ေပါ့။ ကြၽန္ေတာ္တို႔က ခ်က္ခ်င္းတင္တယ္ေပါ့။ ေျပာခ်င္တာက ကြၽန္ေတာ္တို႔ဘက္က လုပ္ရမယ့္ ကိစၥကို ခ်က္ခ်င္းလုပ္ေသာ္ျငားလည္းပဲ အခုငါးလခြဲ ျပည့္တဲ့အခ်ိန္အထိ ကြၽန္ေတာ္တို႔ပါတီက ႏိုင္ငံေရး ပါတီတစ္ရပ္အေနနဲ႔ မွတ္ပံုတင္ခြင့္ မရေသးတာကေတာ့ ဒါကေတာ့ ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံတစ္ခုမွာ ႏိုင္ငံေရး ပါတီတစ္ရပ္ မွတ္ပံုတင္ဖို႔ ဒီေလာက္ၾကာတယ္ဆိုတာကေတာ့ မျဖစ္ထိုက္ဘူးေပါ့” လို႔ ဦးရဲႏိုင္ေအာင္က ဆိုပါတယ္။
ဒီလို ရွစ္ေလးလံုးျပည္သူ႔ပါတီ မွတ္ပံုတင္ေလွ်ာက္ထားမႈ ၾကန္႔ၾကာေနတာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေကာ္မရွင္ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြအေပၚ ႏိုင္ငံေရးပါတီတခ်ိဳ႕ကလည္း ေစာင့္ၾကည့္မႈေတြ ရွိလာပါတယ္။
“တစ္ခုက ကြၽန္ေတာ္တို႔ ေစာင့္ၾကည့္ေနတယ္။ ရွစ္ေလးလံုး လူထုပါတီကိစၥကိုသူတို႔ ဘယ္လိုဆံုးျဖတ္မလဲ။ ဘယ္လိုလုပ္မလဲဆိုတာကို ေစာင့္ၾကည့္ေနပါတယ္”လို႔ ရွမ္းတိုင္းရင္းသားမ်ား ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္မွ အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴး ဦးစိုင္းညြန္႔လြင္က ဆိုပါတယ္။
ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္အေပၚမွာ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြက သံသယေတြ ရွိေနတယ္လို႔ ထင္ျမင္လာမႈေတြဟာ ဘာေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာရပါသလဲ။ ဒီလိုစြပ္စြဲေျပာဆိုမႈေတြဟာ လက္ရွိေကာ္မရွင္ လက္ထက္မွာတင္မဟုတ္ဘဲ သမၼတေဟာင္း ဦးသိန္းစိန္လက္ထက္ ဦးတင္ေအးေကာ္မရွင္တုန္းကလည္း ေျပာဆိုေ၀ဖန္မႈေတြ ရွိခဲ့ပါတယ္။
ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ဥကၠ႒နဲ႔ အဖြဲ႕၀င္ေတြကို ေရြးခ်ယ္ရာမွာ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒပုဒ္မ ၃၉၈ ျပ႒ာန္းခ်က္ေတြအတိုင္း လုပ္ေဆာင္ရပါတယ္။
ဥပေဒပုဒ္မ ၃၉၈ ပုဒ္မခြဲ (၅)မွာ “ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စား လွယ္အျဖစ္ ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ ခံပိုင္ခြင့္မရွိေစေသာ ျပ႒ာန္းခ်က္မ်ားႏွင့္ ၿငိစြန္းျခင္းမရွိသူ ျဖစ္ရမည္”၊ ပုဒ္မခြဲ (၇) မွာ “ႏိုင္ငံေရးပါတီ၀င္ မဟုတ္သူ ျဖစ္ရမည္”၊ ပုဒ္မခြဲ (၈)မွာ “လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ မဟုတ္သူ ျဖစ္ရမည္”၊ ပုဒ္မခြဲ (၉)မွာ “လစာ၊ စရိတ္၊ ေငြေၾကးရေသာ အျခားမည္သည့္ရာထူးကိုမွ် လက္ခံျခင္း မျပဳသူ ျဖစ္ရမည္” လို႔ ေဖာ္ျပခဲ့ ပါတယ္။
၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲ မွာ ဦးတင္ေအးဟာ ျပည္ခိုင္ၿဖိဳး ပါတီကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ မႏၲေလး တိုင္းေဒသႀကီး၊ တံတားဦးၿမိဳ႕နယ္မွာ ၀င္ၿပိဳင္ၿပီး ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။
လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္က ႏုတ္ထြက္ၿပီး တစ္ရက္အၾကာမွာ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္က ဦး တင္ေအးကို ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ ဥကၠ႒အျဖစ္ အမည္စာရင္းတင္ခဲ့တာပါ။
ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ဥကၠ႒ဆိုတဲ့ ရာထူးအတြက္ ဒါဟာ အျငင္းပြားစရာ ျဖစ္သလို သံသယျဖစ္ဖို႔လည္း ေကာင္းပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ပဲ ၿပီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ ႏို၀င္ဘာတုန္းက ဦးတင္ေအးကို ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ ဥကၠ႒ ရာထူးက ႏုတ္ထြက္ေပးဖို႔ စစ္ကိုင္းတိုင္း မံုရြာၿမိဳ႕ေဒသခံေတြ ဆႏၵျပခဲ့ပါတယ္။
၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒအရ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ ဥကၠ႒ကို ခန္႔အပ္မယ္ဆိုရင္ သူဟာ ႏိုင္ငံေရးပါတီ၀င္ မျဖစ္ရဘူး။ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ မျဖစ္ရဘူး။ ဒါေပမဲ့ ဦးတင္ေအးကို ေကာ္မရွင္ဥကၠ႒ခန္႔ခ်ိန္မွာ သူဟာ ျပည္ခိုင္ၿဖိဳးပါတီ၀င္ျဖစ္တယ္လို႔ ယူဆတဲ့အတြက္ သူ႔ကိုရာထူးက ျဖဳတ္ ခ်ေပးဖို႔ ဆႏၵထုတ္ေဖာ္သူေတြ ေတာင္းဆိုခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေတာင္းဆိုမႈေတြ မျဖစ္ခဲ့ပါဘူး။
ဘာေၾကာင့္လဲဆိုရင္ ဦးတင္ေအးဟာ ေကာ္မရွင္ဥကၠ႒မျဖစ္မီ ရက္ပိုင္းမွာတင္ ႏိုင္ငံေရးပါတီ၀င္ ျဖစ္ေနတယ္၊ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ျဖစ္ေနတယ္၊ လစာစရိတ္ေငြ ေၾကးေတြကိုလည္း လက္ခံရယူထားပါတယ္။ ဒါေတြအတြက္ ႏုတ္ထြက္လိုက္တယ္ဆိုေပမဲ့ ဒီႏုတ္ထြက္မႈမွာ အခ်ိန္တစ္ရက္ပဲ ရွိခဲ့ပါတယ္။
ႏိုင္ငံေရး ပါတီ၀င္၊ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ မဟုတ္တာ အခ်ိန္ တစ္ရက္သက္တမ္းသာရွိတဲ့ ဦးတင္ေအးကို သမၼတဦးသိန္းစိန္က ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ဥကၠ႒ အမည္တင္တယ္။ လႊတ္ေတာ္ကလည္း ေရြးခ်ယ္လိုက္ပါတယ္။
ေနာက္ၿပီး ဦးတင္ေအးဟာ ျပည္ခိုင္ၿဖိဳးပါတီရဲ႕ အမာခံျဖစ္တဲ့အျပင္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္နဲ႔လည္း ရင္းႏွီးတဲ့ သူငယ္ခ်င္းဆက္ဆံေရး ရွိပါတယ္။
တပ္မေတာ္အစိုးရ လက္ထက္မွာ နံပါတ္ေျခာက္အဆင့္ ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးျဖစ္သလုိ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး သန္းေရႊ၊ ဒုတိယဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး ေမာင္ေအးၿပီးရင္ သူရဦးေရႊမန္း၊ ဦးတင္ေအာင္ျမင့္ဦး၊ ဦးသိန္းစိန္တို႔လို ၾသဇာေညာင္းသူ ျဖစ္ပါတယ္။
ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ ၂၀၁၅ ဇြန္ ၃ ရက္က ေပးပို႔တဲ့ NLD အိတ္ဖြင့္ေပးစာမွာ ျပည္ခိုင္ၿဖိဳးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အခ်က္တစ္ခု ပါ၀င္ပါ တယ္။ အခ်ဳိ႕ေသာတိုင္းနဲ႔ျပည္နယ္ၿမိဳ႕နယ္၊ ေက်းရြာေတြမွာ ျပည္ခိုင္ၿဖိဳးရြာ၊ ျပည္ခိုင္ၿဖိဳးၿမိဳ႕ဆိုၿပီး ဆိုင္းဘုတ္တင္ထားတာေတြ ရွိေနတယ္။ ဒါကို ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ ႀကီးၾကပ္ေပးသင့္တယ္လို႔ NLD က တိုက္တြန္းပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဦးတင္ေအးက အဲဒီကိစၥက သူနဲ႔မဆိုင္ဘူးဆိုၿပီး တံု႔ျပန္ပါတယ္။
ဒီအတိုင္းပဲ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ ေမလ မြန္ျပည္နယ္ခရီးစဥ္မွာ ျပည္ခိုင္ၿဖိဳးပါတီ၀င္အခ်ဳိ႕က ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ ဂုဏ္သိကၡာကို ထိခိုက္ေစႏိုင္ဖို႔ ရည္ရြယ္ၿပီး မမွန္မကန္တဲ့ နည္းလမ္းေတြနဲ႔ ဓာတ္ပံုျပဳျပင္ျဖန္႔ေ၀ျခင္းေတြ ရွိခဲ့ပါတယ္။ ဒါဟာ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား မွတ္ပံုတင္ျခင္း ဥပေဒပုဒ္မ ၆ ပုဒ္မ ငယ္ (ဂ) ကို ေဖာက္ဖ်က္က်ဴးလြန္ရာ ေရာက္တယ္ဆိုၿပီး NLD ရဲ႕ အိတ္ဖြင့္ေပးစာမွာ ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။ ဒီအတြက္လည္း ဦးတင္ေအးဘက္က တာ၀န္ခံမႈရွိၿပီး ေရရာတဲ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ မထြက္ခဲ့ပါဘူး။
ဒါ့အျပင္ အဆိုးဆံုးကေတာ့ ၂၀၁၅ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပဖို႔ လပိုင္းအလိုမွာ ဦးတင္ေအးက မဲစာရင္းမွန္ကန္ဖို႔ ၃၀ ရာခိုင္ႏႈန္းသာအာမခံႏိုင္တယ္လို႔ ေျပာၾကားမႈအေပၚမွာ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြ၊ ႏိုင္ငံေရး ေလ့လာေစာင့္ၾကည္သူေတြ၊ တက္ၾကြ လႈပ္ရွားသူေတြ၊ မီဒီယာေတြနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာကပါ ေ၀ဖန္မႈေတြ ျမင့္တက္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီလိုကိစၥေတြေၾကာင့္ ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ ဥကၠ႒ေဟာင္း ျဖစ္သူ ဦးတင္ေအးအေပၚမွာ ဘက္လိုက္မႈေတြ ရွိခဲ့တယ္လို႔ စြပ္စြဲေျပာဆိုမႈေတြ ရွိခဲ့ပါတယ္။
၂၀၁၅ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲအၿပီး NLD အစိုးရ ဖြဲ႕ၿပီးခ်ိန္မွာ ေတာ့ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ မတ္ ၃၀ ရက္မွာ သမၼတ ဦးထင္ေက်ာ္က ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္သစ္ကို ျပန္လည္ဖြဲ႕စည္းခဲ့ပါတယ္။ ေကာ္မရွင္ဥကၠ႒ ဦးလွသိန္း အပါအ၀င္ အဖြဲ႕၀င္ငါးဦးကို ခန္႔အပ္ခဲ့တာပါ။ အရင္ေကာ္မရွင္ေဟာင္းက အဖြဲ႕၀င္ႏွစ္ဦးျဖစ္တဲ့ ဦးျမင့္ႏိုင္နဲ႔ ဦးသန္းေဌးကိုလည္း ျပန္လည္ခန္႔အပ္ခဲ့ပါ တယ္။
NLD အစိုးရလက္ထက္ ေကာ္မရွင္သစ္ကို ျပန္လည္ခန္႔အပ္ရာမွာလည္း ၾကားလူကို ခန္႔အပ္ခဲ့ျခင္းမရွိဘဲ NLD ပါတီ ထိပ္ပိုင္းေခါင္းေဆာင္ ျဖစ္တဲ့ဦး၀င္းထိန္နဲ႔ပတ္သက္သူ ျဖစ္ေနတာေၾကာင့္ မွန္ေပမယ့္လည္း ေျပာစရာျဖစ္လာႏိုင္တယ္လို႔ ရွမ္းတိုင္းရင္းသားမ်ား ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္မွ အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴး ဦးစိုင္းညြန္႔လြင္က သံုးသပ္ပါတယ္။
“အမွန္ကေတာ့ ၾကားလူေတြကိုပဲ ရွာသင့္တယ္။ အခု ဒီလူကလည္း ဦး၀င္းထိန္တို႔နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ လာတဲ့သူ ျဖစ္ေနတယ္။ အဲဒါက ေျပာစရာျဖစ္ေနတာေပါ့။ အဲဒီအပိုင္းမွာ ေျပာစရာျဖစ္ေနပါတယ္။ တကယ့္တကယ္က်ေတာ့ ၾကားလူအစစ္ျဖစ္ဖို႔ေတာ့ လိုတယ္ထင္တာပဲ။ ဘယ္ေလာက္ပဲမွန္မွန္ အေျပာက ေတာ့ ခံေနရဦးမယ္လို႔ထင္တယ္” လို႔ ဦးစိုင္းညြန္႔လြင္က ဆိုပါတယ္။
ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ကို ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒအရ သမၼတကေန ခန္႔အပ္တာ၀န္ေပးရတာ မွန္ေပမယ့္ ေကာ္မရွင္ကို လြတ္လပ္ၿပီး တရားမွ်တတဲ့ အဖြဲ႕အစည္းမ်ိဳးျဖစ္ေအာင္ တည္ေဆာက္ႏိုင္ဖို႔ လိုအပ္တယ္လို႔ ႏိုင္ငံေရးေလ့လာသူ ေဒါက္တာရန္မ်ိဳးသိမ္း က မွတ္ခ်က္ျပဳပါတယ္။
“လက္ရွိ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒအရ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ရဲ႕ ဖြဲ႕စည္းမႈအေနအထားအရ ေျပာမယ္ဆိုရင္ေတာ့ သမၼတကေန ခန္႔အပ္တာ၀န္ေပးတာမ်ဳိး ျဖစ္ေနတယ္။ တကယ္တမ္းေျပာမယ္ဆို ေရရွည္မွာ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ကို လြတ္လပ္ၿပီးေတာ့ တရားမွ်တတဲ့ အဖြဲ႕အစည္းမ်ိဳးျဖစ္ေအာင္ တည္ေဆာက္ႏိုင္ဖို႔ လိုအပ္တယ္” လို႔ ေဒါက္တာရန္မ်ိဳးသိမ္းက ေျပာပါတယ္။
လက္ရွိ ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ကို ၂၀၁၅ အ ေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲနဲ႔ ၂၀၁၇ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲေတြမွာ ဘက္လိုက္မႈေတြ ရွိတယ္လို႔ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြက ေျပာၾကားထားသလို ၂၀၁၈ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲ နီးကပ္လာခ်ိန္မွာလည္း ၿမိဳ႕နယ္ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ အဖြဲ႕ခြဲေတြ ဖြဲ႕စည္းတာနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ႏုိင္ငံေရး ပါတီေတြရဲ႕ သံသယနဲ႔ ေစာင့္ၾကည့္တာကို ခံေနရတဲ့အျပင္ အင္အားႀကီး အတိုက္အခံပါတီျဖစ္တဲ့ ျပည္ခိုင္ၿဖိဳးပါတီကလည္း ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ ဘက္လိုက္မႈမရွိေအာင္ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္မွသာ ၾကားျဖတ္ေရြး ေကာက္ပြဲကို ၀င္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္မယ္လို႔ တရား၀င္ေျပာၾကားထားပါတယ္။
ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ ဥကၠ႒ ဦးလွသိန္းကေတာ့ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲေတြကို အမ်ားယံုၾကည္လက္ခံတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲျဖစ္ေအာင္ က်င္းပသြားမယ္လို႔ ေမ ၃၁ ရက္က ေနျပည္ေတာ္ ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္႐ံုးမွာ က်င္းပတဲ့ ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္နဲ႔ ၀န္ႀကီးဌာန မ်ား လုပ္ငန္းညႇိႏႈိင္းအစည္းအေ၀းမွာ ေျပာၾကားထားပါတယ္။
ဒီလိုအေျခအေနေတြ ျဖစ္ေပၚေနခ်ိန္မွာပဲ သမၼတဦး၀င္းျမင့္က ျပည္ေထာင္စု ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္အဖြဲ႕ကို ဇြန္ ၁ ရက္က ေနျပည္ေတာ္ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတအိမ္ေတာ္ ဧည့္ခန္းမမွာ ေတြ႕ဆံုခဲ့ပါတယ္။
ေတြ႕ဆံုရာမွာ သမၼတက ေကာ္မရွင္ရဲ႕တာ၀န္နဲ႔ လုပ္ပိုင္ခြင့္အရ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားကို ဥပေဒနဲ႔အညီ ႀကီးၾကပ္ဖို႔ လိုအပ္ေၾကာင္းနဲ႔ ေကာ္မရွင္႐ံုးခ်ဳပ္မွာ တစ္ႏုိင္ငံလံုးက ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားကို ေခၚယူေတြ႕ဆံုၿပီး ပါတီမ်ားရဲ႕ အသံေတြကိုလည္း နားေထာင္သင့္တယ္လို႔ မွာၾကားခဲ့ပါတယ္။
သမၼတနဲ႔ ေတြ႕ဆံုၿပီးေနာက္ပိုင္းမွာ ၂၀၁၈ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲ ၀င္မယ့္ပါတီေတြနဲ႔ ေတြ႕ဆံုသြားဖို႔ ရွိတယ္လို႔ ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္အဖြဲ႕၀င္ ေျပာခြင့္ရပုဂၢိဳလ္ ဦးျမင့္ႏိုင္က ဆိုပါတယ္။
“ေကာ္မရွင္႐ံုးမွာပဲ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ေတြ႕ၾကမွာေပါ့။ ေရြးေကာက္ပြဲ၀င္မယ့္ပါတီေတြနဲ႔ ေကာ္မရွင္႐ံုးမွာ ေတြ႕ၾကမွာေပါ့။ အခုကေတာ့ အစီအစဥ္ဆြဲၿပီးသားပါ။ ၂၀၁၈ ၾကားျဖတ္အတြက္ကေတာ့ သူတို႔စာရင္း သြင္းၿပီးတာနဲ႔ ေတြ႕မွာပါ”လို႔ ဦးျမင့္ႏိုင္က ဆိုပါတယ္။
ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲကို ၀င္မယ္ မ၀င္ဘူး မဆံုးျဖတ္ရေသးတဲ့ ျပည္ခိုင္ၿဖိဳးပါတီအေနနဲ႔ကလည္း ေကာ္မရွင္နဲ႔ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြကို ေတြ႕ဆံုဖို႔ ေတာင္းဆိုသြားဖို႔ ရွိတယ္လို႔ ပါတီရဲ႕ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ ေဒါက္ တာနႏၵာလွျမင့္က ေျပာပါတယ္။
ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္နဲ႔ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြေတြ႕ ဆံုမယ္ဆိုပါက ေကာ္မရွင္ဘက္က ကတိက၀တ္ေတြေပးမွသာ ေရြးေကာက္ပြဲကို ပါတီေတြက ယံုၾကည္စိတ္ခ်စြာ ၀င္ၿပိဳင္လိမ့္မယ္လို႔ အမ်ဳိး သားဒီမိုကေရစီအင္အားစုပါတီဥကၠ႒ ဦးခင္ေမာင္ေဆြက ေျပာပါတယ္။
“ေရြးေကာက္ပြဲ မတိုင္ခင္ေတြ႕ရင္ေတာ့ ေကာင္းတာေပါ့။ သူတို႔ဘက္က ဘယ္လိုေတြ လုပ္ေပးမယ္ဆိုတဲ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ေတြ႕ဆံုမႈေတြ၊ ကတိက၀တ္ေတြရမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ေရြးေကာက္ပြဲကို ယံုၾကည္စိတ္ခ်စြာ ၀င္သြားဖို႔ ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ ဒါမွမဟုတ္ရင္ေတာ့ ေရြးေကာက္ပြဲေတြကို တစ္ေယာက္စႏွစ္ေယာက္စ ၀င္ၿပီးေတာ့ ေကာ္မရွင္ရဲ႕မသမာမႈက ဘယ္ေလာက္အထိရွိလဲဆိုတာကို စံုစမ္းတဲ့အေနနဲ႔ ၀င္လည္းပဲ တစ္ေနရာ ႏွစ္ေနရာေလာက္ေတာ့ ၀င္ခ်င္လည္း ၀င္သြားဖို႔ ျဖစ္သြားမွာပါ။ ကတိက၀တ္ အျပည့္အ၀မရဘဲနဲ႔ ေတာ့ ပါတီေတြကေတာ့ စိတ္ခ်လက္ခ်နဲ႔ ၀င္သြားဖို႔ ခုထိေတာ့ မေတြ႕ေသးပါဘူး”လို႔ ဦးခင္ေမာင္ေဆြက ဆိုပါ တယ္။
လက္ရွိအခ်ိန္မွာ ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္နဲ႔ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြၾကားက မယံုၾကည္မႈေတြ၊ သံသယေတြကို ေခ်ဖ်က္ႏိုင္ဖို႔ဆိုရင္ အေရးႀကီးဆံုးကေတာ့ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြး ညႇိႏႈိင္းအေျဖရွာရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုမွမဟုတ္ဘဲ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြနဲ႔ ေတြ႕ဆံုဖို႔ကို ေကာ္မရွင္ဘက္က အခ်ိန္ၾကန္႔ၾကာေနမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြ ရဲ႕ သံသယေတြကလည္း ပိုမိုႀကီးထြားလာမွာျဖစ္ပါတယ္။
ဒီကိစၥနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ရခိုင္အမ်ိဳးသားပါတီမွ အတြင္းေရးမွဴး ဦးထြန္းေအာင္ေက်ာ္က “ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္အေနနဲ႔ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြရဲ႕ အခက္အခဲေတြနဲ႔ ႏိုင္ငံေရးပါတီက တင္ျပစရာရွိတဲ့ အခ်က္ေတြ ေနာက္တစ္ခုက ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္မွာ ေတြ႕ႀကံဳေနရတဲ့ ကိစၥေတြကို ဒီလိုေခၚယူေတြ႕ဆံုၿပီးေတာ့ ေဆြးေႏြးျခင္းအားျဖင့္ ဒီျပႆနာကို ဘယ္လိုေျဖရွင္းၾကမလဲဆိုရင္ အေျဖတစ္ခု ထြက္လာႏိုင္တယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ ေခၚယူေတြ႕ဆံုၿပီးေတာ့ ညႇိႏိႈင္းတိုင္ပင္သင့္တယ္” လို႔ အႀကံျပဳပါတယ္။
ဆန္းမိုးထြန္း
Eleven Media Group
0 comments:
Post a Comment