ေျမာက္ကိုရီးယား ဒံုးက်ည္ပစ္လႊတ္မႈ ကုလ႐ႈတ္ခ်

ထုိင္းႏုိင္ငံ ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕မွာ (၂၆)ႀကိမ္ေျမာက္ အာဆီယံ ေဒသ လုံျခံဳေရး ေဆြးေႏြးပြဲ (ARF) မက်င္းပခင္ ရက္ပိုင္းအလိုမွာပဲ ေျမာက္ကိုရီးယားႏုိင္ငံက ဒုံးပ်ံ စနစ္သစ္တစ္ခုကို စမ္းသပ္ ပစ္လႊတ္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီလို စမ္းသပ္ ပစ္လႊတ္မႈဟာ ေျမာက္ကိုရီးယားဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢ လုံျခံဳေရးေကာင္စီရဲ႕ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ကို ခ်ိဳးေဖာက္တယ္ဆိုၿပီး ကုလသမဂၢ လုံျခံဳေရးေကာင္စီက ရႈတ္ခ်ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အေမရိကန္ႏုိင္ငံကေတာ့ ေျမာက္ကိုရီးယား ေခါင္းေဆာင္ဟာ သူေပးထားတဲ့ ကတိကို မခ်ိဳးေဖာက္ဖူးလို႔လည္း ေျပာပါတယ္။ 

ARF လို႔ေခၚတဲ့ အာဆီယံ ေဒသဆိုင္ရာ လုံျခံဳေရး ေဆြးေႏြးပြဲကို ထိုင္းႏုိင္ငံ၊ ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕မွာ ၾသဂုတ္လ ၂ ရက္ေန႔မွာ မက်င္းပခင္ ရက္ပိုင္း အလိုမွာပဲ ေျမာက္ကိုရီးယားႏုိင္ငံက ဒုံးပ်ံစနစ္ စမ္းသပ္ ေဖာက္ခြဲမႈေတြ ျပဳလုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ARF အစည္းအေ၀းမွာ အေမရိကန္၊ ေတာင္ကိုရီးယား နဲ႔အတူ ဂ်ပန္ႏုိင္ငံတို႔ ကိုရီးယား ကၽြန္းဆြယ္တည္ၿငိမ္ေရး ေဆြးေႏြးပြဲလည္း လုပ္ဖို႔ ရွိေနပါတယ္။ ေျမာက္ကိုရီးယားအေနနဲ႕ ARF ေဆြးေႏြးပြဲမွာ ေျမာက္ကိုရီးယားရဲ႕ စစ္အင္အားကို ထည့္သြင္း စဥ္းစား အသိအမွတ္ျပဳရာမွာ အေထာက္အကူ ျဖစ္ေစဖို႔ စမ္းသပ္တာလို႔လည္း ယူဆၾကပါတယ္။ ေျမာက္ကိုရီးယား သတင္းဌာန KCNA က ဒုံက်ည္ စမ္းသပ္မႈ အေၾကာင္း အခုလို ေၾကညာခဲ့ပါတယ္။

“အသစ္ တီထြင္ထားတဲ့ ေနရာစုံက ပစ္လႊတ္ႏိုင္တဲ့ ပဲထိန္းတပ္ ဒုံးပ်ံစနစ္ စမ္းသပ္ပစ္လႊတ္တာကို ေခါင္းေဆာင္ႀကီး Kim က ႀကီးၾကပ္ ကြပ္ကဲခဲ့တယ္လို႔ ေျပာသလို စစ္ေသြးဆာေနတဲ့ ေတာင္ကိုရီးယား ႏုိင္ငံ လက္နက္ေတြ ၀ယ္ယူေနတာနဲ႔ ပူးတြဲ စစ္ေရး ေလ့က်င့္တာ လုပ္ေနတာေတြ ကို ရပ္ဆိုင္းဖို႔အတြက္ အခုလို စမ္းသပ္တာလို႔လည္း ေျပာပါတယ္။ စမ္းသပ္မႈ အေသးစိတ္ကို မေၾကညာဘဲ တစ္ခ်ိဳ႕ မွတ္တမ္း ေတြကလည္း မႈန္၀ါး၀ါးသာ ျဖစ္ပါတယ္။

ေတာင္ကိုရီးယားႏုိင္ငံဘက္ကေတာ့ ေျမာက္ကိုရီးယားဟာ အျမင့္ ကီလိုမီတာ ၃၀ အထိေရာက္ၿပီး ကီလိုမီတာ ၂၅၀ အကြာထိ ေရာက္ရွိခဲ့တဲ့ တာတိုပစ္ ပဲထိန္း ဒုံးက်ည္ ႏွစ္စင္း ပစ္လႊတ္ခဲ့တယ္လို႔ ေျပာလို႔ ေျမာက္ကိုရီးယားရဲ႕ ေၾကညာခ်က္နဲ႔ ကြဲျပားေနပါတယ္။ အေမရိကန္ အရာရွိ တစ္ေယာက္ လည္း ေတာင္ကိုရီးယားရဲ႕ ေျပာၾကားခ်က္ကို သေဘာတူၿပီး အခုစမ္းသပ္မႈမွာ ရုရွားလုပ္ Iskander ဒုံးက်ည္ကို မြမ္းမံထားတဲ့ တာတိုပစ္ KB-23 အမ်ိဳးအစား ဒုံးက်ည္ပါ၀င္ဖြယ္ရွိတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု အမ်ိဳးသား လုံျခံဳေရးေကာင္စီ အၾကံေပးအရာရွိ John Bolton ကေတာ့ ဒီလို စမ္းသပ္ခဲ့လို႔ ေျမာက္ကိုရီးယား ေခါင္းေဆာင္ Kim Jong Un ဟာ သူေပးထားတဲ့ ကတိကို ခ်ိဳးေဖာက္တာ မဟုတ္ဘူးလို႔ ေျပာပါတယ္။

“ဒီ စမ္းသပ္ ပစ္လႊတ္မႈဟာ တိုက္ခ်င္းပစ္ ဒုံးက်ည္ စမ္းသပ္မႈ မလုပ္ပါဘူးဆိုၿပီး Kim Jong Un က သမၼတ ေဒၚနယ္ထရမ့္ကို ေပးထားခဲ့တဲ့ ကတိကို ေဖာက္ဖ်က္ရာ မေရာက္ပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ တကယ့္ သံေရးတမန္ေရး ဘယ္ေတာ့ အလုပ္ စ ျဖစ္မလဲဆိုတာရယ္၊ လုပ္ငန္းအဆင့္ အစည္းအေ၀းေတြ ဘယ္ေတာ့ စမလဲ ဆိုတာရယ္ကို ေမးဖို႔ေတာ့ လိုပါလိမ့္တယ္။”

တိုက္ခ်င္းပစ္ ဒုံးက်ည္ စမ္းသပ္ ပစ္လႊတ္တာနဲ႔ ႏ်ဴးကလီးယား လက္နက္ စမ္းသပ္တာကို တစ္ဖက္သတ္ ရပ္ဆိုင္းထားမယ္လို႔ ေျမာက္ကိုရီးယား ေခါင္းေဆာင္ Kim က ၂၀၁၈ ခုနွစ္တုန္းက ေၾကညာထားခဲ့တာပါ။ ေတာင္ကိုရီးယားတို႔ အေမရိကန္နဲ႔ စစ္ေရးေလ့က်င့္မႈေတြ လုပ္ရင္ေတာ့ တိုက္ခ်င္းပစ္ ဒုံးက်ည္နဲ႔ ႏ်ဴးကလီးယား စမ္းသပ္မႈ ျပန္ စရလိမ့္မယ္လို႔ ေျမာက္ကိုရီးယား ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးဌာနက ၿပီးခဲ့တဲ့လကေတာ့ ၿခိမ္းေျခာက္ထားခဲ့ပါတယ္။

(၅၂) ႀကိမ္ေျမာက္ အာဆီယံ ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ၾကီးမ်ား အစည္းအေ၀းကို တက္ေရာက္ဖို႔ ထိုင္းႏုိ္င္ငံ ဘန္ေကာက္ျမိဳ႕ကို ေရာက္ေနတဲ့ အေမရိကန္ ႏုိ္င္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီး Mike Pompeo က ေတာ့ စမ္းသပ္မႈေတြ ရွိေနေပမဲ့ ေဆြးေႏြးပြဲေတြ ျပန္စဖို႔ကိုသာ ေတာင္းဆိုခဲ့ပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ ၾသဂုတ္လ ၁ ရက္ေန႔က လုပ္ခဲ့တဲ့ ေျမာက္ကိုရီးယားဆိုင္ရာ လုံုျခဳံေရးေကာင္စီ အစည္းအေ၀း အၿပီးမွာေတာ့ လုံျခံဳေရးေကာင္စီက ဒုံးက်ည္ စမ္းသပ္မႈကို ျပစ္တင္ ရႈတ္ခ် ေၾကာင္း ေၾကညာခဲ့ပါတယ္။

“ကၽြန္မတို႔ အေနနဲ႔ ေျမာက္ကိုရီးယား ပဲ့ထိန္း ဒုံးက်ည္ စမ္းသပ္မႈအတြက္ စိုးရိမ္ မကင္းျဖစ္မိပါတယ္။ လုံျခံဳေရးေကာင္စီ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ကို ခ်ိဳးေဖာက္တဲ့ ဒီ စမ္းသပ္မႈကို ျပစ္တင္ ရႈတ္ခ်ေၾကာင္းလည္း ထပ္မံ ေျပာၾကားလိုပါတယ္။ ေျမာက္ကိုရီးယားႏုိ္င္ငံအေနနဲ႕ သူ႕ရဲ႕ ႏ်ဴးကလီးယား ကင္းစင္ေရး အျပီးသတ္ ေဆာင္ရြက္ရာမွာ ခိုင္မာတဲ့ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြ လုပ္ဖို႔ နဲ႔ Kim Jong Un နဲ႔ သမၼတ ေဒၚနယ္ ထရမ့္တို႔ ဇြန္လတုန္းက သေဘာတူညီထားၾကတဲ့အတိုင္း အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုနဲ႔ အႏွစ္သာရ ရွိတဲ့ ေစ့စပ္ ေဆြးေႏြး ပြဲေတြ ျပန္စဖို႔ ကၽြန္မတို႔ တိုက္တြန္းပါတယ္။”

ကုလသမဂၢ လုံျခံဳေရးေကာင္စီ အဖြဲ႔၀င္ ၿဗိတိန္ႏုိင္ငံက သံအမတ္ႀကီး Karen Pierce ေျပာသြားတာပါ။ ေျမာက္ကိုရီးယားရဲ႕ ဒုံးပ်ံစနစ္ စမ္းသပ္မႈဟာ Kim Jong Un ေပးထားတဲ့ ကတိက၀တ္ကို မခ်ိဳးေဖာက္ဖူးလို႔ အမ်ိဳးသား လုံျခံဳေရး အၾကံေပး John Bolton က ေျပာေနခ်ိန္ မွာ ကုလသမဂၢ လုံျခံဳေရးေကာင္စီက အခုလို႔ ရႈတ္ခ်ခဲ့တာပါ။

တကယ္ေတာ့ ဒုံးက်ည္ ဒါမွမဟုတ္ ဒုံးပ်ံစနစ္ ဘယ္လို နာမည္ပဲ ေပးေပး ဒုံးပ်ံစနစ္ သိပ္ႀကီးမား လာရင္ေတာ့ ပဲ့ထိန္းသုံး ဒုံးက်ည္နဲ႔ကြာျခားမႈ သိပ္မရွိလွေၾကာင္း အေမရိကန္သိပၸံ ပညာရွင္မ်ား အဖြဲ႕က သုေတသီ Ankit Panda ေျပာပါတယ္။ ကြာျခားခ်က္ကေတာ့ စစ္ေရးအရ ဘယ္ေလာက္ ထိေရာက္မလဲ ဆိုတာနဲ႔ ေပါက္ကြဲအား ဘယ္ေလာက္ တင္ေဆာင္ႏုိင္သလဲဆိုတာသာ ျဖစ္ေၾကာင္း Ankit Panda က ေျပာေၾကာင္းပါ ။

VOA