ျမန္မာ့ပံုရိပ္ထိခိုက္ေစေသာ အခ်က္ႏွစ္ရပ္အေပၚ ျမန္မာဝန္ႀကီး တုန္႔ျပန္ခ်က္

ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္း အျဖစ္အပ်က္ကို genocide လူမ်ဳိးတံုးသတ္ျဖတ္မႈအျဖစ္ သတ္မွတ္ဖို႔ အေမရိကန္ ေအာက္လႊတ္ေတာ္အမတ္တခ်ဳိ႕က တြန္းအားေပး လုပ္ေဆာင္ေနတာနဲ႔ ႐ိုက္တာ သတင္းေထာက္ႏွစ္ေယာက္ကို ေထာင္ဒဏ္ခ်မွတ္တဲ့ အေပၚ ႏုိင္ငံတကာက ဖိအားေပးေနတာ ေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ျပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီး ဦးေက်ာ္တင္ကို ေဒၚခင္စိုးဝင္းက နယူးေယာက္မွာ ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းထားပါတယ္။ 

ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းမွာ က်ဴးလြန္ခဲ့တယ္လုိ႔ဆိုတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြကို အေမရိကန္ႏုိင္ငံျခားေရးဌာနက Ethnic Cleansing လူမ်ဳိးစုအလိုက္ ရွင္းလင္းဖယ္ရွားမႈ လို႔ သံုးႏႈန္္းေနဆဲျဖစ္ၿပီး ေအာက္လႊတ္ေတာ္၊ ႏုိင္ငံျခားေရးရာေကာ္မတီက Genocide လူမ်ဳိးတံုး သတ္ျဖတ္မႈအျဖစ္ ေခၚဆိုသတ္မွတ္ဖို႔ တြန္းအားေပး လုပ္ေဆာင္ေနပါတယ္။ ဒါနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အျပည္ျပည္ဆိုုင္ရာ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရးဝန္ႀကီး ဦးေက်ာ္တင္ကို ေဒၚခင္စိုးဝင္းက နယူးေယာက္ၿမိဳ႕မွာ ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းထားပါတယ္။ 

ေမး။ ။ ျမန္မာႏုိင္ငံအေရးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အေမရိကန္ရဲ႕ ရပ္တည္မႈအေနအထားေပါ့ … အေမရိကန္ႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာနရဲ႕ သေဘာအရဆိုလို႔ရွိရင္ေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ အခုျဖစ္ေန တဲ့ ဒုကၡသည္အေရးဟာ ethnic cleansing ေပါ့၊ လူမ်ဳိးစုအလိုက္ ရွင္းလင္းဖယ္ရွားေရး အဆင့္ အေနနဲ႔သာ သံုးႏႈန္းေျပာဆိုတာ ရွိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီဟာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အေမရိကန္ ေအာက္လႊတ္ေတာ္ကေနၿပီးေတာ့ ႏုိင္ငံျခားေရး ရာေကာ္မတီဥကၠဌ Ed Royce ရယ္၊ လႊတ္ေတာ္အမတ္ Steve Chabot နဲ႔ Eliot Engle တို႔က ဦးစီးၿပီးေတာ့ ပါတီႀကီးႏွစ္ရပ္စလံုးရဲ႕ အေရးယူမႈတရပ္အေနနဲ႔ ျမန္မာစစ္တပ္ရဲ႕ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြအေပၚ ရက္စက္ႏွိပ္ကြပ္မႈေတြကို genocide လူမ်ဳိးတံုးသတ္ျဖတ္မႈအျဖစ္ ေၾကညာဖို႔၊ ဆံုးျဖတ္ဖို႔အေရးကို တင္ထားတာရွိပါတယ္။ အေမရိကန္နဲ႔ ျမန္မာအၾကားမွာ ဒီဒုကၡသည္အေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ သေဘာထား တင္းမာ လာႏုိင္သလား၊ ဒါမွမဟုတ္ အေမရိကန္နဲ႔ဆက္ဆံေရး ဘယ္လိုမ်ားျဖစ္သြားႏုိုင္ပါလဲ၊ ဝန္ႀကီး ဘယ္လို သံုးသပ္လို႔ရပါလဲရွင့္။ 

ေျဖ။ ။ “အခုျဖစ္ပ်က္ေနတဲ့ ဒုကၡသည္ေတြ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ဘက္ကို ေရြ႕လာတဲ့ကိစၥကို ဘယ္လို နည္းနဲ႔ သတ္မွတ္ၾကလဲ … ethnic cleansing တို႔၊ genocide တို႔ ဒီလို လြန္လြန္က်ဴးက်ဴး အသံုးေတြနဲ႔ သံုးတာမ်ဳိးဟာ ေဒါက္တာ ကိုဖီ အာနန္ ေျပာသြားဖူး ပါတယ္၊ ဒီလိုစကား အသံုး အႏႈန္းေတြကိုတဲ့ လက္လြတ္စပယ္ မေျပာသင့္ဘူးေပါ့ ေနာ္ … ဒါမ်ဳိးဆိုတာကတဲ့ သက္ဆိုင္ရာ အေထာက္အထားခုိင္လံုမွ တရား႐ံုးေတြကပဲ ဆံုးျဖတ္ၿပီး ေျပာလို႔ရတဲ့ဟာမ်ဳိး ျဖစ္ပါတယ္လို႔ အဲဒီလိုမ်ဳိး ေျပာသြားဖူးပါတယ္၊ သတင္းေထာက္ တေယာက္ကို။ 

“အဲဒီေတာ့ ဒီကိစၥဟာ က်ေနာ္တုိ႔အေနနဲ႔ကေတာ့ ေဒၚခင္စိုးဝင္း သိတဲ့အတိုင္းပဲ၊ အခု ဒီဘက္ကို ေျပးလာတာ အကုန္မဟုတ္ဘူး ေနာ္၊ ethnic cleansing လည္းမဟုတ္ဘူး၊ က်ေနာ္တို႔ဘက္မွာ သံုးပံုတပံုေလာက္က က်န္တယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ဒီလိုျဖစ္ေနတာ သည္၊ ဒီမြတ္ဆလင္ community သည္ ေျမာက္ပိုင္းမွာေလးပဲျဖစ္ေနတာ၊ ရခိုင္ေတာင္ ပို္င္းမွာဆိုရင္လည္း အဆင္ေျပေနၾကတယ္၊ ျမန္မာျပည္တျပည္လံုးမွာလည္း မြတ္ဆလ င္ေရာ၊ ခရစ္ယာန္ေရာ၊ ဗုဒၶ ဘာသာေရာ သဟဇာတရွိစြာနဲ႔ ေနေနၾကတာပဲ။ အဲဒီေတာ့ သူတို႔ကို ethnic cleansing လုပ္တာလည္းမဟုတ္ဘူး၊ ေနာက္ၿပီးေတာ့ genocide လို႔လည္း မသံုးသင့္ဘူး။ 

“အခုေလာေလာဆယ္ကေတာ့ ကေနဒါကေတာ့ သူ႔ျပည္တြင္းႏုိင္္ငံေရးအရေပါ့၊ ျပည္တြင္း pressure ေတြအရ ဒီလုိမ်ဳိး သတ္မွတ္လာတာမ်ဳိး က်ေနာ္တို႔ေတြ႔ရတယ္။ ဒါ အင္မတန္ ဝမ္းနည္းစရာေကာင္းပါတယ္။ တခ်ဳိ႕က ဒီလို ေပၚျပဴလာျဖစ္တဲ့ issue မ်ဳိးကို မိမိတို႔ႏုိင္ငံေရး အက်ဳိးအျမတ္အတြက္ကို ဒါမ်ဳိးေတြ သတ္မွတ္သံုးႏႈန္းလာတာ ဝမ္းနည္းစရာေကာင္းပါတယ္။ 

“အဲဒီေတာ့ အေမရိကန္ကေတာ့ ေလာေလာဆယ္ကေတာ့ ဒါမ်ဳိး မသံုးေသးပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ အဲဒီလိုမ်ဳိး သံုးလိမ့္မယ္လို႔လည္း က်ေနာ္တို႔အေနနဲ႔ေတာ့ မယူဆပါဘူး။ က်ေနာ္တို႔လည္း အခု သူတို႔ကိုရွင္းျပထားၿပီးၿပီ။ က်ေနာ္တို႔မွာ independent commission ရွိတယ္၊ သူ႔ရဲ႕သံုးသပ္ ခ်က္ေတြကိုလည္း ေစာင့္ၾကည့္ဖို႔လိုတယ္ဆိုတာ ရွင္းျပထားပါတယ္။” 

ေမး။ ။ ရခိုင္အေရးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ဖိအားေပးေနသလိုမ်ဳိးပဲ ႐ိုက္တာသတင္းေထာက္ ႏွစ္ေယာက္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့လည္း ဖိအားေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ေပးေနတာ ၾကားရပါတယ္။ ကုလသမဂၢအတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ အပါအဝင္ေပါ့ေလ၊ အေမရိကန္ႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာန၊ EU ဥေရာပသမဂၢ အကုန္လံုးကေနၿပီးေတာ့ ဝိုင္းၿပီးေတာ့ ဒီ ႐ိုက္တာသတင္းေထာက္ ႏွစ္ေယာက္ ဟာ တရားဥပေဒအရ မွ်မွ်တတမဟုတ္ဘဲနဲ႔ မတရားစြပ္စြဲမႈနဲ႔ ဒီလိုမ်ဳိး ေထာင္ခ်ခံရတယ္ဆိုၿပီး ေတာ့ ေျပာေနတာရွိပါတယ္။ မေန႔ကပဲ သူတို႔အတြက္ ဥပေဒအၾကံေပးေနတဲ့ ႏုိင္ငံတကာ နာမည္ႀကီး လူ႔အခြင့္အေရးေရွ႕ေနျဖစ္တဲ့ Amal Clooney ကလည္း ဒီဟာနဲ႔ ပတ္သက္ ၿပီးေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေနနဲ႔ေပါ့ေလ သူလည္း ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားတေယာက္ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ အတြက္ ကိုယ္ခ်င္းစာနာၿပီးေတာ့ ဒီကိစၥမွာ သူသာလွ်င္ ေဆာင္ရြက္ေပးႏုိင္လိမ့္မယ္ဆိုၿပီးေတာ့ တိုက္တြန္းသြားတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒါနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ေရာ ဝန္ႀကီး ဘယ္လိုမ်ား သံုးသပ္လုိ႔ ရပါလဲရွင့္။ 

ေျဖ။ ။ “ႏုိင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္က ဟႏိြဳင္း World Economic Forum မွာလည္း ေျပာသြားပါတယ္။ တရား႐ံုးရဲ႕ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို ၾကည့္ရတာ သူ႔ရဲ႕ဆံုးျဖတ္ခ်က္အရ ကေတာ့ လွ်ဳိ႕ဝွက္ခ်က္အက္ဥပေဒကို ခ်ဳိးေဖာက္လို႔ အေရးယူတယ္လုိ႔ သံုးသပ္ထား တယ္ဆုိတာ ေျပာပါ တယ္။ ဒါေပမဲ့ အဲဒီထဲမွာ တရားစီရင္မႈကလည္း ပြင့္ပြင့္ လင္းလင္းေပးထားတယ္၊ အားလံုး ဘယ္သူမဆို ၾကည့္လုိ႔ရတယ္၊ တကယ္လို႔ တရား စီရင္မႈမွာ မွ်တမႈမရွိတာေပါ့၊ Miscarriage of Justice ရွိတယ္ဆိုရင္ အသိေပးပါ၊ ဒါကိုၾကည့္မယ္ဆုိၿပီးေတာ့ ေျပာထားပါတယ္။ 

“အခုေလာေလာဆယ္ကေတာ့ စီရင္ခ်က္ ခ်ၿပီးသြားၿပီေပါ့။ တရားစီရင္ေရး လုပ္ထံုး အရဆိုရင္ ေတာ့ ႏွစ္လအတြင္းမွာ သူတို႔ အယူခံဝင္ခြင့္ရွိပါတယ္။ အယူခံဝင္လား၊ မဝင္ဘူးလားဆိုတာ ေသခ်ာေတာ့ မစိစစ္ရေသးပါဘူး။ အဲဒီေတာ့ အယူခံဝင္တဲ့ judicial process ၿပီးလို႔ရွိရင္ေတာ့ တရားစီရင္မႈ မွ်တလား မမွ်တဘူးလားဆုိတာကို ေခါင္းေဆာင္ေတြအေနနဲ႔ အေလးအနက္ထား စဥ္းစားလိမ့္မယ္လုိ႔ က်ေနာ္တို႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။ 

“မေန႔က သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲမွာ ေျပာတဲ့ဟာလည္း သူတို႔က မမွ်တတဲ့အခ်က္ကို ေထာက္ျပ ျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ အစိုးရအေနနဲ႔ကေတာ့ ႏုိင္ငံတကာ ေျပာေနတယ္ေပါ့၊ အစိုးရနဲ႔ တရားစီရင္ ေရးက သီးျခားစီျဖစ္တယ္လုိ႔ ေျပာတဲ့အတြက္ တရားစီရင္ေရး လုပ္တဲ့ကာလမွာ အစိုးရအေနနဲ႔ စြက္ဖက္ခြင့္မရွိပါဘူး။ အဲဒီေတာ့ သူ႔ due legal process ၿပီးဆံုးသြားၿပီးေတာ့ ဒီ case ကို ျပန္လည္သံုးသပ္တဲ့အခါမွာေတာ့ အေလးထား စဥ္းစား လာလိမ့္မယ္လုိ႔ က်ေနာ့္အေနနဲ႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။”

VOA