ေျမာက္ကိုရီးယား ဆက္သြယ္ေရးကြန္ရက္ ဟြာေဝး ကူညီ တည္ေဆာက္ခဲ့သလား

တ႐ုတ္ ဆက္သြယ္ေရး လုပ္ငန္းႀကီးျဖစ္ေသာ ဟြာေဝးသည္ ေျမာက္ကိုရီးယား၏ စီးပြားေရး ႀကိဳးမဲ့ ဆက္သြယ္ေရး ကြန္ရက္ကို ကူညီ တည္ေဆာက္ေနေသာေၾကာင့္ ေဝဖန္ခံေနရသည္။ ထိုျဖစ္ရပ္သည္ သူလၽွို လုပ္သည္ဟု စြပ္စြဲခံေနရေသာ ဟြာေဝးႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ ျပင္းထန္ေသာ နိုင္ငံတကာ အျငင္းပြားမွုတြင္ ေနာက္ဆုံး အလွည့္အေျပာင္း ျဖစ္သည္။

ဇူလိုင္လ ၂၂ ရက္ေန႔က ဝါရွင္တန္ပို႔စ္မွ ဖြင့္ခ်လိုက္သည့္ သတင္းအရ ဟြာေဝးသည္ ပန္ဒါနိုင္ငံတကာ သတင္း အခ်က္အလက္ နည္းပညာကုမၸဏီႏွင့္ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ေနသည္။ ထိုကုမၸဏီသည္ နိုင္ငံပိုင္ လုပ္ငန္းျဖစ္ၿပီး အထီးက်န္ၿပီး ကုလသမဂၢ ပိတ္ဆို႔မွုမ်ား ရင္ဆိုင္ေနရသည့္ ေျမာက္ကိုရီးယား နိုင္ငံ၏ ဆက္သြယ္ေရး အေျခခံ အေဆာက္အအုံကို ကူညီတည္ေဆာက္ ေပးေနသည္မွာ အနည္းဆုံး ၈ ႏွစ္ရွိၿပီျဖစ္သည္။

ယခင္ အလုပ္သမားေဟာင္းမ်ား၊ ကန္ထရိုက္ စာခ်ဳပ္မ်ားႏွင့္ ဟြာေဝးကုမၸဏီ၏ ကမၻာတဝွမ္း လုပ္ငန္းမ်ား ဆိုင္ရာ အခ်က္အလက္မ်ားကို အေျခခံေသာ ထိုသတင္းသည္ သူလၽွိုလုပ္မွု စိုးရိမ္ျခင္းအတြက္ ထရမ့္က တ႐ုတ္ႏွင့္ ဟြာေဝးကို အထီးက်န္ထားၿပီး န်ဴကလီးယား ဖ်က္သိမ္းေရးအတြက္ ေျမာက္ကိုရီးယားႏွင့္ ထိေတြ႕ ဆက္ဆံေနခ်ိန္တြင္ ထြက္ေပၚလာျခင္း ျဖစ္သည္။

၎တို႔သည္ ေျမာက္ကိုရီးယား နိုင္ငံတြင္ မည္သည့္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမၽွ မရွိေၾကာင္း ဟြာေဝးက ၎တို႔၏ ေျပာခြင့္ရ ပုဂၢိဳလ္မွတဆင့္ ေျပာေသာ္လည္း ဟြာေဝး ကိုယ္စားလွယ္သည္ ဝါရွင္တန္ပို႔စ္က ေဖာ္ထုတ္ လိုက္သည့္ စာရြက္စာတမ္းမ်ား၏ စစ္မွန္မွုကို အျငင္းပြားျခင္း မရွိေပ။

ပထမဆုံး ဆက္သြယ္ေရး ဝန္ေဆာင္မွုကို လြန္ခဲ့ေသာ ဆယ္စုႏွစ္ ႏွစ္ခုကပင္ ထုတ္ျပန္ခဲ့ၿပီးေနာက္ ေျမာက္ကိုရီးယား နိုင္ငံသားမ်ားတြင္ မိုဘိုင္းဖုန္းမ်ား ပိုင္ဆိုင္ အသုံးျပဳေနၾကသည္မွာ ထူးျခားေသာ သတင္းမဟုတ္ေပ။ မိုဘိုင္းဖုန္းမ်ားကို က်ယ္က်ယ္ျပန႔္ျပန႔္ အသုံးျပဳၿပီး အထူးသျဖင့္ ျပဳံယမ္းတြင္ ေနထိုင္သူမ်ားက ပိုမို အသုံးျပဳေနေၾကာင္း ေျမာက္ကိုရီးယားသို႔ မၾကာေသးမီကမွ သြာေရာက္ခဲ့သည့္ သံတမန္ တဦးက ေျပာသည္။

ေျမာက္ကိုရီးယား ဆက္သြယ္ေရး ဝန္ေဆာင္မွုမ်ား တည္ေဆာက္ျခင္းတြင္ ျပည္ပကုမၸဏီမ်ားသည္ အေရးပါေသာ အခန္းတြင္ ယခင္က ပါဝင္ခဲ့ေသာ္လည္း လြန္စြာ လၽွို႔ဝွက္ေသာ ထိုနိုင္ငံတြင္ ၎တို႔ ပါဝင္ပတ္သက္မွု၏ လက္ရွိအေျခအေနကို ယခု ရွင္းရွင္းလင္းလင္း မသိရေပ။

ကုလသမဂၢ၊ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုႏွင့္ ဥေရာပသမဂၢတို႔က ေျမာက္ကိုရီးယား နိုင္ငံအေပၚ ခ်မွတ္ေသာ နိုင္ငံတကာ အေရးယူပိတ္ဆို႔မွု မ်ားေၾကာင့္ ေျမာက္ကိုရီးယားႏွင့္ စီးပြားေရးအရ ဆက္ဆံျခင္းသည္ လြန္စြာ အႏၲရာယ္ မ်ားေသာေၾကာင့္ ထိုသို႔ေသာ လုပ္ငန္းမ်ားကို အေရွ႕အာရွႏွင့္ တျခားနိုင္ငံမ်ားမွ ႐ုပ္ၿပ ကုမၸဏီမ်ားျဖင့္ လုပ္ကိုင္ၾကသည္။

ထိုကုမၸဏီ အမ်ားအျပားသည္ စစ္ဖက္-အရပ္ဖက္ ႏွစ္မ်ိဳးသုံး ပစၥည္းမ်ား ေရာင္းဝယ္ျခင္းႏွင့္ အေရာင္းအဝယ္ အဆင့္မ်ားစြာ၊ ကုမၸဏီမ်ားစြာကို ျဖတ္သန္းၿပီး ပစၥည္းမ်ား ေနာက္ဆုံး ေရာက္ရွိမည့္ ေနရာကို ဖုံးကြယ္ရာတြင္ လြန္စြာ ကၽြမ္းက်င္ေၾကာင္း နိုင္ငံတကာ စုံစမ္းစစ္ေဆးသူမ်ားက ေတြ႕ရွိၾကသည္။

ဟြာေဝးက ေျမာက္ကိုရီးယား နိုင္ငံတြင္ ၎တို႔၏ စီးပြားေရး လုပ္ငန္း မရွိေၾကာင္း ေျပာေသာ္လည္း ဝါရွင္တန္ပို႔စ္က ေဖာ္ထုတ္လိုက္သည့္ စာရြက္စာတမ္းမ်ား၏ စစ္မွန္မွုကို မျငင္းဆန္ျခင္းမွာ ထိုအခ်က္ေၾကာင့္ ျဖစ္နိုင္သည္။ ေျမာက္ကိုရီးယား နိုင္ငံတြင္ ဟြာေဝးႏွင့္ ပန္ဒါတို႔ ပါဝင္ပတ္သက္မွုသည္ စာဝွက္စနစ္မ်ား ပံ့ပိုးျခင္းႏွင့္ ၎တို႔ကို အသုံးျပဳျခင္းသည္ က်ယ္ျပန႔္ေသာ မိုဘိုင္းဖုန္းစနစ္ တည္ၿငိမ္ေစေရးကို အဓိက ထားပုံရသည္။

ေျမာက္ကိုရီးယား နိုင္ငံ၏ ပထမဆုံး မိုဘိုင္းကြန္ရက္ကို Loxley Pacific အမည္ရွိ ထိုင္းကုမၸဏီတခုက ၂၀၀၂ နိုဝင္ဘာလက ထူေထာင္ေပးခဲ့သည္။ Loxley Pacific သည္ အင္တာနက္စနစ္ စတင္ လုပ္ေဆာင္ရာ တြင္လည္း ပါဝင္ခဲ့ၿပီး ၂၀၀၃ ခုႏွစ္သို႔ ေရာက္ေသာအခါ ေျမာက္ကိုရီးယားတြင္ အသုံးျပဳေနေသာ မိုဘိုင္းဖုန္း ၂၀၀၀၀ ေက်ာ္ ရွိေနၿပီျဖစ္သည္။

အင္တာနက္ ခ်ိတ္ဆက္မွုကို Star အမည္ရွိ ဖက္စပ္ လုပ္ငန္းတခုက စီစဥ္ရန္ ရည္ရြယ္ခဲ့ၿပီး ထိုလုပ္ငန္းသည္ Internet Assigned Numbers Authority က ခ်မွတ္ေပးသည့္ ေျမာက္ကိုရီးယား၏ dot-kp domain ကို ရယူခဲ့သည္။

၂၀၀၃ ခုႏွစ္တြင္ ဂ်ပန္ရွိ ႐ုပ္ျပကုမၸဏီတခုက ျပဳံယမ္းသို႔ ပို႔ေပးသည့္ လက္နက္ ထုတ္လုပ္ရာတြင္ သုံးနိုင္သည့္ လၽွပ္စစ္စြမ္းအား ထိန္းခ်ဳပ္သည့္ ကိရိယာ သုံးခုအတြက္ ၾကားခံအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ေသာေၾကာင့္ Loxley ၏ ေျမာက္ကိုရီးယားတြင္ ပါဝင္ပတ္သက္ျခင္းသည္ အျငင္းပြားဖြယ္ ျဖစ္လာသည္။ ထိုပစၥည္းမ်ား တင္ေဆာင္ လာေသာ သေဘၤာသည္ ဘန္ေကာက္မေရာက္မီ ေဟာင္ေကာင္တြင္ ရပ္နားေသာအခါ အေကာက္အခြန္ အာဏာပိုင္မ်ားသည္ သတင္းအရ ထိုပစၥည္းမ်ားကို ရွာေဖြသိမ္းယူၿပီး ဂ်ပန္နိုင္ငံသို႔ ျပန္လည္ ပို႔ေဆာင္ခဲ့သည္။

ဥပမာဆိုရပါက ထို စစ္ဖက္-အရပ္ဖက္ ႏွစ္မ်ိဳးသုံး ပစၥည္းကို လၽွပ္စစ္ စီးဆင္းမွုႏွင့္ ယူေရနီယမ္ သန႔္စင္ေရး ဗဟိုခြာ စက္မ်ားအတြက္ လိုအပ္ေသာ ႀကီးမားသည့္ လၽွပ္စီးမ်ား တည္ၿငိမ္ေအာင္ လုပ္ရာတြင္ သုံးနိုင္သည္။

ထိုဓာတ္အား တည္ၿငိမ္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ေပးေသာ ကိရိယာမ်ားသည္ ေျမာက္ကိုရီးယား န်ဴကလီးယား အစီအစဥ္အတြက္ မဟုတ္ေၾကာင္းႏွင့္ ေျမာက္ကိုရီးယားနိုင္ငံ၏ လၽွပ္စစ္ဓာတ္အား အေျခအေနမွာ လြန္စြာ ဆိုးရြား ေနေသာေၾကာင့္ အိမ္သုံး လၽွပ္စစ္ပစၥည္းမ်ား မပ်က္စီးေစရန္ ၎တို႔ကို လိုေသာေၾကာင့္ အာဏာပိုင္ မ်ားက မွာယူျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ထိုစဥ္က Loxley ၏ ေျပာခြင့္ရသူက ေျပာသည္။ သို႔ေသာ္ ဂ်ပန္နိုင္ငံက ထိုရွင္းလင္းခ်က္ကို မယုံၾကည္ခဲ့ေပ။

၂၀၀၄ ခုႏွစ္တြင္ လူ ၃၀၀၀ ခန႔္အထိ ေသေၾကဒဏ္ရာရေစသည့္ တ႐ုတ္နယ္စပ္အနီး ဘူတာ႐ုံတခု ေပါက္ကြဲမွုႀကီး အၿပီးတြင္ Loxley ၏ မိုဘိုင္းဖုန္း ကြန္ရက္ကို ႐ုတ္တရက္ ရပ္ဆိုင္းလိုက္သည္။ လက္ရွိ ေခါင္းေဆာင္ ကင္ဂ်ဳံအြန္၏ ဖခင္ ထိုစဥ္က ေခါင္းေဆာင္ ကင္ဂ်ဳံအီကို သယ္ေဆာင္လာေသာ ရထားသည္ ထိုဘူတာမွ ျဖတ္သန္းသြားၿပီး မၾကာမီ ထိုေပါက္ကြဲမွု ျဖစ္ပြားခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ ထိုေဖာက္ခြဲမွုတြင္ မိုဘိုင္းဖုန္း အခ်က္ၿပ စနစ္ကို အသုံးျပဳခဲ့သည္ဟု ေကာလာဟလ သတင္းမ်ားက ဆိုသည္။

ထိုသတင္း မွန္မည္ဟု တထစ္ခ် မေျပာနိုင္ပါ။ လၽွပ္စစ္ဓာတ္ႀကိဳး တေခ်ာင္း ျပတ္ေတာက္ၿပီး အနီးရွိ ဓာတ္ေျမၾသဇာတင္ ယာဥ္ေပၚ က်သြားေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္ဟု လြတ္လပ္ေသာ သတင္း ရင္းျမစ္မ်ားက ဆိုသည္။ သို႔ေသာ္ ထိုျဖစ္ရပ္ေၾကာင့္ ေျမာက္ကိုရီးယားရွိ Loxley ၏ လုပ္ငန္း အမ်ားအျပား ရပ္ဆိုင္း သြားသည္။

၂၀၀၈ ခုႏွစ္တြင္ ျပည္ပ လုပ္ငန္းသစ္ျဖစ္သည့္ အီဂ်စ္နိုင္ငံမွ Orascom Telecom Media သည္ ေျမာက္ကိုရီးယား နိုင္ငံသို႔ ေရာက္လာသည္။ ၎သည္ နိုင္ငံပိုင္ Korea Post and Telecommunications Corporation ႏွင့္ Koryolink အမည္ရွိ ဖက္စပ္လုပ္ငန္းကို တည္ေထာင္သည္။ ထိုလုပ္ငန္းသည္ ၇ ႏွစ္အတြင္း မိုဘိုင္းဖုန္း အသုံးျပဳသူ ၂ သန္း အတြက္ ဝန္ေဆာင္မွုေပးေသာ လုပ္ငန္းကို တည္ေထာင္ခဲ့သည္။

ေျမာက္ကိုရီးယား အေၾကာင္း အထူးေရးသားသည့္ 38 North သတင္း စာမ်က္ႏွာ၏ အဆို ယခုအခါ ေျမာက္ကိုရီးယားတြင္ မိုဘိုင္းဖုန္း အသုံးျပဳသူ ၅ သန္းရွိၿပီး Koryolink ႏွင့္ တျခား နိုင္ငံပိုင္ လုပ္ငန္းတခု ျဖစ္ေသာ Kang Sing NET တို႔က ထိုသူမ်ားကို ဝန္ေဆာင္မွုေပးေနသည္ဟု သိရသည္။

သို႔ေသာ္ ဝန္ေဆာင္မွုမ်ားကို အထူး ကန႔္သတ္ထားသည္။ အထက္လႊာ တခ်ိဳ႕မွအပ မည္သည့္ မိုဘိုင္းဖုန္း သုံးသူမွ ျပည္ပသို႔ ဖုန္းေခၚယူနိုင္ျခင္း မရွိသလို ျပည္ပမွ မည္သူမၽွလည္း ေျမာက္ကိုရီးယား ဖုန္းမ်ားသို႔ ေခၚယူနိုင္ျခင္း မရွိေပ။ ပိုမိုထူးျခားသည္မွာ မိုဘိုင္းဖုန္းမွ အသုံးျပဳနိုင္သည့္ အင္တာနက္ ဝန္ေဆာင္မွု မရွိျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။ အဆင့္ျမင့္ အရာရွိမ်ားႏွင့္ အခ်ိဳ႕ နိုင္ငံျခားသားမ်ားကိုသာ အင္တာနက္ အသုံးျပဳခြင့္ ေပးသည္။

ထိုသို႔ အကန႔္အသတ္ရွိေသာ အင္တာနက္ ဝန္ေဆာင္မွုကို ႐ုရွား TransTeleCom ႏွင့္ တ႐ုတ္ Unicom တို႔က ေပးေနေသာ္လည္း လူသုံးမ်ားသည့္ ကြန္ရက္မ်ားျဖစ္ေသာ Facebook၊ တြစ္တာႏွင့္ ေတာင္ကိုရီးယား ဝက္ဘ္ဆိုက္ အမ်ားစုကို ပိတ္ပင္ထားသည္။

၂၀၁၇ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလ ၂ ရက္ေန႔ ရိုက္တာသတင္းအရ TransTeleCom သည္ ေျမာက္ကိုရီးယား အင္တာနက္၏ ၆၀ ရာခိုင္ႏွုန္းကို ထိန္းခ်ဳပ္ၿပီး Unicom က က်န္ ၄၀ ရာခိုင္ႏွုန္းကို ထိန္းခ်ဳပ္ထားသည္။ ေျမာက္ကိုရီးယား၏ အင္တာနက္သည္ အကန႔္အသတ္ ရွိၿပီး ခ်ိတ္ဆက္မွု ရာဂဏန္း အနည္းငယ္မွ တေထာင္ေက်ာ္သာ ရွိသည္ဟု ယုံၾကည္ရေၾကာင္း အေျခအေနကို ေစာင့္ၾကည့္ ေလ့လာေနသည့္ ကၽြမ္းက်င္သူ မ်ားႏွင့္ သုေတသီမ်ား၏ အဆိုအရ သိရသည္။

၂၀၀၀ ျပည့္ႏွစ္မ်ား အေစာပိုင္းတြင္ Orascom ကို ေျမာက္ကိုရီးယားတြင္ Orabank အမည္ရွိ ဘဏ္တခု ထူေထာင္ခြင့္ ျပဳခဲ့ေသာ္လည္း အေမရိကန္ အေရးယူပိတ္ဆို႔မွု ၿခိမ္းေျခာက္မွု မ်ားေၾကာင့္ ထိုဘဏ္ကို ၂၀၁၆ ခုႏွစ္တြင္ ပိတ္လိုက္ရသည္။ လြန္ခဲ့ေသာႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလကမူ ၎တို႔သည္ ေျမာက္ကိုရီးယား နိုင္ငံသားမ်ား အတြက္ သာမန္ ဆက္သြယ္ေရး ဝန္ေဆာင္မွုမ်ားသာ ေပးပါက ေျမာက္ကိုရီးယားသို႔ ျပည္ပရင္းႏွီးျမႇုပ္ႏွံမွု ပိတ္ပင္ျခင္းမွ ကင္းလြတ္ခြင့္ရသည့္ ကုလသမဂၢ လုံျခဳံေရး ေကာင္စီ၏ ခြင္ျပဳခ်က္ ရရွိေၾကာင္း Orascom က ေၾကညာသည္။

သို႔ေသာ္ ဟြာေဝးႏွင့္ ပန္ဒါတို႔ ေျမာက္ကိုရီးယားတြင္ မည္သည္တို႔ လုပ္ေဆာင္ေနသည္ကို ရွင္းရွင္းလင္းလင္း မသိရေပ။

“ပန္ဒါသည္ ၂၀၀၂ ခုႏွစ္ကပင္ တဦးခ်င္းသုံး ကြန္ပ်ဴတာ ထုတ္လုပ္ေရး ဖက္စပ္လုပ္ငန္း ျဖစ္သည္ Achim Panda JV Co ကို စီမံေနၿပီး ထိုစနစ္အတြက္ ေဆာ့ဖ္ဝဲ ေရးသားေပးၿပီး ေျမာက္ကိုရီးယားႏွင့္ အခ်ိတ္အဆက္ ရွိၿပီး ျဖစ္သည္” ဟု ေျမာက္ကိုရီးယား မီဒီယာႏွင့္ နည္းပညာ ကၽြမ္းက်င္သူ မာတင္ဝီလ်ံက 38 North သတင္း စာမ်က္ႏွာတြင္ ေရးသားသည္။

“ကင္ဂ်ဳံအြန္၏ အဖိုး ကင္အီဆြန္းႏွင့္ ဖခင္ ကင္ဂ်ဳံအီတို႔သည္ တ႐ုတ္နိုင္ငံသို႔ သြားေရာက္စဥ္က ပန္ဒါသို႔ သြားေရာက္ခဲ့ဖူးေသာေၾကာင့္ ထိုလုပ္ငန္းကို ေျမာက္ကိုရီးယား အစိုးရက ယုံၾကည္ ေလးစားမွုရွိသည္” ဟုလည္း သူက ဆက္လက္ ေရးသားသည္။

ဟြာေဝးသည္လည္း အလားတူပင္ ျဖစ္သည္။ တ႐ုတ္ သမၼတ ရွီက်င့္ဖ်င္က လြန္ခဲ့ေသာႏွစ္ ဇြန္လက ေျမာက္ကိုရီးယား နိုင္ငံသို႔ သြားေရာက္ လည္ပတ္ေသာအခါ ဟြာေဝး အမွုေဆာင္မ်ားလည္း လိုက္ပါ သြားခဲ့ၾကသည္။

ဝီလ်ံ၏ အဆိုအရ တရားဥပေဒ စိုးမိုးေရး အရာရွိမ်ားက သတ္မွတ္ထားေသာ ဖုန္းမ်ား၏ ဆက္သြယ္မွုမ်ားကို ေစာင့္ၾကည့္ေစနိုင္မည့္ ၾကားျဖတ္စနစ္ (LIG) တည္ေဆာက္ရာတြင္ ဟြာေဝးသည္ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္မွ စတင္ ပါဝင္ ပတ္သက္ေနသည္ဟု သိရသည္။ အခ်ဳပ္အားျဖင့္ ဆိုရလၽွင္ ေစာင့္ၾကည့္ျခင္း အစီအစဥ္မ်ားတြင္ Koryolink ကြန္ရက္တြင္ ေျမာက္ကိုရီးယား နိုင္ငံသားတဦး လုပ္ေဆာင္သမၽွ အရာရာ အက်ဳံးဝင္သည္။

အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုအတြက္ ျပႆနာမွာ တ႐ုတ္ကုမၸဏီမ်ားက အေမရိကန္ နည္းပညာမ်ားကို မည္သည့္ အတိုင္းအတာအထိ ေျမာက္ကိုရီးယားသို႔ ျပန္လည္ တင္ပို႔ထားသနည္း ဟူသည့္ ျပႆနာျဖစ္သည္။ အေမရိကန္ နိုင္ငံ၏ မူဝါဒမ်ားအရ ေျမာက္ကိုရီးယားသို႔ ကိရိယာ တင္ပို႔ေသာ ျပည္ပကုမၸဏီမ်ားႏွင့္ စီးပြားေရး ဆက္ဆံျခင္းကို ဝါရွင္တန္က ပိတ္ပင္ရမည္ ျဖစ္သည္။

ေျမာက္ကိုရီးယားႏွင့္ အီရန္သို႔ အေမရိကန္မွ ပစၥည္းမ်ား တင္ပို႔ေနစဥ္ ဖမ္းမိသည့္ တ႐ုတ္ ဆက္သြယ္ေရး ကုမၸဏီ ZTE အေပၚ အေရးယူပိတ္ဆို႔မွုမ်ား ျပန္လည္ခ်မွတ္မည့္ ဥပေဒၾကမ္းကို အေမရိကန္ လႊတ္ေတာ္ အမတ္မ်ားက ေဖေဖာ္ဝါရီလတြင္ တင္သြင္းသည္။ ၂၀၁၈ ခုႏွစ္က ထရမ့္သည္ ZTE ကို ေခတၱ အေရးယူခဲ့ဖူး ေသာ္လည္း ထိုႏွစ္ေႏွာင္းပိုင္းတြင္ပင္ ထိုပိတ္ပင္မွုကို ျပန္လည္ ႐ုတ္သိမ္းခဲ့ၿပီး အေမရိကန္ ကုမၸဏီမ်ားႏွင့္ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းမ်ား ဆက္လက္ လုပ္ေဆာင္ခြင့္ ေပးခဲ့သည္။

“မိမိတို႔သည္ ကုလသမဂၢ၊ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုႏွင့္ ဥေရာပသမဂၢတို႔၏ ပို႔ကုန္ ထိန္းခ်ဳပ္မွုမ်ားႏွင့္ ပိတ္ပင္မွု ဥပေဒႏွင့္ လုပ္ထုံးလုပ္နည္းမ်ား အပါအဝင္ မိမိတို႔ လုပ္ငန္း ေဆာင္ရြက္ေနေသာ နိုင္ငံမ်ားႏွင့္ ေဒသမ်ားရွိ ဥပေဒ၊ လုပ္ထုံးလုပ္နည္းမ်ား အားလုံးကို လိုက္နာရန္ အျပည့္အ၀ ကတိျပဳသည္” ဟု ဟြာေဝးက ဇူလိုင္လ ၂၃ ရက္ေန႔က ေၾကညာခ်က္တြင္ ေဖာ္ျပသည္။

ထိုအခ်က္ကို သီးျခား သက္ေသျပနိုင္ျခင္း မရွိေသးေပ။ ေျမာက္ကိုရီးယားသည္ ကမၻာႏွင့္ အဆက္အျပတ္ ဆုံးေသာ နိုင္ငံမ်ားအနက္တခု ျဖစ္ေသာ္လည္း တာေဝးပစ္ ဒုံးက်ည္မ်ားႏွင့္ ျပည္တြင္းျဖစ္ န်ဴကလီးယား လက္နက္တိုက္ကို တည္ေထာင္ထားသည္မွာ ကာလအတန္ၾကာၿပီ ျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ေျမာက္ကိုရီးယားတြင္ အတန္အသင့္ အဆင့္ျမင့္ေသာ မိုဘိုင္းႏွင့္ ဒီဂ်စ္တယ္ နည္းပညာမ်ား ရွိေနသည္ဆိုလၽွင္ အံ့ၾသဖြယ္ မဟုတ္ေပ။

၎တို႔၏ လက္နက္စနစ္မ်ားက ျပသေနသည့္ အတိုင္းပင္ ေျမာက္ကိုရီးယားသည္ ျပည္ပ နည္းပညာမ်ားကို ျပန္လည္ျပင္ဆင္ၿပီး ၎တို႔ ကိုယ္ပိုင္နည္းပညာ ျပန္လည္ ထုတ္လုပ္ရာတြင္ ကၽြမ္းက်င္ၾကသည္။ အတိတ္က ေျမာက္ကိုရီးယားတြင္ ဟြာေဝး ပါဝင္ပတ္သက္ခဲ့သည္ကို သံသယျဖစ္ရန္ မလိုေသာ္လည္း ယခု မည္သည္တို႔တြင္ ပါဝင္ပတ္သက္ေနသည္ကို အတိအက် ခန႔္မွန္းရန္ ခက္ခဲသည္။

မည္သည့္ လုပ္ငန္းမဆို အမွန္တကယ္ ပိုင္ရွင္ သို႔မဟုတ္ ပံ့ပိုးသူ ရင္းျမစ္ကို အတိအက် ေဖာ္ထုတ္ရန္ ခက္ခဲေအာင္ လုပ္ေဆာင္ၿပီး ၾကားခံမွု မ်ားႏွင့္ ႐ုပ္ျပကုမၸဏီမ်ားျဖင့္ ေျမာက္ကိုရီးယားမွ ဟြာေဝး၏ အမွန္တကယ္ လုပ္ေဆာင္မွုမ်ားကို ဖုံးကြယ္ ထားနိုင္၍ ျဖစ္သည္။

ဧရာဝတီ