ဒီမိုကေရစီလမ္းေၾကာင္းေပၚသြားေနေသာ္လည္း သတင္းစာလြတ္လပ္ခြင့္ ေလ်ာ့က်လာဟုဆို

ျမန္မာနိုင္ငံသည္ ဒီမိုကေရစီအသြင္ကူးေျပာင္းသည့္ လမ္းေၾကာင္းေပၚသြားေနေသာ္လည္း သတင္းစာ လြတ္လပ္ခြင့္မွာ နိမ့္က်လာသည့္အေျခအေနတြင္ ရွိေၾကာင္း ျမန္မာ့အေရးေလ့လာသုံးသပ္သူ ဦးေအာင္သူၿငိမ္း ကေျပာဆိုလိုက္သည္။ 

“ ကၽြန္ေတာ္တို႔နိုင္ငံက ဒီမိုကေရစီအသြင္ကူးေျပာင္းမႈသြားေနတယ္လို႔ ေျပာေနရင္းတန္းလန္းနဲ႔ သတင္းစာလြတ္လပ္ခြင့္က နိမ့္က်လာတဲ့ အေနအထား ျဖစ္လာတယ္” ဟု ၎က နိုင္ငံတကာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား၏ ေလ့လာေတြ႕ရွိခ်က္မ်ားအေပၚ ျပန္လည္သုံးသပ္၍ေျပာသည္။ 

ဇြန္လ ၂၉ ရက္ေန႔က ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ Wyndham ဟိုတယ္တြင္ Mizzima Media Group ႏွင့္ VOA တို႔ပူးေပါင္းၿပီး လက္ရွိၾကဳံေတြ႕ေနရသည့္ သတင္းမီဒီယာ ေလာကအျဖစ္အပ်က္မ်ားကို ေဆြးေႏြးအေျဖရွာသည့္ ပြဲတြင္ ေျပာဆိုခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ 

လြတ္လပ္စြာထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုခြင့္ႏွင့္ ပက္သက္၍အစီရင္ခံစာထုတ္ျပန္ခဲ့သည့္ “အသံ” အဖြဲ႕၏ ထုတ္ျပန္ခ်က္ တြင္လည္း ဆက္သြယ္ေရးပုဒ္မျဖင့္ တရားစြဲခံရသည့္ အမႈ ေပါင္း ၂၀၀ ေက်ာ္အထိရွိေနသည္။ 

“ကမၻာတစ္လႊားမွာ လြတ္လပ္ခြင့္ေတြကို စိစစ္ေနတဲ့အဖြဲ႕ႀကီးကေနၿပီး ဒီႏွစ္မွာထုတ္ျပန္ထားတာက ကမၻာတစ္လႊားမွာ နိုင္ငံတကာမီဒီယာေတြရဲ့လြတ္လပ္ခြင့္အဆင့္အတန္းဟာ က်ဆင္းေနတယ္လို႔ေျပာတယ္။ အလားတူပဲ ျမန္မာနိုင္ငံနဲ႔ပတ္သက္တယ္ဆိုလို႔ရွိရင္လည္း အမ်ိဳးမ်ိဳး သူတို႔စိစစ္ၿပီးတဲ့အခါက်ေတာ့ ျမန္မာ နိုင္ငံဟာ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္လုံးဝမရွိတဲ့နိုင္ငံလို႔ေတာ့မေျပာဘူး။ ဒါေပမယ့္ နည္းနည္း အက်ဥ္းလြတ္ လပ္ခြင့္ရွိတယ္ဆိုေတာ့။ ကၽြန္ေတာ္တို႔အားလုံးျမင္ခ်င္တာက လြတ္လပ္တဲ့သတင္းမီဒီယာကိုပဲျမင္ခ်င္တယ္” ဟု VOA မွ ဦးသန္းလြင္ထြန္း ကေျပာသည္။ 

ထို႔အျပင္ တရားစြဲဆိုခံရသည့္ ပုဂၢိဳလ္ေပါင္း ၂၄၆ ဦးအထိရွိေနၿပီး အစိုးရႏွင့္ အစိုးရ တာဝန္ရွိသူမ်ားမွ စြဲဆိုသည့္အမႈ ၂၇ မႈအထိရွိေနသည္ဟုလည္း အသံအဖြဲ႕ကထုတ္ျပန္ထားသည္။ 

“ အဲ့ေတာ့ဘာျဖစ္လာလဲဆိုေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔က လြတ္လပ္စြာေျပာဆိုခြင့္လို႔ ေျပာရင္းနဲ႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ကိုယ္တိုင္ကို ထိန္းသိမ္းလာရတဲ့ ကိစၥမ်ိဳးျဖစ္ လာရပါတယ္” ဟု ဦးေအာင္သူၿငိမ္းက သုံးသပ္သည္။အဆိုပါ ၂၇ မႈအထဲမွ လြတ္လပ္စြာေျပာဆိုေရးသားခြင့္ကို အဓိကအဟန႔္အတားျဖစ္ေစသည့္ ဆက္သြယ္ေရး ဥပေဒပုဒ္မျဖင့္ တရားစြဲဆိုခံထားရ သူမ်ားထဲမွ ၂၃ ဦးမွာ သတင္း ႏွင့္ ျဖစ္ရပ္မွန္ေရးသားျခင္းေၾကာင့္ဟုလည္း အသံအဖြဲ႕မွသိရသည္။ 

“ မီဒီယာေကာင္စီမွာေျဖရွင္းရမွာ ဒါကေတာ့ မူေပါ့။ ဒါေပမယ့္ မီဒီယာေကာင္စီကိုေက်ာ္ၿပီးေတာ့ မီဒီယာ ေလာနဲ႔မဆိုင္ဘဲနဲ႔ တရားစြဲထားတာ ေတြရွိတယ္။ အဲ့တာက်ေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔က မျဖစ္သင့္ဘူးေပါ့ဗ်ာ” ဟု အာဏာရ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (NLD) ပါတီ ဗဟိုျပန္ၾကား ေရးေကာ္မတီမွ မုံရြာေအာင္ရွင္က ေျပာသည္။ 

ဥပေဒအရဖြဲ႕စည္းထားသည့္ မီဒီယာေကာင္စီသို႔တိုင္ၾကားကာ ေျဖရွင္းအဆင္ေျပေစပါက ပိုမိုေကာင္းမြန္ ေသာ္လည္း အစိုးရႏွင့္ တပ္မေတာ္အေနျဖင့္ ခံနိုင္ရည္မရွိၾကဘဲ အရပ္ဖက္ဥပေဒမ်ားျဖင့္သာစြပ္စြဲၾကျခင္းဟု ၎ကဆက္လက္ဆိုသည္။ 

သတင္းရယူေရးသားခဲ့သည့္ သတင္းသမားမ်ားအား မေက်နပ္ပါက ပုဒ္မအႀကီးမ်ားတပ္ကာ ဖမ္းဆီးေထာင္ခ် မႈမ်ားကို ေျဖရွင္းေပးရန္ မိမိတို႔ မီဒီယာ ေကာင္စီ (PC) တြင္တာဝန္ရွိသည္ဟု PC ဥကၠ႒ ဦးအုန္းႀကိဳင္ကလည္း ေျပာဆိုထားသည္။ 

ထို႔ေၾကာင့္ သက္ဆိုင္ရာတာဝန္ရွိသူမ်ားႏွင့္ ေဆြးေႏြးကာ ေျဖရွင္းရန္ႀကိဳးပမ္းေနမႈမ်ားလည္းရွိသည္ဟု လည္းသိရသည္။ 

ျမန္မာ့မီဒီယာလြတ္လပ္ခြင့္ႏွင့္ ဒီမိုကေရစီေရခ်ိန္ ေဆြးေႏြးပြဲတြင္ “ျမန္မာ့သတင္းမီဒီယာ ဘယ္ေလာက္ထိ လြတ္လပ္ေနၿပီလဲ” ဆိုသည့္ေခါင္းစဥ္ႏွင့္ “အမ်ိဳးဘာသာ၊ သာသနာေႂကြးေက်ာ္မႈ ေတြၾကားက သတင္းမီဒီယာ အေၾကာင္း” ဆိုသည့္ ေခါင္းစဥ္ (၂) ခုကို ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကသည္။ 

“ျမန္မာ့သတင္းမီဒီယာဘယ္ေလာက္ထိလြတ္လပ္ေနၿပီလဲ” ဆိုသည့္ေခါင္းစဥ္ေအာက္တြင္ Myanmar Now မွ ကိုေဆြဝင္း၊ Internews က ဦးစိန္းဝင္း၊ အမ်ိဳးသားစီမံခန႔္ခြဲမႈဒီဂရီေကာလိပ္မွ ေဒါက္တာဇင္မာေက်ာ္၊ KIC မွ နန္းေဖာ့ေဂ တို႔ကေဆြးေႏြးခဲ့ၾကသည္။ 

ထို႔အျပင္ “အမ်ိဳးဘာသာ၊ သာသနာေႂကြးေက်ာ္မႈ ေတြၾကားက သတင္းမီဒီယာအေၾကာင္း”ေခါင္းစဥ္ကို ျမန္မာဂ်ာနယ္လစ္ကြန္ယက္မွ ဦးျမင့္ေက်ာ္၊ Yangon Journalism School မွ ေဒၚေအးျမေက်ာ္၊ ဦးသီဟေစာ၊ ေဒါက္တာရန္မ်ိဳးသိမ္း တို႔ကေဆြးေႏြးခဲ့ၾကျခင္းျဖစ္သည္။ 

ဓာတ္ပုံ - သက္ကို

Mizzima - News in Burmese