အစိုးရသစ္ တက္လာၿပီးေနာက္ ျမန္မာ့စီးပြားေရး ဦးေမာ့လာရန္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ေသာ္လည္း ႏွစ္ႏွစ္တာ ကုန္လြန္သြားခ်ိန္၌ စီးပြားေရး တိုးတက္မလာသည့္အျပင္ ၿပိဳလဲမသြားေအာင္ပင္ ႐ုန္းကန္ေနရသည္။
စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္ အမ်ားစုက ျမန္မာ့စီးပြားေရး အနာဂတ္အတြက္ မွန္းဆရခက္ၿပီး ထိလြယ္ရွလြယ္ ျဖစ္ေနသည္ဟု ဆိုၾကသည္။
စီးပြားေရး ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈအတြက္ အလားအလာေကာင္းမ်ား ရွိေနသည္ဟု ကမၻာ့ဘဏ္က ထုတ္ျပန္သည့္ ျမန္မာ့စီးပြားေရး ေစာင့္ၾကည့္ အစီရင္ခံစာတြင္ ခန္႔မွန္းခဲ့ၾကေသာ္လည္း ျပည္သူမ်ား ခံစားရမႈ မရွိသေလာက္ နည္းပါးေနသည္။
ပုဂၢလိကစီးပြားေရး လုပ္ငန္းမ်ား ႐ုန္းကန္ေနရသည္။ ျပည္သူအမ်ားစု စီးပြားေရး အက်ပ္အတည္းေအာက္ ေရာက္ေနသည္။ စက္သံုးဆီေစ်းႏႈန္း ျမင့္တက္ျခင္း၊ ႏုိင္ငံျခားေငြလဲႏႈန္း ျမင့္တက္လာျခင္း၊ ၀န္ထမ္းလစာ တိုးျမႇင့္ျခင္း၊ အခြန္တိုးျမႇင့္ ေကာက္ခံျခင္း၊ ကုန္ေစ်းႏႈန္း ျမင့္တက္လာျခင္း စသည္တို႔က ျပည္သူမ်ား၊ လုပ္ငန္းရွင္မ်ားအေပၚ ထိုးႏွက္ခ်က္မ်ား ျဖစ္လာျပန္သည္။
ႏုိင္ငံဖြံ႕ၿဖိဳး တိုးတက္ေရးအတြက္ စက္သံုးဆီမ်ားကို အရည္အေသြးႏွင့္ ေစ်းႏႈန္းမွန္ကန္စြာျဖင့္ သံုးစြဲႏုိင္ေရး အထူးအေရးႀကီးၿပီး ႏုိင္ငံတကာ ေစ်းႏႈန္းအေပၚ အေျခခံ၍ ျပည္တြင္းေစ်းႏႈန္းမ်ား ေျပာင္းလဲမည္ ျဖစ္ေသာ္လည္း ျဖစ္သင့္ျဖစ္ထိုက္သည့္ ေျပာင္းလဲမႈမ်ဳိး ျဖစ္ေစရန္ လိုအပ္ေနေၾကာင္း စီးပြားေရးႏွင့္ ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္ေရး ၀န္ႀကီးဌာန ျပည္ေထာင္စု၀န္ႀကီး ေဒါက္တာသန္းျမင့္က ဆိုသည္။
စက္သံုးဆီေစ်း ျမင့္တက္လာျခင္း
ကမၻာ့ေရနံစိမ္းႏွင့္အတူ ႏုိင္ငံျခားေငြလဲႏႈန္း ျမင့္တက္ခ့ဲသျဖင့္ ျပည္တြင္း စက္သံုးဆီေစ်းႏႈန္း ဧၿပီလကုန္ပိုင္းမွ စတင္ျမင့္တက္လာခဲ့ရာမွ ေမလတတိယပတ္အထိ တစ္လအတြင္း တစ္လီတာလွ်င္ က်ပ္ ၁၀၀ ၀န္းက်င္အထိ ျမင့္တက္ခဲ့သည္။
၂၀၁၇ ခုႏွစ္ ေအာက္တုိဘာ ဒုတိယပတ္မွစတင္၍ ကမၻာ့ေရနံေစ်းႏႈန္း သိသိသာသာ စတင္ျမင့္တက္ခဲ့ၿပီး ၂၀၁၇ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လဆန္းပုိင္းက ၄၉ ေဒၚလာ၀န္းက်င္ရွိေသာ ကမၻာ့ေရနံေစ်းႏႈန္းသည္ ေအာက္တုိဘာ လဆန္းပုိင္းတြင္ ၅၁ ေဒၚလာ၊ ႏုိ၀င္ဘာလဆန္းတြင္ ၅၅ ေဒၚလာ၊ ဒီဇင္ဘာလဆန္းတြင္ ၅၈ ေဒၚလာ၊ ဇန္န၀ါရီလဆန္းတြင္ ၆၁ ေဒၚလာ၊ ေဖေဖာ္၀ါရီလဆန္းတြင္ ၆၄ ေဒၚလာ၊ ဧၿပီလကုန္ပုိင္းတြင္ ၆၈ ေဒၚလာ၊ ေမ ၁၀ ရက္တြင္ ၇၁ ေဒၚလာအထိ ဆက္လက္ ျမင့္တက္ခဲ့ကာ ဧၿပီလဆန္းပုိင္း ေစ်းႏႈန္းႏွင့္ ႏႈိင္းယွဥ္ပါက ၁၂ ရာခုိင္ႏႈန္း၀န္းက်င္ ျမင့္တက္ခဲ့သည္။
ျပည္တြင္းေစ်းကြက္အတြင္း ေရာင္းခ်လ်က္ရွိေသာ စက္သံုးဆီေစ်းႏႈန္းသည္ ကမၻာ့စက္သံုးဆီေစ်းႏႈန္း၊ ႏုိင္ငံျခားေငြလဲႏႈန္းႏွင့္ သယ္ယူပုိ႔ေဆာင္ေရး စရိတ္အေပၚ အေျခခံၿပီး ေစ်းႏႈန္းအေျပာင္းအလဲ ျဖစ္ေပၚျခင္းျဖစ္သည္။
ျပည္တြင္းေစ်းကြက္တြင္ ၂၀၁၈ ခုႏွစ္ ေမ ၁၈ ရက္တြင္ ျဖစ္ေပၚေသာ စက္သံုးဆီ လက္လီေစ်းမ်ားမွာ ဒီဇယ္တစ္လီတာ က်ပ္ ၈၈၀ (တစ္ဂါ လန္ ၃၉၉၅ က်ပ္) ပရီမီယံဒီဇယ္ တစ္လီတာ က်ပ္ ၈၉၅ (တစ္ဂါလန္ ၄၀၆၃ က်ပ္)၊ ေအာက္တိန္း 92 Ron တစ္လီတာ က်ပ္ ၈၄၅ (တစ္ဂါလန္ ၃၈၃၆ က်ပ္) ေအာက္တိန္း 95 Ron တစ္လီတာ ၈၉၅ က်ပ္ (တစ္ဂါလန္ ၄၀၆၃ က်ပ္) ျဖစ္သည္။
၂၀၁၈ ခုႏွစ္ ဧၿပီ ၃၀ ရက္တြင္ ျဖစ္ေပၚသည့္ ေစ်းႏႈန္းႏွင့္ ႏႈိင္းယွဥ္ပါက ဒီဇယ္တစ္လီတာ ၃၅ က်ပ္ (၄ ဒသမ ၁၄ ရာခုိင္ႏႈန္း)၊ ပရီမီယံဒီဇယ္ တစ္လီတာ ၃၅ က်ပ္ (၄ ဒသမ ၀၆ ရာခုိင္ႏႈန္း)၊ ေအာက္တိန္း 92 Ron တစ္လီတာ ၃၅ က်ပ္ (၄ ဒသမ ၃၂ ရာခုိင္ႏႈန္း)၊ ေအာက္တိန္း 95 Ron တစ္လီတာ ၄၀ က်ပ္ (၄ ဒသမ ၆၇ ရာခုိင္ႏႈန္း) ၁၈ ရက္အတြင္း ျမင့္တက္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
ျပည္တြင္းေစ်းကြက္တြင္ ၂၀၁၈ ခုႏွစ္ ဇန္န၀ါရီ ၁ ရက္တြင္ ျဖစ္ေပၚေသာ စက္သံုးဆီ လက္လီေစ်းမ်ားမွာ ဒီဇယ္တစ္လီတာ က်ပ္ ၈၀၀ (တစ္ဂါ လန္ ၃၆၃၂ က်ပ္) ပရီမီယံဒီဇယ္ တစ္လီတာ က်ပ္ ၈၂၀ (တစ္ဂါလန္ ၃၇၂၂ က်ပ္)၊ ေအာက္တိန္း 92 Ron တစ္လီတာ က်ပ္ ၈၀၀ (တစ္ဂါလန္ ၃၆၃၂ က်ပ္) ေအာက္တိန္း 95 Ron တစ္လီတာ ၈၄၅ က်ပ္ (တစ္ဂါလန္ ၃၈၃၆ က်ပ္) ျဖစ္ရာ ငါးလေက်ာ္အတြင္း ဒီဇယ္ ၁၀ ရာခုိင္ႏႈန္း၊ ပရီမီယံဒီဇယ္ ၉ ဒသမ ၁၄ ရာခုိင္ႏႈန္း၊ 92 Ron ၅ ဒသမ ၆၂ ရာခုိင္ႏႈန္း၊ 95 Ron ၅ ဒသမ ၉၁ ရာခုိင္ႏႈန္း ေစ်းႏႈန္းျမင့္တက္ခဲ့သည္။
ေမ ၂၆ ရက္တြင္ ျဖစ္ေပၚေသာ စက္သံုးဆီ လက္လီေစ်းမ်ားမွာ 92 Ron အျမင့္ဆံုးေစ်း ၈၇၀ က်ပ္၊ 95 Ron အျမင့္ဆံုးေစ်း ၉၂၀ က်ပ္၊ ပရီမီယံဒီဇယ္ ၉၂၀ က်ပ္၊ ဒီဇယ္ေစ်း ၉၀၅ က်ပ္အထိ ေပါက္ေစ်းရွိေၾကာင္း ျမန္မာႏုိင္ငံ စက္သံုးဆီ တင္သြင္းေရာင္းခ် ျဖန္႔ျဖဴးေရးအသင္းမွ ထုတ္ျပန္ထားသည္။
“ကြၽန္ေတာ္တို႔က အလုပ္ကိစၥနဲ႔ ခရီးခဏခဏ ထြက္ရပါတယ္။ တစ္လီတာကို ၈၀၀ က်ပ္၀န္းက်င္ တုန္းက ခရီးေတြ ဆက္တိုက္သြားတယ္။ ၉၀၀ က်ပ္အထိ သြားႏုိင္ေသးတယ္။ အဲဒီထက္ ေက်ာ္သြားရင္ ခရီးမသြားႏုိင္ေတာ့ဘူး။ နယ္ေတြမွာ ဆီေစ်းပိုတက္တယ္။ အခု ဒီေစ်းနဲ႔တင္ ၿမိဳ႕ထဲ ဟိုနားဒီနားသြားတာ ကိုယ့္ကားနဲ႔ကိုယ္ သိပ္မသြားႏုိင္ေတာ့ဘူး။ လိုင္းကားနဲ႔ပဲ သြားရေတာ့မလို ျဖစ္ေနတယ္။ ဆီေစ်းဒီထက္ တက္လာရင္ေတာ့ ကားထုိးထားရေတာ့မယ္” ဟု ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ခံတစ္ဦးက ေျပာၾကားခဲ့သည္။
“စက္သံုးဆီ ေစ်းတက္ေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ကားသမားေတြ အရင္ခံရတယ္။ ကိုယ္ပိုင္နဲ႔ Taxi ေမာင္းေနတဲ့သူေတြက သိပ္အထိမနာေပမဲ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔လို အငွားေမာင္းေနရတဲ့သူေတြမွာ ေန႔တြက္ေတာင္ မကိုက္ေတာ့ဘူး။ ကားဆြဲမေကာင္းတာၾကာၿပီ။ Taxi ေစ်းကြက္ မေကာင္းတာ ၾကာၿပီ။ ဒီၾကားထဲ ဆီေစ်းတက္ေတာ့ ပိုဆိုးေပါ့ဗ်ာ” ဟု ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရွိ Taxi ယာဥ္ေမာင္းတစ္ဦးက ေျပာၾကားသည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံက တစ္ႏွစ္လွ်င္ ဓာတ္ဆီ တန္ခ်ိန္ႏွစ္သိန္း၊ ဒီဇယ္ တန္ခ်ိန္ေလးသိန္းခန္႔ တင္သြင္းလ်က္ရွိသည္။ ဓာတ္ဆီကို ေမာ္ေတာ္ကားႏွင့္ ေမာ္ေတာ္ဆုိင္ကယ္၊ မီးစက္မ်ား စသည္တို႔တြင္ အသံုးျပဳသည္။ ဒီဇယ္ကိုမူ ေမာ္ေတာ္ကားမ်ား၊ အိမ္စီးကားမ်ား၊ ကုန္တင္ကားမ်ား၊ သေဘၤာမ်ား၊ ကုန္တင္သေဘၤာမ်ား၊ ငါးဖမ္းသေဘၤာ၊ သတၱဳတူးေဖာ္ေရးလုပ္ငန္း၊ ေက်ာက္မ်က္ တူးေဖာ္ေရးလုပ္ငန္း၊ ေရႊတူးေဖာ္ေရး လုပ္ငန္းမ်ား၊ စက္မႈလုပ္ငန္းမ်ား စသည္တို႔တြင္ အသံုးျပဳသည္။
၂၀၁၇-၂၀၁၈ ဘ႑ာႏွစ္အတြင္း ျပည္တြင္းသို႔ စက္သံုးဆီ တင္သြင္းမႈတန္ဖိုး ေဒၚလာသံုးဘီလ်ံအထိ စံခ်ိန္တင္ တင္သြင္းထားၿပီး ယခင္ႏွစ္ ကာလတူထက္ ေဒၚလာတစ္ဘီလ်ံေက်ာ္ ပိုမ်ားေနေၾကာင္း စီးပြားေရးႏွင့္ ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္ေရး ၀န္ႀကီးဌာနမွ သိရသည္။
စက္သံုးဆီေစ်းေတြ ျမင့္တက္မႈ ဘယ္လိုရင္ဆုိင္မလဲ
ကမၻာ့ေစ်းကြက္တြင္ ေရနံစိမ္း ေစ်းတက္လာခ်ိန္ ျပည္တြင္း၌ စက္သံုးဆီေစ်း ျမင့္တက္သည္။ ကမၻာ့ေစ်း က်ဆင္းခ်ိန္၌မူ ျပည္တြင္းေစ်းကြက္တြင္ စက္သံုးဆီေစ်း က်ဆင္းေလ့ မရွိျခင္းမွာလည္း ေမးခြန္းထုတ္စရာ ရွိလာခဲ့သည္။
လက္ရွိအခ်ိန္တြင္ စက္သံုးဆီ အေရာင္းဆိုင္မ်ားမွ ႏိုင္ငံတကာ ေစ်းႏႈန္းထက္ ေလးရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္ အ႐ံႈးခံ ေရာင္းခ်ေနေသာ္လည္း ယင္းအ႐ံႈးခံ ေရာင္းခ်မႈသည္ စာရြက္ေပၚ၌သာ အ႐ံႈးေပၚေနျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း ေမ ၂၂ ရက္က ျမန္မာႏိုင္ငံ စက္သံုးဆီတင္သြင္း ျဖန္႔ျဖဴးေရာင္းခ်သူမ်ား အသင္း၌ ျပဳလုပ္သည့္ သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲတြင္ အဆိုပါ အသင္း၏ အတြင္းေရးမွဴး ေဒါက္တာ၀င္းျမင့္က ေျပာၾကားခဲ့သည္။
“ေစ်းက ႏိုင္ငံျခားက တက္သြားတာက တစ္လီတာကို ၁၁၈ က်ပ္တက္သြားတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ျပည္တြင္းမွာ တက္တာက ၁၀၈ က်ပ္ပဲတက္ျဖစ္တယ္။ ၁၀ ေလာက္ ေတာင္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ေစ်းႏႈန္းတက္တာ ေလ်ာ့တယ္။ အ႐ံႈးအျမတ္ ရာခိုင္ႏႈန္း အေနနဲ႔ကေတာ့ ဧၿပီလတုန္းက ၃ ဒသမ ၅ ရာခိုင္ႏႈန္းပဲ ႐ံႈးတယ္။ ခု ၄ ဒသမ ၂၃ ရာခိုင္ႏႈန္း စာရြက္ေပၚ မွာ အ႐ံႈးေပၚပါတယ္” ဟု ေဒါက္တာ၀င္းျမင့္က ေျပာၾကားသည္။
ယင္းကဲ့သို႔ အ႐ံႈးခံ ေရာင္းႏိုင္ျခင္းသည္ ယခင္က စက္သံုးဆီေစ်း ႏႈန္းအနိမ့္ျဖင့္ ရထားသည့္ ဆီမ်ားကို လက္ရွိေရာက္ရွိေနသည့္ ေစ်းႏႈန္းအတိုင္း ေစ်းႏႈန္းတက္ေရာင္းခ်ျခင္း မဟုတ္ဘဲ ေလးရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္ ေလ်ာ့ေရာင္းျခင္းျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္လည္း ႏိုင္ငံတကာ စက္သံုးဆီေစ်း ျမင့္တက္လာသည့္ ကာလတြင္ စက္သံုးဆီ ေရာင္းခ်သည့္ ဆိုင္မ်ားအေနျဖင့္ ႐ံႈးႏိုင္ေၾကာင္း ၎က ရွင္းလင္းေျပာၾကားသည္။
“ကမၻာ့ေစ်း ဘယ္ေလာက္ရွိတယ္၊ ျမန္မာ့ေစ်း ဘယ္ေလာက္ရွိတယ္ဆိုတယ္။ ေဒၚလာေစ်း ဘယ္ေလာက္ရွိတယ္ ဆိုတာ တစ္ခ်က္ၾကည့္ရင္ သိတာပဲဗ်ာ။ ကမၻာ့ေစ်းတက္လို႔ ျမန္မာ့ေစ်း လိုက္တက္တာေတာ့ မေျပာလိုပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ ကမၻာ့ေစ်းက်ၿပီး ျမန္မာ့ေစ်း မက်တာကေတာ့ မေကာင္းဘူးေပါ့ဗ်ာ၊ အခုဟာက လိမ္လို႔ညာလို႔ မရဘူးေလ။ အင္တာနက္ထဲမွာ သိခ်င္တာကို ေခါက္လိုက္ရင္ သိေနတာပဲဟာ။ ဒီအေပၚမွာ အာဏာရွိတဲ့ သူေတြက ထိန္းညႇိေပးဖို႔ လိုပါတယ္။ ထိန္းညႇိေပးပါ” ဟု စက္မႈဇုန္ လုပ္ငန္းရွင္ တစ္ဦးက ေျပာၾကားသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ကုန္စည္သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရး က႑တြင္ မရွိမျဖစ္ အေရးပါသည့္ ဓာတ္ဆီ၊ ဒီဇယ္ဆီ စသည့္ စက္သံုးဆီဆိုင္မ်ားမွာ ႏုိင္ငံတကာႏွင့္ ႏႈိင္းယွဥ္ပါက ေစ်းႏႈန္းႀကီးျမင့္ျခင္း ၾကံဳေတြ႕ေနရၿပီး လက္ရွိတြင္ ႏိုင္ငံ့အေရးေပၚ အေျခအေန ၾကံဳလာရပါက တည္ၿငိမ္မႈ ထိန္းထားႏိုင္ရန္၊ စက္သံုးဆီ သိုေလွာင္ခြင့္ ရထားသူမ်ား၏ ထိန္းခ်ဳပ္မႈေအာက္ ေရာက္ရွိေနသည့္ အေျခအေနမ်ားကို ျပင္ဆင္ႏိုင္ရန္ လာမည့္ ၂၀၁၈-၂၀၁၉ ဘ႑ာႏွစ္မွစ၍ အစိုးရက မျမင္ႏိုင္ေသာလက္ျဖင့္ ထိန္းေက်ာင္းသြားမည့္အျပင္ စက္သံုးဆီေစ်းႏႈန္း ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္ေရးအတြက္ ကုမၸဏီထူေထာင္ရန္ ႀကိဳးစားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ရန္ကုန္တိုင္းေဒသႀကီး ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ဦးၿဖိဳးမင္းသိန္းက မတ္ ၇ ရက္တြင္ ေျပာၾကားသည္။
“ဒီဇယ္၊ ဓာတ္ဆီစက္သံုးဆီေတြဟာ ကုန္စည္စီးဆင္းမႈအတြက္ မရွိမျဖစ္ လိုအပ္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ႏိုင္ငံတကာနဲ႔ယွဥ္ရင္ ေစ်းအင္မတန္ႀကီးပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ဆီက ႏုိင္ငံတကာထက္ နည္းနည္းပိုၿပီး ေစ်းမ်ားေနတဲ့ အေျခအေနမ်ဳိး ရွိပါတယ္။ ဒါကို စင္ကာပူကေန တင္သြင္းရတာပဲဆိုၿပီး စင္ကာပူ ပမာဏနဲ႔ သခ်ၤာနည္းနဲ႔ တြက္မယ္ဆိုရင္ ဒီအေျဖဟာ မွန္ေကာင္း မွန္ပါလိမ့္မယ္။ စီးပြားေရးအရ တြက္မယ္ ဆိုရင္ေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔ စက္သံုးဆီကို သန္းနဲ႔ခ်ီၿပီး သိုေလွာင္ထားမယ္ဆိုရင္ စက္သံုးဆီေစ်းကို ထိန္းႏိုင္မွာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အခုအေျခအေနမွာေတာ့ စက္သံုးဆီကို သိုေလွာင္ခြင့္ရွိတဲ့ သူေတြရဲ႕ထိန္းခ်ဳပ္မႈေအာက္မွာပဲ တခ်ဳိ႕အေျခအေနေတြက ေရာက္ေနတာ ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဒီအေျခအေနကို ၂၀၁၈-၂၀၁၉ မွာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲဖို႔အတြက္ အစိုးရကိုယ္တိုင္က မျမင္ရတဲ့လက္နဲ႔ ထိန္းဖို႔ ျပင္ဆင္ေနပါတယ္” ဟု ဦးၿဖိဳးမင္းသိန္းက မတ္ ၇ ရက္က ေျပာၾကားသည္။
“ကြၽန္ေတာ္တို႔ ကုမၸဏီအေနနဲ႔လည္း ထူေထာင္ဖို႔ ႀကိဳးစားေနပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆို ကြၽန္ေတာ္တို႔ ထိန္းပါမယ္။ စက္သံုးဆီ သိုေလွာင္မႈဟာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ေျခာက္လစာေလာက္ ထိန္းထားႏိုင္မယ္ဆိုရင္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ေစ်းကို ေလွ်ာ့ခ်လို႔ရပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆို ေစ်းက ေန႔စဥ္ေပါက္ေနတဲ့ ေစ်းနဲ႔တြက္ၿပီး ေရာင္းရတဲ့ လုပ္ငန္းမဟုတ္ပါဘူး။ ဒီဥစၥာက ေစ်းကိုအနိမ့္ဆံုးအခ်ိန္မွာ တစ္ႏွစ္စာျဖတ္ၿပီး ၀ယ္ထားႏိုင္ပါတယ္။ ရန္ကုန္ကို ပို႔ထားလို႔လည္း ရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔မွာ ဒီပစၥည္းေတြကို သိုေလွာင္ႏိုင္တဲ့ အဆင့္ရွိဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ႏုိင္ငံေတာ္ရဲ႕ အေရးေပၚ အေျခအေန တစ္ခုခုမွာ စက္သံုးဆီကို ကာလၾကာရွည္ ထိန္းထားႏိုင္မွသာလွ်င္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ႏိုင္ငံရဲ႕ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းမႈကို ပိုၿပီးထိန္းညိွ ေပးထားႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္” ဟု ဦးၿဖိဳးမင္းသိန္းက ေျပာၾကားသည္။
အဆိုပါ အေျခအေနမ်ားေၾကာင့္ စက္သံုးဆီမ်ား ေစ်းႏႈန္းက်ဆင္း လာႏိုင္ေရးႏွင့္ ကုန္စည္သယ္ယူ ပို႔ေဆာင္ေရးက႑တြင္ ေစ်းအမ်ားဆံုး ျဖစ္ေနသည့္ ႏုိင္ငံအျဖစ္မွ ဆင္းသက္ႏိုင္ရန္ တုိင္းေဒသႀကီး အစိုးရက စီစဥ္ေနေၾကာင္းႏွင့္ ေရေၾကာင္းပို႔ေဆာင္ေရးကိုပါ အဆင့္ျမႇင့္တင္ႏိုင္ရန္ ႀကိဳးစားရမည္ျဖစ္ၿပီး ကုန္းလမ္းတစ္ခုသာ အားျပဳေနမည္ ဆိုပါက ကုန္စည္သယ္ယူ ပို႔ေဆာင္မႈေစ်းႏႈန္း ႀကီးျမင့္ေနမည္ ျဖစ္ေၾကာင္းႏွင့္ စက္သံုးဆီဆိုင္မ်ား ဖြင့္လွစ္ခြင့္ျပဳရာတြင္ ပတ္၀န္းက်င္မွ လက္သင့္မခံမႈေၾကာင့္ ခ်ိန္ညိႇေနရသည့္အတြက္ ၾကန္႔ၾကာေနျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ဦးၿဖိဳးမင္းသိန္းက မတ္ ၇ ရက္က ေျပာၾကားခဲ့သည္။
စက္သံုးဆီေစ်းႏွင့္အတူ ႏုိင္ငံျခား ေငြလဲႏႈန္း ျမင့္တက္လ်က္ရွိသ ျဖင့္ ပို႔ကုန္လုပ္ငန္းရွင္မ်ားအတြက္ အဆင္ေျပေသာ္လည္း သြင္းကုန္လုပ္ငန္းရွင္မ်ား အတြက္မူ ပို၍ အခက္အခဲမ်ား ရွိလာသည္ဟု ဆိုၾကသည္။
ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ၿမိဳ႕နယ္တစ္ခု အတြင္းရွိ ေစ်းတြင္ ေရာင္းခ်ေနသူမ်ားအား ေတြ႕ရစဥ္ (ဓာတ္ပံု-ၾကည္ႏုိင္)
ႏုိင္ငံျခားေငြလဲႏႈန္း အေျခအေန
ကမၻာ့ေဒၚလာေစ်း အညႊန္းကိန္းသည္ ေမ ၂၅ ရက္တြင္ ၉၄ ပြိဳင့္အထက္ေရာက္ၿပီး တစ္ပတ္တာ ေစ်းပိတ္ခဲ့ကာ ေမ ၂၆ ရက္ ျပည္တြင္းေစ်းကြက္၌ ႏုိင္ငံျခား ေငြလဲႏႈန္း တစ္ေဒၚလာ ၁၃၄၈ က်ပ္ ၀န္းက်င္ ျဖစ္ေပၚခဲ့ေၾကာင္း ႏုိင္ငံျခားေငြေၾကး ေရာင္း၀ယ္သူမ်ားထံမွ သိရသည္။
ကမၻာ့ေဒၚလာေစ်း အညႊန္းကိန္းသည္ သံုးႏွစ္ေက်ာ္အတြင္း အ နိမ့္ဆံုးႏႈန္းထားအျဖစ္ ဇန္န၀ါရီ ၂၅ ရက္တြင္ ၈၈ ဒသမ ၆၃ ပိြဳင့္အထိ က်ဆင္းခဲ့သည္။ ၿပီးခဲ့ေသာ ဒီဇင္ဘာ ၁၃ ရက္အထိ ၉၄ ပြိဳင့္အထက္သုိ႔ ေရာက္ခဲ့ေသာ္လည္း ဒီဇင္ဘာ ၁၈ ႏွင့္ ၂၀ ရက္တြင္ ၉၃ ပြိဳင့္ေအာက္သုိ႔ ေရာက္ရွိခဲ့ကာ ဒီဇင္ဘာ ၂၉ ရက္တြင္ ၉၂ ပြိဳင့္ေအာက္ စဆင္းခဲ့သည္။ ဇန္န၀ါရီ ၁၁ ရက္တြင္ ၉၁ ပြိဳင့္ေအာက္၊ ဇန္န၀ါရီ ၂၃ ရက္တြင္ ပြိဳင့္ ၉၀ ေအာက္၊ ဇန္န၀ါရီ ၂၅ ႏွင့္ ၃၁ ရက္တြင္ ၈၉ ပြိဳင့္ေအာက္သုိ႔ ေရာက္ခဲ့ၿပီး ေဖေဖာ္၀ါရီ ၅ ရက္တြင္ ၈၉ ပိြဳင့္ အထက္၊ မတ္ ၁၇ ရက္အထိ ပိြဳင့္ ၉၀ အထက္ ရွိေသာ္လည္း မတ္ ၁၉ ရက္တြင္ ပြိဳင့္ ၉၀ ေအာက္၊ မတ္ ၂၆ ရက္တြင္ ၈၉ ပြိဳင့္ေအာက္သုိ႔ က် ဆင္းကာ ဧၿပီ ၅ ၊ ၂၁ တြင္ ပြိဳင့္ ၉၀ အထက္၊ ဧၿပီ ၂၆ ရက္တြင္ ၉၁ ပြိဳင့္ အထက္ ေမ ၁ ရက္တြင္ ၉၂ ပြိဳင့္အထက္၊ ေမ ၁၅ ရက္တြင္ ၉၃ ပြိဳင့္အထက္၊ ေမ ၂၅ ရက္တြင္ ၉၄ ပြိဳင့္အထက္ ျပန္ေရာက္ခဲ့သည္။
အေမရိကန္ႏုိင္ငံ ေရြးေကာက္ပဲြ ျပဳလုပ္ခဲ့သည့္ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ ႏုိ၀င္ဘာလေနာက္ပုိင္း ဇန္န၀ါရီ ၃ ရက္ တြင္ ၁၀၃ ဒသမ ၈၂ ပြိဳင့္အထိအျမင့္ဆံုး ေရာက္ရွိခဲ့ၿပီး ၂၀၁၇ ခုႏွစ္ ဧၿပီလက စတင္ကာ ေဒၚလာေစ်း အညႊန္းကိန္းမ်ား ျပန္က်ျခင္းျဖစ္သည္။ ၿပီးခဲ့သည့္ ငါးလအတြင္း အျမင့္ဆံုး ျဖစ္ေပၚခဲ့ေသာ ညႊန္းကိန္းမ်ားမွာ ဒီဇင္ဘာတြင္ ၉၄ ဒသမ ၁၈ ပြိဳင့္၊ ဇန္န၀ါရီတြင္ ၉၂ ဒသမ ၃၆ ပြိဳင့္၊ ေဖေဖာ္၀ါရီတြင္ ၉၀ ဒသမ ၄၃ ပြိဳင့္၊ မတ္တြင္ ၉၀ ဒသမ ၃၇ ပြိဳင့္၊ ဧၿပီတြင္ ၉၁ ဒသမ ၇၁ ပြိဳင့္ျဖစ္သည္။
၂၀၁၇ ခုႏွစ္ မတ္လလယ္မွ စတင္ကာ ကမၻာ့ေဒၚလာေစ်း အညႊန္းကိန္း သိသိသာသာ က်ဆင္းခဲ့ျခင္းျဖစ္ၿပီး ျပည္တြင္းေစ်းကြက္၌ ငါးလအတြင္း လအလုိက္ ျဖစ္ေပၚေသာ ႏုိင္ငံျခားေငြလဲႏႈန္း အနိမ့္ဆံုးႏွင့္ အျမင့္ဆံုးႏႈန္းမ်ားမွာ ဒီဇင္ဘာတြင္ ၁၃၅၄-၁၃၅၉ က်ပ္၊ ဇန္န၀ါရီ တြင္ ၁၃၂၃-၁၃၅၄ က်ပ္၊ ေဖေဖာ္၀ါရီတြင္ ၁၃၂၃-၁၃၃၁ က်ပ္၊ မတ္တြင္ ၁၃၂၆-၁၃၃၄ က်ပ္၊ ဧၿပီတြင္ ၁၃၂၄-၁၃၃၂ က်ပ္တုိ႔ျဖစ္ၿပီး ဇန္န၀ါရီတြင္ ကြာဟခ်က္ အမ်ားဆံုး ျဖစ္ေပၚခဲ့သည္။
ၿပီးခဲ့သည့္ မတ္လအတြင္း အျမင့္ဆံုး ေစ်းႏႈန္းအျဖစ္ မတ္ ၂၁ ရက္ တြင္ ၁၃၃၄ က်ပ္ျဖစ္ေပၚခဲ့ေသာ ေဒၚလာေစ်းသည္ မတ္ ၂၉ ရက္ တြင္ ၁၃၂၈ က်ပ္အထိ၊ ဧၿပီလဆန္း တြင္ ၁၃၂၄ ၀န္းက်င္အထိ က်ဆင္းခဲ့သည္။ ထုိ႔ေနာက္ ဧၿပီလကုန္ပုိင္း ၂၈ ရက္တြင္ ၁၃၃၁ က်ပ္၊ ေမ ၂၁ ရက္တြင္ ၁၃၅၁ က်ပ္အထိ ျမင့္တက္ခဲ့ၿပီး ေမ ၂၆ ရက္တြင္ ၁၃၄၈ က်ပ္ျဖစ္ခဲ့သည္။ ေမ ၂၅ ရက္တြင္ သတ္မွတ္ထားေသာ ဗဟုိဘဏ္ ရည္ညႊန္းေငြလဲႏႈန္းမွာ ၁၃၅၆ က်ပ္ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
NLD အစိုးရသစ္ တက္လာၿပီးေနာက္ ႏုိင္ငံျခားေငြလဲႏႈန္း အေျခအေနကို ေလ့လာၾကည့္ပါက ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ ဧၿပီမွ ၾသဂုတ္လလယ္အထိ ႏုိင္ငံျခားေငြလဲႏႈန္း အတက္အက် နည္းပါးေသာ္လည္း ၾသဂုတ္လကုန္မွစၿပီး ျမန္မာက်ပ္ေငြတန္ဖိုး သိသိသာသာ က်ဆင္းလာျခင္းျဖစ္ကာ စက္တင္ဘာ၊ ေအာက္တိုဘာလႏွင့္ ႏုိ၀င္ဘာလဆန္းအထိ အတက္ဘက္သို႔ ဆက္တိုက္ ဦးတည္လာခဲ့သည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ စံခ်ိန္တင္ ျဖစ္ေပၚခဲ့သည့္ အျမင့္ဆံုး ေငြလဲႏႈန္းမွာ ၁၃၆၅ က်ပ္ (၂၀၀၇ ခုႏွစ္၊ ဇူလုိင္ ၁ ရက္) ျဖစ္ၿပီး အနိမ့္ဆံုး ႏုိင္ငံျခားေငြလဲႏႈန္းမွာ ၇၂၅ က်ပ္ (၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္ ၁၇ ရက္) ျဖစ္သည္။
ျမန္မာ့စီးပြားေရး ေစာင့္ၾကည့္ အစီရင္ခံစာအရ ေငြေၾကးေဖာင္းပြမႈႏႈန္းသည္ ၂၀၁၆-၂၀၁၇ ခုႏွစ္တြင္ ခုနစ္ ရာခိုင္ႏႈန္းရွိခဲ့ရာမွ ၂၀၁၇-၂၀၁၈ ဘ႑ာႏွစ္တြင္ ၅ ဒသမ ၅ ရာခိုင္ႏႈန္းသို႔ က်ဆင္းခဲ့ၿပီး ၂၀၁၈-၂၀၁၉ ဘ႑ာႏွစ္တြင္ ၄ ဒသမ ၉ ရာခိုင္ႏႈန္းအထိ က်ဆင္းသြားမည္ဟု ခန္႔မွန္းထားသည္။
၂၀၁၇-၂၀၁၈ ဘ႑ာႏွစ္၏ ပထမႏွစ္၀က္တြင္ ေစ်းႏႈန္းမ်ားသည္ အသင့္အတင့္သာ ျမင့္တက္ခဲ့ေသာ္လည္း ဒုတိယႏွစ္၀က္ ကာလတြင္ ပိုမိုလ်င္ျမန္စြာ ျမင့္တက္ခဲ့သည္။ အစားအေသာက္ႏွင့္ ေလာင္စာဆီေစ်းႏႈန္းမ်ား ျမင့္တက္ရျခင္းမွာ အထူးသျဖင့္ ကမၻာ့ေလာင္စာဆီ ေစ်းႏႈန္းမ်ား ျမင့္တက္ခဲ့၍ျဖစ္သည္။
၂၀၁၇-၂၀၁၈ ဘ႑ာႏွစ္ တစ္ေလွ်ာက္တြင္ ႏုိင္ငံျခားသံုးေငြႏွင့္ ယွဥ္လွ်င္ ျပည္တြင္းက်ပ္ေငြတန္ဖိုး ျမင့္တက္ခဲ့ေသာ္လည္း က်ပ္ေငြ၏ ပကတိတန္ဖိုးမွာ က်ဆင္းခဲ့သည္။ ထိုင္း၊ မေလးရွားႏွင့္ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံကဲ့သို႔ အဓိက ကုန္သြယ္ဖက္ ႏုိင္ငံမ်ားႏွင့္ယွဥ္လွ်င္ ေငြေၾကးလဲလွယ္ႏႈန္းမ်ား က်ဆင္းခဲ့ၿပီး ေငြေဖာင္းပြမႈႏႈန္း ျမန္ဆန္ခဲ့ရာ လက္လီကုန္သည္မ်ားႏွင့္ သြင္းကုန္သံုးစြဲသူမ်ားအေပၚ ထိခိုက္မႈ ရွိခဲ့သည္ဟု ကမၻာ့ဘဏ္က ဆိုသည္။
“ပို႔ကုန္သမားေတြအတြက္ ေကာင္းေပမဲ့ သြင္းကုန္ေတြ ေစ်းႀကီးတဲ့အတြက္ အခက္အခဲ ျဖစ္ေပမဲ့ ဒါေတြက ေနာက္ဆံုးမွာေတာ့ စားသံုးသူေတြေတြဆီပဲ ေရာက္ပါတယ္” ဟု သြင္းကုန္လုပ္ငန္းရွင္ တစ္ဦးက ေျပာၾကားသည္။
“ဒီႏွစ္ပိုင္းေတြမွာ လုပ္ငန္းေတြက မေကာင္းၾကဘူး၊ ၀န္ထမ္းစရိတ္၊ ႐ံုးစရိတ္၊ စက္႐ံုစရိတ္ေက်႐ံု အလုပ္လုပ္ေနၾကရတာ၊ ဆီေစ်းတက္ေတာ့ ၀င္ေငြပိုမရဘဲ စရိတ္ပိုေထာင္းတာေပါ့” ဟု ျမန္မာႏိုင္ငံ ဆန္စပါး အသင္းခ်ဳပ္၊ တြဲဖက္အတြင္းေရးမွဴး ဦးေနလင္းဇင္က ေျပာၾကားသည္။
ယင္းကဲ့သို႔ ႏုိင္ငံျခားေငြလဲႏႈန္းမ်ား ျမင့္တက္လာျခင္းေၾကာင့္ ျပည္ပမွ တင္သြင္းေနရသည့္ ႏုိ႔မႈန္႔၊ တစ္သွ်ဴး၊ ေကာ္ဖီ စသည့္ ကုန္စည္အမည္အခ်ဳိ႕ ယခင္ကထက္ က်ပ္ ၂၀၀ မွ ၅၀၀ အထိ ျမင့္တက္လာေၾကာင္း ေစ်းကြက္အတြင္းမွ သိရသည္။
လက္ရွိအခ်ိန္တြင္ စက္သံုးဆီေစ်းႏႈန္းမ်ား ႀကီးျမင့္ေနမႈေၾကာင့္ ကုန္ထုတ္လုပ္မႈစရိတ္၊ သယ္ယူပို႔ ေဆာင္ေရး စရိတ္မ်ား ျမင့္တက္လာၿပီး အေထြေထြ ကုန္ေစ်းႏႈန္းမ်ား အေပၚတြင္ပါ အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈ ျဖစ္ေပၚေနေၾကာင္း စီးပြားေရးႏွင့္ ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္ေရး ၀န္ႀကီးဌာန ျပည္ေထာင္စု၀န္ႀကီး ေဒါက္တာသန္းျမင့္က ဆိုသည္။
ကုန္ေစ်းႏႈန္း အေျခအေန
ၿပီးခ့ဲသည့္ ဧၿပီလဆန္းက သႀကၤန္ မတုိင္ခင္ကာလ ျဖစ္သည့္အတြက္ အေျခခံစားေသာက္ကုန္ ေစ်းႏႈန္းမ်ား စတင္ျမင့္တက္လာရာ သႀကၤန္ေက်ာ္ကာလတြင္ သမၼတသစ္ ဦး၀င္းျမင့္ တက္လာၿပီးေနာက္ ႏုိင္ငံ့၀န္ထမ္းမ်ားအား လစာတိုးျမႇင့္ေပးမည္ဆိုသည့္ သတင္းမ်ားေၾကာင့္ ကုန္ေစ်းႏႈန္း ျမင့္တက္ခဲ့သည္။
စက္သံုးဆီေစ်း ျမင့္တက္လာျခင္း၊ ေဒၚလာေစ်း အေျခအေနမ်ားေၾကာင့္လည္း ျပည္တြင္း၌ ကုန္စည္အခ်ဳိ႕ ေစ်းႏႈန္းလိုက္ပါ ျမင့္တက္လာေၾကာင္း ေစ်းကြက္အတြင္းမွ စံုစမ္းသိရွိရသည္။
“စားဆီ၊ စက္သံုးဆီေစ်းေတြ တက္လာပါတယ္။ အဲဒီအတြက္ ကုန္ေစ်းႏႈန္းေတြ တက္လာပါတယ္။ အျခားကုန္ေစ်းႏႈန္း ေတြကလည္း လစာတိုးအရွိန္နဲ႔ တက္လာၾကတယ္။ ၾကက္သြန္၊ မီးဖိုေခ်ာင္သံုး သီးႏွံေစ်းေတြလည္း တက္ေနတယ္” ဟု ျမန္မာႏုိင္ငံ ဆန္စပါးအသင္းခ်ဳပ္ တြဲဖက္အတြင္းေရးမွဴး ဦးေနလင္းဇင္က ေျပာၾကားသည္။
အေျခခံစားေသာက္ကုန္ အမ်ားစုမွာ ကုန္ေစ်းႏႈန္း ျမင့္တက္ၿပီးေနာက္ ျပန္လည္က်ဆင္းေလ့ မရွိသျဖင့္ လက္ရွိအခ်ိန္တြင္ အတက္ေစ်းဘက္တြင္သာ ရွိေနခဲ့သည္။
ၿပီးခဲ့သည့္ လမ်ားအတြင္း ျဖစ္ေပၚခဲ့သည့္ ကုန္စည္ေစ်းႏႈန္းမ်ားကို ေလ့လာၾကည့္ပါက သႀကၤန္ကာလ မတိုင္မီ ကုန္ေစ်းႏႈန္း ေစ်းကြက္အတြင္း အေျခခံ စားေသာက္ကုန္မ်ား ျဖစ္သည့္ ဆန္၊ ဆီႏွင့္ သားငါးေစ်း ျမင့္တက္ခဲ့သည္။
ဆန္ေစ်းႏႈန္း အေနျဖင့္ ေရႊဘိုေပၚဆန္း တစ္ျပည္လွ်င္ ယခင္က်ပ္ ၂၂၀၀-၂၅၀၀ မွ က်ပ္ ၂၃၀၀-၂၉၀၀၊ ယခင္တစ္အိတ္လွ်င္ ၅၃၀၀၀ မွ ၆၉၀၀၀၊ ဖ်ာပံုဆန္သစ္ ရွယ္တစ္ျပည္လွ်င္ ယခင္က်ပ္ ၁၈၀၀-၂၀၀၀ မွ က်ပ္ ၁၉၀၀-၂၂၀၀၊ တစ္အိတ္လွ်င္ ယခင္က်ပ္ ၄၅၀၀၀ မွ က်ပ္ ၅၀၀၀၀ သို႔ အသီးသီး ေစ်းတက္ခဲ့သည္။
ဆန္ၾကမ္းေစ်း အေနျဖင့္ ဧည့္မထဆန္ တစ္အိတ္လွ်င္ ယခင္က်ပ္ ၂၄၀၀၀ မွက်ပ္ ၃၁၀၀၀၊ ဇီယာဆန္ တစ္အိတ္လွ်င္ ယခင္က်ပ္ ၂၄၀၀၀ မွ က်ပ္ ၁၉၀၀၀ မွ ၃၀၀၀၀ က်ပ္သို႔ ေစ်းတက္ခဲ့သည္။
သား၊ ငါး ေစ်းႏႈန္းမ်ား အေနျဖင္႔ ေမြးျမဴေရး ၾကက္တစ္ပိႆာလွ်င္ ယခင္က်ပ္ ၅၀၀၀-၆၀၀၀ ၾကားရွိရာမွ ယခုက်ပ္ ၆၀၀၀-၇၀၀၀၊ ဗမာ ၾကက္တစ္ပိႆာလွ်င္ ယခင္က်ပ္ ၇၀၀၀-၈၀၀၀ ၾကားမွ ၉၀၀၀- ၁၀၀၀၀၊ ၀က္သားတစ္ပိႆာလွ်င္ ယခင္ က်ပ္ ၆၀၀၀- ၁၀၀၀၀ ၾကားမွ က်ပ္ ၇၀၀၀မွ ၁၂၀၀၀၊ အမဲသား တစ္ပိႆာလွ်င္ ယခင္ က်ပ္ ၇၀၀၀ -၉၀၀၀ ၾကားရွိခဲ့ရာမွ က်ပ္ ၁၀၀၀၀ ေက်ာ္အထိ ေစ်းတက္ခဲ့သည္။
ကုန္ေစ်းႏႈန္းမ်ား အေနျဖင့္ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္မွ ေစ်းႏႈန္းသိသိသာသာ ျမင့္တက္လာျခင္းျဖစ္ၿပီး ေလးႏွစ္တာ ကာလအတြင္း ကုန္ေစ်းႏႈန္းမ်ား ႏွစ္ဆ၊ သံုးဆခန္႔ ေစ်းႏႈန္းျမင့္တက္ ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
ကုန္ေစ်းႏႈန္း ျမင့္တက္မႈ အေနျဖင့္ ၂၀၁၅ ႏို၀င္ဘာလ ေရြးေကာက္ပြဲၿပီးကာလအတြင္းမွ စတင္ကာ သံုးႏွစ္တာ ကာလအတြင္း အေျခခံ စားေသာက္ကုန္ေစ်းႏႈန္းမ်ား အေနျဖင့္ စံခ်ိန္တင္ျမင့္တက္ ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ၂၀၁၅ ႏို၀င္ဘာလမွ ထပ္မံ စတင္ျမင့္တက္ခဲ့သည့္ ကုန္ေစ်းႏႈန္းမ်ားသည္ ၂၀၁၆ ဧၿပီ သႀကၤန္မတိုင္မီ ကာလတြင္ ေစ်းႏႈန္းထပ္မံျမင့္ခဲ့သည္။
အေျခခံ စားေသာက္ကုန္စည္မ်ား အေနျဖင့္ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္မွ စတင္၍ ကုန္ေစ်းႏႈန္းမ်ား ေစ်းႏႈန္းစတင္ ျမင့္တက္လာျခင္းျဖစ္ၿပီး ၂၀၁၃-၂၀၁၄ ခုႏွစ္အတြင္း ကုန္ေစ်းႏႈန္းမ်ား အေနျဖင့္ ျမင့္တက္ခဲ့ေသာ္လည္း စံခ်ိန္တင္ ျမင့္တက္ခဲ့ျခင္း မရွိခဲ့ေပ။
သံုးႏွစ္တာကာလ ကုန္စည္ေစ်းႏႈန္းမ်ား ျမင့္တက္ျခင္း အေၾကာင္းရင္းမ်ား အေနျဖင့္ ၀န္ထမ္းလစာတိုးျခင္း၊ ေဒၚလာေစ်း ျမင့္တက္ျခင္း၊ ကုန္ပစၥည္း အ၀င္နည္းျခင္းႏွင့္ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရး စသည့္ အခက္အခဲမ်ားေၾကာင့္ ေစ်းႏႈန္းျမင့္တက္ျခင္းျဖစ္ၿပီး ျပည္သူမ်ား အေနျဖင့္ ကုန္ေစ်းႏႈန္း တစ္ဟုန္ထိုး ျမင့္တက္သည့္ဒဏ္ကို ၂၀၁၃ ဇြန္လမွ စတင္၍ ခံစားလာရျခင္း ျဖစ္သည္။
သံုးႏွစ္တာ ကာလအတြင္း ျမင့္တက္ခဲ့သည့္ အေျခခံ စားေသာက္ကုန္စည္မ်ား အေနျဖင့္ တစ္ႀကိမ္တစ္ခါမွ ေစ်းႏႈန္းသိသိသာသာ ျပန္လည္က်ဆင္းျခင္း မရွိေသးဘဲ ေစ်းအနည္းငယ္ အတက္အက် ရွိရံုမွ်သာ ရွိခဲ့သည္။
ထို႔ျပင္ အေကာက္ခြန္ႏႈန္းမ်ား ျပင္ဆင္သတ္မွတ္ လုိက္ျခင္းေၾကာင့္ ျပည္ပက တင္သြင္းသည့္ အေျခခံ စားေသာက္ကုန္အခ်ဳိ႕ အေကာက္ခြန္ ပုိမုိေပးရမည္ ျဖစ္သျဖင့္ တင္သြင္းသူမ်ားက ေစ်းတိုးေရာင္းခ်မည္ ျဖစ္သည္။ ေနာက္ဆုံးတြင္မူ စားသုံးသူ ျပည္သူမ်ားသာ ေစ်းႏႈန္းႀကီးျမင့္သည့္ ဒဏ္ကုိ ခါးစည္းခံရမည္ ျဖစ္သည္ဟု ျမန္မာ့စီးပြားေရး ေလ့လာသူမ်ားက သံုးသပ္ၾကသည္။
အခြန္တိုးျမႇင့္ ေကာက္ခံျခင္း
၂၀၁၇ ခုႏွစ္ ေအာက္တုိဘာ ၁ ရက္ကစတင္ၿပီး ဘတ္စ္ကား၊ ထရပ္ကား၊ လူစီးေမာ္ေတာ္ယာဥ္၊ သတင္းစာစကၠဴ၊ ဟန္းဆက္မ်ား၊ ျပည္တြင္း၌ စိုက္ပ်ဳိးထြက္ရွိေသာ အသီးအႏွံမ်ား စသည္တို႔အေပၚ အခြန္ႏႈန္းထားမ်ား တိုးျမႇင့္ေကာက္ခံရန္ ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။
ျပင္ဆင္တုိးျမႇင့္လုိက္သည့္ အေကာက္ခြန္ႏႈန္းမွာ ဘိလပ္ေျမကုိ တစ္ရာခုိင္ႏႈန္းကေန သုံးရာခုိင္ႏႈန္း၊ အိမ္သုံးဆားကုိ ယခင္ ၁၀ ရာခုိင္ ႏႈန္းကေန ရာခုိင္ႏႈန္း ၂၀၊ အသင့္ ေသာက္သုံးႏုိင္သည့္ ေကာ္ဖီ (Instant Coffee) ကုိ ၁၅ ရာခုိင္ႏႈန္းမွ ရာခုိင္ႏႈန္း ၂၀၊ ျပည္တြင္းတြင္ စုိက္ပ်ဳိးထြက္ရွိသည့္ အသီးအႏွံမ်ားကုိ ၁၅ ရာခုိင္ႏႈန္းမွ ရာခုိင္ႏႈန္း ၃၀၊ ၾကက္သြန္နီ/ၾကက္သြန္ျဖဴကုိ ယခင္ ၀ ဒသမ ၅/၁ ရာခုိင္ႏႈန္းမွ ၁၀ ရာခုိင္ႏႈန္း၊ ပန္းမ်ဳိးစံုကုိ ယခင္ ငါးရာခုိင္ႏႈန္းမွ ၁၅ ရာခုိင္ႏႈန္း၊ ပရိေဘာဂမ်ားကုိ ယခင္ ၁၅ ရာခုိင္ႏႈန္းမွ ရာခုိင္ႏႈန္း ၂၀ တိုးျမႇင့္ ေကာက္ခံျခင္းျဖစ္သည္။
“လြယ္လြယ္ေျပာရရင္ အရင္ ၁၀၀ တန္ ေကာ္ဖီမစ္ဟာ ၁၂၀ ျဖစ္လာမွာျဖစ္ၿပီး သတ္မွတ္ရာခိုင္ႏႈန္း တုိးျမႇင့္မႈအလိုက္ ကုန္ေစ်းႏႈန္းျမင့္ တက္မယ့္ဒဏ္ကို ျပည္သူေတြ ခံရဦးမွာပါ” ဟု လုပ္ငန္းရွင္ တစ္ဦးက ေျပာၾကားသည္။
အေကာက္ခြန္ႏႈန္း ျပင္ဆင္မႈတြင္ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္မ်ားလည္း မလြတ္ခဲ့ေပ။ ဘတ္စ္ကားႏွင့္ ကုန္တင္ယာဥ္မ်ားကို ယခင္ သုံးရာခုိင္ႏႈန္း ေကာက္ခံေနရာမွ ၁၀ ရာခုိင္ႏႈန္း CKD စနစ္ျဖင့္ တင္သြင္းထုတ္လုပ္မည့္ ဘတ္စ္ကားႏွင့္ ကုန္တင္ယာဥ္မ်ားကို ယခင္သံုးရာခုိင္ႏႈန္း ေကာက္ခံေနရာမွ ၇ ဒသမ ၅ ရာခုိင္ႏႈန္း တိုးေကာက္မည္ျဖစ္သည္။
အိမ္သုံးလူစီး ေမာ္ေတာ္ယာဥ္မ်ားကို ယခင္အတိုင္း မေျပာင္းလဲဘဲ အင္ဂ်င္ပါ၀ါ ၂၀၀၀ စီစီႏွင့္ေအာက္ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္မ်ားကုိ ရာခုိင္ႏႈန္း ၃၀ အင္ဂ်င္ပါ၀ါ ၂၀၀၀ စီစီအထက္ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္မ်ားကို ယခင္အတိုင္း ရာခုိင္ႏႈန္း ၄၀ ျဖင့္သာ ဆက္လက္ ေကာက္ခံမည္ျဖစ္သည္။
အေကာက္ခြန္ႏႈန္းမ်ား ျပင္ဆင္သတ္မွတ္ျခင္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ “အေကာက္ခြန္ႏႈန္း တုိးျမႇင့္တယ္ ဆုိတာက အာဆီယံနဲ႔ လုိက္ေလ်ာညီေထြျဖစ္ေအာင္ လုပ္တယ္ဆုိတဲ့ သေဘာေတာ့ရွိတယ္။ ေနာက္တစ္ခုက တခ်ဳိ႕ေနရာေတြမွာ တုိင္းျပည္အတြက္ အက်ဳိးနည္းေစမယ့္ဟာေတြ ျမႇင့္တာကေတာ့ မွန္တာေပါ့ေလ။ အက်ဳိးမ်ားေစမယ့္ ဟာက်ေတာ့ ေလွ်ာ့သင့္တာ ေလ်ာ့ရမွာေပါ့။ အေကာက္ခြန္ ဆုိတာက ႏုိင္ငံတစ္ခုရဲ႕ သြင္းကုန္အေပၚမွာ ေကာက္တဲ့အခါမွာ ႏုိင္ငံရဲ႕ကုန္ထုတ္လုပ္မႈ ပမာဏတုိ႔ ၀ယ္ယူစားသုံးႏုိင္မႈ ပမာဏတုိ႔ အေျခအေနတုိ႔ကုိ ၾကည့္ၿပီးေတာ့ အေျပာင္းအလဲ လုပ္တာကေတာ့ ထုံးစံပါပဲ” ဟု ေဒါက္တာေအာင္ကုိကုိ (စီးပြားေရးပညာ၊ စီးပြားေရး ေပၚလစီ) က သုံးသပ္ေျပာၾကားခဲ့သည္။
အႏၲရာယ္ စိန္ေခၚမႈမ်ားအၾကား အေကာင္းဘက္ ဦးတည္သည့္ စီးပြားေရးဖြံ႕ၿဖိဳးမႈ အရွိန္အား ဆက္လက္ ထိန္းသိမ္းထားႏုိင္ရန္မွာ ဦးစားေပး ေဆာင္ရြက္သင့္သည့္ အစိုးရက႑ သံုးစြဲမႈမ်ားႏွင့္ ပုဂၢလိကက႑ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းမ်ားကို တည္ၿငိမ္သည့္ ေမခ႐ိုစီးပြားေရး အေျခအေန၊ အားေကာင္းခိုင္မာေသာ မူ၀ါဒမ်ားျဖင့္ အားေပးေထာက္ကူရန္ လိုအပ္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အားခ ႏႈန္းထားမ်ားအား သင့္ေလ်ာ္စြာ ျပင္ဆင္သတ္မွတ္ျခင္း၊ ကုမၸဏီမ်ား ဥပေဒအား အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္ျခင္း၊ အခြန္ထမ္းမ်ားအတြက္ ျပည္သူ႔ေရးရာ ၀န္ေဆာင္မႈမ်ား တိုးတက္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေပးျခင္း၊ ေငြေရးေၾကးေရး လုပ္ငန္းမ်ားအတြက္ လံုျခံဳစိတ္ခ်ရသည့္ ၀န္းက်င္ေကာင္းတစ္ခု ဖန္တီးေပးျခင္းတို႔က အေထာက္အကူ ျပဳႏိုင္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ ကမၻာ့ဘဏ္႐ံုး၏ ဦးေဆာင္ ေဘာဂေဗဒ ပညာရွင္ ဟန္စ္အာနန္ဘက္ခ္က ေျပာၾကားသည္။
ထို႔ျပင္ “ဂယက္ကေတာ့ အားလံုးခံရတာေပါ့။ စက္႐ံုအလုပ္႐ံုဆိုတာ ႐ံႈးတာျမတ္တာ မေၾကာက္ပါဘူး၊ လုပ္လုိ႔ရေအာင္ပဲ လုပ္ခ်င္ၾကတာ။ အလုပ္လုပ္လို႔ မရေလာက္ေအာင္ ျဖစ္လာရင္ေတာ့ လုပ္ငန္းေတြ ရပ္ၾကမယ္၊ ေနာက္ဆုတ္ၾကမယ္၊ လုပ္လို႔ရတဲ့ တုိင္းျပည္မွာပဲ သြားလုပ္ၾကမွာေပါ့” ဟု စက္မႈဇုန္ လုပ္ငန္းရွင္ တစ္ဦးက ဆိုသည္။
“ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ေျပာတာကေတာ့ ဆီေစ်းတစ္ခုတည္းပဲ။ အဲဒီေနာက္ကြယ္မွာ ျပႆနာေပါင္း ေျမာက္ျမားစြာ ရွိလာႏုိင္တယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုရင္ အခ်ိန္နဲ႔ တစ္ေျပးညီေလ။ လခကို ၄၈၀၀ ေပးရၿပီ။ မီးကလည္း ဒီရက္ပိုင္းမွာ ေတာက္ေလွ်ာက္ ပ်က္ေနၿပီ။ ဒီၾကားထဲ လယ္သမားကိစၥေတြကလည္း တစ္စခန္းထေနၿပီ။ အဲဒီေတာ့ ဌာနဆုိင္ရာေတြကလည္း အရမ္းရစ္ေနၿပီ။ အရင္လို ျမန္ဆန္လြယ္ကူေအာင္ မဟုတ္ေတာ့ဘူး။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ အခက္အခဲေတြ ျဖစ္လာတဲ့ အခါက်ေတာ့ လူေတြလုပ္ရတာ မေပ်ာ္ၾကေတာ့ဘူး။ စိတ္ညစ္ကုန္ၾကၿပီ။ သူေဌးစိတ္ညစ္ရင္ ဘာျဖစ္လဲ စက္႐ံုပိတ္လိုက္ကြာဆိုၿပီး တစ္ခြန္းတည္းပဲ ေျပာလို႔ရတယ္။ သူေဌးက ငတ္မသြားဘူး။ မွီခိုေနတဲ့သူေတြ ဒုကၡေရာက္မွေတာ့ ကြၽန္ေတာ္ စိုးရိမ္တယ္ဗ်ာ” ဟု လုပ္ငန္းရွင္တစ္ဦးက ေျပာၾကားသည္။
လက္ရွိ ျဖစ္ေပၚေနသည့္ အေျခအေနတြင္ လုပ္ငန္းရွင္မ်ား လုပ္ရကိုင္ရ ပိုမိုခက္ခဲေနသည္။ ျမန္မာ့စီးပြားေရး တိုးတက္မႈႏႈန္း ႀကီးႀကီးမားမား ေလ်ာ့နည္းသြားမည္ ဆိုပါက မက္ခ႐ိုစီးပြားေရး မတည္ၿငိမ္မႈ ႀကီးထြားလာႏုိင္ကာ ႏုိင္ငံ၏ အေထြေထြ မတည္ၿငိမ္မႈကို ျဖစ္ႏုိင္ေၾကာင္း ကမၻာ့ဘဏ္မွ ထုတ္ျပန္သည့္ ျမန္မာ့စီးပြားေရး ေစာင့္ၾကည့္ အစီရင္ခံစာတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
“ဒီအခ်ိန္က ကုစားရင္ မီပါေသးတယ္။ လုပ္တဲ့သူေတြကို ဥပေဒနဲ႔ အကာအကြယ္ေပးပါ။ ေစ်းကြက္ စီးပြားေရးအရ Floating ျဖစ္ေနတာကို နားလည္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ သဘာ၀ မက်တဲ့ ဟာမ်ဳိးေတြကို ထိန္းညႇိေပးပါ။ ဒါဆိုရင္ ရပါၿပီ။ ႏုိင္ငံေတာ္က ဘာမွ ကုန္က်စရာ မလိုပါဘူး။ လုပ္တတ္တဲ့သူကိုသာ ေခါင္းေဆာင္တင္ၿပီး လုပ္ခုိင္းပါ။ အရည္အခ်င္းရွိတဲ့သူေတြ ျမန္မာျပည္မွာ အမ်ားႀကီးရွိပါတယ္” ဟု လုပ္ငန္းရွင္တစ္ဦးက ဆိုသည္။
အထက္ပါေစ်းႏႈန္းမ်ားသည္ ေစ်းကြက္အတြင္းမွ ရရွိေသာ ေစ်းႏႈန္းမ်ားကို ေဖာ္ျပထားျခင္းျဖစ္ၿပီး ေနရာကိုလိုက္၍ ေစ်းႏႈန္းအေျပာင္းအလဲ ရွိႏုိင္ပါသည္။
နီလာ၊ ေဇယ်ာၿငိမ္း
Eleven Media Group
0 comments:
Post a Comment