ေငြတန္ဖိုး ဆက္မက်ေအာင္ အင္ဒိုနီးရွားႏွင့္ ဖိလစ္ပိုင္ လုံးပန္း

ေငြတန္ဖိုးက်ဆင္းျခင္းႏွင့္ ေငြေၾကးေဖာင္းပြမွု ဖိအားမ်ား အသစ္ျပန္ျဖစ္လာျခင္းကို ကာမိရန္ ဖြံ့ၿဖိဳးဆဲ အာရွမွ ဗဟို ဘဏ္မ်ားအေနျဖင့္ ေငြေၾကးဆိုင္ရာ တင္းၾကပ္မွုမ်ား ေနာက္ထပ္ျပဳလုပ္ရန္ ျဖစ္လာေစခဲ့သည္။ 

စက္တင္ဘာလ ၂၇ ရက္ေန႔တြင္ Bank Indonesia (အင္ဒိုနီးရွား ဗဟိုဘဏ္) က ၎၏ စံႏွုန္းသတ္မွတ္ထားေသာ seven-day reverse repo rate (ဗဟိုဘဏ္က ကူးသန္းေရာင္းဝယ္ေရး ဘဏ္မ်ားထံမွ ေငြေခ်းယူသည့္ အတိုးႏွုန္း) ကို အေျခခံ ပြိဳင့္(basis points) ၂၅ တိုး၍ ၅.၇၅ ရာခိုင္ႏွုန္း သတ္မွတ္လိုက္သည္။ ထိုအခ်ိန္တြင္ Bangko Sentral ng Pilipinas (ဖိလစ္ပိုင္ ဗဟိုဘဏ္) က အေျခခံပြိဳင့္ ၅၀ တိုး၍ ၄.၅ ရာခိုင္ႏွုန္းသို႔ ျမႇင့္တင္ခဲ့သည္။ (အေျခခံပြိဳင့္ ၁၀၀ က ၁ ရာခိုင္ႏွုန္း ႏွင့္ ညီမၽွပါသည္။) 

ယခုကဲ့သို႔ တိုးျမႇင့္လိုက္ျခင္းမွာ ေမလမွ စတင္၍ ေငြေၾကးမူဝါဒ (လစဥ္) အစည္းအေဝး ၆ ႀကိမ္ျပဳလုပ္ခဲ့သည့္ အေတာ အတြင္း အင္ဒိုနီးရွား ဗဟိုဘဏ္က ၅ ႀကိမ္ေျမာက္ တိုးျမႇင့္လိုက္ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ဖိလစ္ပိုင္ ဗဟိုဘဏ္က ေနာက္ဆုံး ျမႇင့္တင္လိုက္သည့္ ႏွုန္းသည္ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ မတ္လေနာက္ပိုင္းတြင္ အျမင့္ဆုံး ျဖစ္လာသည္။ 

အဆိုပါျဖစ္ရပ္ ၂ ခုလုံးမွာ ထိုေန႔မတိုင္မီ ၁ ရက္အလိုတြင္ U.S. Federal Reserve (အေမရိကန္ ဗဟိုဘဏ္) က ၎၏ စံ သတ္မွတ္ထားသည့္ အတိုးႏွုန္းကို ယခုႏွစ္အတြင္းတြင္ တတိယ အႀကိမ္ျမႇင့္တင္လိုက္သည့္ အတြက္ အင္ဒိုနီးရွားႏွင့္ ဖိ လစ္ပိုင္ေငြေၾကးမ်ားႏွင့္ ေငြေၾကးေဖာင္းပြမွု အလားအလာမ်ား အေပၚတြင္ ဖိအားမ်ား ထပ္မံျမင့္တက္လာသည့္ အခ်ိန္တြင္ ေပၚေပါက္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ အေမရိကန္ ဗဟိုဘဏ္က ၎၏ အတိုးႏွုန္းကို အေျခခံပြိဳင့္ ၂၅ တိုး၍ ၂ ရာခိုင္ႏွုန္းမွ ၂.၂၅ ရာ ခိုင္ႏွုန္းသို႔ တိုးျမႇင့္လိုက္ရာ ေဒၚလာေငြက ပိုမိုခိုင္မာလာဖြယ္ရွိ၍ အာရွေငြေၾကးမ်ား အင္အားနည္းသြားမည္ ဆိုသည့္ သေဘာျဖစ္သည္။ အေမရိကန္ႏွင့္ တ႐ုတ္တို႔ၾကားတြင္ ကုန္သြယ္ေရးစစ္ပြဲ အရွိန္ျမင့္တက္လာျခင္းကလည္း ရင္းႏွီးျမႇုပ္ႏွံသူမ်ားကို စိုးရိမ္ပူပန္မွု ျဖစ္ေစ၏။ 

႐ူပီးယား(rupiah) ေငြတည္ၿငိမ္မွုကို ထိန္းထားနိုင္ေရးအတြက္ အဓိက စိုးရိမ္ပူပန္ေနရသည့္ အင္ဒိုနီးရွား ဗဟိုဘဏ္အတြက္ ေနာက္ထပ္ ေငြတန္ဖိုး က်ဆင္းျခင္းက လက္ခံနိုင္စရာ မဟုတ္ပါ။ ပို႔ကုန္ျမႇင့္တင္ျခင္း၊ သြင္းကုန္ကို ေလၽွာ့ခ်ျခင္း အားျဖင့္ အစိုးရက ကုန္သြယ္ေရးလိုေငြျပမွုကို ေလၽွာ့ခ်နိုင္ရန္ ေဆာင္ရြက္ေနေသာ္လည္း ေငြတန္ဖိုးက ယခုႏွစ္အစပိုင္းမွ စတင္၍ အေမရိကန္ေဒၚလာႏွင့္ ႏွိုင္းယွဥ္လၽွင္ ၉ ရာခိုင္ႏွုန္း က်ဆင္းခဲ့ၿပီး အျခားေသာ ထြန္းသစ္စေဈးကြက္မ်ားမွ အက်ပ္အတည္းမ်ား ကူးစက္လာမည္ကို စိုးရိမ္ျခင္းႏွင့္ အတူ ရင္းႏွီးျမႇုပ္ႏွံသူမ်ားက ႐ူပီးယားေငြပိုင္ဆိုင္မွုမ်ားကို ေဈးေလၽွာ့ ထုတ္ေရာင္းေနၾကသည္။ 

႐ူပီးယားေငြက ၁၉၉၈ ခုႏွစ္ အာရွ ဘ႑ာေရး အက်ပ္အတည္းေနာက္ပိုင္းတြင္ အနိမ့္ဆုံးအေနျဖင့္ စက္တင္ဘာလ အေစာပိုင္းတြင္ တေဒၚလာလၽွင္ ၁၅၀၁၆ ႐ူပီးယား အထိ က်ဆင္းသြားခဲ့သည္။ 

“က်ေနာ္တို႔ အေျခအေနက တိုးတက္မွု ရွိေနဆဲပါ။ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္မွုရွိတယ္။ (သူမ်ားထက္) လၽွင္လၽွင္ျမန္ျမန္ တုန႔္ျပန္နိုင္ ပါတယ္” ဟု အင္ဒိုနီးရွား ဗဟိုဘဏ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွူး ပယ္ရီဗာဂ်ီယို က ေျပာသည္။ သို႔ေသာ္လည္း “က်ေနာ္တို႔ရဲ့ မူဝါဒက ေနာက္လမွာ သို႔မဟုတ္ ေနာက္ပိုင္းမွာ ဘယ္လိုျဖစ္လာမလဲ။ အဲဒါကေတာ့ အခ်က္အလက္ေတြအေပၚမွာ အလြန္ပဲ မူတည္ပါလိမ့္မယ္” ဟု သူက ထပ္ေျပာသည္။ 

႐ူပီးယားေငြက ၿပီးခဲ့သည့္ အပတ္အတြင္းတြင္ ဖိအားအသစ္ႏွင့္ ရင္ဆိုင္ခဲ့ရသည္။ တိုင္းျပည္၏ ၾသဂုတ္လ အတြက္ ကုန္သြယ္ေရး လိုေငြျပမွုက ေဈးကြက္က ေမၽွာ္လင့္ထားသည္ထက္မ်ားၿပီး အေမရိကန္ေဒၚလာ ၁.၀၂ ဘီလီယံသို႔ ေရာက္ ရွိ သြားေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ 

အေမရိကန္ ေဒၚလာႏွင့္ႏွိုင္းယွဥ္လၽွင္ ႐ူပီးယားေငြ တန္ဖိုးက်ဆင္းျခင္းက အင္ဒိုနီးရွားနိုင္ငံအတြက္ ျပႆနာျဖစ္ေစသည္။ ကုမၸဏီမ်ားအေနျဖင့္ အေမရိကန္ ေဒၚလာျဖင့္ အေႂကြးမ်ား ႀကီးမားစြာ တင္ေနေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ 

အင္ဒိုနီးရွား ေကာ္ပိုေရးရွင္းမ်ား (ဘ႑ာေရး ဝန္ေဆာင္မွုလုပ္ငန္းမ်ား မပါ) တင္ေနသည့္ အေႂကြးမ်ား (ဘဏ္ေခ်းေငြ မ်ား ႏွင့္ အာမခံစာခ်ဳပ္မ်ား အပါအဝင္)က ၂၀၁၈ ခုႏွစ္တြင္ ေဒၚလာႏွင့္ တြက္လၽွင္ ၁၀၆ ဘီလီယံ ရွိၿပီး ၿပီးခဲ့သည့္ ႏွစ္ကထက္ ၁၂ ရာ ခိုင္ ႏွုန္းမ်ားလာေၾကာင္း Dealogic မွ ရရွိသည့္ အခ်က္အလက္မ်ားအရ သိရသည္။ ေဒၚလာအေႂကြးမ်ားက စက္ တင္ဘာလ ၂၈ ရက္မွ ၂၀၂၀ ခုႏွစ္ကုန္ပိုင္းအတြင္းတြင္ စုစုေပါင္း ေဒၚလာ ၂၁ ဘီလီယံ အထိ ေရာက္လာရန္ ရွိေနသည္။ 

ေဒၚလာ အေႂကြးတင္ေနေသာ္လည္း ဝင္ေငြကို ႐ူပီးယားႏွင့္ ရရွိသည့္ ကုမၸဏီမ်ားအတြက္ ေငြတန္ဖိုးက်ဆင္းျခင္းက ျပန္ေပးဆပ္ရမည့္ ဝန္ထုပ္ဝန္ပိုး တိုးလာျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။ 

ေငြတန္ဖိုး ေနာက္ထပ္က်ဆင္းျခင္းက သြင္းကုန္ စရိတ္မ်ားကိုလည္း ျမင့္တက္ေစနိုင္သည့္ အႏၲရယ္ရွိၿပီး အနာဂတ္တြင္ ေငြေၾကးေဖာင္းပြမွုကိုလည္း ျမင့္တက္ေစနိုင္သည္။ လာမည့္ႏွစ္တြင္ ဒုတိယသက္တမ္းအတြက္ ယွဥ္ၿပိဳင္ရန္ ရွိေနေသာ သမၼတ ဂ်ိဳကိုဝီဒိုဒိုအတြက္ စိတ္မသက္သာစရာ အလားအလာတခု ျဖစ္သည္။ 

ဖိလစ္ပိုင္နိုင္ငံသည္လည္း ကံမေကာင္းခဲ့ပါ။ တိုင္းျပည္၏ ေငြေၾကးေဖာင္းပြမွုက ဆယ္စုႏွစ္တခု နီးပါးကာလအတြင္းတြင္ အျမင့္ဆုံးႏွုန္း အေနျဖင့္ ၿပီးခဲ့သည့္ လအတြင္းက ၆.၄ ရာခိုင္ႏွုန္းသို႔ ေရာက္ခဲ့သည္။ အစားအစာႏွင့္ ေလာင္စာဆီ ေဈးႏွုန္းမ်ား ျမင့္တက္သြားခဲ့သည္။ 

ယခုႏွစ္စ ပိုင္းမွ စ၍ အေမရိကန္ေဒၚလာႏွင့္ ယွဥ္လၽွင္ ၈ရာခိုင္ႏွုန္းနီးပါး က်ဆင္းခဲ့သည့္ ပီဆို(peso) ေငြတန္ဖိုးက်ျခင္းက ေငြေၾကးေဖာင္းပြမွု ဖိအားမ်ားကို လွုံ႔ေဆာ္ေပးခဲ့သည္။ ဗဟိုဘဏ္က ႏွုန္းမ်ားမျမႇင့္တင္မီ ၁ ရက္အလိုတြင္ ပီဆိုတန္ဖိုးက ၁၃ ႏွစ္အတြင္းတြင္ အနိမ့္ဆုံးအေနျဖင့္ တေဒၚလာလၽွင္ ၅၄.၃၃ ပီဆို ျဖစ္သြားခဲ့သည္။ 

သမၼတ ရိုဒရီဂို ဒူတာေတး၏ “ေဆာက္၊ ေဆာက္၊ ေဆာက္” အေျခခံ အေဆာပ္အဦး အစီအစဥ္ႏွင့္ ျပည္တြင္းစီးပြားေရး ဖြံ့ ၿဖိဳးလာျခင္းက တိုင္းျပည္၏ ကုန္သြယ္ေရးလိုေငြျပမွုကို ေဒၚလာ ၂၂.၄၉ ဘီလီယံ အထိ က်ယ္ျပန႔္သြားေစခဲ့သည္။ ယခင္ ႏွစ္ကထက္ ၇၂ ရာခိုင္ႏွုန္း ျမင့္မားသြားျခင္း ျဖစ္သည္။ ပီဆိုေငြကိုလည္း တန္ဖိုးက်ဆင္းေစခဲ့၏။ အေမရိကန္က ၎၏ အ တိုးႏွုန္းကို ျမႇင့္တင္လိုက္ၿပီးေနာက္တြင္ ဖိလစ္ပိုင္ေငြတန္ဖိုးက သမိုင္းဝင္ အနိမ့္ဆုံး အေနအထားတဝိုက္တြင္ ဆက္လက္ ၍ ရွိေနခဲ့သည္။ 

ယခုႏွစ္တြင္ ႏွုန္းမ်ား ဆက္တိုက္ျမႇင့္တင္ျခင္းက ေဈးႏွုန္းဖိအားမ်ား က်ယ္ျပန႔္လာမည့္ အရိပ္အေယာင္မ်ား ထပ္တလဲလဲ ေပၚေနေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္ဟု ဖိလစ္ပိုင္ ဗဟိုဘဏ္ ဒုတိယ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွူး ခ်ဴခ်ီဖိုေနရွာက သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲတခုတြင္ ေျပာသည္။ ၄ ႏွစ္နီးပါး တည္ၿငိမ္ေသာ မူဝါဒတခုကို ထိန္းသိမ္းထားခဲ့ၿပီးေနာက္ ဗဟိုဘဏ္က ယခုႏွစ္ အတြင္းတြင္ အတိုးႏွုန္းမ်ားကို အေျခခံပြိဳင့္ ၁၅၀ တိုးျမႇင့္ခဲ့သည္။ 

“ဒုတိယ အဆင့္သက္ေရာက္မွုေတြအတြက္ ညႊန္ျပမွုေတြရွိေနတဲ့ အခ်ိန္မွာ ေငြေၾကးေဖာင္းပြမွုျဖစ္နိုင္တဲ့ ေမၽွာ္လင့္ခ်က္ ေတြက ျမင့္မားေနတုန္းပါပဲ” ဟု ခ်ဴခ်ီဖိုေနရွာက ေျပာသည္။ 

ေငြေၾကးေဖာင္းပြမွုက ယခုႏွစ္ႏွင့္ ၂၀၁၉ ခုႏွစ္တြင္ ခန႔္မွန္း ထားသည့္ႏွုန္းျဖစ္ေသာ ၂ ရာခိုင္ႏွုန္းမွ ၄ ရာခိုင္ႏွုန္း အတြင္း ထက္ ေက်ာ္လြန္လိမ့္မည္ဟု ဖိလစ္ပိုင္ ဗဟိုဘဏ္က ေမၽွာ္လင့္ထားသည္။ 

ယခုလ အေစာပိုင္းက ဖိလစ္ပိုင္နိုင္ငံ ေျမာက္ပိုင္းေဒသမ်ားကို ဝင္ေရာက္တိုက္ခတ္ခဲ့ေသာ မန္းခြတ္ တိုင္ဖုန္းမုန္တိုင္း ေၾကာင့္ ကုန္ေဈးႏွုန္းမ်ားက ဆက္လက္ျမင့္တက္ေနနိုင္ပါသည္။ မုန္တိုင္းေၾကာင့္ ပီဆို ၂၇ ဘီလီယံ( အေမရိကန္ ေဒၚ လာ ၄၉၇ သန္း) ခန႔္ တန္ဖိုးရွိသည့္ စိုက္ပ်ိဳးေရး ထြက္ကုန္မ်ား ပ်က္စီးဆုံးရွုံးခဲ့ရသည္။ 

အေမရိကန္နိုင္ငံတြင္ ေငြေၾကးမူဝါဒ တင္းက်ပ္ျခင္းေၾကာင့္ ေဒသတြင္းေငြေၾကးမ်ားအေပၚ ဖိအားသက္ေရာက္ျခင္းက အာရွမွ အျခားေသာ ဗဟိုဘဏ္မ်ားအတြက္လည္း စိုးရိမ္စရာတခု ျဖစ္ေစခဲ့သည္။ 

ေဟာင္ေကာင္မွ Monetary Authority (ေဟာင္ေကာင္ ဗဟိုဘဏ္) က စက္တင္ဘာလ ၂၇ ရက္ေန႔တြင္ ၎၏ အေျခခံ ႏွုန္းကို ၂.၅ ရာခိုင္ႏွုန္းသို႔ တိုးျမႇင့္လိုက္သည္။ ေဟာင္ေကာင္ေဒၚလာက အေမရိကန္ေဒၚလာႏွင့္ ခ်ိတ္ဆက္ထားေသာ ေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ အတိုးႏွုန္းမ်ားျမႇင့္တင္ျခင္းက အိမ္ပိုင္ရွင္မ်ားအေပၚ သက္ေရာက္မွု ရွိနိုင္ေၾကာင္း သတိေပးခဲ့သည့္တိုင္ ေဟာင္ေကာင္မွ တာဝန္ရွိသူမ်ားက ေဆာင္ရြက္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ 

HSBC၊ Standard Chartered ႏွင့္ Hang Seng တို႔ကဲ့သို႔ ေဟာင္ေကာင္မွ အဓိက ဘဏ္မ်ားက ဗဟိုဘဏ္က ႏွုန္းမ်ားကို ျမႇင့္တင္လိုက္ၿပီး နာရီပိုင္းအတြင္းတြင္ သူတို႔၏ ေခ်းေငြအတိုးႏွုန္းမ်ားကို ၁၂ ႏွစ္အတြင္း ပထမဆုံး အႀကိမ္အျဖစ္ စက္တင္ ဘာလ ၂၇ ရက္ေန႔က ျမႇင့္တင္လိုက္ၾကသည္။ 

အိႏၵိယ နိုင္ငံတြင္ “ေအာက္တိုဘာနဲ႔ ဒီဇင္ဘာ မူဝါဒ အစည္းအေဝးေတြမွာ ႏွုန္းေတြ ျမႇင့္တင္လိမ့္မယ္လို႔ ေဈးကြက္ရဲ့ ေမၽွာ္ လင့္ခ်က္ေတြက ၿပီးခဲ့တဲ့ ရက္အနည္းငယ္အတြင္းမွာ အမ်ားအျပားတိုးလာခဲ့ပါတယ္” ဟု Bank of America Merrill Lynch မွ အာရွ၏ ေငြေၾကးေဈးကြက္ဗ်ဴဟာ ေလ့လာသူတဦး ျဖစ္သည့္ Rohit Garg က အစီရင္ခံစာ တေစာင္တြင္ ေရး သားခဲ့သည္။ အိႏၵိယ၏ ႐ူပီးေငြ ထပ္၍ အားနည္းလာျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ႐ူပီးေငြက ယခုႏွစ္ အစပိုင္းမွစ၍ တန္ဖိုး ၁၂ ရာခိုင္ႏွုန္း နီးပါး က်ဆင္းလာခဲ့သည္။ ေဒသတြင္းတြင္ စြမ္းေဆာင္ရည္ အညံ့ဆုံး ေငြေၾကးမ်ားထဲမွ တခုျဖစ္ေနသည္။ 

“Reserve Bank of India (အိႏၵိယ ဗဟိုဘဏ္)ရဲ့ လတ္တေလာ ေလ့လာမွုတခုအရ ေငြတန္ဖိုး ၁ ရာခိုင္ႏွုန္း က်ဆင္းျခင္း က ၁၂ လတာကာလအတြင္းမွာ ေငြေၾကးေဖာင္းပြမွုကို အေျခခံပြိဳင့္ ၁၅ (ဝ.၁၅ ရာခိုင္ႏွုန္း) တိုးေစတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။ အတိုးႏွုန္းကို အေျခခံပြိဳင့္ ၂၅ ေလာက္ပဲ တိုးတာက ႐ူပီး ေငြေပၚက ဖိအားကို ဖယ္ရွားနိုင္ဖြယ္ရာ မရွိပါဘူး။ အေျခခံပြိဳင့္ ၅၀ တိုးတာက ႐ူပီးအတြက္ ေကာင္းပါလိမ့္မယ္” ဟု Rohit Garg က ဆိုသည္။ 

Bank of Korea (ကိုရီးယား ဗဟိုဘဏ္)၏ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွူး လီက်ဴယိုးကလည္း အေမရိကန္ႏွင့္ ႏွုန္းထားျခင္း ကြာဟခ်က္ က်ယ္ျပန႔္လာျခင္းအတြက္ စိုးရိမ္ေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့သည္။ အေမရိကန္ ဗဟိုဘဏ္က ၎၏ အတိုးႏွုန္းကို အေျခခံပြိဳင့္ ၂၅ တိုး၍ ၂ ရာခိုင္ႏွုန္းမွ ၂.၂၅ ရာ ခိုင္ႏွုန္းသို႔ တိုးျမႇင့္လိုက္ေသာ္လည္း ကိုရီးယား ဗဟိုဘဏ္က ၎တို႔၏ စံ သတ္မွတ္ခ်က္ႏွုန္း ျဖစ္ေသာ ၁.၅ ရာခိုင္ႏွုန္းကို ၿပီးခဲ့သည့္ ၁၀ အတြင္းတြင္ ဆက္လက္ထိန္းသိမ္းထားခဲ့သည္။ 

“ႏွုန္းကြာျခားခ်င္က အေျခခံပြိဳင့္ ၇၅ အထိက်ယ္ျပန႔္သြားပါတယ္။ အေမရိကန္က ေနာက္ထပ္ျမႇင့္တင္ဖို႔ စီစဥ္ေနတယ္။ က်ေနာ္တို႔ ေငြေၾကးစီးဆင္းမွုနဲ႔ အတိုးႏွုန္းကြာျခားခ်က္ကို ပိုၿပီးဂ႐ုတစိုက္ ေစာင့္ၾကည့္ဖို႔ လိုမယ္လို႔ က်ေနာ္ထင္ပါတယ္” ဟု လီက်ဴယိုးက စက္တင္ဘာလ ၂၇ ရက္ေန႔တြင္ သတင္းေထာက္မ်ားကို ေျပာၾကားခဲ့သည္။ 

ကိုးကား ။ ။ Nikkei Asian Review

ဧရာ၀တီ